‌وقتي همه خوابيم محصول نگاه امروزي بهرام بيضايي

واضح آرشیو وب فارسی:آفتاب: ‌"وقتي همه خوابيم" محصول نگاه امروزي بهرام بيضايي
‌"وقتي همه خوابيم" كه در بخش مسابقه بـيـن‌الـملل جشنواره بيست و هفتم فيلم فجر حضور دارد، محصول نگاه بهرام ‌بيضايي در اين مقطع و تلاش براي همراهي با زمانه و توجه به مخاطب به شيوه اوست. ‌بيضايي در تازه‌ترين فيلم خود با تمركز بر مسائل پشت صحنه سينماي ايران، با حفظ دغدغه‌هاي هميشگي گامي ‌براي نـزديـك شـدن بـه مـسائل روز و جذاب براي مخاطب برمي‌دارد. ‌‌"وقتي همه خوابيم" اولين بخش از سه‌گانه وي در باب پشت صحنه سينماي ايـران است كه نوعي فيلم در فيلم ‌محسوب مي‌شود. هر چند مي‌توان آن را محصول دوره پس از شكست پروژه "لبه پرتگاه" دانست كه نشانه‌هاي ‌آشكار و نهان آن در فيلم فراوان است، اما بيش از هر چيز، فيلم زاويه نگاه خاص بيضايي به پشت پرده سينما و ‌روابط حاكم بر آن است.‌زاويه نگاهي كه با حفظ دغدغه‌هاي هميشگي بيضايي نوعي به‌روز شده و در عين حال طنزي ظريف را از ‌موقعيت محوري گرفته و به كار انتقال داده است. فيلم هر چند بر محور مسائل پشت پرده متمركز شده اما بخش ‌آغازين را بر فيلمي كه در حال ساخته شدن است بنا كرده ، تا جايي هم به نظر مي‌آيد كات شدن فيلمبرداري به ‌پشت صحنه كار مي‌توانست زودتر اتفاق بيفتد،‌اما اهميت اين پرداخت پررنگ و بازسازي آن در نيمه اول وقتي مشخص مي‌شود كه با تعويض اجباري بازيگر ‌مرد فيلم همه اين سكانس‌ها دوباره با كيفيت و حضوري جديد ثبت مي‌شود. در واقع بخشي از طـنـز كـار بـدون آنـكـه ‌فـيـلـمـسـاز تـلاشي براي درشـــت‌نــمـــايـــي آن داشــتـــه بــاشــد، در هـمـيــن قرينه‌پردازي شكل مي‌گيرد كه از بطن موقعيت وارد كار ‌شده است.‌اين قرينه‌پردازي وقتي به موتيف‌هاي معنادار تبديل مي‌شود كه بازيگر زن هم تغيير مي‌كند و اين بار تغييرات در ‌ريتمي تندتر از ديدگاه عمومي حاكم بر توليد سينماي ايران حكايت دارد. در واقع مي‌توان اين آسيب‌شناسي روابط ‌حاكم بر توليد را به نوعي رفتارشناسي نسبت داد كه خاص سينما نيست اما از زاويه نگاه بيضايي آثار مخرب آن ‌در اين بخش مورد توجه است.‌فيلم در عين پرداختن به اين شرايط و پيگيري روايت در زمان واقعي، روايت نمايشي فيلم را نيز پيگيري مي‌كند كه ‌تلاش فيلمساز براي به سرانجام رساندن آن و رها نكردن مخاطب در نيمه راه وجهي ديگر از توجه به مخاطب را ‌به همراه دارد. اين حركت موازي در نمايش و واقعيت هر چند به نظر مي‌آيد بيش از هر چيز به نفع ترسيم شرايط ‌پشت پرده سينما و نقد اين سيستم باشد، اما با پيوند خوردن نمايش و واقعيت به مايه‌هاي هميشگي آثار بيضايي ‌نزديك مي‌شود كه كشف آنها همواره جذاب است.‌در روايت فيلمي كه ساخته مي‌شود با زني به نام چكامه (مژده شمسايي) روبرو هستيم كه يك زنداني تازه آزاد ‌شـده (عـلـيـرضـا جـلالـي تـبـار) را بـراي كـشـتن خواهرش اجير مي‌كند. در شكل‌گيري رابطه ميان اين دو، گذري بر ‌گذشته هر يك و انگيزه‌هاي شخصيت‌ها داريم كه البته اين وجه در مورد چكامه به گونه‌اي تدريجي اتفاق مي‌افتد و ‌در گره‌گشايي سكانس پاياني هنوز مي‌تواند مخاطب را غافلگير كند.‌ در اين بخش مولفه‌هاي مشترك كه در بيشتر فيلم‌هاي بيضايي حضور دارد ديده مي‌شود، از محوريت يك شخصيت ‌زن در تقابل با جامعه اطراف، پرداختن به رابطه زن با يك همزاد كــه ايــن بــار سـاخـتـه ذهـن نـويـسـنـده اسـت تـا ‌دوگانگي‌هاي توهم‌وار وي و... البته مجموعه مولفه‌هاي كليشه‌اي فيلم‌هاي ايراني نيز آگاهانه براي تأكيد بر نمايش ‌حضور دارد كه حضور سه برادر انتقامجو، انتقام شخصي، چاقوكشي، تعقيب و گريز از اين جمله هستند.‌ اين فيلم، محصول نگاه بهرام بيضايي در اين مقطع، پس از هشت سال دوري از فيلمسازي و البته تلاش براي همراه ‌شدن با زمانه و توجهي به شيوه خودش به طنز، مخاطب و... است. فيلمي كه تراوش ذهني اين فيلمساز برجسته در ‌سال 87 و ترجمه نگاه او در شرايط فعلي است.‌ ‌"وقتي همه خوابيم" دهمين فيلم بهرام بيضايي پس از "سگ‌كشي" و از معدود آثاري است كه به پشت صحنه ‌سينماي ايران مي‌پردازد. مژده شمسايي، عليرضا جلالي‌تبار، حسام نواب صفوي، شقايق فراهاني، هدايت هاشمي، ‌سحر دولتشاهي و مجيد مظفري بازيگران فيلم هستند كه در بخش سوداي سيمرغ و جام جهان‌نماي بيست و هفتمين ‌جشنواره فيلم فجر حضور دارد.‌

شنبه|ا|19|ا|بهمن|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفتاب]

[مشاهده در: www.aftabnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 123]