پيامدهاي پاسخ ندادن به شايعات

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گزارش تحليلي مهر/صداهايي كه شنيده نشد/ پيامدهاي پاسخ ندادن به شايعات
صداهايي كه شنيده نشد/ پيامدهاي پاسخ ندادن به شايعات
اردبيل - خبرگزاري مهر: اواسط خردادماه گذشته صداي مهيبي شبيه به انفجار قوي در سطح شهر اردبيل شنيده شد كه به سرعت باعث بروز شايعات مختلفي در ميان شهروندان گرديد و اين صداها با تكرار در شهريور و آذرماه امسال به "انفجارهاي سه گانه" سريالي در اردبيل معروف و خبرساز شد.

به گزارش خبرنگار مهر، در حالي كه تكرار صداهاي مهيب نگرانيهاي مردم را افزايش مي داد، مسئولان استان با سكوت و عدم علت يابي و پاسخگويي مناسب شايعات شكل گرفته را قوت مي بخشيدند.

برخي از شهروندان با ابراز نگراني شديد خواستار روشن شدن علت ايجاد اين صداها بودند و وقتي جوابي به سئوال خود نمي يافتند، بازار شايعه گرم مي شد و خود اين شايعات سريعتر از صداهاي شنيده شده در بين شهروندان به گوش مي رسيد.

مسئولان استان كه هنوز بعد از گذشت 9 ماه از انفجار نخست دليلي شفاف و واضح براي بروز اين صداها كه حتي شهروندان شهرهاي استان آذربايجان شرقي نيز آن را شنيده اند، بيان نكرده اند و شايد تصور مي كنند با سكوت خود مي توانند آن را در سطح عمومي به فراموشي بسپارند، اما هنوز اين واقعه در بين شهروندان به گفتگو گذاشته مي شود.

يكي از شهروندان اردبيلي با بيان آنكه مسئولان بايد با اطلاع رساني صحيح مردم را از نگراني در بياورند، اضافه كرد: بهترين كار در چنين مواقعي برخورد صادقانه مسئولان با مردم و شفاف سازي در اين مورد است، چرا كه عدم پاسخگويي و شفاف سازي موجب بدبيني مردم مي شود.

اولين شايعه؛ سقوط هواپيما

صياد محمدي با بيان اينكه سال 83 نيز صداي مهيبي در اردبيل شنيده شد گفت: در آن زمان شايعات مختلفي در خصوص آن ايجاد شد اما مسئولان وقت در سريعترين شكل ممكن اطلاع رساني درستي در اين مورد انجام دادند.

اين شهروند اضافه كرد: در سال 83 مسئولان امنيتي استان پس از وقوع حادثه در كمتر از نيم ساعت در گفتگو با خبرنگاران و رسانه هاي گروهي علت صداي مهيب را انفجار تانكر سوخت در ميدان وحدت اردبيل در اثر جوشكاري اعلام و از بدبيني مردم به مسئولان جلوگيري كردند.

وي با اشاره به كشتن شدن يك نفر از شهروندان در آن حادثه يادآور شد: در انفجارهاي سه گانه اردبيلي هيچ مسئولي پاسخگوي سئوالات احتمالي مردم نشد و با بررسي رسانه هاي گروهي استان چيزي در اين مورد و علل آن يافت نشد.

يكي ديگر از شهروندان در گفتگو با خبرنگار مهر، صداي شنيده شده را ناشي از سقوط هواپيماي در نزديكي روستاي "گنديشمين" اردبيل عنوان كرد.

حميد غيابي كه مدعي بود مردم اين روستا لاشه هواپيما را ديده اند، عنوان كرد: در اولين انفجار مردم لاشه يك هواپيماي غول پيكر را در نزديكي جاده روستاي گنديشمين ديده اند كه دود غليظ آن تمام منطقه را گرفته بود.

اما خود وي صداي مهيب شنيده شده در سطح شهر را فراتر از صداي سقوط يك هواپيما مي داند و معتقد است صداي شنيده شده تنها در شهر اردبيل نبوده بلكه در شهرهاي اطراف هم به گوش رسيده و اين صدا نمي تواند صداي انفجار يك هواپيما باشد.

غيابي سكوت مسئولان را در عدم پاسخگويي به اين حادثه تعجب برانگيز دانست و آن را عدم مسئوليت پذيري عنوان كرد و يادآور شد: اگر مسئولان مردم را ولي نعمت خود مي دانند ديگر دليلي براي پنهان كردن برخي مسائل وجود ندارد.

در حالي كه بيش از سه ماه از شنيدن شدن اولين صداي مهيب در اردبيل نگذشته بود كه در هفته اول مهرماه صداي ديگري شنيده شد كه اين بار مردم را بيشتر از دفعه قبل نگران كرد.

اوايل صبح روز پنجشنبه هفتم مهر ماه امسال شهروندان اردبيلي كه در روز تعطيل هفته به استراحت در منازل خود مشغول بودند با صداي مهيبي هراسان از خواب بيدار شدند، اين صدا همانند فرو ريختن يك ساختمان و يا به گفته شهروندان بيشتر شبيه سقوط هواپيما بود.

تكذيب شايعه و اظهارات كارشناسي نشده

به دنبال شنيده شدن دومين صداي مهيب و شايعه سقوط هواپيما، مدير بحران استانداري اردبيل در گفتگو با رسانه ها سقوط هواپيما را شايعه اي بيش ندانست.

علي اسلامي با رد شايعات مطرح شده صداي شنيده شده را مربوط به انفجارهاي نمايشگاه دفاع مقدس دانست كه در قالب عملياتهاي رزمي خاكي در منطقه شورابيل رخ داده است.

وي با بيان اينكه مردم بايد با بي توجهي نسبت به اين شايعات اصل موضوع را از طريق رسانه‌ها و صدا و سيما دنبال كنند، تصريح كرد: صداي ايجاد شده ناشي از انفجارات رزمايش منطقه عملياتي والفجر چهار بوده كه در شورابيل اردبيل چند روزي است كه براي بازديد مردم به نمايش گذاشته شده است.

در حالي كه مدير بحران استانداري اردبيل مردم را به دنبال كردن اصل موضوع در رسانه هاي گروهي فرا مي خواند اما در هيچ يك از رسانه هاي ديجيتالي، مكتوب و صوتي و تصويري استان در اين مورد اطلاع رساني نشد و همين امر موجب بروز شايعات ديگري را فراهم كرد.

دومين شايعه؛ انفجار ساختمان مسكوني

با وجود شنيدن دومين صداي مهيب و تكذيب سقوط هواپيما توسط مدير بحران استانداري، بحثهاي مردم در مورد علل انفجار اول و دوم همچنان ادامه داشت.

دومين شايعه كه به سرعت رشد و به همان سرعت نيز رد شد، انفجار يك باب ساختمان بر اثر نشت گاز شهري به درون ساختمان بود اما اين شايعه به دليل اينكه هيچ فردي در شهر اين انفجار را به عينه نديده بود در كمتر از يك روز رنگ باخت.

سومين شايعه؛ انفجار زاغه مهمات

هنوز دليل دو انفجار رخ داده در شهر اردبيل مشخص نشده بود و مسئولان ترجيح مي دادند در اين مورد شفاف سازي و اطلاع رساني صورت نگيرد كه اوايل آذرماه سومين صداي مهيب ديگري در ساعت 8 و 26 دقيقه صبح در شهر اردبيل و بسياري از شهراي استان شنيده شد.

شهروندان ديگر به دنبال يافتن پاسخ براي سئوالات خود از طريق مسئولان نبودند، بلكه اين شايعات بود كه ديگر به واقعيات تبديل مي شد و اين افراد كه برخلاف دو صداي شنيده شده كه سقوط هواپيما را دليل آن مي دانستند، اين بار علت را انفجار مهمات جنگي در يكي از پادگانهاي شهر اردبيل عنوان مي كردند.

يكي از شهروندان اردبيلي در گفتگو با خبرنگار مهر، با انتقاد شديد از پنهانكاريهاي متوليان در شنيده شدن صداهاي مهيب گفت: در همان زمان شنيده شد كه در پادگان كورائيم اردبيل زاغه مهمات منفجر شده و حتي ادعا مي شد تلفات سنگيني نيز داشته است كه همين امر بدون تاييد يا رد مسئولان نگرانيهاي عميقي را در جامعه ايجاد كرده بود.

باقر غفاري با بيان اينكه مردم نبايد نامحرم تلقي شوند، تصريح كرد: در مورد سه صداي شنيده شده هيچ يك از مسئولان امنيتي و اجرايي استان توضيحاتي ارائه نكرده اند كه همين امر بزرگترين بدبيني را در جامعه شكل داد.

شكستن ديوار صوتي در تبريز علت تمام اتفاقات

سكوت مسئولان استان همچنان ادامه داشت تا اينكه بعد از گذشت حدود 9 ماه از اولين صداي مهيب شنيده شده در استان، استاندار اردبيل در گفتگو با خبرنگار مهر به تمام اين شايعات پاسخ داد و صداي مهيب شنيده شده را ناشي از شكستن ديوار صوتي در تبريز عنوان كرد.

سيد حسين صابري متذكر شد: بر اساس تحقيقات صورت گرفته توسط استانداري اردبيل، صداي انفجارهاي شنيده شده در اردبيل ناشي از شكستن ديوار صوتي توسط خلبانان مبتدي و در حال آموزش بوده است.

وي با اشاره به وقوع سه صداي مهيب در اردبيل افزود: اولين صداي انفجار در خردادماه موجب شگفتي اهالي اردبيل و سبب بروز شايعاتي شد و دومين انفجار در مهر ماه رخ داد و مردم به دليل برگزاري نمايشگاه هفته دفاع مقدس تصور كردند كه اين صدا ناشي از انفجارهاي اين نمايشگاه است اما با انفجاري كه در اوايل آذر ماه به گوش رسيد شايعات رنگ جديدي به خود گرفت.

صابري با رد هرگونه شايعه اي در مورد انفجار زاغه مهمات در پايگاههاي نظامي استان اضافه كرد: هيچ انفجاري در پايگاههاي نظامي استان رخ نداده است و تنها در يك پايگاه بسيج يك مين منفجر شده بود كه چند نفر به صورت سطحي مجروح شده بودند كه البته صداي آن به اين مهيبي نبود.

بايد اذعان داشت بررسي اين پرونده نشان مي دهد كه مديران استان اردبيل در زمينه مديريت بحران و كنترل افكار عمومي به عنوان علم روز دنيا با ضعفهاي عمده اي روبرو هستند كه نيازمند توجه و آموزش بوده و بايد در كوتاه ترين زمان ممكن اين نقيصه برطرف شود.

چرا كه حادثه اي كه 9 ماه پيش رخ داده و مي توانست با مديريت كارآمد در همان زمان به افزايش اعتماد عمومي بين شهروندان و مسئولان تبديل شود، بدون پاسخگويي و اطلاع رساني صحيح به بروز شايعاتي انجاميد كه مخرب تر از خود حادثه بود.

امروزه تمام مديران تلاش مي كنند كه در بحث مديريت افكار عمومي اولين و مهمترين فاكتور يعني آرامش و اطمينان را بويژه در مواقع رخدادهاي غيرطبيعي و حوادث ناگوار در جامعه ايجاد كنند تا ناآرامي شهروندان خود به بحراني ديگر تبديل نشود.

..............................

گزارش از توحيد مهدوي

© 2003 Mehr News Agency .

شنبه|ا|15|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 75]