نقش آفرينان بحران سياسي پاكستان

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: نقش آفرينان بحران سياسي پاكستان
جام جم آنلاين: "با ادامه تنش بين دولت، ارتش و قوه قضاييه پاكستان، اين كشور در ميانه يك بحران سياسي به سر مي‌برد. ادعاهاي مداوم فساد سياسي و به ويژه نامه‌ جنجال‌برانگيز و بي‌امضايي كه از ايالات متحده براي سركوبي يك كودتاي احتمالي در كشور، تقاضاي كمك مي‌كرد، در كانون اين منازعه هستند."

شبكه خبري بي بي سي در گزارشي تحليلي به معرفي چهره‌هاي كليدي دولت، اپوزيسيون و ارتش پاكستان پرداخته است:

- آصف علي زرداري، رييس جمهور

به آصف‌علي زرداري، يكي از جنجالي‌ترين چهره‌هاي سياسي پاكستان، اغلب به چشم رييس‌جمهوري "اتفاقي" مي‌نگرند. او در سپتامبر 2008 و در پي موجي از همدلي عمومي پس از سوقصد به همسرش، بي‌نظير بوتو نخست وزير پيشين پاكستان، به قدرت رسيد.

خانم بوتو در اين سوء قصد جان خود را از دست داد. دوره زمامداري زرداري با بحرانهاي متوالي و بي‌ثباتي فزاينده همراه بوده است.

ايالات متحده ميزان تلاش پاكستان براي مقابله با ستيزه‌جويي را زير سوال برده است و به اين ترتيب بدتر شدن روابط اسلام‌آباد و واشنگتن از ويژگي‌هاي دوران زرداري است.

سابقه شغلي او نيز به اتهامات فساد آلوده است. ديوان عالي پس از لغو فرمان عفو عمومي (موسوم به ان آر او) در 2009، مشغول بازگشايي پرونده فسادي است كه او پيشتر هشت سال را به دليل آن در زندان سپري كرد.

محبوبيت او به نحوي فزاينده در افكار عمومي پاكستان كاهش مي‌يابد و خودش از مشكلات سلامتي كه براي مداوايشان ناگزير به سفر خارجي در مقاطع حساس بوده، شديدا رنج مي‌برد.

آخرين آزمون رهبري وي، افشاي يادداشتي جنجالي است (موسوم به ممو گيت) كه در پي حمله به بن‌لادن كمك آمريكا را براي مقابله با كودتا مي‌طلبد.

زرداري منكر نقش داشتن در اين زمينه است، اما چنان‌چه در پي تحقيقات وي مسئول شناخته شود، امكان اعلام جرم ديوان عالي عليه او وجود دارد.

- يوسف‌رضا گيلاني، نخست‌وزير

يوسف‌رضا گيلاني كه اغلب به چشم "مرد ساكت" سياست پاكستان به او مي‌نگرند، اين روزها بيشتر و بيشتر در انتقاد از ارتش به حرف آمده است. او در اواخر ماه دسامبر سال گذشته ميلادي نسبت به توطئه‌هايي براي براندازي دولت هشدار داد. برداشت اين بود كه اشاره او به ارتش پاكستان است.

او گفت: "نمي‌توانيم دولتي درون دولت داشته باشيم. آن‌ها بايد به مجلس پاسخگو باشند." اما ارتش اتهامات را رد كرد.

اما چند روز بعد او، روساي نظامي و اطلاعاتي را بابت تلاش براي تهيه مدرك درباره نامه دردسرساز براي دولت شماتت كرد.

او پاسخ اين گفته ارتش را كه "شايد اظهارات وي تبعات دردناكي براي كشور داشته باشند" با اخراج معاون وزير دفاع داد.

از سوي ديگر دادگاه عالي پاكستان اعلام كرده است كه ممكن است كه از گيلاني به دليل عدم از سرگيري پرونده‌هاي فساد سياستمداران رده بالا، از جمله زرداري، سلب صلاحيت كند.

- ژنرال اشفق كياني، فرمانده ارتش

ژنرال كياني در يكي از پرآشوب‌ترين دوره‌هاي تاريخ نظامي پاكستان به فرماندهي رسيده است؛ دوره قتل بن‌لادن، تهديد فزاينده ترورها و خشم عمومي گسترده نسبت به حملات هواپيماهاي بي‌سرنشين (آمريكايي) كه در بسياري از موارد منجر به مرگ غيرنظاميان شده است.

او پيگير بررسي موضوع نامه جنجالي "ممو گيت" بوده و مي‌گويد كه اين يادداشت توطئه‌اي عليه ارتش بوده است. در مقابل گيلاني وي را به نقض قانون اساسي متهم كرده است.

ارتش پاكستان تاكنون سه بار اقدام به كودتا كرده و اين نگراني بالا گرفته كه يكي ديگر در راه است. اما تحليلگران مي‌گويند ارتش بهره اندكي از چنين اقدامي خواهد برد.

در حال حاضر ارتش درگير مبارزه با ستيزه‌جويان است و چنان عملي انتقادات بين‌المللي شديدي را به دنبال خواهد داشت.

- پرويز مشرف، رييس جمهوري سابق

رهبر نظامي پيشين پاكستان پس از بركناري در سال 2008 در تبعيدي خودخواسته به سر مي‌برد.

اما او هنوز عنصري بالقوه در سياست پاكستان است و اوايل ژانويه اعلام كرد در هفته‌هاي آتي به كشور بازخواهد گشت و از هوادارانش خواست براي انتخابات آماده شوند.

برخي از مقامات قضايي گفته‌اند كه او در صورت بازگشت بلافاصله به اتهام عدم تامين امنيت كافي براي بي‌نظير بوتو، بازداشت خواهد شد.

خانم بوتو در دسامبر 2007 ترور شد.

ارتش احتمالا با ترديد به بازگشت او مي‌نگرد، اگر چه خبرنگاران مي‌گويند كه چهره حكومت نظامي و ارتش به هنگام كناره‌گيري وي بسيار بد بود و بعيد است كه مردم براي استقبال و حمايت از او هجوم ببرند.

- نواز شريف، از رهبران مخالفان

نواز شريف كه پيشتر دو دوره نخست‌وزيري پاكستان را بر عهده داشته است، هم‌چنان در پنجاب، پرجمعيت‌ترين منطقه پاكستان، نيروي سياسي اصلي به شمار مي‌رود.

او رييس دومين حزب بزرگ پاكستان يعني مسلم ليگ است. بسياري مي‌پنداشتند اگر جهش آراي زرداري به واسطه مرگ همسرش نبود، او بخت اول پيروزي در انتخابات 2008 را داشت.

منتقدان شريف را متهم مي‌كنند كه مخالف ملايمي براي حزب حاكم مردم بوده و در استفاده از موقعيت‌ها براي مقابله با آنان شكست خورده است. اما خبرنگاران معتقدند كه او احتمالا بازي دقيقي را پيش برده و منتظر زمان مساعدي است كه قوي‌تر عمل كند.

اين نواز شريف بود كه توجه دادگاه عالي كشور را به نامه "ممو گيت" به آمريكايي‌ها جلب كرد. او اين يادداشت را عملي «خيانت‌بار» توصيف كرد و زرداري را متهم ساخت كه دركنار حسين حقاني، سفير مستعفي پاكستان در ايالات متحده، در پس ماجراي نامه قرار دارد.

- عمران خان، رهبر جنبش براي عدالت

اين بازيكن سابق بين‌المللي كريكت سال‌ها است كه با رهبري حزب تحريك انصاف (جنبش براي عدالت) در صحنه سياست حاضر بوده است اما به زحمت دستاورد روشني داشته است.

اما او در هفته‌هاي اخير با نشستن بر موجي از سرخوردگي، مشخصا ميان طبقه متوسط شهري، شاهد رشد محبوبيت خود بوده است.

او همچنين حمايت برخي سياستمداراني را كه از احزاب خود ناراضي‌اند به دست آورده و مي‌تواند از آنان در مواجهه با اتهام بي‌تجربگي سياسي ياري بگيرد.

عمران خان متعهد شده با پايان دادن به دريافت كمك‌هاي خارجي، فساد دامن‌گيري را كه به جان سياست پاكستان افتاده از ميان ببرد.

اما خبرنگاران مي‌گويند از حمايت مردمي تا پيروزي انتخاباتي راه درازي پيش روي است. با اين حال اعتقاد بر اين است كه او در بين نظاميان محبوب است.

- محمدافتخار چودري

رييس دادگاه عالي پاكستان به مخالفت با دولت شناخته مي‌شود.

او يكي از چند قاضي بود كه پس از زير سوال بردن ادامه حكومت ژنرال مشرف در اداره كشور در سال 2007، توسط وي از كار بركنار شدند.

چودري سرانجام در مارس 2009 در سمت خويش ابقا شد.

بسياري از مردم از او به عنوان مردي نيرومند و قهرمان حاكميت قانون ياد مي‌كنند و او را به عنوان تنها قاضي كه رو در روي حاكم نظامي ايستاده و پيروز شده است، مي‌ستايند.

اما عده‌اي نيز او را به پيگيري گزينشي پرونده‌ها متهم ساخته‌اند.

دادگاه عالي پاكستان به طور تاريخي به كودتاها مشروعيت بخشيده است. برخي مي‌گويند كه چودري باوجود پيگيري اتهامات فساد عليه دولت به زحمت درباره اتهامات مشابه نيروهاي امنيتي و اطلاعاتي اقدامي كرده است.

دادگاه عالي در حال حاضر دولت را به دليل عدم اقدام در خصوص اتهامات فساد و هم‌چنين بر سر مساله نامه تحت تعقيب قضايي دارد. نظر بر اين است كه اكنون ارتش كناري گرفته و مي‌گذارد كه ديوان كار خود را در بركناري دولت انجام دهد.

- ژنرال احمدشجاع پاشا، رئيس سازمان اطلاعات (آي اس آي)

در پي قتل بن‌لادن توسط نيروهاي ويژه ايالات متحده در مه 2011، رييس‌ سازمان اطلاعات پاكستان موسوم به (آي‌اس‌آي) با فشار‌هاي بسياري مبني بر استعفا روبه‌رو شد.

بسياري مي‌گفتند اين پذيرفتني نيست كه تشكيلات وي از زندگي بن‌لادن در پاكستان بي‌خبر بوده باشد. آي‌اس‌آي بارها به چشم‌پوشي اعمال ستيزه‌جويان و يا حتي حمايت از آنان متهم شده است.

تنها چند هفته پس از پيدا شدن نامه ادعايي ("ممو گيت") ژنرال پاشا در لندن به ديدن منصور اعجاز، تاجر پاكستاني-آمريكايي رفت؛ شخصي كه در نوشتاري در يك روزنامه جريان اين يادداشت را افشا كرد.

او اظهاريه‌اي را به دادگاه عالي ارائه كرد كه مطابق آن دلايل كافي مبني بر توطئه عليه ارتش وجود دارند. در مقابل او را به علت سفر به لندن تحت امر ارتش و نه تحت امر دولت، به نقض قانون اساسي متهم كردند.

همه مي‌دانند كه زرداري شديدا از رييس سازمان اطلاعات خود بيزار است، اما گويا نمي‌خواهد خود را درگير رويارويي مستقيم بنمايد. چند ماهي بيشتر به پايان دوره تصدي شجاع پاشا نمانده است و به نظر مي‌رسد هر دو حزب مشتاق تمام شدن بي سر و صداي كار او هستند.(ايسنا)

دوشنبه|ا|26|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 194]