روزهاي دشوار براي صنعت نرم افزار كشور

واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: روزهاي دشوار براي صنعت نرم افزار كشور

سرمايه،حامد شفيعي:گذار اقتصاد جهاني از اقتصاد سخت افزار به اقتصاد نرم افزار و توفيق كشورهاي صنعتي در افزايش چشمگير صادرات نرم افزار، مورد توجه بسياري از كشورهاي در حال توسعه قرار گرفته است.اگرچه در كشور ما هم به صادرات اين صنايع توجه شده اما تا رسيدن به وضع مطلوب راهي طولاني در پيش داريم. بر اساس برنامه ريزي هاي دولت در برنامه چهارم توسعه بايد به رقم يك ميليارد دلار صادرات نرم افزار برسيم. براي رسيدن به اين مطلوب ابتدا بايد نيروي انساني مناسب و مديريت كارآمد و سپس سرمايه گذاري لازم را در اختيار داشت تا بخش هاي مختلف اقتصادي در اين راستا برنامه ريزي و حركت كنند ولي در اين ميان بايد نكته اي را مدنظر داشت و آنكه توليد و توسعه نرم افزار مبتني بر فكر، دانش و خلاقيت بوده و رويكرد برنامه چهارم نيز توسعه مبتني بر دانايي است.

از طرفي ماهيت صنعت نرم افزار برخلاف ساير صنايع، بيشتر تحقيقاتي است. در صنايع سخت افزاري پس از تحقيق و توسعه مرحله توليد و سپس مرحله بازاريابي و فروش قرار دارد در حالي كه در صنعت نرم افزار مرحله اي به نام توليد به شكل صنايع سخت افزاري وجود ندارد. تنها نيم درصد واحدهاي صنعتي و شركت ها از وضعيت مناسب در تحقيق و توسعه برخوردارند و اين موضوع در آينده تهديد بزرگي براي بخش صنعت كشور محسوب مي شود و حتي ممكن است توليدكنندگان داخلي را به انزوا بكشاند. اين جمله دبير انجمن مراكز تخصصي تحقيق و توسعه صنايع و معادن كشور است كه چندي پيش در راستاي هشدار به وضعيت صنايع كشور عنوان كرد و ديگر اينكه صنايع امروزه بدون تحقيق و توسعه نمي توانند ادامه حيات بدهند بنابراين يكي از عوامل پويايي و رقابتي شدن و ادامه حيات صنايع به خصوص صنعت نرم افزار، تحقيق و توسعه است.
بر همين اساس كارشناسان و مديران ارشد شركت هاي نرم افزاري اقدام به برگزاري نشست هايي در راستاي بررسي و پرداختن به اهميت تحقيق و توسعه با حضور رسانه ها مي كنند.

تحقيق و توسعه، ابزار توسعه

پذيرفتن اين نكته كه نرم افزار صنعتي دانش محور و داراي اهميتي استراتژيك است به مديران شركت هاي نرم افزاري اين كمك را مي كند كه با استفاده از تيم هاي تحقيق و توسعه در درون شركت خود، راه حل هاي توسعه اي شركت را شناخته و در راستاي برطرف كردن چالش هاي توليد گام بردارند. شايد بر همين اساس است كه كارشناسان علاوه بر اينكه صنعت نرم افزار را «صنعتي سبز» مي دانند، تحقيق و توسعه را نيز به مثابه «خون جاري در رگ هاي يك شركت نرم افزاري» بيان مي كنند؛ موضوعي كه شهريار رحيمي مديرعامل يكي از شركت هاي فعال در عرصه توليد نرم افزار به آن پرداخته و بر اين باور است كه تحقيق و توسعه ارتباط نزديكي با بلوغ سازماني دارد زيرا زماني يك سازمان مي تواند به سطحي از بلوغ خود برسد كه بخش تحقيق و توسعه آن نيز در سطحي از كارآمدي و بلوغ رسيده باشد. به گفته اين فعال صنعت نرم افزار بايد متوجه اين مساله باشيم كه تحقيق و توسعه به معني آزمايشگاه نيست به عبارتي در صورتي كه واحدهاي تحقيق و توسعه به آزمايشگاه ها محدود شود، به گونه فزاينده اي تحت فشار صنعت قرار مي گيرد درحالي كه تحقيق و توسعه در كنار صنعت است نه اينكه زير مجموعه اي از صنعت. در عين حال تحقيق و توسعه در هر صنعتي داراي درجه اي از اهميت بوده كه بر اساس آن بين 5 تا 20 درصد از كل درآمد شركت ها را به خود اختصاص مي دهد ولي در مورد شركت هاي نرم افزاري اين مقدار بين 11 تا 21 درصد است البته به گفته آگاهان صنعت نرم افزار، نكته كليدي اينجاست كه مديريت بايد با بودجه اي محدودتر خروجي هاي واحد تحقيق و توسعه را در سطح قابل قبولي حفظ كند اگرچه حتي كمترين بهبود در مديريت ارزش تحقيق و توسعه بازدهي قابل توجهي را در برخواهد داشت.براي نمونه اگر شركت فرضي اي را در نظر داشته باشيم كه يك ميليارد دلار درآمد دارد، تنها يك درصد بهبود در مخارج بعد از ماليات مي تواند به 124 ميليون دلار افزايش ارزش براي سهامداران منجر شود. در تحقيق و توسعه، ابتدا كار از يك ايده شروع مي شود و در فرآيند بعدي مورد ارزيابي قرار مي گيرد، سپس بومي سازي شده و متناسب با كاربردي كه دارد به توسعه مي رسد. اينها بخشي از باورهاي شهريار رحيمي درباره تحقيق و توسعه درون سازماني است.

راه دشوار شركت هاي نرم افزاري

باور كارشناسان بر اين است كه صنعت نرم افزار تحت فشار روندهاي اقتصادي، بازار و فناوري است و بايد خود را با چرخه هاي كوتاه عمر نرم افزار، مدل هاي متن باز و ساختار قيمت گذاري مبتني بر فروش خدمات در عوض فروش سود آورتر، تطبيق دهد از همين رو شهريار رحيمي بر اين عقيده است كه تحقيق و توسعه ارتباطات تنگا تنگي با جريان كار ( بازرگاني، مديريت و ..) دارد. بنابراين مديران تحقيق و توسعه بايد ساختارها و فرآيند هاي خود را بهبود دهند تا كارايي بيشتري ايجاد كرده و درعين حال نقشه راه فناوري شركت را به ثمر رسانند.
موضوع ديگر اينكه به منظور ترغيب نوآوري و رقابتي عمل كردن، مديران ارشد شركت هاي نرم افزاري بايد نقش حياتي تحقيق و توسعه را در سازمان خويش دريابند.
نظاري يكي از روساي هيات مديره شركت هاي نرم افزاري معتقد است، مديران بايد با واحد تحقيق و توسعه متحد شوند تا اين واحد بتواند به نحوي شفاف جوابگوي طرح ها باشد از همين رو شركت ها نيز واحدهاي تحقيق و توسعه و يا آنچه به اختصار R&D ناميده مي شود را به سمت مديريت ارزش از طريق افزايش آگاهي، بهبود فرآيند هاي كسب و كار و بهينه سازي روش حسابداري و مالياتي سوق دهند البته اين مسير دشواري هايي نيز دارد. رحيمي در اين باره مي گويد: «زماني كه كار شروع مي شود و در حال رشد است مسيري متفاوت به صورت همزمان براي شركت به وجود مي آيد كه شركت بايد آن را طي كند،در واقع يك مسير موازي به وجود مي آيد.»
در عين حال به گفته او يكي ديگر از دشواري ها اين است كه چگونه بازگشت سرمايه داشته و روند تخصيص سود به سرمايه گذاري مجدد صورت پذيرد؛چالشي كه اغلب شركت هاي نرم افزاري با آن دست به گريبان هستند. بر همين اساس ارائه راهكار انباشت سود كه به بازگشت سرمايه منجر مي شود اقدامي است كه اين فعال صنعت نرم افزار از آن در شركت خود بهره برده و توانسته با اين روش حداقل 70 درصد سود سالانه را به تحقيق و توسعه اختصاص دهد البته در نظر داشتن اين موضوع حائزاهميت خواهد بود كه هزينه تحقيق و توسعه و پيشرفت فناوري باعث كاهش هزينه ها، افزايش بهره وري و رشد صادرات مي شود.
هزينه تحقيق و توسعه و نوآوري به بنگاه هاي اقتصادي اين اجازه را مي دهد تا توان توليدي خود را ارتقا بخشند كه اين امر نيز منجر به رشد ظرفيت، كاهش هزينه، افزايش كيفيت و افزايش سرعت در تحويل كالا مي شود.

راهكارهاي گذار از بحران ها

هدايت سازمان با توجه به تغييرات كلان صنعت مي تواند چالشي بس سنگين و پر از ريسك باشد. همچنين بروز برخي پديدهاي بحران زا كه در نهايت منتهي به شكل گيري بحران هاي اقتصاديكمالي مي شود در رشد و بقاي شركت ها بسيار موثر است از همين رو شهريار رحيمي معتقد است شركت ها مي توانند از طريق افزايش آگاهي، بهبود فرآيند هاي كاري و ايجاد استراتژي هاي مناسب مالياتي و حسابداري، ارزشي پايدار در حوزه عمليات تحقيق و توسعه ايجاد كرده و درآمد خويش را افزايش دهند؛ نكته اي كه نظاري يك فعال صنعت نرم افزار نيز به آن اشاره كرده و مي افزايد: «يك بازگشت به عقب به ما مي گويد كه در هر بحران عده بسياري از شركت ها از بين مي روند و عده كمي با قدرت از بحران جان سالم به در مي برند. آموزش، نيروي انساني و تحقيق برگ برنده اي است كه مي تواند به عبور شما از بحران كمك كند.»
راه حل اين مديران فعال صنعت نرم افزار عرضه راهكار «هوشمندي تجاري» ( BI ) براي توسعه بيشتر و همچنين براي مقابله با بحران هاي داخلي و جهاني است البته آنها پيش بيني هايي نيز در مورد سال آينده دارند كه به گفته آنان 6 ماه اول سال آينده، روزهاي دشواري براي مردم خواهد بود و قدرت خريد مردم كم شده و مردم كمتر هزينه مي كنند به نوعي «مديريت هزينه» صورت مي گيرد به همين خاطر مديريت ارزش تحقيق و توسعه كمك قابل توجهي به رشد و توسعه شركت ها و در نهايت مقابله با بحران مي كند. همسوسازي استراتژي هاي
درون سازماني، ايجاد ساختار حاكميتي، بهينه سازي فرآيند، نيروي انساني و فناوري، تقويت استراتژي هاي مالي و حسابداري به عنوان پنج محوري هستند كه شهريار رحيمي از آنها به عنوان تكيه گاه هاي مديريت ارزش تحقيق و توسعه ياد مي كند.

دوشنبه|ا|5|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]

[مشاهده در: www.yjc.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 160]