كانون‌هاي تفكر ابزار تحقق توسعه پايدار

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: كانون‌هاي تفكر ابزار تحقق توسعه پايدار
جام جم آنلاين: فكرانباره‌ها يا كانون تفكر در ساده‌ترين تعريف عبارت است از مؤسسات سياست‌پژوهي مستقل. فرهنگ American Heritage كانون تفكر را اين‌گونه تعريف مي‌كند: گروه يا مؤسسه‌اي كه براي انجام پروژه‌هاي قوي و حل مسائل مختلف، بخصوص مسائل حوزه‌هاي فناوري و استراتژي سياسي تأسيس شده است.

در تعريف فرهنگ انگليسي آكسفورد، كانون تفكر مؤسسه‌اي تحقيقاتي يا سازماني است كه به ارائه مشاوره و ايده در زمينه مسائل سياسي، اجتماعي و اقتصادي مي‌پردازد. در تعريف ديگر، فكرانباره به سازمان، موسسه، بنگاه يا گروهي متشكل اطلاق مي‌شود كه به شيوه‌اي ويژه، اداره و هدايت تحقيق و پژوهش در زمينه‌هاي رايزني‌هاي نظامي، تدوين راهبردهاي‌هاي سياسي و راهبردهاي اقتصادي همچنين ارائه سياستگذارهاي مرتبط با توسعه صنعتي، تجارت و علوم و تكنولوژي را به عهده دارد.

كارخانه‌هاي فكر، كارخانه‌هاي مغز، كارخانه‌هاي ايده، كارخانه‌هاي تميز، جعبه‌هاي مغز، شركت‌هاي توليد ايده، تاجران ايده، بانك‌هاي مغز، بدنه‌هاي دانش، قطار كله‌تخم‌مرغي‌ها (اشاره به اهل فكر) و امثال آن، تعبيرهايي است كه صاحبنظران مختلف درباره كانون‌هاي تفكر به كار مي‌برند.

مديران و سياستگذاران عمدتاً با گستردگي، تنوع و تخصصي ‌بودن اطلاعات و كمبود وقت روبه‌رو هستند.

كانون‌هاي تفكر اين مشكل سيستم‌هاي مديريتي و سياستگذاري را برطرف مي‌كنند. فكرانباره‌ها به صورت مستقل و خارج از عرصه‌هاي اجرايي، رهبران و مديران را در تصميم‌سازي و سياستگذاري همراهي و مساعدت مي‌كنند. در ضمن، اين مراكز از طريق خلق ايده‌هاي نو، پرورش و ارائه آنها به دولتمردان، آنان را در بهره‌برداري از فرصت‌هاي جديد و ايجاد منافع بيشتر براي جامعه ياري مي‌دهند. امروزه كانون‌هاي تفكر فقط پاسخگوي مسائل مديران دولتي نيستند، بلكه به طيف وسيعي از مسائل مختلف جامعه مي‌پردازند.

ويژگي فكرانباره‌ها در اين است كه ‌بايد پاسخگوي مسائل روز مديران باشند و علاوه بر شناخت مشكلات و راه‌حل‌ها، وظيفه پيگيري انتقال پيام‌ها را به مديران از طرق مختلف به عهده گيرند؛ لذا با مؤسسات پژوهشي ‌ تحقيقاتي معمولي متفاوتند.

يكي از وظايف فكرانباره‌ها، پرداختن به تفكرات آينده‌پژوهي است. اتاق‌هاي فكر با واحدهاي كارشناسي و مشاوران داخل دستگاه‌هاي اجرايي نيز تفاوت دارند، چرا كه تشكلي مستقل و به دور از بروكراسي و قالب‌هاي دروني سازمان‌ها هستند. البته اين به معني دور‌بودن آنها از واقعيت‌هاي سازمان‌ها نيست، زيرا مديران سازمان‌ها و شركت‌ها، اين كانون‌ها را در جريان تصميم و مسائل خود قرار مي‌دهند.

فكرانباره‌ها براساس جمع‌انديشي، مطالعات و تحليل‌هاي مداوم و مستمر، تأكيد بر مستندسازي و استفاده از رسانه‌هاي مكتوب و نهادينه كردن توان تحليل در گروه‌هاي خود عمل مي‌كنند كه به اين ترتيب، مكمل سيستم‌هاي مشاوره شفاهي و فردي هستند.

نقش چنين فكرانباره‌هايي به اين دليل مهم است كه مي‌توانند شرايطي را فراهم سازند كه سياستگذاران و مديران، بيشتر، از متفكران و متخصصان تأثير بپذيرند تا از جريان‌ها و لابي‌هاي سياسي و محافل قدرت و ثروت.

تاريخچه فكرانباره

از همان نخستين سال‌هاي سده بيستم ميلادي، چالش‌هاي اقتصاد صنعتي و روابط پيچيده در امور بازرگاني و تحولات نوين در عرصه‌هاي سياست خارجي موجب شد دولت‌ها به درك اين واقعيت پي ببرند كه به دانش روز و اطلاعات علمي و دقيقي در زمينه‌هاي مذكور نياز دارند. به اين ترتيب در ايالات متحده و همچنين در اروپا موج قابل ملاحظه‌اي از اقدام براي تشكيل مراكز تخصصي جهت فعاليت‌هاي تحقيقاتي و فكري در جهت تربيت كارشناس‌هاي خبره و انجام تحقيقات ويژه براي يافتن راه‌حل‌هاي مورد نياز به راه افتاد. اين موج موجب شد تعداد كثيري از مراكز پژوهشي دانشگاهي يا شبه‌دانشگاهي تاسيس شوند كه كارشان به جاي تربيت دانشجو، تهيه راهكارهاي تخصصي براي حل مسائل پيش رو بود. از نخستين نمونه‌هاي معروف اين كانون‌هاي انديشه مي‌توان به «موقوفه كارنگي براي صلح جهاني» تاسيس در سال 1910 در آمريكا، «موسسه مطالعات اقتصاد جهاني كيل» تاسيس در سال 1914 در آلمان، «موسسه بروكينگز» تاسيس در سال 1916 در آمريكا و «موسسه سلطنتي مطالعات روابط بين‌الملل» تاسيس در سال 1920 در انگلستان اشاره كرد. قابل ذكر است كه در برخي منابع، موسسه مطالعات امنيتي و دفاعي (RUSI) دوك ولينگتون در سال 1831 را به عنوان اولين فكرانباره تاسيس شده در جهان معرفي مي‌كنند.

طي سال‌هاي پس از جنگ جهاني دوم، تقاضا براي استخدام كارشناسان خبره در امور بين‌الملل، دفاعي و امنيتي براي كمك به سازمان‌هاي دولتي دفاعي و امنيتي افزايش پيدا كرد و همين مساله به رشد كانون‌هاي انديشه بيشتر انجاميد. در ايالات متحده بنگاه رند كه در 1948 تاسيس شده بود، همراه با گروه ديگري از سازمان‌ها و موسسات پژوهشي به تربيت نيروهاي خبره در امور دفاعي و طراحي ساختارهاي دفاعي و نظامي تازه پرداخت و گروه‌هاي كوچك‌تري از كانون‌هاي انديشه را به صورت قراردادي در كنار خود به كار واداشتند.

تحولات اجتماعي و آشوب‌هاي سياسي دهه 1960 موج ديگري از كانون‌هاي انديشه را به وجود آورد. اين كانون‌هاي انديشه بر فعاليت‌هاي اجتماعي و امور مربوط به محيط زيست تمركز داشتند كه يكي از آنها «موسسه امور شهري» تاسيس در سال 1968 بود. در همين زمان، نگراني نسبت به بحران‌هاي فزاينده در امور سياسي و اقتصادي جهان سوم موجب شد گروه تازه‌اي از كانون‌هاي انديشه كه فعاليت اصلي آنها تحقيق درباره مسائل جهان سوم بود تاسيس شوند. از نمونه‌هاي مهم اين مراكز مي‌توان به «مركز توسعه بين‌المللي» تاسيس در 1959 در آلمان، «مركز توسعه خارجي» تاسيس در سال 1960 در انگلستان و «مركز مطالعه اقتصادهاي در حال توسعه» تاسيس در سال 1960 در ژاپن اشاره كرد. يكي از مهم‌ترين وظايف اين كانون‌هاي انديشه تحقيق در زمينه‌هاي مختلف فعاليت در امور اقتصادي كشورهاي جهان سوم در شرايط درگيري‌هاي سياسي ميان بلوك‌هاي شرق و غرب بود.

طبق مطالعات مؤسسه ملي پيشرفت‌هاي پژوهشي ژاپن در حال حاضر بيش از 320 كانون تفكر در 89 كشور جهان مشغول به كار هستند كه يك‌سوم آنها متعلق به كشور ايالات متحده است. البته اتفاق‌نظري درخصوص تعداد اين كانون‌ها در سطح جهاني وجود ندارد؛ به‌عنوان مثال، طبق آمار وزارت علوم در سال 1383، تعداد اين كانون‌ها برابر با 900 بوده است.

ماهيت اتاق فكر

فكر پيوسته مي‌رويد و مي‌ميرد. اتاق فكر نيز همواره ماهيتي اين نه آني مي‌يابد. بنابراين اتاق فكر، منطق فكر شفاهي و باشگاه فكرسازي است و به كلي با اتاق بحران مديريت و اعمال استراتژي براي تحول و تكامل وضعيت موجود متفاوت است. از آنجا كه آفرينندگي يكي از روش‌هاي حل مساله در حوزه مديريت است، اينچنين عنوان مي‌شود كه واكنش مطلوب يك سازمان به تحولات پيرامونش، خلاقيت و آفرينندگي است. اتاق فكر نيز يكي از ابزارهاي آفرينندگي براي حل مساله و توسعه خلاقيت در هر سازماني است؛ مكاني براي انديشيدن به يك مساله يا موضوع بدون حضور عواملي كه مانع آزادانديشي يا محدوديت مي‌شوند. اين اتاق مكانيسمي براي تصميم‌سازي فكري جهت تصميم‌گيري عملي در حوزه انساني است.

اين اتاق بازوي مطالعات فكري و مشاوره مطالعاتي طراحان و مديران ارشد حكومتي، آموزشي، پژوهشي و فرهنگي خواهد بود، به طوري كه در برنامه‌نويسي و برنامه‌سازي مفهومي و فكري، نقش بايسته ايفا خواهد كرد و امكان نقدگرايي و پرسش‌آفريني جريان مي‌يابد. فكرانباره، راهبرد سيستمي براي فكر‌كردن است و در عين حال سيستمي بودن اين اتاق، طرحي براي يكساني و همساني نيست و در قلمرو متفاوتي امكان ظهور مي‌يابد. اتاق فكر هم پيوندي به گذشته دارد و هم نگاهي به آينده دوخته است.

در اتاق فكر روش‌هاي گوناگوني براي توسعه خلاقيت وجود دارد كه معروف‌ترين آن «طوفان مغزي» است.

در سازمان‌ها با توجه به اهميتي كه موضوع خلاقيت دارد، اتاق فكر در طراحي ساختار سازماني لحاظ مي‌شود. در واقع يكي از بخش‌هاي اصلي در هر سازمان «اتاق فكر» است. از اين نظر بايد توجه داشت كه اتاق فكر يك بخش اصلي در چنين سازمان‌هايي است و نمي‌توان به عنوان يك بخش مكمل يا فرعي درباره آن صحبت كرد. شايد يكي از تعاريفي كه بتواند توجيه‌كننده بحث باشد، اين مساله است كه اگر در گذشته مديران، صرفا با تكيه بر دانش خود و حلقه محدود مشاوران به اداره امور عمومي سازمان همت مي‌گماردند، اينك با بهره‌گيري از چنين سازه‌اي مي‌توانند به اداره عمومي امور بپردازند، به صورتي كه در تصميم‌گيري خود با بهره‌گيري از تفكر جمعي، ضمن شناسايي فرصت‌ها، تهديدها و نقاط قوت و ضعف، خطاپذيري عملكرد خود را به حداقل كاهش دهند. اهتمام تعهد و توجه ويژه اهل تفكر و سياست به اين كانون‌ها همچنين بازبيني علمي مستمر و منظم آنها براي مصون ماندن از آسيب‌هاي احتمالي مساله‌اي ضروري است.

به هر حال، اتاق فكر دو نقش كليدي در برنامه‌سازي ايفا مي‌كند؛ يكي فكرسازي براي مفهوم‌آفريني و ديگر گشودن گره‌هاي فكري‌اي كه در فرآيند عمل رخ مي‌دهد. اين اتاق راهي براي كارشناسي كردن منطق عملي پژوهش، آموزش، رسانه و حكومت است تا هركاري پشتوانه تفكر داشته باشد، به طوري كه اگر در مقطعي سستي پيشه كرد، امكان نقدپذيري و پرسش در آن وجود داشته باشد.

ساختار اتاق فكر

اتاق فكر در ساده‌ترين حالت از 3 بخش تشكيل مي‌شود. بخش اول گروه پشتيباني، بخش دوم گروه كارشناسان و بخش سوم هيأت امناي اتاق. گروه پشتيباني وظيفه ايجاد و اداره زيرساخت‌هاي فيزيكي، اطلاعاتي، خدماتي، حقوقي و‌ مالي را عهده‌دار است. گروه كارشناسان بدنه فكري اتاق فكر را تشكيل مي‌دهند. اين كارشناسان وظيفه مطالعه، گرد‌آوري، تحليل و بررسي اطلاعات و نظرات مختلف و در نهايت توليد خروجي‌هاي اتاق فكر را به عهده‌ دارند. اين افراد انديشمنداني فراتر از حوزه‌هاي فني و مهندسي هستند كه قدرت تحليلگري، سياست‌سازي و تصميم‌سازي دارند. هيأت امناي اتاق فكر شبكه گسترده‌اي از مديران،‌ سياستگذاران، صاحبنظران و كارشناسان حوزه‌هاي مختلف هستند و در عمل به‌عنوان يكي از منابع اطلاعاتي بدنه فكري عمل مي‌كنند.

انواع اتاق‌هاي فكر و جايگاه آنها

اتاق‌هاي فكر را از جنبه‌‌هاي مختلفي مي‌توان تقسيم‌بندي كرد. از نظر مأموريتي و شرح خدمات و فعاليت‌ها، مي‌توان اين كانون‌ها را به كانون‌هاي تفكر سياسي، اقتصادي، اجتماعي، امنيتي نظامي، صنعتي تكنولوژيك و آينده‌پژوهي تقسيم‌بندي كرد. در اين تقسيم‌بندي، بعضي از اتاق‌هاي فكر فقط بر يك يا چند حوزه كاملاً مرتبط متمركز هستند و به‌صورت تخصصي عمل مي‌كنند، در حالي‌كه بعضي ديگر، در حوزه‌هاي مختلف و بعضا بسيار متفاوت مشغول به فعاليت هستند.

از نظر حوزه و گستره عملكرد نيز مي‌توان آنها را به صورت زير تقسيم‌بندي كرد: شهري و استاني (متمركز بر مطالعات شهري، روستايي و استاني)، ملي (متمركز بر مسائل، مشكلات، دغدغه‌ها، برنامه‌ها و سياست‌هاي سطح كشور)، منطقه‌اي (متمركز بر مسائل سياسي، اقتصادي و اجتماعي كشورهاي منطقه)، جهاني (متمركز بر مسائل، دغدغه‌ها و فرصت‌هاي بين‌المللي)

همچنين از نظر تعاملات و روابط سازماني مي‌توان كانون‌هاي تفكر را به صورت زير تقسيم‌بندي كرد: غيردولتي (عدم وابستگي دولتي)، نيمه‌دولتي (داراي توانايي عملكرد و سياستگذاري مشاركتي)، دولتي (كاملاً در قيموميت و تحت نظر دولت)، وابسته دانشگاهي (وابسته يا زيرنظر يك دانشگاه.)

فكرانباره‌ها شرايطي را فراهم مي‌سازند كه سياستگذاران بيشتراز متخصصان تأثير بپذيرند تا از لابي‌هاي سياسي و محافل قدرت و ثروت

بسته به نوع اين روابط و تعاملات سازماني اتاق‌هاي فكر براي تأمين بودجه خود به روش‌هاي متفاوتي عمل مي‌كنند. به‌عنوان مثال، مي‌توانند بودجه خود را از طريق فروش گزارش‌ها و دستاوردهاي خود تأمين يا بودجه مستقلي را از نهادهاي دولتي دريافت كنند. بديهي است دغدغه‌هاي تأمين بودجه بايد كمترين اثر را بر جهت‌گيري و غناي گزارش‌ها و خروجي‌ها داشته باشند. اين مسأله در كشور ما از اهميت و حساسيت خاصي برخوردار است؛ چرا كه نسبت به مطالعات برون‌سازماني و در اختيار قرار دادن اطلاعات به گروه‌هاي خارج، نوعي عدم اعتماد وجود دارد.

وظايف كانون‌هاي تفكر

كانون تفكر اطلاعات تحقيقات بي‌طرفانه و مناسبي را در اختيار سياستگذاران و مديران قرار مي‌دهد. بررسي برنامه‌ها و سياست‌هاي مختلف، شناخت تهديدها، فرصت‌ها، قوت‌ها و ضعف‌ها، انجام مطالعات تطبيقي و بررسي تجربه ديگر كشورها و الگوبرداري از آنها و در نهايت بومي‌سازي اين الگوها و ارائه راه‌حل‌هاي مناسب از مهم‌ترين وظايف اتاق‌هاي فكر است.

اتاق فكر اطلاعات تحقيقاتي را جمع‌آوري و آنها را به صورت بانك‌هايي دسته‌بندي مي‌كند. در اين زمينه تبادل اطلاعات با تمامي مراكز تحقيقاتي در داخل و خارج كشور اهميت فراوان دارد. نتايج حاصل از اين تحليل‌ها بايد از طرق مختلف به اطلاع عموم مردم جامعه و دانشمندان و صاحبنظران آن حوزه برسد. نقش چنين كانون‌هايي از آن نظر اهميت دارد كه مي‌توانند شرايطي فراهم آورند كه سياستگذاران و مديران تحت تأثير متفكران، انديشمندان و متخصصان باشند و نه اين‌كه متفكران تحت‌تأثير مديران قرار داشته باشند.

تقسيم‌بندي فعاليت‌هاي اتاق فكر

فعاليت‌هاي اتاق‌هاي فكر را اين‌گونه مي‌توانيم طبقه‌بندي كنيم:

1- آينده‌انديشي يا آينده‌پژوهي 2- پژوهش راهبردي يعني برنامه‌ريزي استراتژيك 3- ايده‌پردازي و تحليل 4- ارائه راه‌حل‌هاي اثربخش 5- همفكري با مديران كه از آن به سياست‌پژوهي تعبير مي‌شود.

مكانيسم فعاليت كانون‌هاي تفكر اين‌گونه است كه ابتدا بايد موضوع مورد مطالعه شناسايي شود و پس از توصيف بدرستي تعريف شود؛ سپس ديدگاه‌هاي تحليلي و نظري پيرامون آن جمع‌آوري شود همچنين مدل‌ها و نظريات مطرح در دنيا نيز به كار گرفته شود. آنگاه ايده‌هاي كلي و پيشنهادهاي اوليه، تبديل به سياست، راهكار و برنامه شود و در اين زمينه بستر لازم براي تضارب افكار بين مديران و افراد مجرب و كارشناسان را به وجود آورند و نهايتاً راه‌حل‌هاي به دست آمده را به صورت سؤال و چالش و به هر صورت كه مي‌توانند، به مخاطب مربوطه انتقال دهند كه اصطلاحاً ترويج ناميده مي‌شود.

چالش‌هاي پيش روي اتاق‌هاي فكر

عوامل مهمي كه در روند شكل‌گيري كانون‌هاي انديشه يا فروپاشي آنها در آينده نزديك موثرند عبارتند از:

الف - تامين بودجه: چندي است كه دولت‌ها در نقاط مختلف جهان، پرداخت بودجه را قطع و بسياري از بنيادهاي خصوصي، حمايت‌هاي خود را از تعداد زيادي كانون‌هاي انديشه متوقف كرده‌اند. چشم‌انداز قطع پرداخت‌ها، اين مراكز را مجبور كرده تا نحوه دريافت كمك‌ها و حمايت‌هاي مالي را تنوع بخشيده و به دنبال منابع درآمدي جايگزين باشند؛ اين امر البته به تضعيف زيربناي كانون‌هاي انديشه و ضعيف شدن برنامه‌ها و الگوهاي كاركنان منجر شده است.

ب - روش‌هاي سياستگذاري: اهدا‌كنندگان كمك‌هاي مالي براي پرداخت كمك‌هاي خود شروطي را تعيين مي‌كنند و از اين رو كانون‌هاي انديشه به دليل طرح مجدد دستور كارشان يعني رفع نياز تامين بودجه سخت تحت فشار قرار مي‌گيرند.

ج - تخصصي شدن: امروزه تقريبا همه گروه‌هاي سياسي و يا صاحبان دعواهاي حقوقي، براي ارتقاي جايگاهشان به يك كانون انديشه دسترسي دارند. اين كانون‌هاي انديشه نوعي نهادهاي تخصصي هستند كه براي مشتريان خود جذابيت ويژه‌اي دارند.

د - رقابت: تعداد كانون‌هاي انديشه از سال 1965 بيش از 2 برابر شده است؛ اگرچه اين رشد ظاهرا امري مثبت تلقي مي‌شود؛ اما سازمان‌هاي تخصصي و با گرايش به موضوعي خاص هر ساله به دليل كمبود منابع با يكديگر به رقابت مي‌پردازند. محيط رقابتي باعث مي‌شود كانون‌هاي انديشه به دنبال تمايز بيشتر باشند و فعاليت‌هاي خود را تخصصي‌تر كنند. محيط رقابتي طرفدار كانون‌هاي انديشه‌اي است كه در بازار آزاد انديشه توانايي‌هاي بيشتري از خود نشان مي‌دهد.

ه‌ - سرعت عمل: سازمان‌هايي كه به تامين بودجه كانون‌هاي انديشه مي‌پردازند، سخت از كنفرانس‌ها و سمينارها گله‌مند هستند. آنها ترجيح مي‌دهند كانون‌هاي انديشه را به كارهاي عملي‌تر وادار كنند. اين نگرش و جهت‌گيري جديد كانون‌هاي انديشه را وا مي‌دارد تا در شيوه‌هاي رفتاري خود بازبيني كنند.

و - اختلاف و نزاع در زمينه سياستگذاري عمومي: تبادل محققانه افكار و اطلاعات به جنگ انديشه‌ها تبديل شده است. اين رويكرد ستيزه‌جويانه بر گسترش دامنه اختلافات سابق دانشگاهيان و سياستگذاران تاثير مي‌گذارد. به اين ترتيب كانون‌هاي انديشه سخت در تلاشند تعريفي جديد از روش تحقيق در امر سياستگذاري عمومي ارائه كنند.

ز - ارتباطات مناسب بازار: ضرورت واكنش سريع به مسائل سياسي، كانون‌هاي انديشه را واداشته تا به توليد اطلاعاتي بپردازند كه خواندن و فهم آنها بسرعت مقدور باشد؛ گزارش‌هاي كوتاه و ايده‌هاي سياسي به عنوان اولين فرآورده كانون‌هاي انديشه، جايگزين مطالعات عميق كتابي شده است؛ علاوه بر آن باعث شده است تا براي محصولات رسانه‌اي مثل مقالات روزنامه‌ها و بخشي از برنامه‌هاي راديو و تلويزيون هزينه‌اي اختصاص داده شود.

ح - مسائل سياسي: اهداف كوتاه‌مدت بسياري از قانونگذاران و ديوانسالاران باعث مي‌شود مراكز پژوهشي فقط در چارچوب زمان و مكان فعاليت كنند؛ امروزه دوره حيات مشكلات، بسيار كوتاه و موقتي است. بنابراين آن دسته از كانون‌هاي تفكر كه هيچ گونه تماس و ارتباطي با روندهاي اصلي سياسي ندارند اگر به طور كلي از بين نروند، احتمالا موقعيتشان را از دست خواهند داد.

كلام آخر

رهبر معظم انقلاب در ابلاغ سياست‌هاي كلي برنامه پنجم توسعه كه شامل سرفصل‌هاي امور فرهنگي، امور علمي و فناوري، امور اجتماعي، امور اقتصادي، امور سياسي و امور دفاعي و امنيتي است، دولت محترم را در تنظيم برنامه، به افزايش بودجه تحقيق و پژوهش به 3 درصد توليد ناخالص داخلي تا پايان برنامه پنجم مكلف مي‌فرمايند. فكرانباره‌ها يا كانون‌هاي انديشه، در هر دو بخش دولتي و غيردولتي به توجه ويژه‌اي در برنامه پنجم توسعه نيازمند است.

شرط لازم در تضمين سلامت اجراي سياست‌هاي برنامه پنجم توسعه و سند چشم‌انداز، عمل به 3 اصل الف) مطالعه و پژوهش ب) اندازه‌گيري ج) بازبيني و در صورت لزوم، اصلاح است. در اين راستا، جايگاه و نقش بي‌بديل اتاق‌هاي فكر بخوبي روشن مي‌شود.

نياز به ساماندهي فكرانباره‌ها و بهره‌گيري از كانون‌هاي فكر و انديشه در تحقق توسعه پايدار نه يك رجحان، بلكه يك ضرورت است.

دكتر حسين صادقي - بهروز پورسينا

شنبه|ا|17|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 167]