مقبره ای مانند آرامگاه کوروش (+عکس)

واضح آرشیو وب فارسی:تکناز: "دشتستان" واقع در بخش مركزی شهرستان دشتستان یکی از آثارهای تاریخی و ازنقاط دیدنی استان بوشهر در جنوب ایران است.
«گوردختر دشتستان» گور دختر یعنی دختر گبر یا زرتشتی در خاور جاده برازجان به كازرون قرار دارد كه بنای آن دارای سقف و بدنه سنگی شبیه آرامگاه كوروش بزرگ هخامنش در دشت پاسارگاد است .این بنا یادآور عصر هخامنشی است و قدمت منطقه برازجان را تایید می نماید. گفته اند که این بنا آرامگاه دختر یا خواهر کوروش است. درخاور گور دختر بقایای کوشک اردشیر ساسانی دیده می شود.

گور دختر شبیه آرامگاه کوروش

این اثر تاریخی ارزشمند متعلق به اوایل قرن ششم قبل از میلاد یعنی آغاز دوران پادشاهی هخامنشیان می باشد. این آرامگاه سنگی چون آرامگاه كوروش كبیر سرسلسله هخامنشی است كه احتمالا مربوط به مادر یا دختر كوروش بوده است. كه البته هیچ مدرك یا سند قطعی كه دال بر این گفتار باشد به دست نیامده است. هیچگونه كتیبه یا نوشته ای كه نام متوفی را مشخص كرده باشد از آن به دست نیامده است.

بر بالای این مقبره قسمتی فرورفتگی شبیه به یك قاب وجود دارد كه احتمالا جایگاه قرار گرفتن كتیبه ای مربوط به آن بوده است. ساختمان اصلی به شكل مكعب مستطیل بوده كه دارای سه پلكان در اطراف و پوش سقف خرپشته ای كه به شكل نیم استوانه خالی است كه احتمالا جایگاه قرار گرفتن جسد بودهاست كه درست همین اصول و فرم در مقبره و فرم در مقبره كوروش در پاسارگاد فارسی محفوظ می باشد كل بنا از ٢٤ قطعه سنگ در ابعاد مختلف و بوسیله بست های دم چلچله ای به همدیگر مربوط گردیده و مثل سایر بناهای هخامنشی هیچگونه ملاتی در آن یافت نمی شود. ردیف پله ها از پایین تا بالا یك سنگ كم شده كه در بالا به دو سنگ می رسد.

ارتفاع واقعی آن ٤/٥ متر می باشد در اطاقك بنا حوضچه كوچكی است كه هم اكنون با گل و لای پر شده است. ورودی اتاق مقبره در جهت شمال شرقی می باشد. كل آرامگاه بر روی یك تخته سنگ بنا شده كه هم اكنون قسمتی از آن در جهت شمال آرامگاه نمایان می باشد و این روند یك شیوه معماری در دوران هخامنشی بوده است و به جهت استحكام و پابرجایی بنا انتخاب شده است.

گوردختر، كوشك اردشیر، كاخ های هخامنشی بردك سیا و چرخاب، دژ برازجان، تل خندق، غار چهل خانه، چشمه آبگرم دالكی، شاهزاده ابراهیم و... نشان از تاریخ و تمدن سرزمینی دارد كه از دوره ایلام تاكنون در سكوت دشت هایی پا بر جا و محكم ایستاده است.

تپه تاریخی تل مر، در كنار كاخ كوروش، در اصل قلعه ای بوده كه قدمت آن به دوره ایلامی می رسد. گفته می شود از این قلعه برای دیده بانی كاخ كوروش استفاده می شد. با فرو ریختن قلعه در طول قرن ها آن را تبدیل به یك تپه كرده و اكنون پس از حدود 25 قرن تنها خشت هایی از آن بنای قدیمی باقی مانده است متأسفانه در سال 1363 شهرداری، بخش بسیاری از آن را خاكبرداری كرد.
از دیگر آثار باستانی منطقه شبستان، غار چهل خانه در سعدآباد است. این غار در واقع، دخمه هایی را شامل می شود كه در یك تپه كوه مانندی قرار گرفته و بنابر روایتی فراموشخانه بوده است.

برخی كارشناسان و نویسندگان بر این عقیده اند كه شاهزادگانی كه مورد خشم دربار قرار گرفته یا به بیماری جنون دچار می شدند را برای اینكه از انظار عموم بمانند به این منطقه انتقال می یافتند. فراموشخانه از سه سمت مسدود بوده و تنها از یك سو، آن هم تنها به پرتگاه راه داشته است.
پیشینه تل خندق در روستای ده غایه و در شمال برازجان، به دوره ایلامی می رسد. این منطقه زمانی شهر بزرگی بوده است و تپه سد دفاعی منطقه محسوب می شد كه دور آن را خندق كشیده بودند و درون آن مجموعه ای از پایگاه های نظامی قرار داشت.

معماری گوردختر با پاسارگاد یكی است. گویی كه معمار هر دو، یكی بوده است. احتمال می رود این بنا پیش از مقبره كوروش به وجود آمده و پاسارگاد شكل تكامل یافته گوردختر باشد.
باتوجه به اینكه جای كتیبه این مقبره خالی است، نمی توان در مورد اینكه چه كسی در آن دفن شده، نظر قطعی داد. تنها می توان گفت گوردختر، واقع در دشت بزپز، بنایی متعلق به دوره هخامنشی است.

در دوره جدیدتر، قلعه "تنگستان"، قلعه "زایر خضرخان" یا قلعه "كلات" در كوه های پهلوان كش اهرم به جامانده است. این قلعه منسوب به مبارزی دشتستانی به نام "زایرخضر خان" بوده كه در دوره قاجاریه ساخته شده و برفراز تپه، روی خرابه های بناهای پیشین شكل گرفته است كه معماری باستان شناسان را پیچیده تر می كند.

قلعه دارای 4 برج است كه در زمان حمله انگلیس به ایران اسرای انگلیس را به آنجا منتقل می كردند.
نخلستان های دشتستان نیز از میراث طبیعی این منطقه محسوب می شود. متوسط عمر نخل ها 50 یا 60 سال است و تا هر یك از آنها به مراحل باروری برسد، 10 سال زمان نیاز دارند.
گویش كنونی مردم منطقه فارسی با كمی لهجه لری است.

این اثر به شماره ١٨٩٧ در فهرست آثار ملی كشور به ثبت درآمده است.

منیع: پارسه تهیه و تنظیم : پایگاه تکناز

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تکناز]

[مشاهده در: www.taknaz.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 190]