غلامي در گفتگو با مهر:بحثهاي لفظي در مورد الگوي اسلامي ايراني موجب اتلاف وقت است

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: غلامي در گفتگو با مهر:بحثهاي لفظي در مورد "الگوي اسلامي ايراني" موجب اتلاف وقت است
رئيس مركز پژوهشهاي فرهنگي و اجتماعي با تأكيد بر اينكه فعاليتهاي پژوهشي كه براي دستيابي به الگوي قوي و كارآمد اسلامي ايراني پيشرفت انجام شده كافي نبوده است، گفت: ماندن در بحثهاي لفظي و عدم تلاش مناسب براي تعامل و همفكري موجب اتلاف وقت است .

حجت الاسلام رضا غلامي رئيس مركز پژوهشهاي فرهنگي و اجتماعي درپي برگزاري همايش "الگوي ايراني اسلامي پيشرفت" طي گفتگويي با مهر با اشاره به اينكه الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت يعني نقشه راه توسعه كشور، اظهار داشت: كشور ما در شرايط توسعه و پيشرفت، به دنبال يافتن مسيري مطمئن براي رسيدن به پيشرفت واقعي است. بايد توجه داشت كه الگوهاي غربي پيشرفت به دو دليل عمده نمي تواند كشور ما را به پيشرفت برساند.

تعريف ما از توسعه با تعريف غرب يكسان نيست

وي با بيان اينكه تجربه عملي كشورهاي به اصلاح توسعه يافته از جهات گوناگون اعم از اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ( هم از نظر ما و هم از منظر بسياري از متفكران غربي) تجربه قابل قبولي نيست، گفت: بنابراين تجربه كردن مجدد آن به هيچ وجه به مصلحت كشور نيست.

وي افزود: جهان بيني حاكم بر توسعه غربي يك جهان بيني غير الهي است و طبعا در بسياري زمينه ها با جهان بيني اسلامي در تعارض است. از طرف ديگر، كشور ما يك كشور اسلامي است و طبيعي است كه مردم و مسئولان كشور به هيچ وجه مايل نيستند در مسير دستيابي به توسعه، دست از احكام و ارزشهاي اسلامي كه منبعث از جهان بيني الهي است، بردارند.

اسلام توسعه را تنها رشد مادي نمي داند

ضمن آنكه بايد توجه داشت بر اساس جهان بيني اسلامي، به طور طبيعي تعريف ما از توسعه با تعريف غرب از توسعه يكسان نيست. به عبارت ديگر اسلام توسعه را تنها رشد مادي آنهم مطابق الگوي نظام سرمايه داري نمي داند.

حجت الاسلام غلامي يادآور شد: اين سخن به معناي عدم بهره مندي كشور ما از تجارب مثبت و مزيتهاي توسعه غربي نيست. بايد هم به دانش توسعه در غرب كاملا اشراف داشت و هم توان نقد آن را پيدا كرد، در اين صورت قادر خواهيم بود با معيارهاي مشخص، هر ميزان كه ممكن است از تجارب خوب غربيها در زمينه توسعه نيز بهره ببريم.

رئيس مركز پژوهشهاي فرهنگي و اجتماعي گفت: روشن است كه ما به كمال و جامعيت اسلام و قدرت منحصر به فرد آن در پاسخگويي به نيازهاي روز بشر كاملا اعتقاد داريم و اين باور وجود دارد كه تعاليم اسلامي تنها مجموعه تعاليم اخلاقي و يا احكام فردي نيست، بلكه اسلام در عرصه هاي مختلف زندگي اجتماعي، حرفهاي جدي دارد و انسان را راهنمايي و دستگيري مي كند.

غلامي با يادآوري اينكه در اين زمينه رويكردهاي متعددي وجود دارد، رويكرد حداقلي و حداكثري اسلام در زمينه توسعه را مورد تأكيد قرار داد.

وي با اشاره به اينكه رويكرد حداقلي نقش اسلام را تنها در فلسفه و مباني فكري توسعه مي بيند و رويكرد حداكثري، علاوه بر نقش اسلام در ترسيم مباني فكري توسعه، به حضور جدي تعاليم اسلامي در ابعاد مختلف توسعه كاملا باور دارد، اظهار داشت: رويكرد حداكثري توسعه در ميان عمده شيعيان كه باب اجتهاد را مفتوح مي دانند طرفداران زيادي دارد.

رئيس مركز پژوهشهاي فرهنگي و اجتماعي گفت: به قول اقبال لاهوري اجتهاد قوه محركه اسلام است يعني به اتكاي اجتهاد و ميزان تلاشي كه دين شناسان و فقهاي توامند و زمان آگاه مي كنند، مي توان به نيازهاي متنوع و روزآمد انسان در همه اعصار پاسخ گفت. يك نمونه از توانمنديهاي دين شناسان و فقهاي مسلمان در بهره گيري از منابع غني اسلام، شكل گيري نظام اقتصادي اسلام است.

اقتصاد اسلامي مورد توجه جهانيان قرار گرفته است

حجت الاسلام غلامي گفت: در گذشته بسياري تصور نمي كردند كه بتوان به مجموعه منسجم و متقن عنوان اقتصاد اسلامي، آن هم در طراز تحولات زمان دست يافت، ولي امروز نه تنها شاهد دستيابي به سطح خوبي از اقتصاد اسلامي در مرحله نظر هستيم، بلكه در عمل هم مي بينيم كه اقتصاد اسلامي و يكي از بخشهاي اصلي آن يعني بانكداري اسلامي با استقبال روز افزون مواجه شده و در حال حاضر دهها بانك اسلامي در سراسر دنيا به ويژه جهان اسلام با طراز مثبت مالي در حال فعاليت است.

ابعاد مختلف اسلام الگوهاي منحصر به فردي براي پيشرفت ارائه مي‌دهند

وي تأكيد كرد: هم تأثير اسلام در فلسفه و مباني فكري توسعه تأثير عميقي است و مي تواند الگوي متفاوتي از توسعه را پديد آورد و هم تأثير فقهي اسلام در ابعاد مختلف توسعه، تأثير عظيم و تحول آفريني است، به طوريكه مي تواند الگوي اختصاصي و منحصر به فردي را براي پيشرفت پيش روي ما قرار دهد.

غلامي با اشاره به اينكه تجربه نشان داده هر مقطع زماني در طول تاريخ كه امكان اجرايي شدن صحيح تعاليم اسلامي در جامعه به وجود آمده، در آن مقطع، رشد و شكوفايي هم اتفاق افتاده، افزود: اگر در علل و عوامل شكوفايي تمدن اسلامي در قرن چهارم و نيمه اول قرن پنچم هجري تعمق كنيم، به طور قطع يكي از مهمترين عوامل، فراهم شدن مسير واقعي براي تحقق بخشي از تعاليم اصيل ديني بوده است.

رضا غلامي با اشاره به اينكه در طول سه دهه بعد از پيروزي انقلاب اسلامي هم همين تجربه كم و بيش به چشم مي خورد، يادآور شد: ما در هر جا كه با جسارت به سراغ پياده كردن احكام اسلام رفته ايم، در عمل، به منافع زيادي دست يافته ايم. البته در كارآمد شدن يك الگو عوامل زيادي دخالت دارند. يكي از مهمترين عوامل كاربرد صحيح علم در طراحي الگو و همچنين مديريت علمي در اجرايي نمودن آن است.

مراحل دستيابي به الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت

رئيس مركز پژوهشهاي فرهنگي و اجتماعي با بيان اينكه بايد توجه داشت در عرصه نظريه پردازي، قدمهاي خوبي برداشته شده است، گسترش مطالعات اقتصاد اسلامي در كشور را از جمله اين پيشرفتها عنوان كرد و گفت: در حال حاضر در حوزه هاي علميه دهها اقتصاددان فاضل وجود دارند كه مشغول پژوهش در ابعاد گوناگون اقتصاد اسلامي هستند و نتايج كار آنها نيز در محيط هاي علمي داخلي و خارجي با استقبال رو به رو مي شود.

وي گفت: علاوه بر اين در دانشگاههاي ما نيز اساتيد بسياري در رشته هاي اقتصادي و مديريت فعال هستند كه دلمشغولي اصلي آنها دستيابي به الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت است.

فعاليتهاي پژوهشي انجام شده براي رسيدن به الگوي قوي و كارآمد كافي نيست

غلامي با اشاره به اينكه در زمينه فرهنگي نيز پيگيري بحث مهندسي فرهنگي در سالهاي گذشته ظرفيتهاي خوبي را در اين عرصه ايجاد كرده است، افزود: در عين حال بايد توجه داشت فعاليت پژوهشي كه در گذشته صورت گرفته براي رسيدن به يك الگوي قوي و كارآمد كافي نيست.

نيازمند يك جريان علمي تازه و قوي براي تهيه الگوي اسلامي ايراني پيشرفت هستيم

حجت الاسلام رضا غلامي گفت: دستيابي به الگوي مورد نظر از جهت علمي كار سخت و پيچيده اي است، لذا براي رسيدن به چنين الگويي بايد دهها پروژه پژوهشي و چندين نشست علمي قوي در كشور انجام شود. به بيان ديگر ما نيازمند يك جريان علمي تازه و قوي براي تهيه الگوي اسلامي ايراني پيشرفت هستيم. رهبر معظم انقلاب اسلامي در طول سه سال اخير بارها بر ضرورت و اهميت برخورداري كشور از يك الگو تأكيد فرموده و تهيه آن را جزء وظايف خطير حوزه و دانشگاه دانسته اند.

ماندن در بحثهاي لفظي منجر به اتلاف وقت مي‍‌شود

وي افزود: اخيرا در ابلاغ سياستهاي برنامه پنجم توسعه نيز مجددا مقام معظم رهبري بر اهميت بهره مندي كشور از الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت صحبت به ميان آورده و همه اينها نشان دهنده اهميت فوق العاده اين موضوع براي كشور است. لذا بايد جريان علمي قوي اي متناسب با شأن اين موضوع در محيطهاي دانشگاهي و حوزوي به وجود بيايد.

غلامي با تأكيد بر اينكه در اين زمينه نبايد شتابزده عمل كرد، و وقت را بيهوده هدر داد، گفت: كشور ما در حال پيشرفت سريع است و ما وقت زيادي براي رسيدن به الگوي مطلوب نداريم. يكي از چيزهايي كه همواره در اين نوع كارها موجب اتلاف وقت مي شود، ماندن در بحثهاي لفظي است. اينكه توسعه يعني چه يا الگو يعني چه و اسلاميت الگو يا ايرانيت الگو به چه معنا است، مهم است اما نبايد ما را متوقف كرده و از ورود به بحثهاي اصلي بازدارد.

اتفاق نظر صاحبنظران از الزامهاي دستيابي به الگوي اسلامي ايراني پيشرفت است

رئيس مركز پژوهشهاي فرهنگي و اجتماعي يادآور شد: در اين ميان، يكي از الزامات دستيابي به الگو، به وجود آمدن اتفاق نظر نسبي ميان صاحبنظران كشور است. البته وجود ديدگاههاي متفاوت به هيچ وجه بد نيست و اصولا رشد علم در يك كشور به همين تفاوت ديدگاهها وابسته است. اما در يك موضوع ملي سرنوشت كشور بدان وابسته است، ما نيازمند اتفاق نظر نسبي ميان صاحبنظران هستيم.

مسئولان بايد با يكديگر تعامل داشته باشند

وي گفت: يكي ديگر از الزامات دستيابي به الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت، همكاري و تعامل نظريه پردازان و مديران اجرايي كشور است. بدون ترديد اگر اين تعامل و همكاري وجود نداشته باشد الگوي پيشرفت، علاوه بر اينكه به يك الگوي انتزاعي مبدل خواهد شد، توفيق زيادي در مرحله عمل نيز پيدا نخواهد كرد، زيرا يكي از مهمترين عوامل در توفيق يك طرح در مرحله عمل، به وجود آمدن مفاهمه ميان اصحاب فكر و مديران اجرايي كشور درباره آن طرح است.

فرهنگ اسلامي با توسعه كامل آميخته است

حجت الاسلام رضا غلامي با اشاره به اينكه اصولا يكي از خصوصيات الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت همه جانبه ديدن آن است و اين خصوصيت منبعث از انديشه اسلامي است و بايد توجه داشت كه تفكيك ميان ابعاد توسعه تاكنون يكي از خطاهاي بزرگ و پرهزينه براي كشور بوده است، اظهار داشت: برخي با تصور اينكه رونق اقتصادي به طور طبيعي به رشد فرهنگي و اجتماعي هم منجر مي شود، توسعه فرهنگي را در حاشيه قرار داده اند، در حاليكه الان به اين نتيجه رسيده ايم كه مغفول قرار دادن فرهنگ يا كم اعتنايي به آن، توسعه اقتصادي را هم با كندي و حتي ناكامي رو به رو مي كند. البته از نظر ما فرهنگ اسلامي با توسعه كامل آميخته است و اساس تفكيك فرهنگ از اقتصاد ممكن نيست.

توسعه مطلوب و مورد نظر بايد همه جانبه باشد

وي گفت: مقام معظم رهبري تعبير دقيقي از فرهنگ دارند. ايشان فرهنگ را به اكسيژني كه تنفس مي كنيم تشبيه مي كنند كه صرف نظر از اينكه بدون آن زندگي وجود نخواهد داشت، آلوده بودن آن نيز زندگي را به شدت به مخاطره خواهد انداخت. لذا تأكيد مي كنيم كه آن توسعه اي براي جمهوري اسلامي ايراني مفيد است كه همه جانبه باشد و همه جانبه بودن آن هم به معناي كنار هم قرار دادن اقتصاد و فرهنگ و ... نيست، بلكه به معناي ممزوج كردن آنها با يكديگر است.

شنبه|ا|3|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 112]