کودکان عاشق گرسنگی - حل مشکلات تغذیه کودکان

واضح آرشیو وب فارسی:تکناز: پژوهشگران سال هاست به این نتیجه رسیده اند كه برخی از ویژگی های معین شخصیتی از والدین به كودكان به ارث می رسند. اگر این گونه باشد می توان گفت بی اشتهایی و پراشتهایی روانی تحت تاثیر تركیبات ژنتیكی ...

اختلالات خوردن به آشفتگی قابل ملاحظه در رفتار غذا خوردن گفته می شود و دو اختلال عمده غذا خوردن شامل بی اشتهایی عصبی و پراشتهایی عصبی است.
کودکان عاشق گرسنگی

بی اشتهایی عصبی درواقع یك نوع گرسنگی خودتحمیلی است كه به طور عمده در میان دختران نوجوان دیده می شود و ممكن است تا بزرگسالی نیز ادامه یابد. ویژگی این اختلال آن است كه فرد مبتلا اغلب دچار اشتغال ذهنی نسبت به غذا می شود و به لاغری فكر می كند، در نتیجه سلامتی اش به خطر می افتد.
در این بیماری علاوه بر از دست دادن شدید وزن و ماهیچه ها، نشانه هایی مثل قطع چرخه قاعدگی، كم شدن ضربات قلب، افت فشار خون، كم شدن حرارت بدن و رشد موهای نرم در بدن پدید می آید. اختلال پرخوری عصبی نیز یك رفتار جبرانی نامناسب است كه حدود 10 درصد از مبتلایان آن را مردان تشكیل می دهند.
خوردن مقدار زیادی غذا به صورت دوره ای، غیرقابل كنترل، وسواسی، با سرعت زیاد (در یك دوره كوتاه شكم بارگی) و سپس القای استفراغ، مصرف مسهل ها، تحمیل گرسنگی یا انجام ورزش های شدید و سنگین به منظور جلوگیری از افزایش وزن از مشخصات افراد مبتلا به پراشتهایی عصبی می باشد.
می توان گفت كه اختلالات خوردن تحت تاثیر عوامل مختلفی ایجاد می شود كه این عوامل شامل فشار فرهنگی ـ اجتماعی، عوامل زیست شناختی و عوامل روان شناختی می باشد. در اینجا به عوامل روان شناختی این اختلال می پردازیم كه شاید بتوان گفت از مهم ترین علل اختلال خوردن می باشد.
علل روان شناختی اختلالات خوردن
بی اشتهایی و پراشتهایی روانی بیشتر اختلال روان شناختی محسوب می شود تا یك بیماری جسمانی. استرس و اضطراب از عوامل مهم بروز اختلال خوردن می باشد و فرد در مواجهه با موقعیت های اضطراب زا و رهایی كوتاه مدت از استرس به پرخوری پناه می برد. در این میان میزان شیوع اختلال های اضطرابی در زنان بیشتر از مردان است چراكه زنان با منابع استرس اجتماعی بیشتری مواجه هستند.
پژوهشگران سال هاست به این نتیجه رسیده اند كه برخی از ویژگی های معین شخصیتی از والدین به كودكان به ارث می رسند. اگر این گونه باشد می توان گفت بی اشتهایی و پراشتهایی روانی تحت تاثیر تركیبات ژنتیكی نیز می باشد. مثلا مادرانی كه به خاطر احساس نیاز برای داشتن بدن بی عیب و نقص رژیم می گرفته اند، دو برابر مادرانی كه رژیم نمی گرفته اند، به دختران و پسران خود فشار می آوردند كه همان كار را بكنند.
در مورد بی اشتهایی روانی، روان شناسان بر این عقیده اند كه این اختلال از عوامل روان شناسی و هیجانی معین ناشی می شود.
برخی عوامل مرتبط با این اختلال عبارت است از عزت نفس پایین، افسردگی و استرس های ناشی از شرایط آسیب زا مانند طلاق و مرگ. با این وجود برخی از پژوهشگران نیز معتقدند كه ممكن است ریشه این اختلالات عمیق تر از اینها باشد و در نتیجه الگوی تعاملی خاصی به وجود آمده باشد.
برای نمونه خانواده های افراد دچار بی اشتهایی روانی دارای 4 ویژگی مسلط هستند:
خانواده معمولا درهم تنیده است، یعنی هیچ كس نمی تواند فرد مستقلی باشد.
خانواده بسیار محافظت كننده است و همه مكررا در مورد سلامت یكدیگر اظهار نگرانی می كنند.
این خانواده ها انعطاف ناپذیر، بسیار خشك و مقاوم در برابر تغییر می باشند.
تحمل تعارض در این خانواده ها بسیار كم است، بنابراین تعارضات حل نشده باقی می ماند و فشار روانی نیز در این خانواده ها بالاست.
طبق عقیده روان شناسان افرادی كه از اختلالات خوردن رنج می برند، اغلب با وجود بیمار بودن خود را سالم می دانند. آنها (بی اشتهایان و پراشتهایان روانی) یك خودانگاره تعریف شده از خود دارند. نیاز به جلب توجه كه از عزت نفس پایین ناشی می شود خود یك علت زیربنایی برای اختلالات خوردن این افراد می باشد.
بنابراین بی اشتهایی و پراشتهایی روانی می توانند دقیقا راهی برای جلب توجه محسوب شوند. معمولا كودكانی كه نادیده گرفته شده و مورد انتقاد، استهزا یا سوءاستفاده قرار گرفته اند ، دارای عزت نفس پایین و خودپنداره منفی هستند. كودكان فاقد عزت نفس با احساس بی كفایتی بزرگ شده و به دنبال تایید دیگران هستند. بسیاری از بچه های دچار كم اشتهایی عصبی در مقایسه با همسالان خود به خوش رفتاری غیرمعمول و همانندی با افرادی كوچك تر از خود تمایل دارند.
كمال طلبی نیز از دیگر علل مهم روان شناختی اختلالات خوردن می باشد. افرادی كه كمال طلب هستند، ممكن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به خوردن باشند.

کودکان عاشق گرسنگی

بسیاری از پزشكان بر این عقیده اند كه كنترل كردن كالری ها با نیاز به فرد كمال گرا برای كنترل هر چیزی همراه است. افراد دچار بی اشتهایی عصبی معمولا شخصیتی وظیفه شناس و كمال گرا می باشند. این افراد می كوشند هر كاری را با نهایت توانایی انجام دهند و در انجام مسوولیت هایشان تمام تلاش و كوشش خود را با پشتكار و وسواس فكری به كار می گیرند.
اختلالات خوردن در بچه ها
اغلب الگوهای خوردن بچه ها موجب نگرانی های والدین در برخی از مراحل رشد شان می شود.
این الگوها معمولا بخشی از مراحل طبیعی رشد بچه هاست. در واقع اختلالات خوردن به همان میزان كه با خوردن و غذا سر و كار دارد با دیدگاه منفی فرد از خودش نیز مرتبط می باشد. بچه های دچار این اختلال، آمادگی دارند كه خود را نكوهش كنند و فكر كنند بی فایده و بی ارزشند. این خود پست انگاری با نارضایتی در مورد ظاهر، هیكل و اندازه نمود پیدا می كند و به نوبه خود به رفتارهای مشكل ساز می انجامد.
شایع ترین اختلالات خوردن در بچه ها شامل:
كم اشتهایی، پراشتهایی، انتخابی خوردن، محدود خوردن، هراس از غذا، اختلال عاطفی اجتناب از غذا و پرخوری بی اختیار می باشد.
كم اشتهایی عصبی
كم اشتهایی عصبی شناخته شده ترین اختلال خوردن است. بچه ها دچار كم اشتهایی عصبی توانایی سد كردن احساس گرسنگی خود را پرورش می دهند. این بچه ها هر موقع كه بتوانند از غذا خوردن اجتناب می كنند و گاه مجبور می شوند مقدار بسیار كمی غذا بخورند. این اختلال به میزان بسیار بیشتر در دختران پیش می آید و كمتر از
3 درصد این افراد پسر هستند. این گروه از بچه ها از همه نوع خانواده برحسب نژاد، مذهب، ثروت و شغل والدین می باشند. بچه های دچار كم اشتهایی عصبی فكر می كنند چاق هستند در حالی كه لاغرند، آنها فكر می كنند كه سیرند در حالی كه گرسنه اند.
اغلب آنان بر این باورند كه چاق، زشت و بی مصرف هستند حال آن كه این موضوع در نظر اطرافیان خنده دار است.
پراشتهایی عصبی
یكی دیگر از شناخته شده ترین اختلالات خوردن در بچه ها، پراشتهایی عصبی است. پراشتهایی عصبی یا گرسنگی گاوی باعث می شود كه افراد اشتهای سیری ناپذیر داشته باشند و در خوردن و نوشیدن زیاده روی كنند گویی كنترل خود را از دست می دهند و مقدار بسیار زیادی از غذا را كه از نظر یك فرد عادی زیاد است، در یك زمان بخورند. گاه نیز ممكن است تركیبی از چند خوراكی غیرمعمول یا مقدار زیاد از یك نوع خوراكی (دو بسته بیسكویت) را بخورند.
این افراد اغلب در مورد خود احساس تنفر و گناه می كنند و می كوشند با استفراغ كردن خود را از شر غذاهای خورده شده راحت كنند. تفاوت این بچه ها با بچه های دچار كم اشتهایی عصبی در این است كه تمایل دارند وزن خود را در سطح طبیعی حفظ كنند. اغلب آنان رفتارهایی دارند كه با احساسات خودانزجاری و خارج از كنترل بودن مرتبط می باشد.
انتخابی خوردن
اصطلاح انتخابی خور در مورد بچه ای به كار برده می شود كه فقط تعداد بسیار محدودی از خوراكی ها را می خورد و فقط اصرار دارد كه از پنج یا شش نوع خوراكی تغذیه كند. این بچه ها از امتحان هرگونه خوراكی تازه امتناع می كنند و ممكن است با دیدن غذای جدید دچار حالت تهوع شوند و استفراغ كنند. گاهی مشكلات انتخابی خوردن بخشی از الگوی گسترده تر رفتاری را تشكیل می دهد. شمار محدودی از این بچه ها در برابر هرگونه تجربه تازه مقاومت نشان می دهند و در عوض ترجیح می دهند غذاهای تكراری بخورند.
تحقیقات پزشكی در مورد انتخابی خورها به ندرت نكته ای غیرمعمول یا مشكلی اساسی را نشان می دهد و این بچه ها اغلب رفتارهایی طبیعی دارند. آنان نسبت به اندازه بدن خود نظر بدی ندارند و بویژه از كمبود اعتماد به نفس نیز رنج نمی برند. نگرانی عمده والدین رشد جسمی و اجتماعی این بچه هاست.
محدود خوردن
بچه های محدودخور خیلی كم غذا می خورند و ممكن است رژیم غذایی آنها هم متعادل باشد ولی به ظاهر اشتهای كمی برای خوردن دارند و علاقه ای به غذا ندارند. بچه های محدود خور هیچ توجه فكری به وزن یا شكل ظاهری خود ندارند و اعتماد به نفس این افراد نیز طبیعی است. محدود خوردن در سال های قبل از دبستان رایج است و ظاهرا بی زیان است و در صورتی مشكل ساز خواهد بود كه تا سال های متمادی ادامه می یابد، اگرچه محدود خوردن وضعیتی به نسبت معمول نیست، بی شك نوعی خوردن است كه به طور طبیعی موجب نگرانی بسیار زیاد می شود بویژه وقتی روی رشد اثر داشته باشد.
هراس از غذا
این اختلال گاهی به شكل نقص عملی در بلع یا ترس از قورت دادن شناخته می شود. تعدادی از بچه ها از خوردن و بویژه خوردن غذاهای جامد هراسانند. بچه های دچار هراس از غذا خوردن، از غذا دوری می كنند نه به این دلیل كه می خواهند وزن خود را كاهش دهند، بلكه از غذا خوردن واهمه دارند.
بیشتر این بچه ها می ترسند اگر دهان خود را پر از غذا كنند و آن را قورت دهند خفه شوند، استفراغ كنند، غذا در گلویشان گیر كند یا مسموم شوند. این قبیل وقایع اغلب برای بچه هایی رخ می دهد كه شخصیت های حساس دارند.
برخی از این بچه ها گاهی در ذهن خود بین رویدادها پیوندهایی عجیب و غریب یا غیرمنطقی به وجود می آورند كه شاید منجر به پرهیز هراس انگیز از برخی غذاها شود.
اختلال عاطفی اجتناب از غذا
بسیاری از كودكان و نوجوانان 5 تا 16 ساله مشكلاتی در زمینه خوردن دارند كه به دلیل كم اشتهایی یا پراشتهایی عصبی نیست. این بچه ها اغلب مشكلات عاطفی از قبیل ناراحتی، نگرانی یا وسواس فكری دارند كه جلوی اشتها و خوردنشان را می گیرد. این گروه از بچه ها در مورد وزن و شكل ظاهری خود نگران و دلواپسند. گروهی از آنان نیز ممكن است دچار افسردگی باشند.
این افسردگی نه فقط با از دست دادن اشتها كه با اختلال در خواب، تمركز ضعیف، گریه و احساس ناامیدی آشكار می شود.
پرخوری بی اختیار
برخی از بچه ها از دوران كودكی پرخوری می كنند و تا دوران نوجوانی این الگو را ادامه می دهند. والدین این بچه ها اغلب متوجه می شوند كه فرزندانشان حتی در نوزادی اشتهایی سیری ناپذیر داشته اند. بسیاری از این بچه ها هر زمان كه پریشان و غمگین می شوند، به خوردن روی می آورند و این الگو خوردن تسلی بخش نامیده شده است. این بچه ها دائم پرخوری می كنند و بیش از حد در مورد وزن و شكل ظاهری خود فكر نمی كنند.
پرخوری بی اختیار به طور مساوی بین دختران و پسران وجود دارد و حدود 5 درصد از كودكان را شامل می شود.
در مورد كودكان دانش آموز هر شكلی از موقعیت های استرس زا ممكن است منجر به اختلال خوردن در آنان شود كه معمولا شامل موارد ذیل می باشد:
نزدیك شدن امتحانات
نداشتن رابطه خوب با همسالان
تغییر مدرسه
داشتن مشكل در مدرسه
تنش های خانوادگی
ضربه های روحی ـ روانی بسیار شدید

پیشنهادها
اگر به اختلال خوردن مبتلا هستید برای كمك به خودتان موارد زیر را رعایت كنید:
برای سلامتی خود به اندازه قیافه ظاهری تان ارزش قائل باشید.
از یك متخصص تغذیه برای اطلاعات درست غذایی كمك بگیرید.
به غذا به عنوان سوخت مورد نیاز بدن نگاه كنید، نه به عنوان یك دشمن یا دوستی تسلی بخش.
وقتی احساس می كنید دچار اختلال می شوید، به احساس همزمان خود مانند افسردگی، اضطراب یا كاهش عزت نفس خود توجه كنید.
از یك مشاور كمك بگیرید تا شما را در شناخت علل مشكلاتتان و چگونگی غلبه بر آن یاری دهد.
در مورد فرزندان:
سعی كنید بپذیرید كه فرزند شما مشكل دارد. برای فرزندتان توضیح دهید كه نگرانش هستید و قصد دارید به او كمك كنید.
سعی نكنید فرزند خود را به خاطر اختلال خوردن سرزنش كنید، زیرا به دلیل اثری كه مشكلات خوردن بر شما و افراد خانواده گذاشته بد خلق می شوید و وضع فرزندتان نیز بدتر خواهد شد.
ـ به یاد داشته باشید كه بدون هماهنگی افراد خانواده، امكان ندارد مشكل خوردن بچه ای بهبود یابد و فقط زمانی فرزند شما می تواند بر اختلال خود مسلط شود كه مطمئن باشد پدر و مادرش برای درك و حمایت او با یكدیگر همكاری می كنند.
سعی كنید در مورد فرزندتان فكرهای درست و ایده های خوب را از دست ندهید چراكه مشكلات خوردن اغلب به قدری نگران كننده اندكه در توجه به جنبه های دیگر دشواری ایجاد می كند.
معصومه اسدی

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تکناز]

[مشاهده در: www.taknaz.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 2044]