پيامدهاي سنگين تحريم نفتي ايران براي اتحاديه اروپا

واضح آرشیو وب فارسی:شبکه خبر: پيامدهاي سنگين تحريم نفتي ايران براي اتحاديه اروپا
نويسنده: دكتر سيد رضا ميرطاهر
اشاره
وزاري خارجه ۲۷ كشور اروپايي در نشست روز دوشنبه 3 بهمن خود تحريم هاي جديدي را عليه ايران تصويب كردند.ممنوعيت خريد نفت ايران از اول ژانويه ۲۰۱۲ مهمترين مورد تحريم هاي جديد اين اتحاديه عليه ايران است. تحريم نفت ايران تا اول ژوئيه ۲۰۱۲ به اجرا گذاشته مي شود. وزيران خارجه اتحاديه اروپا هم چنين اعلام كردند علاوه بر تحريم واردات نفت از ايران ، دارايي‌هاي اروپايي بانك مركزي ايران را مسدود و معاملات طلا، فلزات ارزشمند، الماس و محصولات پتروشيمي از ايران را نيز ممنوع مي كنند.

واردات نفت اروپا از ايران روزانه 450 هزار بشكه در روز برآورد شده است و تعيين يك فاصله ۵ ماه فرصت خوبي به ايران مي دهد تا بتواند مشتريان جديدي براي نفت خود بيابد. كشورهاي فرانسه و انگليس در ابتدا خواستار تحريم فوري نفت ايران بودند و تاكيد مي كردند فاصله انداختن بين اعلام تحريم ها و اجراي آن اصل تحريم ها را بي اثر مي كند.

پيامد هاي وخيم با توجه به اين كه اتحاديه اروپا در پيروي غير منطقي از خواسته هاي آمريكا در زمينه تحريم نفتي ايران اخيرا تصميم گرفته تا از اول ژوئيه 2012 خريد نفت از ايران را متوقف كند ، اكنون اظهارات مقامات نفتي اروپايي حاكي از پيامد هاي وخيم اين اقدام براي صنايع نفتي كشور هاي اين اتحاديه است. اتحاديه اروپا به طور كلي خريدار شماره دو نفت خام ايران و پس از چين دومين وارد كننده نفت از ايران است و در ۱۰ماه اوليه سال ۲۰۱۱روزانه بيش از 500هزار بشكه نفت خام از ايران وارد كرده است. ايران حدود 18 تا 20 درصد از نفت خود را به كشور هاي اروپايي صادر مي كند.در اين ميان يونان، اسپانيا و ايتاليا از خريداران اصلي نفت خام ايران در اتحاديه اروپا هستند ، بر اساس گزارش هاي منتشره، 2 /34درصد از واردات نفت يونان، 9 /14درصد از واردات نفتي اسپانيا و 4 /12درصد از واردات نفت ايتاليا از محل صادرات نفت ايران تامين مي شود.

با توجه به تبعات وخيم تحريم نفتي ايران براي اتحاديه اروپا ،"پيرو دي سيمونه "رئيس اتحاديه پالايشگاه‌هاي نفت ايتاليا گفت كه تحريم نفت ايران توسط اتحاديه اروپا منجر به بسته شدن ۷۰ پالايشگاه نفت اروپا خواهد شد. به گفته دي سيمونه ،كشورهاي آسيايي به دليل خريد نفت ارزان از ايران و فروش محصولات آن به اروپايي ها ، باعث تعطيلي پالايشگاههاي اروپا مي شوند.در اين راستا وي تصريح كرد كه پنج پالايشگاه نفت ايتاليا در حال حاضر در آستانه تعطيلي هستند و در كل اروپا ما احتمال مي‌دهيم ۷۰ پالايشگاه به تعطيلي كشيده شوند.

دي سيمونه تاكيد كرد اگر پالايشگاه‌هاي اروپا، نفت عربستان و روسيه را جايگزين نفت ايران كنند بازهم به دليل ارزان بودن محصولات كشورهاي آسيايي پالايشگاه‌هاي اروپا در معرض ورشكستگي قرار خواهند گرفت.

در عين حال وي به طور ضمني گفته هاي مقامات نفتي ايراني در زمينه اطمينان از ادامه فروش نفت ايران تاييد كرد .وي گفت ايران نفت خود را بدون محدوديت به فروش خواهند رساند و من مطمئنم كه آنها مشتري‌هاي خود را پيدا خواهند كرد.

به گفته كارشناسان ، با تحريم نفت ايران، قيمت نفت خام افزايش پيدا مي‌كند و بالا ماندن قيمت نفت حاشيه امنيت سود پالايشگاههاي اروپا را به خطر خواهد انداخت. بنابراين انتظار مي‌رود هم در اروپا و هم در آمريكا بعضي از پالايشگاه ها تعطيل شوند.

اين در حالي است كه رئيس شركت شل در پاسخ به پرسشي در خصوص اينكه چه كسي از تحريم اروپا عليه ايران منتفع و يا متضرر خواهد شد گفت از نقطه نظر صرفا تجاري، مصرف كنندگان بازنده هستند، زيرا اين مسئله موجب بي ثباتي بيشتر و افزايش قيمت نفت مي شود.

شايان ذكر است كه حدود60 درصد نفت ايران توسط كشور هاي آسيايي مانند چين ،هند ، ژاپن و كره جنوبي خريدار مي شود.

به گفته كارشناسان ، بطور قطع اعمال سياست افزايش تحريم ها بويژه تحريم نفتي ايران ، براي غرب بدون ريسك و هزينه نيست و كمبود نفت ناشي از اين تصميم ، افزايش قيمت آن و ديگر فرآورده هاي نفتي را بدنبال خواهد داشت كه بر اقتصاد آمريكا و اروپا تاثير منفي قابل توجهي دارد.

ديگر پيامدها
به گفته ديپلمات‌هاي اتحاديه اروپا و وكلا و مشاوران تجاري، اقدام اخير اتحاديه اروپا، ميلياردها دلار تجارت قانوني با اروپا و مبادلات پولي گروه‌هاي ديپلماتيك اتحاديه اروپا در تهران را پيچيده خواهد كرد.

نايجل كوشنر، مديرعامل شركت حقوقي انگليسي "وال راك لگال" كه متخصص در تجارت ايران با اتحاديه اروپاست، در گفت‌وگو با بلومبرگ به اين مسئله اشاره كرده است كه با اقدام اخير اتحاديه اروپا، برخي از صادركنندگان اروپايي كه تلاش مي كنند براي خروج از ركود، از محل صادرات قانوني به ايران سفارش دريافت كنند، اكنون كه دستشان بيش از گذشته بسته شده، سر در گريبان فرو برده‌اند.

وي در ادامه افزوده است برخي از مشتريانش به دليل اين تحريم‌ها بسيار عصباني هستند زيرا آنها اكنون جايي براي انجام تجارت قانوني ندارند و اين امر موجب كاهش قابل توجه صادرات اتحاديه اروپا به ايران مي شود در حاليكه چيني‌ها آماده هستند تا گام بردارند و جايگزين رقيبان اروپايي‌شان شوند.

از سوي ديگر به گفته اين مشاور حقوقي انگليسي، تحريم بانك تجارت ايران براي برخي از ديپلمات‌هاي اتحاديه اروپا آسان نخواهد بود زيرا ردگيري جريان پول‌هايي كه به ايران وارد يا از آن خارج مي شود را براي آمريكا و اروپا دشوار مي كند و اين پرداخت‌ها اكنون به صورت زيرزميني و از طريق مبادلات پولي بين المللي و سرمايه گذاران خصوصي و معاملات داد و ستد كالا انجام مي گيرد.

يك مشاور تجارت انگليسي ديگر كه خواست نامش فاش نشود، در گفت‌وگو با بلومبرگ اظهار كرده است همچنان جايگزين‌هايي مانند دلالان ارز خارجي براي كساني كه كه به دنبال انجام مبادلات تجاري ميان ايران و اتحاديه اروپا هستند، وجود دارد.

به گفته وي اگر مبادلات مالي از ايران و همه بانك‌هاي آن دشوار شود، پرداخت‌ها براي كالاهايي كه صادرات آنها قانوني است، به شكل غيرقانوني انجام مي گيرد.

واكنش ايران
روزنامه انگليسي زبان "استار" چاپ مالزي روز شنبه 8 بهمن در گزارشي در باره واكنش هاي احتمالي ايران نوشت: ايران در مبارزه با تحريم و به منظور به نمايش گذاشتن قدرت خود مقابل غرب درجريان برنامه هسته اي اين كشور، توقف صادرات نفت به كشورهاي اروپايي را بررسي مي كند.هشدار درباره توقف صادرات نفت ايران به اتحاديه اروپا با هدف در فشار گذاشتن اقتصاد كشورهاي اروپايي صورت خواهد گرفت.

اين روزنامه مي افزايد:تحريم هايي كه ازطرف اتحاديه اروپا و آمريكا به ايران تحميل شده باهدف ايجاد موانع مالي در مسير توسعه هسته اي اين كشور است و ازطرفي باراك اوباما رييس جمهوري آمريكا نيز درصدد است به وعده هايي خود به آمريكايي ها و اسرائيل در مورد پايان دادن به برنامه هسته اي ايران عمل كند.
دربين كشورهاي اتحاديه اروپا كه دومين مشتري بزرگ نفت ايران هستند، كشورهايي از قبيل ايتاليا و يونان بيش از نيمي از نيازهاي نفتي خود را از طريق صنعت نفت ايران تامين مي كنند كه توقف نفت ايران به اروپا مي تواند اين كشورها را با مشكل جدي مواجه كند.

به نوشته اين روزنامه ، برخي تحليلگران نيز بر اين باورند كشورهاي آسيايي و چين كه از تحريم هاي اعمال شده عليه ايران حمايت نمي كنند،مي توانند همچنان مشتري نفت ايران باشند و تحريم هاي غرب تنها مي تواند جريان معاملات نفت جهاني را از غرب به شرق تغيير دهد اما نمي تواند آن را مسدود سازد.

اتحاديه اروپا : بازنده اصلي
شايان ذكر است اقدام اتحاديه اروپا براي تحريم نفتي ايران در شرايطي به تصويب وزراي خارجه اين اتحاديه رسيده است كه به اذعان كارشناسان نفتي ، بازنده اصلي اين اقدام در نهايت كشور هاي اروپايي وارد كننده نفت از ايران خواهند بود . به گفته تحليلگران تحريم خريد نفت ايران از سوي كشورهاي اروپايي ، برخي از كشورهاي اروپايي مانند يونان و ايتاليا را كه بشدت درگير بحران بدهي هستند دچار بحران گسترده تري خواهد كرد.برخي از اين كشور ها مانند يونان اساسا درگير بحران مالي و اقتصادي بي سابقه اي هستند كه بدين دليل اجراي اين تحريم را بسيار دشوار مي يابند .به همين جهت اتحاديه اروپا قول داده كه ضمن در نظر گرفتن مهلت زماني پنج ماهه براي اين دسته از كشور ها بدانها كمك هاي مالي براي جبران ضر و زيان ناشي از نخريدن نفت مرغوب ايران بنمايد. ازسوي ديگر ايران نفت مرغوب و سبك خود را با شرايط و خاص به اين كشور ها مي فروشد و به همين دليل ، كشور هايي مانند يونان ، اسپانيا و ايتاليا تمايلي به عدم خريد نفت از ايران ندارند .مساله ديگر اين است كه اساسا تبديل فرايندها در پالايشگاه هاي اروپايي براي استفاده از نفتي غير از نفت ايران مستلزم صرف هزينه هنگفت و زمان زيادي است و نفت سنگين عربستان كه مدعي است مي تواند نبود نفت ايران در بازار هاي نفتي را جبران كند ، مناسب استفاده در پالايشگاه هاي اروپايي خريدار نفت ايران نيست.

به گفته كارشناسان ،تأثير تحريم ها بر اقتصاد ايران كمتر از حدي است كه اتحاديه اروپا انتظار دارد .صادرات نفت ايران به اروپا حدود 20 درصد ازمجموع صادرات نفتي اين كشور را تشكيل مي دهد كه پيش بيني مي شود با اجراي اين تحريم بهاي نفت در بازارهاي بين المللي افزايش يابد و در صورت افزايش قيمت نفت در بازار جهاني، اين تحريم ها ديگرهيچ تاثيري نخواهد داشت.

هم چنين مسائلي نظير بهبود شاخص اقتصادي آمريكا، احتمال بسته شدن تنگه هرمز و حتي نشانه هايي مبني بر افزايش توان نفتي عربستان سعودي براي جبران كمبود نفت مي تواند بازار را متشنج كند و به راحتي موجب افزايش بهاي جهاني نفت شود.

به نظر مي رسد تلاش اتحاديه اروپا براي همراه كردن برخي كشورهاي آسيايي نظير كره جنوبي، چين وهند در زمينه تحريم هاي نفتي ايران را بي اثر است و اين اتحاديه هرگز موفق به چنين اقدامي نخواهد شد، زيرا نياز اين كشورها به انرژي به حدي است كه آن ها از يك كشور تامين كننده انرژي چون ايران، صرف نظر نخواهند كرد.

اين كشورها درصدد هستند تا با بهره گيري ازشرايط موجود نفت بيشتري را خريداري كنند و ضمن اينكه آنان مي دانند با اعمال اين تحريم ها مساله هسته اي ايران حل نخواهد شد.اين تحريم ها نه تنها بي اثر خواهد بود بلكه حتي مي تواند نتيجه عكس براي اتحاديه اروپا داشته باشد.

اين در حالي است كه درباره توانايي اروپا در تحمل چنين شرايطي در بازار نفت، ترديد جدي است، تا جايي كه حتي خانم اشتون گفته كه با توجه به اثرات شديد تحريم نفت ايران بر اقتصاد برخي كشورهاي اروپايي چون يونان، اسپانيا و ايتاليا، سيستمي براي بررسي اثرات چنين تحريمي بر اقتصاد كشورهاي اروپايي ايجاد خواهد شد.

شركت‌هاي اروپايي بر اين باورند كه ديگر توليد كنندگان و از جمله عربستان سعودي، نمي‌توانند، جاي خالي ايران را در بازار انرژي اروپا پر كنند. شركت‌هاي نفتي ايتاليايي از مهمترين مخالفان اين تحريم‌ها تلقي مي‌شوند.
جمع بندي

در مجموع به نظر مي رسد كه غرب با اعمال دور جديد تحريم ها عليه ايران بويژه تحريم نفتي درصدد است تا با فشار بر شالوده اصلي اقتصاد ايران ، كشورمان را در مضيقه بيشتري براي پذيرفتن خواسته هاي خود در مورد برنامه هسته ايي صلح آميز ايران قرار دهد.

با اين همه مي توان با توجه به شرايط بين المللي گفت تحريم نفتي ايران ازسوي كشورهاي عضو اتحاديه اروپا نه تنها موجب تضعيف موقعيت داخلي، منطقه اي و بين المللي جمهوري اسلامي ايران نخواهد شد بلكه اين تحريم ها نتيجه اي جز تقويت مواضع كشورمان در پي نخواهد داشت.ج ا ايران تاكنون در مقابل اين گونه تحريم ها از موضع اصولي خود در باره ادامه برنامه هسته اي صلح آميز خود عدول نكرده است و مي توان پيش بيني كرد كه ايران راه هاي جديدي براي مقابله و خنثي كردن تاثير اين گونه تحريم ها پيدا خواهد كرد. /

سه|ا|شنبه|ا|11|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: شبکه خبر]

[مشاهده در: www.irinn.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 230]