سد كريت طبس نفس تازه كرد

واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: سد كريت طبس نفس تازه كرد
سد جديد كريت طبس كه كاملا خشك شده يود در اثر بارندگي اخير جاني دوباره گرفت.

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران؛در مجاورت بند قديمي كريت، سد جديد مخزني كريت روي رودخانه كريت احداث شده كه از نوع بتني قوسي وزني بوده و طول تاج آن 321 متر و ارتفاع آن از پي 53 متر است.

سد جديد علاوه بر تنظيم 7.62 ميليون مترمكعب آب در سال، آب مورد نياز 800 هكتار از اراضي كشاورزي منطقه را تأمين مي‌كند.

سد جديد مخزني كريت كه از زمان بهره‌برداري در سال 1385 آب قابل توجهي در آن ذخيره نشده و حتي مدت‌ها كاملاً خشك و خالي از آب بود، در اثر بارندگي‌هاي چند روز گذشته نفس تازه كرد به طوري كه حدود 14 درصد از حجم اين سد پر شد. بند قديمي كريت طبس كه در مجاورت سد جديد قرار دارد هم با بيش از يك هزار سال قدمت، كهن‌ترين و بلندترين سد قوسي جهان محسوب مي‌شود كه در كتاب‌هاي تاريخي روايات مختلفي درباره قدمت اين بند نقل شده است.

يكي از ويژگي‌هاي منحصر به فرد اين بنا كه هنر سدسازي ايرانيان را آشكار مي‌كند قوسي بودن آن است كه بندهاي قوسي مقاومت بيشتري در مقابل فشارهاي ناگهاني، زمين‌لرزه و حوادث طبيعي دارد. از دو هزار سال پيش تا اوايل قرن بيستم، بلندترين سدهاي قوسي جهان «كريت طبس»، «ايزد خواست فارس» و «كبار قم» همگي در ايران احداث شده بودند كه در اين ميان بند كريت طبس با ارتفاع 60 متر براي مدت 550 سال بلندترين سد جهان محسوب مي‌شده و هم‌اكنون نيز يكي از بزرگ‌ترين شاهكارهاي صنعت مهندسي ساختمان به‌شمار مي‌رود.

رئيس سابق كميته بين‌المللي سدهاي بزرگ، بند كريت را «شگفت‌آورترين دست‌آورد بشر در قرون وسطي» ناميده است. ارتفاع قسمت بيروني بند از كف رودخانه 52 متر، عمق حوضچه آبگير 20 متر، طول آن در قسمت تاج 52 متر و ضخامت تاج آن تنها 1.2 متر بوده و در چهار مرحله احداث شده است.

بند قديمي كريت طبس نمونه‌اي عالي از طراحي و ساخت سد و بيان‌گر دقت و دانش بالاي سدسازي در قديم‌الايام در كشور باستاني ايران است. به‌علت توپوگرافي خاص ساختگاه، ارتفاع بلند، احداث چند مرحله‌اي، استفاده از تمامي المان‌هاي سازه‌اي مشابه سدهاي جديد و از همه مهم‌تر مقاومت مناسب بدنه اين بند در زلزله‌هاي تاريخي منطقه به‌ويژه زلزله سال 1357 طبس، ساختمان اين بند داراي ويژگي‌هاي خاصي است. زمين لرزه سال 1357 طبس با شدت 7.8 ريشتر و حداكثر شتاب 0.75 گرم نيز موجب خسارات عمده‌اي به اين بند نشده است.اين سد در كيلومتر 56 جاده طبس - ديهوك و در ادامه جاده روستاي چيروك واقع شده و در سال 1379 به شماره 3523 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.

سد نهرين طبس واقع در جاده روستاي خرو با حجم كل 4.6 ميليون مترمكعب نيز تا چندي پيش تنها داراي حدود 700 هزار مترمكعب آب بود كه در اثر بارندگي‌هاي اخير حجم آب آن به بيش از دو ميليون مترمكعب رسيده است./س

شنبه|ا|15|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]

[مشاهده در: www.yjc.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 123]