چرا خميازه؟

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: چرا خميازه؟

اين كه چرا خميازه اتفاق مي‌افتد هنوز به درستي روشن نيست اما اين پديده طبيعي و عادي كم و بيش هر از گاهي براي تمامي افراد اتفاق مي‌افتد و جالب است كه خميازه مسري است و همين كه فردي در حال خميازه كشيدن باشد طرف مقابل نيز اگر بشنود يا ببيند، ناخودآگاه خميازه خواهد كشيد.‏

به طور كلي خميازه يا دهان‌دره، باز كردن دهان و تنفس عميق به صورت «غير ارادي» و گاهي كشش در دست‌ها و سينه است كه تقريباً از زمان پيش از تولد و به عبارتي دقيق‌تر از دوره جنيني و در يازده هفتگي جنين قابل مشاهده است. اين پديده در انسان و برخي حيوانات ديده مي‌شود اما در بيشتر حيوانات امري غيرعادي است.‏

معمولاً خميازه از نشانه‌هاي خواب است اما در عين اينكه افراد خواب آلود بيشتر از سايرين خميازه مي‌كشند، افرادي هم هستند كه اگر مشغول انجام كاري باشند باز هم به اين پديده گرفتار مي‌شوند. همچنين اشخاصي كه براي خوابيدن آماده مي‌شوند و نيز اندكي پس از بيدارشدن بيش‌تر ميل دارند خميازه بكشند.‏

پژوهشگراني كه روي مكانيزم خميازه مطالعه مي‌كنند در ابتدا اين گونه فكر مي‌كردند كه افراد در مواقعي كه احساس نياز به اكسيژن بيشتري مي‌كنند، خميازه مي‌كشند به ويژه هنگامي كه فرد كسل يا خسته است و به كندي تنفس مي‌كند اما آزمايش‌هاي علمي نشان داده است كه افراد حتي در مواقعي كه اكسيژن خون آنها در سطح بالايي است امكان دارد خميازه بكشند. همچنين براي جذب اكسيژن بيش‌تر لزوماً نيازي نيست كه انسان خميازه بكشد زيرا با تنفس از راه بيني مي‌توان اين نياز را به خوبي رفع كرد.‏

نظريه‌هاي مختلفي در مورد اين كه چرا خميازه مي‌كشيم وجود دارد. نخستين نظريه اين است كه امكان دارد خميازه يك رفلكس حمايتي باشد كه موجب مي‌شود ريه‌ها و نيز حفره‌هاي هواي كوچك ريه‌ها به قدر كافي به حالت انبساط در نيامده باشند. پژوهشگران در آزمايش‌هاي خود در مورد بررسي تغييرات تنفسي جنين با كاربرد «اولتراسونداسكن» به اين نتيجه رسيدند كه خميازه باعث مي‌شود ريه‌هاي جنين پاك و روشن شود ولي اين نظريه پس از تولد ديگر مورد اجرا نخواهد بود.

نظريه ديگري كه در اين باره مطرح مي‌شود اين است كه مثلاً بابون‌ها (نوعي ميمون آفريقايي) به خميازه كشيدن در اواخر هر روز عادت دارند و اين علامت نشان مي‌دهد كه گروه ميمون‌ها استراحت شبانه خود را آغاز كرده اند. ‏

در جريان فعاليت‌هاي روزانه انسان ممكن است از خميازه به عنوان علامتي براي نشان دادن تصميم در تغيير نوع كار و فعاليت استفاده شود. در مورد انسان حداقل در شرايط ناراحت و كسل كننده احساس مي‌كند كه بايد خميازه بكشد. گاهي اين سؤال براي افراد پيش مي‌آيد كه آيا خميازه كشيدن به دفعات زياد عامل نگران كننده‌اي تلقي مي‌شود؟ توجه به اين نكته ضروري است كه در برخي موارد بسيار نادر چنين حالتي با شرايط بيماري خاص مانند آغاز حمله‌هاي صرعي ارتباط دارد. همچنين مصرف برخي از داروها مانند داروهاي پاركينسون و داروهاي ضد افسردگي ممكن است موجب خميازه كشيدن شوند. بنابراين كشيدن خميازه در حالاتي كه قبلاًً ذكر شد جزء مكانيزم‌هاي طبيعي بدن محسوب مي‌شوند. ‏

اما اين كه چرا خميازه مسري است تاكنون پژوهش‌هاي زيادي در اين زمينه شده است. پژوهش‌ها نشان مي‌دهد كه خميازه كشيدن به دليل يك عمل همدلانه به ‌وسيله ديگران تكرار مي‌شود. همچنين دانشمندان در يك بررسي در سال 2005، مغزهاي گروهي را كه خميازه‌كشيدن افراد را مشاهده مي‌كردند، اسكن كردند و توانستند الگوهايي منحصر به فردي از فعاليت در نواحي مختلفي از مغز كه به تقليد رفتاري مربوط مي‌شدند را مكان‌يابي كنند.‏

يکشنبه|ا|16|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 225]