دولت وحدت ملى در اسرائيل

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: دولت وحدت ملى در اسرائيل
[محمد خواجوئى ]
نتايج انتخابات اخير پارلمانى در اسرائيل بيش از هر چيز بيانگر پيچيده تر شدن چالش هاى دامنه دار سياسى در اين رژيم است.
بر اساس اعلام نتايج انتخابات، حزب راست ميانه «كاديما» به رهبرى «تزيپى ليونى» وزير خارجه اسرائيل توانست ۲۸كرسى را در پارلمان كسب كند و حزب راست افراطى «ليكود» به رهبرى «بنيامين نتانياهو» با يك اختلاف توانست ۲۷ كرسى بدست آورد.
همچنين حزب «اسرائيل خانه ما » به رهبرى «اويگدور ليبرمن» توانست ۱۵ كرسى را كسب كند و در رده سوم قرار گيرد. اين در حالى است كه حزب «كارگر» به رهبرى «ايهود باراك» وزير جنگ اسرائيل با نتيجه اى ضعيف با كسب ۱۳كرسى در رده چهارم قرار گرفت و فهرست احزاب عربى نيز كه شامل «جبهه دموكراتيك براى صلح و برابرى»، «ليست يكپارچه عربى براى تغيير» و ليست «مجمع ملى دموكرات» است،توانستند ۱۱ كرسى را كسب كنند و حزب مذهبى «شاس» به رهبرى «ايلى يشاى» نيز نتيجه اى مشابه فهرست احزاب عربى را كسب كرد.
پارلمان رژيم صهيونيستى داراى يك مجلس به نام «كنست» با يكصد و بيست كرسى است كه اعضاى آن براى دوره هاى چهارساله انتخاب مى شوند؛ هر چند امكان انحلال پيش از موعد پارلمان وجود دارد و اعضاى هيأت دولت بايد از اعضاى كنست باشند.
به دليل وجود احزاب متعدد و نظام انتخاباتى خاص اين رژيم، در سال هاى اخير معمولاً هيچ حزب واحدى نتوانسته است به اكثريت مطلق كرسى هاى پارلمان دست يابد و قادر باشد بدون ائتلاف با احزاب ديگر دولت تشكيل دهد.
انتخابات كنونى در پى كناره گيرى «ايهود اولمرت» از سمت رهبرى حزب كاديما و ناتوانى خانم ليونى در كسب حمايت ساير احزاب براى تشكيل دولت ائتلافى برگزار شد.
پس از اعلام نتايج نهايى انتخابات اخير با توجه به اينكه تعداد كرسى هايى كه ليكود و كاديما به دست آورده اند در حد نصاب لازم براى تشكيل يك دولت به تنهايى نيست،هر يك از رهبران اين دو حزب خود را شايسته نخست وزيرى براى تشكيل دولت ائتلافى با ديگر احزاب مى دانند.
اكنون رئيس جمهور رژيم صهيونيستى يك هفته فرصت دارد تا رهبر حزب پيروز پارلمان را مأمور تشكيل كابينه كند.
به صورت سنتى در رژيم صهيونيستى روال بر اين است كه حزبى كه بيشترين كرسى ها را در پارلمان به دست آورده باشد، نخست وزيرى اين رژيم را نيز در اختيار خواهد گرفت ولى از نظر قانونى ملزم به انجام اين كار نيست.
در صورت انتخاب هر شخصى براى نخست وزيرى، وى ۴۲روز براى تشكيل دولت جديد فرصت دارد. در صورتى كه اين شخص موفق به تشكيل ائتلاف نشود، رئيس رژيم شخص ديگرى را براى اين موضوع انتخاب مى كند و در صورت شكست وى نفر سوم اين مأموريت را بر عهده خواهد گرفت، اگر وى نيز در مدت ۱۴ روز موفق نشد ائتلاف تشكيل دهد رئيس رژيم مى تواند دستور تجديد انتخابات را بدهد.
حال اين سؤال مطرح مى شود كه با توجه به نزديكى آراى دو حزب كاديما و ليكود كداميك موفق خواهند شد كه دولت را تشكيل دهد
در اين زمينه مى توان چهار سناريو متصور شد:
*سناريوى اول اين است كه تزيپى ليونى رهبر حزب كاديما بتواند دولت تشكيل دهد.وى براى اين منظور نياز به ائتلاف با حزب «اسرائيل خانه ما» به رهبرى ليبرمن دارد.در اين صورت وى خواهد توانست در كنار ائتلاف با حزب كارگر كه احتمال ائتلاف آن با كاديما بيشتر است و ديگر احزاب كوچك در كنار حزب اسرائيل خانه ما دولت ائتلافى تشكيل دهد.
اعضاى حزب كاديما بر اين باورند كه حزب اسرائيل خانه ما به حزب آنان نزديكتر است تا به حزب ليكود، زيرا ليبرمن از تشكيل كشور مستقل فلسطينى حمايت مى كند.
ليبرمن احتمال ائتلاف با هر دو حزب كاديما و ليكود را رد نكرده است، گرچه به تشكيل دولتى راستگرا در اسرائيل بيشتر تمايل نشان داده است.
اما مشكل ليونى اين است كه حزب اسرائيل خانه ما كه ديدگاه هاى تندى نسبت به اعراب دارد،پيش از اين در دولت تحت رهبرى كاديما حضور داشت، اما به علت اختلاف بر سر مذاكره با فلسطينى ها در باره سرنوشت بيت المقدس از دولت كناره گيرى كرد.
براى جلوگيرى از تكرار اين ماجرا، ليونى اگر بخواهد بدون مشاركت حزب اسرائيل خانه ما دولت ائتلافى تشكيل دهد، فقط قادر به تشكيل دولت اقليت خواهد بود.
به عبارت ديگر، حزب كاديما مى تواند با احزاب كارگر، و احزاب كوچكى همچون مرتص، دولتى را با حمايت ۵۰ نماينده پارلمان تشكيل دهد، به طورى كه ۱۱ نماينده سه حزب عرب اسرائيلى نيز در خارج از دولت از آن حمايت كنند. چنين دولتى اما قادر به تصميم گيرى در باره مسائل اساسى اسرائيل بخصوص در مورد مذاكرات موسوم به صلح با فلسطينى ها نخواهد بود.از اين رو بعيد است كه كاديما علاقه اى به تشكيل دولت اقليت داشته باشد.
*سناريوى دوم اين است كه دولت ائتلافى به رياست بنيامين نتانياهو بر اساس ائتلاف احزاب راستگرا شكل گيرد.اين در حالى است كه موفقيت نتانياهو نيز براى تشكيل دولت كاملاً به حمايت حزب اسرائيل خانه ما گره خورده است.
اگر حزب اسرائيل خانه ما از حزب ليكود حمايت كند، نتانياهو مى تواند با جلب نظر حزب مذهبى شاس، با ۱۱ كرسى نمايندگى و نيز حزب يهودت توراتى متحد و اتحاد ملى، با سه كرسى نمايندگى و يك حزب كوچك افراطى ديگر دولت ائتلافى خود را تشكيل دهد.
فارغ از مشكلاتى كه بر سر راه حضور همزمان حزب به شدت سكولار اسرائيل خانه ما و حزب شاس در دولت نتانياهو وجود دارد، دولتى با تركيب فوق، يك دولت راست افراطى و در گروگان احزاب بسيار كوچك خواهد بود و از همين رو، نه فقط پايدارى و ثبات آن بسيار مشكل است، بلكه به علت رويكرد افراطى خود در مقابل روند سازش با اعراب، به سرعت با دولت باراك اوباما رئيس جمهور امريكا اصطكاك جدى پيدا خواهد كرد.
با اين حال، اگر حزب اسرائيل خانه ما حاضر به ائتلاف با حزب ليكود نشود، نتانياهو شانسى براى تشكيل دولت نخواهد داشت مگر آنكه بخواهد حزب كارگر را به عنوان شريك اصلى خود در دولت قرار دهد.
حزب كارگر اما به فرض نشان دادن علاقه به حضور در جمع احزاب راستگراى ملى و مذهبى، چنان شرط هاى سختى براى نتانياهو خواهد گذاشت كه پذيرش آنها از سوى رهبر ليكود نقض غرض خواهد بود.
*سناريوى سوم اين است كه با توجه به اختلاف هاى جدى احزاب اصلى اسرائيل، دولت وحدت ملى بر پايه ائتلاف احزاب اصلى تشكيل شود. چنين دولتى قاعدتاً پايه اى فراگير خواهد داشت، اما پيش از انديشيدن در باره آن دو موضوع بايد از طرف رهبران دو حزب حل شود. موضوع نخست اينكه رهبر كداميك از دو حزب رهبرى دولت را به عهده بگيرد و موضوع دوم اينكه آيا ليكود و كاديما مى توانند بر سر راه حلى براى مسئله فلسطين به توافق برسند
*سناريوى چهارم اين است كه در صورت عدم موفقيت هر يك از احزاب براى تشكيل دولت ائتلافى و نيز عدم تشكيل دولت وحدت ملى،انتخابات زود هنگام برگزار شود.
البته اين سناريو چندان معقول به نظر نمى رسد.چون نتايج حاصل از اين انتخابات قطعاً چندان تفاوتى با انتخابات برگزار شده نمى كند و نمى تواند چاره ساز بى ثباتى دولت در اسرائيل باشد.
در مجموع مى توان گفت كه چنانچه هر يك از سناريو هايى كه در بالا به آن اشاره شد به وقوع بپيوندد با توجه به اختلافات جدى احزاب با يكديگر نتيجه آن ادامه تنش هاى سياسى و تشكيل دولتى ضعيف تر از دولت هاى قبل خواهد بود كه البته اين رويداد را مى توان در امتداد فرسايش سياسى جامعه اسرائيل تحليل كرد؛ بنابراين، بايد نظاره گر اختلافات درونى بيشتر ميان احزاب و گروه هاى اسرائيلى در آينده اى نزديك باشيم.

چهارشنبه|ا|30|ا|بهمن|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 124]