فارس از مديريت زنان در شهرسوخته گزارش مي‌دهد

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس از مديريت زنان در شهرسوخته گزارش مي‌دهد
خبرگزاري فارس: نظم خاص شهرسوخته كه با نبوغ و خلاقيت ويژه‌اي شكل گرفته حكايت از مديريت زنانه‌اي دارد كه در موزه مردم شناسي سيستان به وضوح قابل مشاهده است.

به گزارش خبرگزاري فارس از زاهدان، سيستان از روزگاران كهن گاهواره‌ فرهنگي شكوفا بوده به طوري كه آثار بزرگ و نشانه‌هاي با شكوه آن تا به امروز ديده مي‌شود.

مردم سيستان در گذر تاريخ دگرگوني‌هاي بسيار زيادي ديده‌اند اما با خونسردي و استواري بر دشواري‌ها چيره شده و شكوه ملي و مذهبي خويش را نگه داشته و همواره به رفتار و كردار پسنديده و منش‌هاي نيكوي اخلاقي شهرت يافته‌اند، همين ويژگي‌ها توانسته اين سرزمين مرد خيز را از آسيب يورش‌ها، كشتارها، چپاول‌ها بي‌مهري و ستم دولت‌ها نگه دارد.

منطقه سيستان داراي آثار و بناهاي تاريخي بسيار با ارزشي است كه بايد با حفظ و حراست از اين آثار و بناها بتوانيم گذشته شيرين خود را براي آيندگان تشريح كنيم.

اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري سيستان و بلوچستان با راه‌اندازي موزه مردم‌شناسي زابل، گام مهمي در راستاي حفظ و حراست از فرهنگ و تمدن مردمان به ويژه زنان اين منطقه برداشته است.

در موزه مردم‌شناسي زابل، بيشتر آثار جمع‌آوري شده مربوط به شهرسوخته است، شهري كه با مديرت زنان اداره مي‌شده و از تنوع بسيار زيادي در زمينه‌هاي توليدات صنعتي، سفال، مرمر، فلز و جواهرات و چوب‌تراشي برخوردار بوده كه آثار كشف شده از آن نشاني بر اين ادعاست.

جواهراتي كه در شهرسوخته يافت شده و امروز در موزه مردم‌شناسي زابل مشاهده مي‌كنيم نشان از توجه زنان شهرسوخته به زيورآلات، خودآرايي و زيبايي است كه اين خود گواهي بر تمدن و با فرهنگ بودن مردم آن زمان است.

در تمام قبور متعلق به زنان شهر سوخته، سرمه‌دان، سرمه و شانه ديده مي‌شود و بيشترين اشياي به دست آمده از شهر سوخته را زيورآلات قيمتي تشكيل مي‌دهند كه با هنرمندي و ظرافت بسيار ساخته شده‌اند.

تكه‌هايي از صنايع دستي مردم شهرسوخته، بافتني‌ها و… بر اساس قضا و قدر در لابه‌لاي سنگ‌ها و خاك‌ريزه‌ها به جا مانده و از سوختگي نجات يافته تا به ما بفهماند كه زنان آن روزگاران از هر پنج انگشتشان هنر مي‌باريده است.

زنان شهرسوخته در استفاده از سنگ‌هاي گران‌قيمت بسيار تبحر داشته و گردن‌بندها و دستبندهاي به دست آمده از اين منطقه، يكي از شاهكارهاي هنري 5 هزار سال پيش محسوب مي‌شود.

بر اثر مطالعات باستان‌شناسان در قبري متعلق به يك زن 18 ساله بسيار ثروتمند، سرمه‌دان، سرمه، شانه، جعبه آيينه فلزي، ميله سرمه‌كشي مرمري، هاون سرمه‌كوبي و ساير وسايل تزييني به دست آمده و جنس و نوع اشيا نشان مي‌دهد كه اين زن بسيار ثروتمند بوده، اما در قبور ديگر زنان نيز همين اشيا با جنس‌هاي معمولي و ارزان‌تر ديده مي‌شود كه اين نيز نشان از اختلاف طبقاتي در آن روزگاران است.

با اين وجود توجه زنان و دختران سيستاني امروز به هنرهاي دستي و خانگي ريشه در گذشته داشته و از زنان شهرسوخته به آنها به ارث رسيده است.

مطالعات باستان‌شناسي نشان مي‌دهد مردمان 5 هزار سال پيش، از تمدن و فرهنگ خاصي برخوردار بوده‌اند به طوري كه براي زندگي خود تقسيم‌بندي داشته زيرا جدا بودن مناطق مسكوني، فرهنگي، مذهبي و حتي واقع بودن قبرستان در خارج از شهر نشانگر اين است كه آنان از سطح آگاهي و فرهنگ بهره‌مند بوده‌اند.

آيين دفن مردگان در شهرسوخته نيز بسيار جالب و ديدني است، در شهر سوخته يعني 5 هزار سال قبل مردم مي‌دانستند كه بايد مكان دفن مردگان از مكان زندگي دور باشد، آنها نيز گورستان داشته و از نظر طبقه زندگي گورستان‌هاي آنها با هم متفاوت بوده و قبرستان را طوري ساخته‌اند كه در زير يه لايه‌جوش قرار گرفته و همين تفكر موجب شده قبرهاي كشف شده سالم باقي بمانند.

در 5 هزار ساله پيش مردم شهرسوخته در آسمان به دنبال خدا مي‌گردند و متوفي را به سمت نور خورشيد دفن مي‌كنند...

كشف نخستين چشم مصنوعي در شهرسوخته كه متعلق به يك خانم است، نيز نشان مي‌دهد كه زنان آن زمان چقدر به زيبايي اهميت مي‌داده و براي اين موضوع ارزش قائل مي‌شده‌اند.

روي اين چشم مصنوعي ريزترين مويرگ‌هاي داخل چشم توسط مفتول‌هاي طلايي به قطر كمتر از نيم ميلي‌متر طراحي شده‌اند كه علاوه بر تفكر و انديشه بسيار آنها، نشان از ذوق، استعداد و توجه به ظريف‌كاري و زيبايي مردمان آن روزگار است.

شهرسوخته طرز تفكر مردمي را به ما نشان مي‌دهد كه در 5 هزار سال پيش در اين شهر زندگي كرده و دنيا را بازتر ديده و در نهايت صلح، آرامش و دوستي و بدون هيچ‌گونه نگراني در شرق فلات ايران زندگي مي‌كردند.

* محوطه تاريخي شهرسوخته حرف‌هاي ناگفته بسيار دارد

كف محوطه شهرسوخته مملو از تكه‌هاي سفال، سنگ‌هاي قديمي و قيمتي، اشياي فرهنگي و …. است كه هر كدام يك دنيا حرف براي باستان‌شناسان و دوستداران ميراث فرهنگي دارند.

وسعت شهر سوخته 151 هكتار است كه اين مساحت شامل پنج بخش از قبيل زندگي مردم عادي، بناهاي پادگان و عمومي شهر، بخش صنعتي، گورستان و ميدان مركزي است كه تاكنون سه در صد از آن كاوش شده است.

بيش از 460 محوطه (تپه) تاريخي در پيرامون شهرسوخته وجود دارد كه 400 محوطه با شهرسوخته پيوند رسمي دارد.

محوطه باستاني شهر سوخته در 50 كيلومتري شهرستان زابل، يكي از مهم‌ترين محوطه‌هاي پيش از تاريخي در ايران است كه پس از هشت فصل كاوش مداوم در اين منطقه، هنوز ناگفته و پرسش‌هاي بسياري درباره اين منطقه وجود دارد.

* موزه مردم‌شناسي زابل گنجينه‌اي ارزشمند براي مردم سيستان

و اما موزه مردم‌شناسي زابل كه براي شناخت بيشتر مردم شهرسوخته و چگونگي زندگي در آن زمان، اطلاعات بسيار جالبي در اختيار ما مي‌گذارد، خود يكي از بناهاي تاريخي منطقه سيستان است.

مدير موزه مردم‌شناسي زابل در اين زمينه به خبرنگار فارس مي‌گويد: موزه مردم‌شناسي زابل يكي از بناهاي تاريخي است كه دولت با تخصيص اعتبار ويژه‌اي در سال 85، توانست اين گنجينه تاريخي را در سيستان احيا كند.

طاهره شهركي بيان داشت: ساختمان موزه مردم‌شناسي سيستان در آغاز قرن 19 ميلادي توسط انگلستان به عنوان كنسولگري براي اهداف استعماري در منطقه احداث شد.

وي افزود: در سال 1368 اين ساختمان به عنوان گنجينه موقت و نمايندگي ميراث فرهنگي شهرستان زابل عنوان يافت.

شهركي ادامه داد: از سال 68 به بعد اقدامات براي مرمت و بازسازي اين بنا آغاز شد به طوري كه 18 سال طول كشيد تا اينكه در نهايت در دولت نهم و در سال 85، موزه مردم‌شناسي سيستان فعاليت خود را آغاز كرد.

وي تصريح كرد: در سال 85، با تخصيص اعتباري به مبلغ 50 ميليون تومان، اشياي مورد نياز و اشياي مردم‌شناسي خريداري شد.

مدير موزه مردم‌شناسي زابل تصريح كرد: در دوره‌هاي بعدي نيز اعتبارات تخصيص يافته به اين موزه تكميل به طوريكه هم اكنون 80 درصد شيوه ساخت اين موزه مطابق با استاندارد‌ها است.

وي در زمينه زيربناي اين موزه نيز گفت: اين بنا در قطعه زميني به مساحت 3 هزار و 952 مترمربع و زيربناي هزار و 125 مترمربع واقع شده است.

دوستداران ميراث فرهنگي مي‌توانند با بازديد از موزه مردم‌شناسي سيستان به 5 هزار سال پيش سفر كنند و با فرهنگ و تمدن غني گذشته مردم سيستان به ويژه مردمان شهر سوخته آشنا شوند كه قطعاً خالي از لطف نخواهد بود..

سيستان گام‌هاي سبزتان را در ايام نوروز انتظار مي‌كشد.

گزارش از: مريم سرگزي

انتهاي پيام/

يکشنبه|ا|16|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 284]