بيم‌ها و اميدهاي يمن پس از صالح

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: بيم‌ها و اميدهاي يمن پس از صالح
گروه تحقيق و تفسير خبر- بسياري از معترضان در يمن، كناره گيري "علي عبدالله صالح" را از پست رياست جمهوري، موفقيتي بزرگ براي جنبش اعتراضي اين كشور مي دانند اما نگراني از مانع تراشي‌هاي عوامل داخلي و خارجي در برابر تغييرات ريشه اي در نظام سياسي اين كشور همچنان وجود دارد.

يكشنبه هفته گذشته (دوم بهمن‌ماه) بود كه "علي عبدالله صالح" رييس جمهوري يمن، صنعا را به مقصد عمان ترك كرد تا از آنجا به آمريكا برود. آخرين خبرها حاكي از آن است كه وي شب گذشته (هشتم بهمن‌ماه) وارد آمريكا شده است. سفري كه گرچه گفته مي شود به دلايل پزشكي انجام گرفته است اما كمتر كسي ترديد دارد كه اين سفر در برهه زماني كنوني با وضعيت سياسي اين كشور گره نخورده باشد.

حدود دو ماه پيش علي عبدالله صالح پس از مدت ها، حاضر به پذيرش طرح شوراي همكاري خليج فارس در مورد بحران اين كشور شد و به موجب آن قبول كرد در مقابل اعطاي مصونيت قضايي به وي و اعضاي خانواده‌اش، قدرت را به معاون خود -عبد ربه منصور هادي- واگذار كند و فقط تا زمان انتخاب رييس جمهوري جديد يمن در دوم اسفندماه، عنوان رياست جمهوري را حفظ كند؛ طرحي كه پارلمان يمن نيز چند روز پيش رسما بر آن مهر تاييد زد.

برخلاف برخي كه فكر مي كردند، امضاي طرح شوراي همكاري و كناره گيري عبدالله صالح، باعث كاهش اعتراض هاي مردمي در يمن خواهد شد، طي دو ماه اخير اعتراض ها عليه نظام حاكم ابعاد جديدتري پيدا كرد.

اعتراض هاي كنوني در يمن حول سه محور مي‌چرخد:

محور نخست اعتراض ها مربوط به اعطاي مصونيت به علي عبدالله صالح است. معترضان معتقدند صالح و خانواده‌اش كه بيش از سي سال قدرت را در يمن در دست داشته اند، بايد پاسخگوي عملكرد خود بويژه طي ماه هاي اخير باشند كه نيروهاي دولتي بشدت با معترضان برخورد مي‌كردند. معترضان يمني، اعطاي مصونيت به صالح را بي عدالتي و خيانت در حق خون هاي ريخته شده در جريان اعتراض هاي ماه هاي اخير مي دانند.

محور دوم اعتراض ها در يمن، اعتراض به تغييرات محدود و نه فراگير در نظام سياسي اين كشور بوده است. معترضان، تغييرات كنوني را نه تغييرات ريشه اي مورد نظر آنان بلكه صرفا تغيير برخي چهره هاي موجود در راس هرم قدرت سياسي در يمن مي دانند.

محور سوم نيز اعتراض به دخالت هاي خارجي و در راس آن عربستان سعودي و آمريكا بوده است. در حال حاضر عربستان و آمريكا دو بازيگر خارجي اصلي در يمن هستند. حساسيت ژئوپليتيك يمن، اين كشور را به منطقه اي حساس براي سعودي ها و آمريكايي ها تبديل كرده و اين دو كشور را به نقش آفريني جدي در اين كشور واداشته است. بر اين اساس معترضان يمني معتقدند كه كشورهاي خارجي با دخالت در امور داخلي يمن مانع تحقق اهداف اصلي انقلاب و تحولات ريشه اي در اين كشور مي شوند.

به نظر مي رسد اوج گيري اعتراض ها در هفته هاي اخير، صالح را نگران كرد كه تغييرات اندك كنوني نتواند مردم يمن را راضي كند و فضا اندك اندك به دست نيروهاي انقلابي بيفتد و در نهايت، سرنوشت وي و خانواده اش به دست انقلابيون رقم بخورد.

همين نگراني صالح را وادار به خروج از كشور و باصطلاح فرار از مهلكه انداخت. صالح با خروج از كشور علاوه بر اينكه خود و خانواده اش را از محاكمه احتمالي و بازداشت رهانيد، اندكي نيز از ميزان فشارهاي كنوني كه متوجه دولت جديد يمن است، كاست.

اما پرسش اين است كه آيا خروج صالح از يمن، اعتراض ها را در اين كشور كاهش خواهد داد و شرايط روز به روز آرام خواهد شد؟

ممكن است كار به اين سادگي ها پيش نرود. به نظر مي رسد مشكل اصلي كه مانع آرام شدن فضاي يمن مي شود، به ماهيت طرح شوراي همكاري خليج فارس بر مي گردد. اين طرح كه طراح اصلي آن سعودي ها بوده اند از اساس با هدف جلوگيري از ايجاد تغييرات بنيادين در يمن- كه مي تواند تاثيرات جدي بر فضاي سياسي و امنيتي منطقه خليج فارس داشته باشد-، ارايه شد. از همين رو، اين طرح با رويكردي بينابيني هم از يك سو از عبدالله صالح خواست از قدرت كناره گيري كند و هم موافقت برخي جريان هاي مخالف اما ميانه رو را (موسوم به ائتلاف "ديدار مشترك") براي مشاركت در قدرت پيشنهاد كرد.

حلقه مفقوده در طرح شوراي همكاري، توجه به معترضاني است كه خواستار تغييراتي وسيعتر و بنيادي تر در نظام سياسي يمن هستند. همين مساله باعث ايجاد نوعي شكاف سياسي در يمن شده كه پر كردن آن به آساني امكان پذير نيست.

در اين ميان آنچه بحران سياسي را در يمن پيچيده تر مي كند، وجود مشكلات امنيتي متعدد در اين كشور است كه طي سال هاي اخير بر شدت آنها افزوده شده است.

تحركات القاعده، جدايي طلبان جنوب و جنبش حوثي ها در شمال از جمله چالش هاي بزرگ امنيتي در يمن هستند كه گره خوردن آن با مسائل سياسي مي تواند، تثبيت اوضاع در اين كشور در هاله اي از ابهام قرار بگيرد.

تحقيق**9930**1961**1358

انتهاي خبر / خبرگزاري جمهوري اسلامي (ايرنا) / كد خبر 30787577

دوشنبه|ا|10|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 53]