فرجام سفته بازي ارز و سكه كجاست؟

واضح آرشیو وب فارسی:آفتاب: فرجام سفته بازي ارز و سكه كجاست؟
مهدي تقوي التهاب اخير بازار ارز و سكه، اشتياق سفته بازانه بسياري را برانگيخت.
آفتاب: مهدي تقوي التهاب اخير بازار ارز و سكه، اشتياق سفته بازانه بسياري را برانگيخت.

انگيزشي كه ذاتا حاوي تلاش براي كسب سود كوتاه مدت بود. به عبارت ساده تر، تحليل رفتار سفته بازان، به ماهي گيري از آب گل آلود مي ماند.

اما چرا اين نوع كسب سود از بعد كلان مذموم است؟
همانطور كه اشاره شد، اين نوع سوداگري به دليل آن كه حاوي نگاه كوتاه مدت است، سرمايه گذاري بلندمدت را تضعيف مي كند. البته در شرايطي كه بازدهي بازار سهام و نرخ سود سپرده گذاري در بازار پول پايين تر از نرخ تورم بود و نيز به دليل مشكلاتي كه براي بخش توليد پس از كاهش يارانه انرژي رخ داده بود، فضاي اقتصادي كشور آماده تحميل يك شوك از سوي مامني تازه براي كسب سود بود. چرا كه بازار مسكن نيز كه در اين مواقع به سرعت مورد آماج سرمايه ها قرار مي گيرد، فعلا آمادگي توزيع سود بالا را نداشت.

در چنين شرايطي علايم كافي از بازار ارز و سكه صادر شد. اما فضاي سفته بازي، فضاي "بازار گرمي " است. لذا نه تنها بخش هاي مولد اقتصاد از رونق سوداگري آسيب مي بيند، بلكه گاه نرخ هاي حبابي شكل مي گيرد. نرخ هايي كه بيشترين آسيب را به پس اندازهاي خرد غير حرفه اي هاي تازه وارد به بازار ارز و سكه مي زند. گذشته از اين، اين حباب، آرام آرام بازارهاي ديگر را نيز تحت تاثير خود قرار مي دهد.

علايم غلط بازار سكه و به خصوص ارز، آن گونه كه در حال حاضر نيز قابل لمس است، بهانه لازم را براي ورود شوك قيمتي پس از حصول آرامش نسبي يا كوتاه مدت در بازار ارز و سكه به ساير بازار ها همچون كالا و خدمات فراهم مي كند.

گذشته از اين شوك رواني گراني ارز و سكه براي عموم مردم اين است كه احساس مي كنند ارزش دارايي هايشان به سرعت در حال نزول است. لذا تلاش مي كند كه ارزش دارايي هاي خود از جمله مسكن را بالاتر ببرند.

همين هم رخ داده، اين روزها در برخي اخبار از رشد بيش از 20 درصدي قيمت مسكن سخن گفته مي شود.

مساله بعدي كه رخ مي دهد، تشويق مردم به خروج دارايي ها و سرمايه هايشان از كشور است. برخي به اين فكر مي افتند كه براي حفظ ارزش آنها دست به كار انتقالشان به خارج از كشور بيفتند. همين امر خود بار ديگر تقاضا را در بازار ارز تحريك مي كند. لذا دور باطل سفته بازي ادامه مي يابد.

نكته بعدي آثار اجتماعي و فرهنگي اين مساله است. فراتر از ترويج كوتاه مدت نگري و افول اخلاق كه در ذات سفته بازي نهفته است، نگراني از كاهش ارزش دستمزد و دارايي هاي مردم، آنها را سرخورده و افسرده مي كند. بر اين اساس فرهنگ كار در كشور نيز آسيب مي بيند.

ماحصل ديگر اين شوك قيمتي در ميان مدت و بلند مدت آسيب پذيري تشكيل سرمايه توليدي در كشور است كه به دليل تضعيف بازار سرمايه و پول رخ مي دهد.

در نهايت مردمي كه با هدف كسب سود آني و سرشار وارد چرخه باطل سفته بازي ارز و سكه شده اند، در عمل به بدتر شدن وضعيت اقتصادي خود و جامعه رضايت داده اند.

اين بدتر شدن اوضاع باز هم انگيزه هاي سوداگرانه را تشويق مي كند. به طوري كه انگار جامعه در يك دور باطل گرفتار آمده است و فارغ از نقش سياستگذاري هاي كلان اقتصادي در تشديد اين شرايط، خود به فقيرتر شدن دسته جمعي دامن مي زند.

بعد همه مي پرسند كه با وجود اين همه درآمد نفتي چرا شرايط اقتصادي كشور آن گونه كه بايد بهبود نمي يابد غافل از اين كه سرمايه هايي كه مي تواند در قالب توليد زنجيره ايجاد ارزش افزوده را رقم بزند، بدل به ارز بيش از اندازه گران و سكه هاي حبابي شده است.

البته كتمان نمي توان كرد كه سياستگذاري هاي كلان اقتصادي براي تشويق سرمايه گذاري بلندمدت يا سوق دادن جامعه به سمت سوداگري نقش غيرقابل انكاري بازي مي كند كه همواره بايد مورد توجه دولت ها باشد.

*استاد اقتصادكلان دانشگاه علامه طباطبايي

كد مطلب : 145812

چهارشنبه|ا|26|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفتاب]

[مشاهده در: www.aftabnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 241]