بي اختياري مدفوع در كودكان را چگونه درمان كنيم؟

واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: بي اختياري مدفوع در كودكان را چگونه درمان كنيم؟
اكثـر كودكاني كه مبتلاء به بي اختياري مدفوع هستند به نظر نمي‌رسد مشكلات رفتاري قابل توجهي داشته باشند ولي عده اي از اين كودكان به علت طرد شدن از سوي اطرافيــان و سرزنش و شماتت توسط آنها اعتماد به نفس پائيني دارند.

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراك اين‌‌ اختلال زماني مطرح مي‌شود كه كودكي كه حداقل سن او ۴ سال است در مكان و جاي نامناسب و يا در لباس خود بطور عمد يا غير‌عمد دفع مدفوع دارد و معمولا“بدين صورت است كه كودك مدفوع خود را بطور كامل به لباس خودش تخليه نمي‌كند و نشت مدفوع رخ مي‌دهد. در واقع كودك در مكان نامناسب و يا در لباس خود به طور عمد يا غير‌عمد دفع مدفوع داشته باشد.
در اين حالت معمولا كودك مدفوع خود را به طور كامل در لباس خودش تخليه نمي‌كند و نشت مدفوع رخ مي‌دهد،اين مشكل بيشتر زماني رخ مي دهد كه كودك يبوست دارد و مدفوع خود را نگه مي‌دارد، مدفوع سفــت مي‌شود و سپس مدفوع شل و آبكي از كنار آن نشت ‌كرده و كودك دچار بي‌اختياري مدفوع مي‌شود.
مــواردي نيز وجود دارد كه كودك يبوست ندارد و معمولا در اين نوع، نشت مــدفــــوع عمـــــدي مي‌باشد و با اختلالات رفتاري و رفتار‌هاي مقابله‌اي و لجبازي همراه است و گاه به نوعي بيان خشم پنهان كودك نسبت به والدين و طرف مقابل است. ممكن است اين كودكان بعلت بوي نامطبوعي كه دارند از سوي همسالان طـرد شوند و در نتيجه در اين كودكان ارتباط با همتاها و همسالان تحــت تأثير قرار مي‌گيرد.
ايـن بيماري نسبت به شب ادراري شيوع كمتري دارد و حدود ۵/۷-۵/۱ درصد كودكان سنين مدرسه به درجاتي گرفتار اين بيماري هستند.
شيــوع آن در پسران بيشتر از دختران است و در شرايط اقتصادي – اجتماعي پائين بيشتر ديده مي‌شود. بي اختياري مدفوع بعلت احساس شرم و خجالـت والدين كلا“ بيماري است كه كمتراز آنچه كه هست گزارش مي‌شود.
عوارض احتمالي
بي اختياري مدفوع ممكن است سبب احساس تمسخر و شرمساري در كودك و خانواده اش شود. در نتيجه خطر انزوا، افسردگي و كمي اعتماد به نفس را به شدت در آنها افزايش دهد.
افراد مبتلا به بي اختياري مدفوع
ايـن بيماري نسبت به شب ادراري شيوع كمتري دارد. حدود ۵/۱ تا ۵/۷ درصد كودكان سنين مدرسه به درجاتي از اين بيماري مبتلا هستند،شيــوع آن در پسران بيشتر از دختران است،در شرايط اقتصادي – اجتماعي پايين بيشتر ديده مي‌شود.
علت اين بيماري
نمي‌توان علت واحدي را براي آن در نظر گرفت. معمولا تركيبي از عوامل روانشناختي و رشدي مطرح است.
در هر سني، بيماري و يا فشارهاي رواني اجتماعي ممكن است سبب پس رفت مهارت كودك دراجابت مزاج يا تغيير آن شود.
- علت اساسي بي اختياري مدفوع، احتباس مدفوع است. معمولا راست روده قدرت انقباضي خود را از دست داده و جذب آب از مواد دفعي افزايش مي يابد. در نتيجه ماده دفعي بيشتر سفت مي شود.
- استرس هايي مانند: اختلاف والدين، بد رفتاري با كودك و … ، استعداد ذاتي براي حركات روده اي نامناسب
- استفاده افراطي و طولاني از ملين ها، استفاده از تنقيه و شياف ها، دستكاري رژيم غذايي براي كنترل يبوست
- اعمال جراحي براي مقعد سوراخ نشده، ساير عارضه هاي مقعدي – راست روده اي
- عده‌اي از اين كودكان به علت شقاق مقعد و ساير مشكلاتي كه در ناحيه مقعد دارند، دفع مدفــوع براي آنها دردناك است. همين امر منجر به نگه داشتن مدفوع، تجمع آن، يبوست و بدتر شدن مشـكل مقعد مي‌گردد و اين چرخه معيوب تكرار شده و در نهايت منجر به نشت مدفوع شل از كنار مدفوع سفت مي‌گــردد.
- در مواردي به نظر مي‌رسد يك كشمكش قدرت بين والد و كودك بر سر آموزش توالت بوجود آمده است. به نظر مي‌رسد در اين كشمكش كودك با عمل خود، مخالفت با مادر و پا‌فشاري روي خواسته‌هاي خودش را نشان مي‌دهد.
- گـاه ممكن است كودك از رفتن به دستشويي ترس داشته باشد و متعاقب آن از اين عمل اجتناب ‌كند و تا زماني كه ترس كودك بررسي و درمان نشود، مشكل كودك ادامه مي‌يابد.
- نبايد تأثير منفي ناشي از آموزش‌هاي خشن راجع به كنترل مدفوع را ناديده گرفت.
درمان
هدف از درمان آن است كه كودك به يك استفاده مستقل و منظم از توالت برسد و مشكلات همراه نيز حل گردد. بر اساس نوع بي‌اختياري مدفوع كه با يا بدون يبوست مي‌باشد، درمان طبي متفاوت است.
قبل از شروع درمان بايد يك ارزيابي دقيق از نظر مسائل: پزشكي، اجتماعي و روانشناختي انجام پذيرد. بايد دوره‌اي را براي مشاهده و ثبت آلوده‌سازي كودك به طور دقيق اختصاص داد.
بايد به خانواده كودك، آموزش كافي در مورد مشكل داده شود تا خانواده با توسل به روش‌هاي تنبيه نامناسب، وضعيت كودك را بدتر نكنند.
توجه به نكات زير در كنترل مدفوع
- به طـور مرتب و منظم، ۲۰ دقيقه پس از صرف هر وعده غذا، كودك به مدت ۱۰ دقيقه روي دستشويـي بنشيند تا حركات رود‌ه‌اي او افزايش يابد.
- از تشويق، پاداش و جايزه‌هاي ويژه براي دفع مناسب مدفوع كودك استفاده كنيم.
- از روش هاي تنبيه مناسب استفاده‌ كنيم و به روش هاي نامناسبي چون تنبيه بدني، سرزنــش، تحقير، شماتت و مقايسه كودك با ديگران متوسل نشويم.
اين مشكل در چه سني بهبود مي يابد؟
اوج بهبودي براي پسران در سن ۶ سالگي و براي دختران در سن ۸ سالگي مي‌باشد. از اين سنين به بعد، كاهش تدريجي بيماري وجود دارد.
در سن ۱۶ سالگي، بيماري در هر دو جنس به طور كامل ناپديد مي‌شود.
آموزش آداب اجابت مزاج
-يكي از روش هاي نادرست، خشم گرفتن بر كودك به دليل اجابت مزاج نكردن بر روي لگن خودش يا كثيف كردن اتفاقي در خارج از لگن مي باشد.
- هنگامي كه كودك از نشستن روي لگن امتناع مي كند، اجازه دهيد از جايش برخيزد و پس از صرف غذا برود.
- اگر امتناع ادامه دارد، آموزش را حداقل براي چند هفته به تعويق اندازيد.
- از نبرد قدرت بپرهيزيد. چون نتيجه آن مي تواند احتباس مدفوع، يبوست مزمن، بي اختياري مدفوع و يا افزايش تنش روابط بين والدين و كودك باشد.
- يك راه آموزش موفقيت آميز آن است كه كودك اجابت مزاج د رمحل مناسب را نشانه فضيلت و تربيت خود تلقي كند.
- سني كه در آن آموزش، احتمال موفقيت دارد، براساس ويژگي هاي كودك متفاوت است و شامل قابل پيش بيني بودن برنامه دفعي كودك، توانايي كودك در پيش بيني عمل دفع و درك مراحل اجابت مزاج و انگيزه كودك براي آموزش آداب اجابت مزاج است.
- براي بسياري از بچه ها مشكل است كه هنگامي كه روي لگن نشسته اند، خود را به اندازه كافي شل كنند تا ادرار يا مدفوع جريان پيدا كند. سرگرم كردن و مشغول كردن فكر بچه با خواندن كتاب و قصه و….. به او كمك خواهد كرد تا خود را شل كند./س

يکشنبه|ا|21|ا|اسفند|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]

[مشاهده در: www.yjc.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 1562]