توصيه‌هاي پزشكان براي فصل امتحانات

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: توصيه‌هاي پزشكان براي فصل امتحانات
هر سال با نزديك شدن به زمان امتحانات، ذهن والدين و دانش‌آموزان از نگرانى‌هاى گوناگونى پر مى‌شود كه توجه كافى به آنها و يافتن راه‌هاى صحيح براى برطرف كردن اضطراب فرزندان، مى‌تواند از تأثيرات بد احتمالى تا حد زيادى جلوگيرى كند.

يكى از اين نگرانى‌ها، تغذيه صحيح در دوران امتحانات است كه مى‌تواند به آرامش، تمركز و يادگيرى دانش آموز كمك شايانى كند. كارشناسان علم تغذيه براى بهتر گذراندن اين مرحله توصيه‌هاى كوچك و بزرگى دارند كه عمل به آنها خالى از فايده نخواهد بود.‏

دكتر اميرمنصور علوى نايينى، كارشناس ارشد تغذيه و عضو هيأت علمى گروه تغذيه دانشگاه علوم پزشكى تهران درباره مدل تغذيه عموم افراد مى‌گويد: انسان در مقاطع مختلف سنى بايد از سه وعده و دو ميان وعده روزانه براى تأمين انرژى و مواد مغذى مورد نياز خود استفاده كند. در واقع چهار گروه غذايى گوشت و حبوبات و تخم مرغ، سبزي‌ها و ميوه‌ها، لبنيات و نان غلات، بايد در برنامه تغذيه طورى گنجانده شوند كه مجموعه آنها به تناسب در زمان‌هاى مختلف همواره استفاده شود.‏دكتر محمدجواد حسين زاده، پزشك و متخصص تغذيه، عضو هيأت علمى دانشگاه علوم پزشكى تهران نيز اين نكته را اضافه مى‌كند كه براى افزايش كارآيى هر گروه سنى در هر شرايطى نياز به تدابير خاصى داريم. به عنوان مثال وضع تغذيه مطلوب، ورزشكاران را نيز به مدال نزديك‌‌تر مى‌كند. بنابراين تغذيه يك دانش آموز كه در دوران رشد است، اهميت بسيارى دارد كه البته فقط به زمان امتحانات محدود نمى‌شود.‏

پدر و مادرها بايد بدانند كه در مقطع زمانى امتحانات، افزايش يكباره كالرى غذايى ضرورتى ندارد و به جاى توجه به كمّيت غذا، بايد به كيفيت آن توجه كنند. دكتر علوى ناييني در اين زمينه مي‌گويد: اگر مى‌خواهيم فرزندانمان خوب غذا بخورند، بايد سعى كنيم اشتهاى آنها باز شود كه البته كار سختى نيست. كمك كنيم كه دانش‌آموز به موقع بخوابد و صبح زود از خواب بيدار شود. در فاصله بين بيدار شدن از خواب و صرف صبحانه، بدن زمان كافى در اختيار دارد تا نياز به صبحانه را با تحريك معده، برطرف كند.

علاوه بر اين، مادران بايد سعى كنند ظاهر صبحانه، اشتهابرانگيز باشد. حتى بهتر است در اين روزها در حد توان، صبحانه‌اى تهيه شود كه بيشتر مورد علاقه دانش‌آموز است. چند دقيقه نرمش ساده، استفاده از سبزي‌هايي مانند خيار و گوجه فرنگى و نيز حضور همه افراد خانواده براى خوردن صبحانه، در تحريك اشتها موثر است.‏در دوران امتحان به دليل استرس، ترشح هورمون آدرنالين در بدن دانش آموزان افزايش مى‌يابد. چون اين هورمون باعث افزايش سوخت پروتئين‌هاى بدن مى‌شود، نياز به مصرف پروتئين دو تا سه درصد افزايش مى‌يابد. دكتر علوى براى جبران اين كمبود پروتئين توصيه مى‌كند مقدار استفاده از گروه غذايى گوشت و حبوبات را از سه واحد در روز به چهار واحد در روز افزايش دهيم تا اين ميزان پروتئين جايگزين شود.دكتر حسين‌زاده هم استفاده از غذاهاى نامناسب سنگين يا پرچرب را از مشكلات تغذيه‌اى شايع مى‌داند: «خوردن اين گونه غذاها كه تحمل و هضم آنها براى بدن مشكل‌تر از بقيه است، كم‌خوابى و ناراحتى گوارشى به دنبال دارد كه باعث تشديد استرس مى‌شود. بايد از غذاهاى سبك و متعادل كه داراي پروتئين، منابع كربوهيدراتى و نشاسته‌اند (مانند ماكارونى و پاستا) استفاده شود. ميوه‌هاى شيرين هم حاوى ماده‌اى به نام ترپتوفان هستند كه ضداسترس و موجب آرامش است.»‏

دكتر ربابه شيخ‌الاسلام، متخصص اپيدميولوژى تغذيه و عضو هيأت علمى وزارت بهداشت هم به اين موضوع اشاره مي‌كند كه استرس زياد در دوران امتحانات روى افراد مختلف تأثيرات گوناگونى دارد؛ در عده اى باعث مي‌شود زياد بخورند، اما در بعضى ديگر از بچه‌ها موجب بى‌اشتهايى مي‌شود. او مي‌گويد: «اگر مى‌خواهيم از تغديه خوب، نتيجه دلخواه را بگيريم، بايد در كاهش استرس و كسب آرامش به بچه‌ها كمك كنيم. استرس، مشكلات گوارشى، مانند يبوست را نيز در پى دارد. بنابراين مصرف سبزى و ميوه به هيچ وجه نبايد فراموش شود.»

چه در روزهاى آمادگى براى امتحان و چه در صبح روز امتحان، خوردن صبحانه نبايد فراموش شود. اغلب كارشناسان عقيده دارند كه نخوردن صبحانه، كارايى مغز را كاهش مي‌دهد.

دكتر علوى نايينى در اين باره مي‌گويد: «بيشتر امتحانات در ساعات اوليه صبح برگزار مي‌شوند و فاصله زمان صرف شام تا زمان صرف صبحانه، نسبت به فاصله متناوب ساير وعده‌هاى غذايى، بيشتر است. اگر اين وعده غذايى حذف شود، ممكن است قندخون شخص پائين بيايد و وضع عمومى بدن نامساعد شود.» دكتر حسين‌زاده مصرف نكردن غذاهاى مورد نياز و توجه صرف به سيرى شكم در صبحانه (استفاده از آبميوه‌هاى غيرطبيعى و كيك‌ها و شيرينى‌هاى بسته‌بندى شده) را براى دانش‌آموزانى كه در دوره رشد هستند، بسيار مضر مى‌داند.

دكتر علوى توصيه مي‌كند در اين روزها براى ناهار، تعداد وعده‌هاى غذايى دريايى غير كنسروى، مانند ماهى و ميگو را افزايش دهيم. اين مواد به دليل داشتن فسفر زياد تأثير مثبتى روى حافظه دارند. علاوه بر اين كه در دوران امتحانات به بهبود وضع ذهنى دانش‌آموز توجه مي‌كنيم، در مورد سلامت جسم او نيز نبايد سهل‌انگارى شود.

اگر دانش‌آموز در يك كتابخانه، درس مي‌خواند و براى صرف غذا در منزل نيست، بايد براى تهيه غذا حتماً به بهداشتى بودن محل توجه كند.

نكته ديگر اين است كه غذا خوردن بايد در آرامش باشد. بعضى از دانش‌آموزان عادت دارند كه حتى هنگام غذا خوردن هم درس بخوانند. اين كار موجب مى‌شود كه به ميزان و نحوه غذاخوردن توجه نكنند و كم يا زياد غذا بخورند. دكتر حسين‌زاده تأكيد خاصى بر پرهيز از فست‌فودها دارد: «دانش‌آموزانى كه مكرر به مطالعه مي‌پردازند و وقت كمى براى صرف غذا مي‌گذارند، به هيچ وجه نبايد سراغ غذاهاى آماده (فست فود) بروند.

زيرا اين نوع غذاها انرژى كاذبى را يكباره به بدن تحميل مي‌كنند. توصيه مي‌شود خانواده‌ها در ساعات خاصى دور هم جمع بشوند و در زمان كوتاهى، در كنار هم غذاى مختصرى را كه در خانه آماده شده، بخورند. زمان‌هاى استراحت پس از مطالعه نيز بهتر است طورى تنظيم شود كه همه وعده‌ها منظم باشند و گرفتارى فكرى و درسى، مانع صرف غذا و عقب افتادن زمان آن نشود.»‏بايد سعى شود در الگوى غذايى هر خانواده‌اى، به طور معمول مواد مورد نياز گنجانده شود و اين موضوع فقط به دوران امتحانات محدود نباشد، اما علوى نايينى براى اطمينان و استفاده مناسب‌تر از منابع غذايى در دوران امتحانات مي‌گويد: «مصرف شير هم به دليل داشتن پروتئين، با ارزش بيولوژيكى و هم كلسيم، در تقويت حافظه تأثير دارد.» دكتر حسين‌زاده نيز توجه والدين را به اين نكته جلب مي‌كند كه اگر بچه‌ها به ماده غذايى خاصى ـ مانند شير ـ عادت ندارند، يا نسبت به آن حساسيت دارند، بهتر است از روزهاى قبل و در شرايط عادى، آن غذا را وارد برنامه غذايى كنيم تا دانش آموز به آن عادت كند و بتواند در دوران امتحانات نيز به راحتى از آن استفاده كند. مصرف منابع غذايى داراي كلسيم مانند لبنيات، كه بهترين آنها شير است، به ويژه براي دختران توصيه مي‌شود.‏

سايت دانشكده دكتر شريعتي

دوشنبه|ا|19|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 313]