يادداشت اقتصاديچرا براي ايران راه‌اندازي بورس انرژي اهميت دارد؟خبرگزاري فارس: چرا راه اندازي چهارمين بورس كشور يعني بورس انرژي كه فعاليت خود را براي عرضه و قيمت گذاري واقعي انرژي و علي الخصوص نفت و برق آغاز مي كند، براي ايران با اهميت است؟

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: يادداشت اقتصاديچرا براي ايران راه‌اندازي بورس انرژي اهميت دارد؟خبرگزاري فارس: چرا راه اندازي چهارمين بورس كشور يعني بورس انرژي كه فعاليت خود را براي عرضه و قيمت گذاري واقعي انرژي و علي الخصوص نفت و برق آغاز مي كند، براي ايران با اهميت است؟
خبرگزاري فارس: چرا راه اندازي چهارمين بورس كشور يعني بورس انرژي كه فعاليت خود را براي عرضه و قيمت گذاري واقعي انرژي و علي الخصوص نفت و برق آغاز مي كند، براي ايران با اهميت است؟

در آينده اي نزديك چهارمين شركت بورس در كشور با نام بورس انرژي، فعاليت خود را براي عرضه و قيمت گذاري واقعي انرژي و علي الخصوص نفت و برق آغاز مي كند،اما نكته‌اي كه شايد در ايران تازگي داشته باشد، قيمت گذاري خارج از چارچوب نرخ هاي دولتي براي انرژي برق در كشور است و به همين دليل بررسي تجربه ساير كشورها در اين زمينه و دقت در روند صحيح انجام آن و به وجود نيامدن روال سعي و خطا در نحوه فعاليت اين بورس از اهميت بسزايي برخوردار بوده و لزوم دقت در نحوه فعاليت بورس انرژي را دو چندان مي كند.

اما چرا براي ايران راه اندازي اين بورس با اهميت است؟

در ايران انرژي و تعريف آن به عنوان يك صنعت درآمدزا هميشه توجه ما را به نفت، گاز و سوخت هاي فسيلي جلب مي كند. حال آنكه صنايع ديگر با توجه به پتانسيل و زيرساخت هايي كه در سال هاي گذشته فراهم شده است، مي توانند به راحتي رقيبي جوان براي صادرات نفتي كشور باشند.

برق به عنوان انرژي مورد نياز همه بخش ها در دنيا ثابت شده است و مضاف بر آن موقعيت جغرافيايي ما در ايران و فراگيري در منطقه اي با تغييرات جوي، فصلي و شرايط آب و هوايي متفاوت اين امكان را فراهم ساخته كه در تمام سال با توجه به پيك مصرف ذخيره‌اي قابل اتكا در مجموع مولدهاي توليد برق موجود بوده كه مي توان آن را براي تبادل در نظر گرفت.

گستردگي جغرافيايي كشور و تغييرات افق (شرق به غرب) با حدود يك ساعت و ده دقيقه در پيك مصرف شبانه روز هم از ديگر پتانسيل هاي جغرافيايي ايران و دليلي براي وجود ذخيره كافي در ساعت هاي مختلف شبانه روز در سيستم توليد برق كشور است. در ايران حدود 62 هزار مگاوات نيروگاه نصب شده موجود است درحالي كه مصرف انرژي در سال حدود 36 هزار مگاوات برآورد مي شود، با توجه به اينكه ذخيره مطمئن 20 درصدي براي شرايط خاص كفايت مي كند، مي توان از ساير پتانسيل هاي نيروگاهي كه در شبكه به علت نبود امكان متناسب شبكه انتقال معطل مانده است، استفاده كرد،لذا به نظر مي رسد با تكميل شبكه انتقال، اين ميزان انرژي شبكه قابل استفاده بوده و قادر است توان صادراتي برق كشور را بالا ببرد.

از طرفي نياز كشورهاي منطقه در شرق، غرب، شمال و حتي كشورهاي حاشيه خليج فارس، به توليدات مازاد ايران با توجه به تغيير افق و گستردگي شبكه برق ايران در تمامي مرزهاي كشور اين امكان را براي كشور فراهم كرده كه از ظرفيت موجود بتواند به بهترين نحو استفاده نمايد و به اين ترتيب در ساعاتي كه مصرف در ايران از توليد فاصله مي گيرد، مي توان مازاد توليد را به امر صادرات اختصاص داد. در حقيقت موضوع اختلاف پيك در ايران و ديگر كشورهاي همسايه كه خواهان برق ايران هستند،پتانسيلي قابل توجه براي كشور محسوب مي شود. به هر حال بايد اين مساله را مد نظر قرار داد كه ايران واسط شرق و غرب جهان است و لذا مديريت ارتباط برق منطقه، مزيتي بالقوه براي تبديل شدن ايران به هاب انرژي الكتريكي منطقه است كه بي شك استفاده از اين امكان خدادادي تنها به همت و تلاش مسئولين و دست اندركاران اين صنعت نياز دارد.

ذخائر نفت و گاز فراوان كشور ما را به صادرات خام عادت داده اما مي توان با استفاده از نيروگاه هاي حرارتي و تبديل انرژي هاي فسيلي به ويژه در ميادين مشترك به انرژي برق از ارزش افزوده فراوان آن استفاده فراواني كرد. در اين صورت صادرات ايران به صادرات مواد خام و نفت و گاز خلاصه نخواهد شد و مي توان براي افزايش ميزان ارزش افزوده توليدات داخل و اشتغال زايي صنايع وابسته به آن به خوبي برنامه ريزي كرد و براي صنايع توليد برق و شبكه هاي انتقال آن به ساير كشورها و جايگاه آن در اقتصاد كشور، اهميت بيشتري قائل شد.

اشتغال زايي در اين زمينه مي تواند تاثير قابل توجهي در افزايش توليد ناخالص داخلي كشور داشته باشد و زمينه فعاليت جوانان و نيروي جوياي كار را در تمام مناطق كشور خصوصا مناطق محروم و دور افتاده فراهم سازد.

اين گسترش از منظري ديگر باعث گسترش صنايع وابسته به صنعت برق شده و اين صنايع را فعال تر و پوياتر مي كند و مي تواند انقلابي در صنعتي كردن كشور ايجاد كند.

بازار سرمايه بازاري است كه در اقتصاد كشورهاي پيشرفته نقشي اساسي و محوري بازي مي كند. توجه بازار سرمايه به صنايع برق با توجه به توانايي ها و امكانات اين صنعت براي جذب سرمايه هاي سرگردان در بخش خصوصي و از طرفي لزوم توجه خانواده صنعت برق به نيازهاي بازار سرمايه به عنوان منبعي مطمئن در جهت تامين مالي صنعت و آشنايي بيشتر اين دو حوزه به عنوان صنايع مكمل، بايد به پل ارتباطي بورس انرژي به عنوان رابط اين دو صنعت توجه ويژه مبذول داشت.

خصوصي سازي در صنايع كشور و لزوم توجه به اجراي كامل اصل 44 در صنايع برقي و اداره نيروگاه ها توسط بخش خصوصي موجب افزايش بهره وري و تزريق انرژي بيشتر با هزنيه كمتر و در نهايت توسعه بورس انرژي خواهد شد.

مساله ديگري كه در حوزه توليد برق بايد به آن توجه ويژه اي داشت اين است كه ايران جزو هشت كشور دنيا با بيشترين تشعشع خورشيدي است، بنابراين وجود زمين هاي غير قابل كشت در مركز كويري كشور و انرژي خورشيدي در سراسر سال، پتانسيل قابل توجهي براي راه اندازي مزارع توليد برق خورشيدي در اين منطقه وجود دارد كه استفاده از آن بيش از هر چيز مستلزم ايجاد توجيه اقتصادي در اين زمينه و همكاري نهادهاي مسئول براي اجرايي شدن طرح هاي توليدي آن است.

مناطقي در كشور داراي شرايط خاص جغرافيايي و بادي دائم در سراسر سال است كه شايد منجيل آشناترين منطقه در اين زمينه باشد. بررسي ها نشان مي دهد كه در ايران ظرفيت توليد حدود 30 هزار مگاوات برق از انرژي باد وجود دارد. حال سئوال اين است كه چرا گسترش توليد برق از اين انرژي در دستور كار بخش خصوصي ما نباشد؟

به نظر مي رسد كه اصلي ترين مانع پيش روي ما براي بهره گيري از انرژي هاي پاك و ظرفيت هاي قابل توجهي كه در اين حوزه براي توليد برق و حتي صادرات آن وجود دارد، عدم برنامه ريزي براي استحصال اين دست از انرژي هاست. بدون شك توجيه اقتصادي سرمايه بسيار خوبي به اين دو بخش توليد انرژي پاك وارد كرده و ارز آوري خوبي براي كشور ايجاد خواهد كرد.

در مجموع راه اندازي بورس انرژي و توجه اين بورس به انرژي برق علاوه بر رشد جايگاه صنايع كشور در اين زمينه، اشتغال زايي، گسترش توليدات غير نفتي، افزايش صادرات غير نفتي و استفاده از ارزش افزوده به جاي صادرات خام در توليدات كشور را به همراه خواهد داشت، زمينه متنوع سازي صادرات كشور را فراهم مي سازد و جنبش بزرگي در صنعت برق كشور ايجاد كرده و ارتقاء جايگاه ايران در منطقه به واسطه نياز ساير كشورهاي منطقه به برق و تبادل انرژي را به دنبال خواهد داشت. به اين ترتيب زمينه را براي تبديل شدن ايران به هاب و مركز ثقل برق منطقه فراهم خواهد كرد.

بنابراين تلاش مي كنيم با فرصت هاي ايجاد شده و راه اندازي بورس انرژي، ظرفيت هاي بخش خصوصي صنعت برق كشور را در ارتقا و رشد اقتصادي كشور، بيش از پيش به منصه ظهور برسانيم.

حميد رضا صالحي/ كارشناس انرژي

انتهاي پيام/م

يکشنبه|ا|7|ا|اسفند|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 73]