برايند سه جلسه بررسى ادبيات داستانى انقلاب در سراى اهل قلم

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: برايند سه جلسه بررسى ادبيات داستانى انقلاب در سراى اهل قلم
حسين فصيحىنشست‌هاي نقد و بررسي آثار مكتوب با حضور نويسندگان و منتقدان مجالي براي تعامل و هم‌انديشي اهالي فرهنگ است. آثار بسياري در حوزه ادبيات داستاني انقلاب پديد آمده است و نشست‌هاي نقد و بررسي بسياري از اين آثار در مكان‌هاي مختلف علمي برگزار گرديده است، اما در اين بين سه نشست نقد و بررسي سه دهه ادبيات داستاني مجالي بود تا برخي فعالان دعوت شده به اين نشست برآيندهاي خويش را از آنچه در اين سه دهه بر ادبيات داستاني انقلاب گذشته بيان كنند. بدون ترديد تداوم اين نشست‌ها جهت هدايت و استفاده از مباحث علمي مطرح شده در درازمدت خواهد توانست بسياري از مشكلات پيش‌روي اين حوزه را مرتفع نمايد. غالب ميهمانان اين نشست‌ها از نويسندگان نسل اول انقلاب هستند كه غالب آثارشان در حوزه دفاع مقدس خلق شده است.علي‌الله سليمي كه خود از فعالان و نويسندگان اين حوزه است در برگزاري اين نشست‌ها نقش فعالي داشت.فصل رويشراضيه تجار نويسنده و منتقد. محبوبه صبح، زن شيشه‌اي، كوچه اقاقيا، سفر به ريشه‌ها و جاي خالي آفتابگردان‌ها از آثار اين نويسنده است. اگر به سال‌هاي قبل از انقلاب برگرديم سرچشمه‌ ادبيات داستاني از مشروطه شروع مي‌شود و بعد به دهه 40 و 50 مي‌رسد و تا سال 55 ادامه مي‌يابد. در اواخر اين دوره تعداد زيادي از نويسندگان آثاري پديد آوردند كه برخي از اين آثار مانا بودند و هم اثر و هم نويسنده نامشان امروز استوار مانده است. راضيه تجار نويسنده و منتقد با بيان اين مطلب گفت: اين ادبيات بيشتر از آسمان به زمين نگاه مي‌كند و گاه اين ادبيات طلوع از معنويت و گاه با نگاه ناتوراليستي بسيار بدبينانه مطرح مي‌شود. گاه هم نويسندگان با توجه به شرايط با زبان سمبوليستي و نمادگرايانه آثار خود را مي‌نويسند كه كاربرد خودش را دارد. تجار تصريح كرد: در اين دوره هر جرياني نماينده خود را دارد و آثاري را هم كه خلق مي‌شد بيانگر همان صدا بود. اين نويسنده اظهار داشت: در اواخر اين دوره رگه‌هاي معنوي ديده مي‌شود كه در آثار سووشون سيمين دانشور و خسي در ميقات آل‌احمد و آثار شهيد مطهري و محمود حكيمي اين رگه‌ها را مي‌بينيم. وي با بيان اينكه با انقلاب زايشي در هنرمندان شكل گرفت بيان كرد:‌ در جاهايي مثل حوزه هنري، انديشه و فكر توليد شد و بقيه هم آمدند. داستان‌نويسان هم دوره‌هاي آموزش با دور تند گذرانند و همچنين سعي كردند علاقه‌مندان را درك كنند. در دهه اول انقلاب بيشتر شور و اشتياق و خواسته‌هاي دروني و چون شتاب در آن زمان بود تعدد وقايع آنقدر زياد بود كه وقت نبود همه را جمع كرد و تمايل نويسندگان بيشتر به سمت داستان كوتاه بود. آنها بيشتر نگران محتوا بودند تا ساختار. راضيه تجار نيز در فراز ديگري از سخنان خود گفت: اگر دهه اول انقلاب بيشتر محصول شور ونشاط بود توليد آثار واقعاً از دهه دوم شروع شد. ما داستان‌هاي كوتاه بسيار خوب و خوش‌فرمي داريم كه توسط همين بچه‌ها نوشته شد و بعد به سمت قالب بزرگتر يعني رمان رفتند. اما بايد اين را در نظر گرفت كه كار مطلوب مثل فيلم‌ نيست كه خيلي‌ها ببينند و ما افقي داريم كه انتظار خيلي بالايي است. وي با بيان اينكه وقايع جنگ باعث شد انقلاب قدري مغفول بماند تأكيد كرد: كارهاي خوش‌ساخت زيادي در اين سال‌ها داشتيم. تجار بيان داشت: جاهايي روي آثاري سرمايه‌گذاري كردند ولي چون به كثرت رسيد آفت شد. در دهه سوم خود مراكزي كه از ادبيات دفاع مقدس حمايت مي‌كردند به اين نتيجه رسيدند كه لزومي ندارد از آثار ضعيف حمايت كنند. ضمن اينكه در سال‌هاي بعد از دفاع مقدس نوعي سردرگمي در محتوا براي نويسندگان به وجود آمد. ادبيات منتسب به انقلابابراهيم حسن‌بيگي نويسنده كتاب‌هاي اشكانه، عموجان عباس، مرگ در مرداب، عكس روي درخت، مثل پرنده‌ها، عصر آن روز از آثار اين نويسنده است.ابراهيم حسن‌بيگي نويسنده نيز در اين نشست گفت: ادبيات انقلاب ادبيات منتسب به انقلاب اسلامي است و قاعدتاً بازگويي موضوع و بعد زماني وقايع انقلاب است. وي تصريح كرد:‌ سرچشمه ادبيات انقلاب بستگي دارد به اينكه منشا انقلاب را سال 42 يا 57 درنظر بگيريم. آثاري به هر نوع مبارزي كه اصلاح شود كه 50 يا 100 سال پيش بوده را من ادبيات انقلاب به حساب نمي‌آورم. تلقي من اين است كه لزومي ندارد حيطه ادبيات انقلاب را خيلي گسترده بگيريم و هر اثري را كه در اين 30 سال نوشته شده ادبيات انقلاب در نظر بگيريم. حسن‌بيگي با بيان اينكه انقلاب فاقد كارگزاران فرهنگي و نويسندگان با تجربه و توانمند بود، اظهار داشت: ما در حوزه سياست چون افرادي را داشتيم اما در حوزه فرهنگ و به خصوص ادبيات اين افراد را نداشتيم و نويسندگان پيشكسوت هم انقلاب را همراهي نكردند. نويسندگان هم‌نسل من هم به سرعت به سمت مراكز دولتي رفتند و با تأسيس روزنامه‌ها به عنوان اركان حزب يك عده نويسنده جذب آنها شدند. وي ادامه داد: خيلي خوب است يك مركز تحقيقي و پژوهشي باشد كه پاي سخن شاعران و نويسندگاني بنويسند كه از ابتداي انقلاب كار را شروع كردند. حسن‌بيگي با بيان اينكه هنوز اين مسائل ريشه‌يابي نشده‌اند گفت: نويسندگان ما در دهه 60 اكثراً همان‌‌هايي هستند كه در دهه 70 و 80 كار كردند و منسوب به ادبيات انقلاب هستند. خيلي نمي‌توان جمعي را مقصر دانست و سبب مغفول ماندن ادبيات انقلاب دانست چون اكنون 20 سال از جنگ مي‌گذرد و ما بايد بهترين آثار را درباره انقلاب مي‌نوشتيم ولي آنقدر اين آثار كم است كه وسعتش با بزرگي انقلاب ناچيز است. حسن‌بيگي انتشار 3 رمان قطار 57، اسماعيل و توفان ديگري در راه است در سال گذشته را حركتي خودجوش دانست و افزود: قطعاً پشت اين موضوع هيچ برنامه‌ريزي وجود نداشت. يكي از مشكلات ما نداشتن يك برنامه مدون در حوزه فرهنگ است و قطعاً مديران فرهنگي مي‌توانستند در پي اين سال‌ها نشاط و توسعه فرهنگي و انقلابي را بر اساس يك برنامه مدون طرح‌ريزي كنند. محدوديت زماناحمد عربلو نويسنده كتاب‌هاي شاهزاد‌ه‌اي كه جادو شد، آدم‌هاي آبرودار، دو پا براي دويدن، آن مرد رفت از آثار اين نويسنده است. احمد عربلو نيز در اين نشست گفت: مشكل اين است كه مي‌خواهيم ادبيات انقلاب را به اين 30 سال محدود كنيم. اگر ادبيات انقلاب را از سال 42 در نظر بگيريم مي‌توانيم اين تعريف را ارائه دهيم كه هر اثري در اين سال‌ها در زمينه انقلاب توليد شده ادبيات انقلاب است. احمد عربلو با طرح اين موضوع كه اكنون بعد از سه دهه نوبت اين رسيده كه دنبال فرم‌ باشيم تصريح كرد: بايد به خلق رمانها و داستان‌هايي كه فرم و ساختارهاي خوبي دارند كه متأسفانه آثار خيلي كمي هم در اين زمينه داريم برسيم. در جستجوي جوانعلي آقاغفار نويسنده و روزنامه‌نگار كه در آغوش امواج از نوشته‌هاي اوست.علي آقاغفار با بيان اينكه در تعريف ادبيات انقلاب ما داريم از تعريف زمان غفلت مي‌كنيم اظهار داشت: اعتقاد دارم تعريف ادبيات انقلاب بيشتر بايد محتوايي باشد. آنچه كه مخاطب را به خدايي بودن و خدايي شدن نزديك كند ادبيات انقلاب است چرا كه هدف انقلاب اين است و نوشته‌هايي كه مروج اين فكر هستند انقلاب ادبيات به حساب مي‌آيند. وي داستان‌هايي كه در روزهاي اول انقلاب نوشته شده را شبيه فيلم‌هاي ساخته شده در آن روزگار دانست و افزود: وجه اشتراك اين دو اين است كه عموماً تصوير و ترسيم ظلم حكومت پهلوي بود. آقاغفار ادامه داد:‌كساني كه در روزهاي اول انقلاب توان نوشتن و تجربه داشتند شايد بي‌مهري‌اي كه به مردم كردند كمتر از بي‌مهري دشمن نبود. در عوض كساني كه تجربه‌اي در اين زمينه نداشتند وارد شدند و چون دغدغه‌ ساختار نداشتند به محتوا پرداختند و اكنون نويسندگان مطرحي هستند. به گفته وي آثاري كه بيشتر روزهاي اول انقلاب توليد شد بيش از اثر سند است همانطور كه در مشاهده عكس‌هاي انقلاب را ببيني خيلي از نظر تكنيكي آثار خوبي نيستند اما سند است. تقسيم بر سهحميدرضا شاه‌آبادي كتاب‌هاي ديلماج، كمپوت گيلاس، لالايي براي دختر مرده، افسانه تيرانداز جوان، حكايت و مرد تنها از نوشته‌هاي اوست.حميد رضا شاه آبادي داستان‌نويس، در اين نشست گفت: ادبيات انقلاب به سه بخش قابل تقسيم است. بخش نخست ادبياتي است كه پيش از وقوع انقلاب شكل مي‌گيرد و به عبارتي زمينه‌ساز وقوع حادثه انقلاب است. وي به بخش دوم و سوم اشاره كرد و گفت: بخش دوم آن دسته از آثاري هستند كه در گرما گرم حادثه انقلاب خلق مي‌شوند، دسته سوم هم آثاري كه پس از آنكه وقايع فروكش كرده‌ و انديشه‌هاي انقلابي مستقر شد خودشان را نشان مي‌دهند. وي ضمن اشاره به انقلاب فرانسه تصريح كرد: اين انقلاب در سال 1789 شكل گرفت و تقريباً از سال 1748 كه روح‌القوانين نوشته شد كه ما شاهد ادبيات پيش از انقلاب هستيم. وي بيان كرد: برخي آثار مي‌توانند زمينه‌ساز انقلابي باشند و آثاري چون روح‌القوانين، دايرة‌المعارفي كه اولين بار در سال 1751 شكل گرفت و برخي رمان‌ها يا اثري از روسو در سال 1761 منتشر شده است از اين قبيل هستند. وي افزود: بعد از انقلاب رمانتيسيسم به عنوان يك اثر بر آمده از انقلاب فرانسه شكل مي‌گيرد و اينجاست كه شاهد انديشه‌هاي اوليه پيش از انقلاب در قالب دايرة‌المعارف و كتاب‌هايي مثل روح‌القوانين هستيم. وي افزود: گاهي زمينه انقلاب‌ها آثار و كتاب‌ها هستند و انقلابي را شكل مي‌دهند و اين انقلاب در ادامه خودش انديشه‌هايي را مي‌آورد، شكل پيدا مي‌كند و در آينده سبك ادبي خاص را پايه‌گذاري مي‌كنند. وي با اشاره به اين انديشه‌ها گفت: همين انديشه‌هاي رمانتيستي، انقلاب يا جنگ‌هاي استقلال آمريكا را هم شكل مي‌دهند قبل از اين كه اين‌ها در فرانسه پاگيرند جنگ‌هاي استقلال آمريكا را شكل مي‌دهند. شاه‌آبادي افزود: در انقلاب مشروطيت هم ما همين شرايط را داريم. شاه آبادي با اشاره به سياحت نامه ابراهيم بيگ گفت: اين رمان كه اولين رمان ايراني شناخته مي‌شود سه جلد است؛ كه جلد اول در واقع تعريفي است كه زين‌العابدين مراغه‌اي از شرايط و اوضاع ايران از زبان شخصيتي به نام ‌ابراهيم بيگ در سفر به ايران دارد و هفت ماه ايران را مي‌گردد. وي افزود: اين كتاب سراسر شرح مشكلات و گرفتاري‌هاي مردم ايران و عقب‌افتادگي‌هاي عصر ناصري است. وي ضمن اشاره به اين كتاب گفت: جلد اول كتاب در سال 1312 قمري منتشر شده جلد دوم در سال 1323 منتشر شد و اين در حالي است كه انقلاب مشروطه در سال 1324 رخ داده است. وي تأكيد كرد: هنگامي كه از ادبيات انقلاب صحبت مي‌‌كنيم صرفاً روايت تاريخ انقلاب در قالب داستان مد نظر نيست و قرار نيست آنچه اتفاق افتاده در سال‌هاي انقلاب را در رمان‌ها نشان دهيم. شعار به شعوررضا رئيسي نويسنده كتاب‌هاي قطار 57، خواهر طاهره، قهرمان من، ستاره‌هاي بي‌نشان و خبرنگار جنگي است.متأسفانه پس از پيروزي انقلاب شاهد جنگ تحميلي بوديم و خود اين فرصتي را كه بايد از تعريف به تحليل، از شعار به شعور مي‌رسيديم و آن گرد و غبار فرو مي‌نشست را از ما گرفت.رضا رئيسي در اين نشست با بيان اين مطلب افزود: از دسته‌بندي و در چارچوب قرار دادن مخالفم، چرا كه وقتي عنوان مي‌گذاريم و عنوان هم از يك مرجع و جايگاه با طيف انسان‌هايي مي‌آيد كه به نوعي دنبال تعريف ويژه مي‌گردند، كار مشكل و دشوار مي‌شود. وي افزود: فراتر از اين صحبت‌ها، همه بحث‌ها در رمان بر سر موضوع انسان است و آن آثاري هم كه چه در سينما و چه در رمان‌ها آثار ماندگار مي‌شوند ويژگي‌شان پرداختن به روابط انساني است و خود انسان را در حوادث مختلف بررسي مي‌كند و در واقع لايه‌هاي دروني انسان را مي‌شكافد و خلقيات و روحيات و ناشناخته‌هاي انسان را كه در هنگام وقوع حوادث نشان مي‌دهند. وي با اشاره به فرمايش حضرت امام (ره) كه انقلاب جوانان‌ ما را از انحراف به مسير درست كشاند، يادآور شد: در انقلاب ما افرادي را داشتيم كه پيش از انقلاب مسير ديگري را مي‌رفتند و حتي انحرافاتي داشتند. رئيسي تأكيد كرد: اگر بخواهيم خود انسان، روابط انساني و ويژگي‌هايي كه ممكن است حتي تا پيش از انقلاب بروز نكرده باشد بايد با بي طرف بررسي كنيم. وي افزود: با واژه‌ها فراوان بازي مي‌كنيم و بسيار علاقه‌مند هستيم در اين چارچوب واژه‌هاي كار را ارزيابي كنيم و آدم‌هايي كه مؤلف و توليدكننده اثر هستند را در همين واژه‌ها بگنجانيم. وي گفت: كسي كه اهل قلم است ديني دارد، وقتي در حادثه‌اي قرار مي‌گيرد تحت تأثير قرار گرفته و كار مي‌كند ولي بحث اينجاست كه وقتي مي‌گوييم نويسنده جنگ و نويسنده انقلاب، اين خود به خود فضاي جديدي را پيش رو قرار مي‌دهد. نويسنده «قطار 57» گفت: بحث ادبيات انقلاب مقدمه‌اي دارد و اگر آن را حذف كنيم و فكر كنيم كه از صبح 22 يا 23 بهمن ادبيات شروع شده و تا قبل از آن چيزي نداشتيم اين به ادبيات مملكت ظلم است. رئيسي افزود: ما پس از انقلاب دچار عارضه‌اي شده‌ايم كه به وفور يا شفاف مي‌شود فهميد كه نويسندگان حرفه‌اي ما تحت تاثير ادبيات بلوك غرب و شرق و چپ كار مي‌كنند و پس از پيروزي انقلاب هم با توجه به شرايطي كه نويسندگان داشتند متاسفانه دچار جو زدگي بعد از انقلاب شدند. وي گفت: بعد از انقلاب نويسندگان حرفه‌اي فراموش كردند كه رسالت ديگري هم دارند. اينكه نويسندگان را محدود كنيم و اين محدوديت را به وجود آوريم كه هر كسي از آن منظر كه ما مي‌خواهيم به انقلاب نگاه كند،اين خطا است. وي تصريح كرد: اگر ضعفي هم درادبيات داستاني داريم و كارهاي قوي را شاهد نبوديم به نسبت اين 30سال نبايد فراموش كرد كه هر حادثه اي كه رخ مي دهد زماني را مي برد كه اين گرد و غبارها فرونشيند و ما از تعريف به تحليل برسيم. وي تأكيد كرد: اين سير تحليل بايد طي شود ولي متأسفانه ما پس از پيروزي انقلاب شاهد جنگ تحميلي بوديم و خود اين فرصت را كه بايد از تعريف به تحليل مي‌رسيديم و آن گرد و غبار فرو مي‌نشست و از شعار به شعور مي رسيديم را از ما گرفت. تعريف انقلابحسين فتاحي كتاب‌هاي آتش در خرمن، زنداني قلعه هفت حصار، پيامبران و قصه‌هايشان و فصل كبوتر از آثار اوست.حسين فتاحي داستان‌نويس، در اين نشست، در اين مورد كه اگر بخواهيم بحث ادبيات داستاني را به صورت گسترده پيگيري كنيم طبعاً بايد در ابتدا تعريفي از ادبيات داستاني انقلاب داشته باشيم، گفت: بزرگان ادبيات و منتقدان بزرگ، حوادث بزرگ اجتماعي كه در زندگي مردم پيش مي‌آيد را به عنوان بستري براي نوشتن رمان تعريف كرده‌اند و از آن به عنوان مواد و مصالحي ياد كرده‌اند كه نويسنده مي‌تواند از آن حوادث استفاده كرده و رمانش را بنويسد. وي گفت: يكي از اين بسترها حوادث اجتماعي است كه در كشور ما به عنوان «انقلاب اسلامي» معروف است. فتاحي با بيان اينكه مواد و مصالحي كه يك رمان‌نويس نياز دارد «ماجرا» است، به تفاوت داستان با رمان اشاره كرد و گفت: اولين تفاوت داستان با ساير مقوله‌هاي نوشتاري اين است كه رمان يك واقعه را دنبال مي‌كند و طبيعي است كه در انقلاب حوادث و رخدادهاي فراوان وجود دارد. فتاحي افزود: دهه 60 آثار خوب و ماندگاري را شاهد هستيم و مي‌توان به جرات گفت دهه 60 نقطه عطف ادبيات كودك است. وي تاكيد كرد: تحولي كه در جامعه رخ داده خواسته و ناخواسته بايد مورد توجه قرار گيرد و بايد به آن پرداخته شود و اگر نويسندگان از اين تحول بي اطلاع بمانند قطعا در آثارشان ضعف را شاهد خواهيم بود. وي در ادامه گفت: داستان‌نويسي اوايل دهه 70 دنباله‌رو ادبيات دهه 40 و 50 بود كه اتفاق خاصي را نشان نمي‌داد. وي افزود: از دهه 70 به بعد تحول در همه سطوح ادبي، به ويژه پرداختن به انقلاب و انديشه‌هاي انقلابي را شاهد هستيم. فتاحي با اشاره به آثار منتشره گفت: كليه آثاري كه از چندين سال قبل از انقلاب تا به امروز را داريم مي‌توانيم جزو ادبيات انقلاب بدانيم. اين نويسنده گفت: اغلب تصور مي‌كنند داستان انقلاب، فقط قبل از انقلاب تا پيروزي آن را در بر مي‌گيرد در صورتي كه اينطور نيست. فتاحي تصريح كرد: ويژگي خاصي كه در اين دوران اتفاق افتاد، خودباوري بود و اين يكي از مهمترين اثرات انقلاب است. وي افزود: اگر ما نگاهي به آثار و خواندني‌هاي پيش از انقلاب و آثار كودكان و نوجوانان بيندازيم، خواهيم ديد بهترين مكاني كه به صورت حرفه‌اي كتاب منتشر مي‌كرد كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان بود . فتاحي تصريح كرد :اگر به كيهان بچه‌هاي پيش از انقلاب نگاه كنيم مي‌بينيم 90درصد آثار ترجمه است. وي افزود: اينكه ما فرهنگ و مردم خود را ناديده بگيريم و تنها از كساني كه هيچ رابطه فرهنگي با ما نداشته‌اند فقط از آنها بگوييم اين نشان مي‌دهد كه ادبيات و كودكان را دست كم گرفته و براي نويسندگان ارزش قائل نيستيم. نگاه جشنواره‌اياحمد شاكري كتاب هاي باران نيمروز، عريان در برابر باد، انجمن مخفي و مردار خوار از نوشته‌هاي اوست. درباره توليد و مصرف رمان انقلاب در جامعه اظهار داشت: فكر‌هاي بسياري درباره توليد رمان در جامعه صورت گرفته، اما هنوز آن‌طور كه شايسته است، تنظيم‌ نشده‌اند.وي خاطر نشان كرد: تكثر برپايي جشنواره‌ها و جايزه‌هاي ادبي در كشور با داوري‌هاي يكسان و بدون نقد علمي همراه است. توليد آثار مطلوب به نظرات و ايده‌هاي كارشناسانه‌اي نياز دارد كه وظيفه نويسنده نيست. شاكري افزود: جشنواره‌ها و جايزه‌هاي ادبي مهم‌ترين مركز براي شناخت و تفسير آثار برتر در حوزه ادبيات انقلابند. وي با بيان اين مطلب كه رمان تاريخي، رمان انقلابي نيست، گفت: نگاه رمان انقلاب به وقايع تاريخي به دو صورت است؛ روايت تاريخ عين واقعيات و تاريخي كه تعهدي به واقعيات ندارد. شاكري افزود: رمان تاريخي، ديدگا‌ه‌هاي متفاوتي به شخصيت‌هاي داستان دارد. در حالي كه داستان‌كوتاه به عمق روحيات و افكار شخصيت‌هاي خود مي‌پردازد. وي تصريح كرد: مشكلات روابط قالب‌هاي ادبي مانند؛ زندگي‌نامه داستاني، داستان كوتاه و رمان با محوريت انقلاب، در عدم وجود تعريف جامع و كامل از اين گونه‌هاي ادبي است. زيرا هر يك از آن‌ها داراي روش‌ و محتواي خاصي اند. ضرورت‌هاي ماندگارنصرت‌الله محمودزاده خالق كتاب‌هاي شبهاي قدر كربلاي 5، بام كردستان و فرياد برآور شلمچه است.نصرت‌الله محمودزاده ،گفت: اگر نويسندگان پيشكسوت مانند جلال آل احمد در اين دوره تاريخي‌ بودند، انقلاب اسلامي و جريانات بعد از آن طور ديگري روايت مي‌شد. وقايع را بدون در نظر گرفتن حذف و اضافات حاكم در جامعه مطرح مي‌كردند.نصرت‌الله محمودزاده، در اين نشست، درباره ادبيات انقلاب اسلامي اظهار داشت: آثار ماندگار در حوزه ادبيات انقلاب به تحولات فكري و دروني جامعه بستگي دارند. شناسايي نياز‌ها و احساسات نويسنده و جامعه، در زمان حال و آينده يكي از ضرورت‌هاي ماندگاري ادبيات انقلاب است. وي با تاكيد بر نقش علم در ادبيات انقلاب و جنگ تحميلي عراق عليه ايران خاطر نشان كرد: نوشتن از هر واقعه تاريخي نياز به گذر زمان دارد تا وقايع آن دوره را در خود هضم كند. قضاوت و تحليل‌هاي علمي حوزه ادبيات انقلاب براي نسل آينده، به اين گذر زماني نياز دارند. نسل‌هاي امروز و آينده با مطالعه آثار فاخر و ارزشمند پيشكسوتان اين عرصه مي‌توانند ادبيات ماندگاري را در حوزه انقلاب اسلامي خلق كنند. وي ادبيات داستاني و رمان را حاصل ايده‌هاي شخصي نويسندگان دانست و تصريح كرد: آن چيزي كه باعث شده برخي نويسندگان اين عرصه قلم‌هاي خود را غلاف كنند، تقابل شخصيت‌هاي خيالي داستان‌هايشان با عالم حقيقي است. محمود‌زاده افزود: اگر نويسندگان پيشكسوت مانند؛ جلال آل احمد در اين دوره تاريخي‌ بودند، انقلاب اسلامي و جريانات بعد از آن طور ديگري روايت مي‌شد. وقايع را بدون در نظر گرفتن حذف و اضافات حاكم در جامعه مطرح مي‌كردند.نويسنده كتاب سفر سرخ خاطر نشان كرد: برخي معتقدند رمان ساخته و پرداخته ذهن نويسنده است و با درون مايه واقعيت همراه نيست. بنابر اين نظر، نمي‌توان ادبيات انقلاب را در اين حوزه بررسي كرد. در حالي كه ادبيات انقلاب سرشار از وقايع مستند و دست‌ اول است. محمودزاده گفت: البته هنوز زود است به قضاوت درباره ادبيات نامتقارن بين نويسنده و جامعه بپردازيم. نماي دور، نماي نزديكمجتبي حبيبي نويسنده و منتقد ادبي، بعد از پاييز، گذر از فصل‌ها، كابوس‌هاي روز و... از آثار اوست.مجتبي حبيبي در مورد ادبيات انقلاب گفت: مفهوم انقلاب در جهان كم و بيش اصولي داشته كه قابل شناسايي در قرون مختلف است. وي گفت: اينكه انقلاب اسلامي چه تفاوتي با ديگر انقلاب‌ها دارد موضوعي است كه بايد تفكيك شود و بايد در ادبيات اين نوع هم بررسي شود. برخي شتابزدگي‌ها در سال‌هاي ابتدايي انقلاب ما را به راه‌هايي كشاند كه نبايد مي‌رفتيم. كابوسي از هخامنشيان و دوره قبل از اسلام براي ما تداعي شده است در حالي كه بدين شكل نبوده و اين در بسياري جاها سركوب شده است. حبيبي افزود: اگر در سال 60 با نوع خاصي از ادبيات و هنر برخورد داشتيم حالا كه سال87 است با هشتاد و هفت مورد يا بيشتر سر و كار داريم. وي تاكيد كرد: دهه اول انقلاب (58تا68) آن ادبياتي چيره شد كه پيش از انقلاب نوشته شده همانند رازهاي سرزمين من اثر احمد محمود، سال‌هاي(68تا78) نمودهايي از ادبيات ضعيف براي انقلاب و يك مقدار قوي تر ادبيات دفاع مقدس دارد و پس از آن اين موازنه در جريان دوم خرداد بر هم مي‌خورد. جايگاه ادبيات انقلاب اسلامي بايد با ارتقاي سطح كيفي و كمي آثار در جوامع جهاني شناخته شود. ما در ادبيات كجا هستيم؟ آيا ما ادبياتمان را به كشورهاي ديگر هم ارسال مي كنيم يا نه؟ جايگاه ادبيات انقلاب اسلامي بايد با ارتقاي سطح كيفي و كمي آثار در جوامع جهاني شناخته شود.

پنجشنبه|ا|1|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 285]