رشد سريع فروشگاه‌هاي اينترنتي در ايران

واضح آرشیو وب فارسی:آی تی ایران: رشد سريع فروشگاه‌هاي اينترنتي در ايران
- با فراگير شدن فروشگاه‌هاي اينترنتي از اين پس حتي روستاييان نيز مي‌توانند از اين روش براي خريد مايحتاج خود و حتي فروش محصولات صنايع دستي يا توليدات خود بهره‌مند شوند

تجارت الكترونيك يا اينترنتي از جمله فعاليت‌هاي بازرگاني است كه اين روزها با سرعتي رو به رشد در جهان مواجه و هر روز حوزه‌هاي متنوعي از تجارت‌هاي سنتي را به سمت خود مي‌كشاند. در ايران اما همانند كشورهاي غربي توجه چنداني به اين نوع از تجارت نشده باشد. دلايلي همچون زيرساخت‌هاي مخابراتي و بانكي از يك سو و عدم اعتماد مخاطبان به فروشگاه‌هاي مجازي از سوي ديگر از جمله عوامل عدم اقبال تجارت اينترنتي در ايران عنوان مي‌شود.

اما با اين حال بر اساس آمارهاي رسمي كه از سوي شركت پست جمهوري اسلامي ايران ارائه شده است هم‌اكنون نزديك به 7 هزار و 500 فروشگاه اينترنتي در كشور وجود دارد كه با پست در حال همكاري بوده كه اين تعداد با توجه به آمارهاي موجود سالانه با رشد تصاعدي روبه‌رو هستند. ارائه راهكارهاي مختلف در شيوه پرداخت پول كالا و همچنين مشوق هايي كه از سوي شركت پست و يا حتي برخي از اين فروشگاه‌ها صورت گرفته است باعث شده تا در سال‌هاي اخير به اين حوزه از كسب و كار مجازي نيز توجه ويژه‌اي شود. بي شك توسعه كسب‌وكارها بر بستر اينترنت مزاياي بي‌شماري را مي‌تواند براي كاربران به‌همراه داشته باشه كه صرفه‌جويي در وقت، حذف سفرهاي زايد درون شهري و همچنين كاهش آلودگي هوا در كنار حذف واسطه‌هاي بازار و كاهش قيمت از مهم‌ترين فوايد اين نوع از تجارت محسوب مي‌شود.

تجارت آنلاين شبيه سازي تجارت سنتي نيستq
محمود بشاش، محقق و كارآفرين حوزه وب، درباره تجارت اينترنتي و اينكه آيا اين نوع از فعاليت اقتصادي با توجه به نوع فرهنگ مردم ايران مي‌تواند در كشور موفق باشد، مي‌گويد: به نظر من سبك و سليقه زندگي ايراني شايد به اجبار، به سمتي حركت مي‌كند كه تجارت اينترنتي در آينده مي‌تواند جايگاه بسيار خوبي داشته باشد.

عواملي مانند ترافيك، گراني سوخت، آلودگي هوا، فاصله‌هاي زياد براي رسيدن به مراكز خريد، عواملي هستند كه ناخواسته، به رشد تجارت بر خط در ايران كمك خواهد كرد.بشاش ادامه مي‌دهد: افزايش خانم‌هاي شاغل كه در واقع ركن اصلي خريدهاي خانواده‌ها هستند؛ يعني كاهش خريد‌هاي فروشگاهي و افزايش خريد‌هاي آنلاين. از سوي ديگر، رشد تجارت با كشورهاي خارجي و افزايش مشتري‌هاي خارجي برخي محصولات ايراني، نوعي الزام براي فروشندگان كالاهاي ايراني ايجاد مي‌كند كه اين نوع از كالاها را تنها از طريق آنلاين ارائه كنند. اين كارآفرين حوزه وب مي‌گويد: از نيازهاي زيرساختي مخابراتي و پستي كه بگذريم، عوامل موثر ديگري را مي‌توان نام برد كه بر سرعت نفوذ تجارت آنلاين موثر خواهند بود. يكي از مهم‌ترين اين عوامل، فرهنگ مشتري‌مداري و مشتري‌گرايي است.

امروزه، وب‌سايت‌هاي تجارت آنلاين نه‌تنها در جهت رضايت مشتري بلكه در جهت خوشحالي مشتري پيش مي‌روند. وب سايت‌هاي معروف خريد و فروش آنلاين در جهت افزايش رضايت‌مشتري با هم در سبقت و رقابت‌هاي بسيار سنگين هستند اين درحالي است كه چنين چيزي در سايت‌هاي ايراني كمتر ديده مي‌شود.

عامل مهم ديگري كه بايد به آن توجه كرد، نحوه اطلاع‌رساني به مشتري است. به روز بودن، دقيق بودن و كامل بودن اطلاعاتي كه از محصولات يك فروشگاه آنلاين به مشتري ارائه مي‌شود، عامل موفقيت يا شكست يك وب‌سايت فروش آنلاين خواهد بود. بسياري از وب‌سايت‌هاي ايراني در اين مورد كم كاري مي‌كنند. اجتناب از كلي‌گويي و جملات اغواكننده و تمركز بر ارائه اطلاعات صحيح از محصول، از عوامل اعتماد مخاطب و تمايل به خريد اينترنتي خواهد بود.بشاش، يكي از مهم‌ترين مشكلات وب‌سايت‌هاي فروش آنلاين را سعي اين پايگاه‌ها براي شبيه‌سازي يك تجارت سنتي در فضاي آنلاين عنوان كرده است وي معتقد است: اين افراد، اطلاعات موجود را، به صفحات وب تغيير شكل مي‌دهند و منتظر مي‌مانند كه خريداران سرازير شوند. اين رويكرد كاملا اشتباه است.

انتقال يك تجارت سنتي به تجارت آنلاين بايد با فرآيند «تبديل» يا Transform همراه باشد يعني مطالب و اطلاعات موجود بايد براي فضاي آنلاين، دگرگون شوند.نكته مهم ديگر اين است كه وب‌سايت‌هاي فروش آنلاين بايد از مكانيزم‌هايي استفاده كنند تا خريداران را با وب سايت و محصولات آن درگير كنند. اين درگيري يا اصطلاحا Engagement باعث خواهد شد تا بين وب‌سايت و خريداران بالقوه، يك ارتباط اجتماعي برقرار شود و اين افراد مدت‌هاي زيادي با وب‌سايت در ارتباط بمانند. در وب‌سايت‌هاي ايراني چنين اتفاقي به ندرت پيش مي‌آيد حتي ساده‌ترين امكان كه همان سيستم خبرنامه الكترونيكي وب سايت است، بسيار ضعيف و غيرحرفه‌اي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

زيرساخت‌هاي فني و مالي

امير گنجه‌اي، مديرعامل شركت ايده‌گران توسعه پيشرو در مورد چرايي عدم توجه و استفاده كسب‌وكارهاي تجاري ايران مي‌گويد: اينترنت به دليل آنكه فرآيند‌ها را خودكار كرده و به نوعي كانال واسط را حذف و دسترسي مستقيم به مشتري نهايي را به وجود مي‌آورد، اين قابليت را دارد كه با هزينه راه‌اندازي پايين، يك كسب وكار تجاري راه اندازي شود. اما اين نكته كه چرا به چنين چيزي در ايران مشابه شكل بين‌المللي آن توجه نمي‌شود شايد به زيرساخت‌هاي مورد نياز اين نوع از كسب‌وكار باز مي‌گردد كه اگر اين زيرساخت‌ها فراهم نباشد اصلا نمي‌توان چنين كسب‌وكاري را راه‌اندازي كرد.

اين فعال در حوزه توسعه كسب و كارهاي آنلاين ادامه مي‌دهد: زير ساخت‌هاي مخابراتي، زيرساخت‌هاي ارسال كالا و در نهايت زيرساخت‌هاي پرداخت پول سه عامل اصلي در راه‌اندازي يك تجارت آنلاين هستند. هرچند كه ما هم‌اكنون در كشور هر سه زيرساخت مورد نظر را در اختيار داريم، اما به دليل تاخير در توسعه هركدام از اين زيرساخت‌ها در نتيجه نمي‌توان كيفيت تجارت آنلاين داخلي را با موارد مشابه خارجي مقايسه كرد. گنجه‌اي ادامه مي‌دهد: يكي ديگر از زيرساخت‌هاي مورد نياز سرمايه اوليه است.

در كشورهاي غربي به خصوص آمريكا به دليل عدم مشكل سرمايه‌گذاري، تجارت‌هاي اينترنتي با رشد خيره‌كننده‌اي روبه‌رو بوده است. اين به آن معنا است كه كسب‌وكارهايي با ايده‌هاي خوب مي‌توانند به راحتي يا با استفاده از وام‌هاي بانكي يا با استفاده از سرمايه‌گذاران راه‌اندازي و با توجه به برنامه تجاري از پيش نوشته شده به موفقيت حتمي دست يابند. اين درحالي است كه در ايران استفاده از منابع حمايتي و مالي عملا وجود ندارد. قطعا راه‌اندازي هر كسب و كاري به سرمايه اوليه نياز دارد در ايران اما افرادي كه ايده‌هاي نوين دارند به دليل سن و سال جوان سرمايه مناسب را ندارند و افرادي هم كه سرمايه لازم را دارند به دليل سن و سال بالا يا توانايي پذيرش ريسك در اين حوزه را ندارند يا دانش استفاده از آن را.

درآمد 20 ميليارد توماني
اما جواد كيواني، مديركل پست مستقيم و سرويس‌هاي نوين پستي شركت پست جمهوري اسلامي ايران در مورد فروشگاه‌هاي اينترنتي در ايران مي‌گويد: در حال حاضر شركت پست با نزديك 7 هزار و 500 فروشگاه اينترنتي قرار داد دارد كه از اين تعداد نزديك به 300 فروشگاه مربوط به پرتال ebazar شركت پست است.

وي در مورد روند قرار داد فروشگاه‌هاي اينترنتي با پست مي‌گويد: در مورد فروشگاه‌هاي اينترنتي هم اكنون دو شيوه در شركت پست دنبال مي‌شود. در شيوه اول يا فروشگاه خود داراي پرتال فروش اينترنتي است يا مي‌خواهد به شكل اختصاصي فعاليت كند، دراين روش فروشگاه با يكي از 22 شركت همكار شركت پست قرارداد مي‌بندد. بر اساس اين قرارداد شركت‌هاي همكار نرم‌افزار مورد نظر فروشگاه اينترنتي را به همراه فضاي مورد نظر براي خدمات ميزباني سايت و حتي در برخي از موارد و بر اساس توافق فعاليت‌هاي تبليغاتي براي كالاي مورد نظر فروشنده را در اختيار او قرار مي‌دهند. با اين روش هم اكنون نزديك به 7 هزار و 200 فروشگاه با پست همكاري دارند. در روش دوم ممكن است فروشنده نخواهد براي فروشگاه اينترنتي خود هزينه شخصي بپردازد؛ به شرط آنكه او داراي يك فروشگاه فيزيكي باشد مي‌تواند در پرتال بازار شركت پست به آدرس
www.bazar.post.ir قرار گيرد.

در اين شيوه اين فروشگاه‌ها مستقيم با پست قرار داد مي‌بندند و فعاليت خود را آغاز مي‌كنند. كيواني با اشاره به سابقه راه‌اندازي فروش اينترنتي در كشور با همكاري شركت پست مي‌گويد: مطالعات اين طرح در سال 82 آغاز و در سال 85 هم به شكل پايلوت در استان اصفهان شروع شد كه پس از طي مراحل آزمايشي در نهايت در سال 86 در كل كشور مورد بهره برداري قرار گرفت.

او با اشاره به رشد و فراگير شدن فروشگاه‌هاي اينترنتي مي‌گويد: در سال 87 تنها 494 فروشگاه در سطح كشور وجود داشت كه اين تعداد در سال 88 به 1671 فروشگاه و در سال 89 به 3600 فروشگاه و در سال 90 نيز تاكنون در مجموع 7200 فروشگاه به شكل خصوصي در حال فعاليت مشترك با پست هستند. مديركل پست مستقيم و سرويس‌هاي نوين پستي شركت پست با اشاره به مزاياي فروش اينترنتي مي‌گويد: فروشندگاني كه با پست همكاري مي‌كنند متعهد مي‌شوند در صورتي كه كالاي به فروش رفته با آنچه در سايت اينترنتي آنها ارائه شده مطابقت نداشته باشد يا از كيفيت لازم برخوردار نباشد پست مي‌تواند آن كالا را از خريدار پس گرفته و عودت دهد.

وي همچنين به كاهش سفرهاي بيهوده درون شهري و كاهش آلودگي‌هاي زيست محيطي به عنوان مزاياي فروش اينترنتي كالا اشاره مي‌كند و مي‌گويد: همانند روند جهاني فروش اينترنتي در ايران نيز ابتدا بيشتر كالاهايي همچون سي دي و كتاب به فروش مي‌رسيد؛ اما در حال حاضر كالاهاي ديگري همچون صنايع دستي و حتي برخي از توليدات لوازم خانگي نيز در اين سيستم به فروش مي‌رسد. همچنين كاهش قيمت به دليل حذف واسطه‌ها يا هزينه‌هايي چون انبارداري از ديگر مزاياي فروشگاه‌هاي اينترنتي عنوان مي‌شود.

كيواني با اشاره به ده هزار دفتر آي سي تي روستايي در كشور مي‌گويد: با فراگير شدن فروشگاه‌هاي اينترنتي از اين پس حتي روستاييان نيز مي‌توانند از اين روش براي خريد مايحتاج خود و حتي فروش محصولات صنايع دستي يا توليدات خود بهره مند شوند. هرچند كه به نظر مي‌رسد فروشگاه‌هاي اينترنتي شايد از اقبال خوبي در بين افكار عمومي برخوردار نباشند، اما به گفته جواد كيواني، مجموع تراكنش مالي فروشگاه‌هاي اينترنتي ايران كه از ابتداي اين طرح (سال86) تاكنون نزديك به 50 ميليارد تومان و تنها در سال گذشته (89) نزديك به 22 ميليارد تومان بوده است، نشان‌دهنده رشد استفاده از اين فروشگاه‌ها است.

سه|ا|شنبه|ا|20|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آی تی ایران]

[مشاهده در: www.itiran.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 91]