درسهای دکترحسابی به انیشتین بر سر سفره هفت‌سین

واضح آرشیو وب فارسی:تکناز:
در زمان تدریس در دانشگاه پرینستون دکتر حسابى تصمیم مى گیرد سفره هفت سینى براى انیشتین و جمعى از بزرگترین دانشمندان دنیا از جمله «بور»، «فرمى»، «شوریندگر» و «دیراگ» و دیگر استادان دانشگاه بچیند و آنها را براى سال نو دعوت کند...
آقاى دکتر خودش کارتهاى دعوت را طراحى مى کند و حاشیه آن را با گل هاى نیلوفر که زیر ستون هاى تخت جمشید هست تزئین مى کند و منشا و مفهوم این گلها را هم توضیح مى دهد. چون مى دانست وقتى ریشه مشخص شود براى طرف مقابل دلدادگى ایجاد مى کند.

دکتر مى گفت: «براى همه کارت دعوت فرستادم و چون مى دانستم انیشتین بدون ویالونش جایى نمى رود تاکید کردم که سازش را هم با خود بیاورد. همه سر وقت آمدند اما انیشتین 20 دقیقه دیرتر آمد و گفت چون خواهرم را خیلى دوست دارم خواستم او هم جشن سال نو ایرانیان را ببیند. من فورا یک شمع به شمع هاى روشن اضافه کردم و براى انیشتین توضیح دادم که ما در آغاز سال نو به تعداد اعضاى خانواده شمع روشن مى کنیم و این شمع را هم براى خواهر شما اضافه کردم.»

../upload/5/0.711601001284563611_201009061352523091.jpg

../upload/5/0.711601001284563611_201009061352523091.jpg

به هر حال بعد از یک سرى صحبت هاى عمومى انیشتین از من خواست که با دمیدن و خاموش کردن شمع ها جشن را شروع کنم. من در پاسخ او گفتم: ایرانى ها در طول تمدن 10 هزار ساله شان حرمت نور و روشنایى را نگه داشته اند و از آن پاسدارى کرده اند. براى ما ایرانى ها شمع نماد زندگیست و ما معتقدیم که زندگى در دست خداست و تنها او مى تواند این شعله را خاموش کند یا روشن نگه دارد.
آقاى دکتر مى خواست اتصال به این تمدن را حفظ کند و مى گفت بعدها انیشتین به من گفت: «وقتى برمى گشتیم به خواهرم گفتم حالا مى فهمم معنى یک تمدن 10هزارساله چیست. ما براى کریسمس به جنگل مى رویم درخت قطع مى کنیم و بعد با گلهاى مصنوعى آن را زینت مى دهیم اما وقتى از جشن سال نو ایرانى ها برمى گردیم همه درختها سبزند و در کنار خیابان گل و سبزه روییده است.»

بالاخره آقاى دکتر جشن نوروز را با خواندن دعاى تحویل سال آغاز مى کند و بعد این دعا را تحلیل و تفسیر مى کند. به گفته وی همه در آن جلسه از معانى این دعا و معانى ارزشمندى که در تعالیم مذهبى ماست شگفت زده شده بودند.

../upload/5/0.128842001284563612_201009061340461508.jpg

../upload/5/0.128842001284563612_201009061340461508.jpg

بعد با شیرینى هاى محلى از مهمانان پذیرایى مى کند و کوک ویلون انیشتین را عوض مى کند و یک آهنگ ایرانى مى نوازند. همه از این آوا متعجب مى شوند و از آقاى دکتر توضیح مى خواهند. ایشان مى گویند موسیقى ایرانى یک فلسفه، یک طرز تفکر و بیان امید و آرزوست. انیشتین از آقاى دکتر مى خواهد که قطعه دیگرى بنوازند. پس از پایان این قطعه که عمدأ بلندتر انتخاب شده بود انیشتین که چشمهایش را بسته بود چشم هایش را باز کرد و گفت: «دقیقا من هم همین را برداشت کردم و بعد بلند شد تا سفره هفت سین را ببیند.»

آقاى دکتر تمام وسایل آزمایشگاه فیزیک را که نام آنها با "س" شروع مى شد توى سفره چیده بود و یک تکه چمن هم از باغبان دانشگاه پرینستون گرفته بود. بعد توضیح مى دهد که این در واقع هفت چین یعنى 7 انتخاب بوده است. تنها سبزه با «س» شروع مى شود به نشانه رویش. ماهى با «م» به نشانه جنبش، آینه با «آ» به نشانه یکرنگى، شمع با «ش» به نشانه فروغ زندگى و ...

همه متعجب مى شوند و انیشتین مى گوید آداب و سنن شما چه چیزهایى را از دوستى، احترام و حقوق بشر و حفظ محیط زیست به شما یاد مى دهد. آن هم در زمانى که دنیا هنوز این حرفها را نمى زد و نخبگانى مثل انیشتین، بور، فرمى و دیراک این مفاهیم عمیق را درک مى کردند.

../upload/5/0.211817001284563612_201009061340461457.jpg

../upload/5/0.211817001284563612_201009061340461457.jpg

بعد یک کاسه آب روى میز گذاشته بود و یک نارنج داخل آب قرار داده بود. آقاى دکتر براى مهمانان توضیح مى دهد که این کاسه 10هزارسال قدمت دارد. آب نشانه فضاست و نارنج نشانه کره زمین است و این بیانگر تعلیق کره زمین در فضاست. انیشتین رنگش مى پرد عقب عقب مى رود و روى صندلى مینشیند

از او مى پرسند که چه اتفاقى افتاده؟

مى گوید : «ما در مملکت خودمان 200 سال پیش دانشمندى داشتیم که وقتى این حرف را زد کلیسا او را به مرگ محکوم کرد اما شما از 10 هزار سال پیش این مطلب را به زیبایى به فرزندانتان آموزش مى دهید. علم شما کجا و علم ما کجا؟!»

خیلى جالب است که آدم به بهانه نوروز یا هر بهانه خوب دیگر، فرهنگ و اعتبار ملى خودش را به جهانیان معرفى کند.

به نقل از كتاب خاطرات مهندس ایرج حسابی

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تکناز]

[مشاهده در: www.taknaz.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 195]