قرباني ضعف‌روايي شده است

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: در نشست نقد «خنده را از من بگير» عنوان شد؛زرلكي: «خنده را از من بگير» قرباني ضعف‌روايي شده است
خبرگزاري فارس: شهلا زرلكي معتقد است كه سوژه‌ خلاقانه رمان «خنده را از من بگير» قرباني اطناب و ضعف‌روايي نويسنده شده است.

به گزارش خبرنگار فارس، دويست و پنجاه و ششمين نشست سراي اهل قلم، عصر ديروز يكشنبه 4 اسفند با موضوع نقد و بررسي رمان «خنده را از من بگير» نوشته جواد ماه زاده برگزار شد.
اين نسشت با حضور جواد ماه‌زاده، نويسنده «خنده را از من بگير» و منتقدان اين اثر شهلا زرلكي، مهدي فاتحي و علي‌الله سليمي برگزار شد.
سليمي در آغاز اين نشست گفت: داستان اين رمان سرگذشت چند نوجوان شهر كرج است كه به نوعي جريانات و وقايع جنگ از منظر خود روايت مي‌كنند.
وي تصريح كرد: به اين دليل كه اين كار از زاويه نگاه چند نوجوان است مي‌تواند محل بحث قرار گيرد كه آيا اين كار جزء آثار كودك و نوجوان محسوب مي‌شود يا در زمره آثار بزرگسال قرار مي‌گيرد؟
سليمي گفت: گاهي نويسندگان به دلايل مختلف از راوي نوجوان براي پيش برد طرح استفاده مي‌كنند، اين داستان هم به همين شكل است و در آن ما شاهد لايه‌هاي مختلفي از طبقات اجتماعي زمان جنگ هستيم.

فاتحي: موقعيت‌ها تا انتهاي داستان خوب پيش‌ نرفته است
----------------------------------------------------------------
مهدي فاتحي نيز در اين نشست گفت ما با يك رمان رئاليست اجتماعي مواجه هستييم.
فاتحي تصريح كرد نويسنده از همان اول به ما مي‌گويد كه سودا و بلندپروازي در سر ندارد و بخشي از تاريخ را بر اساس بازتابش بر يك خانواده نشان مي‌دهد.
اين منتقد گفت: كار ماه‌زاد در حد خودش و در همان حيطه مسئوليتي كه برعهده گرفته موفق بوده است.
وي گفت: ماه‌زاده موفق بوده ديالوگ‌هايي بنويسد كه نه اينكه بكر باشند بلكه ساده اما فجيع و پر از زيرلايه است.
فاتحي گفت: شخصيت‌ها حرف مي‌زنند و گفت‌وگوها آگاه‌ساز و جلو برنده و شخصيت‌ساز است يعني كليت رمان هم همين است.
وي افزود: اين اثر در اين سطح كه خيلي موقعيت خوبي توسط نويسنده انتخاب شده و اين كه رمان خسته‌كننده نيست و جذابيت‌هاي آن تك موقعيتي است و در كليت كار موفق سنجيده مي‌شود.
فاتحي در مورد شخصيت‌هاي داستان گفت: با يك موقعيت خوب و بكر مواجه هستيم، ولي ماه‌زاده نه تنها در كليت رمان موقعيت‌ها را از دست داده و پرداخت‌ كاملي از موقعيت‌ها نكرده بلكه به نوعي در پرداخت شخصيت‌ها هم اين كار را كرده است.
اين منتقد ادامه داد: براي اينكه در حيطه رمان شخصيت را متحول كني نياز به يك پرداخت و چرايي و واقع‌گرايي است.
وي به رمان اشاره كرد و گفت: يك نويسنده در رمان يا داستان، اولين مسئوليتش آن است كه موقعيت خوب و ويژه انتخاب كند و پس از آن بايد انتخاب ويژه را پرورش دهد.
وي در مورد رمان «خنده را از من بگير» گفت: ماه‌زاده در انتخاب موقعيت‌ها خوب عمل كرده و تا جايي هم خوب جلو رفته ولي متأسفانه تا انتها پيش نرفته است.
وي گفت: اگر رمان شروع و ميانه خوبي نداشته باشد ايرادي ندارد مثل كارهاي داستايفسكي كه هيچ ايرادي نيست كه آغاز كارها توضيح‌وار يا اواسط آن خسته‌كننده است ولي هميشه پايان‌بندي‌هايش همانند نقطه در انتهاي خط به تمام آن خستگي‌ها معنا مي‌بخشد.
وي در مورد پايان‌بندي گفت: نمي‌شود از پايان‌بندي بر رمان گذشت چرا كه رماني را هر چقدر بد بنويسيم ولي اگر همان رمان داراي پايان‌بندي خوب باشد و درست در بيايد رمان جان گرفته و تازه مي‌شود.

زرلكي: اين رمان به رقم تمام كاستي‌ها پايان‌بندي شگفتي دارد
------------------------------------------------------------
شهلا زرلكي، منتقد نيز در نشست نقد و بررسي كتاب «خنده را از من بگير» گفت: دهه 60 براي نسل‌هاي متفاوت آن دهه مفهوم خاص و متفاوت و قابل تأملي دارد.
وي ادامه داد: سؤال اصلي من امروز و اينجا اين است: چرا سوژه‌هاي داستاني دهه 60 وجود ندارد، و نويسنده جوان امروز اگر هم گاهي براي دستمايه داستاني خود به آن دهه متوسل شود يك راست مي‌رود سراغ جبهه و خط مقدم و به فضا و مكاني مي‌پردازد كه در آن حضور نداشته است.
وي گفت: در چند سال اخير كه هم نسل‌هايم به جايگاهي در ادبيات رسيده‌اند كه مي‌توانند به آساني كتابي را به دست ناشر بسپارند هميشه در جستجوي كتابي بودم كه موضوع محوري‌اش حال و هواي دهه 60 باشد.
اين منتقد تصريح كرد: به عبارتي مي‌خواهم بگويم توصيف ويژگي‌هاي آن دوران از نگاه نوجواني كه در جامعه آن زمان مي‌زيسته برايم جالب بود.
وي به اين اثر اشاره كرد و گفت: و اما رمان «حنده را از من بگير» از همان موضوعيتي برخوردار است كه سال‌ها منتظرم كسي بر اساس آن داستاني بنويسد.
وي افزود: جواد ماه‌زاده به موضوعي ناب و مهجور پرداخته است و انديشه پي‌ريختن طرح داستاني بر اساس اوضاع اجتماعي دهه 60 از نگاه يك نوجوان انديشه تحسين‌برانگيزي است.
وي ادامه داد: نگاه نويسنده براي طرح چنين سوژه‌اي كه هم ‌نسلان ما به آن گريزي ناخودآگاه دارند نگاه خلاقانه‌اي است.
زرلكي افزود: انتخاب راوي نوجوان بهترين گزينه براي روايت چنين داستاني است و اصولاً راوي نوجوان در ادبيات داستان جايگاه ويژه‌اي دارد.
وي گفت: چرا كه نوجواني سن تعليق است سن و سالگي كه در عين خردسالي بزرگسال هم هستي. همين معلق ماندن ميان موقعيت ديده شدن و ناديده گرفته شده وضعيت مناسبي پديد مي‌آورد براي روايت، روايت از زبان بزرگسالي كه كودك هم هست.
وي گفت: راوي نوجوان به واسطه موقعيت خود چيزهايي را مي‌بيند كه راوي بزرگسال نمي‌بيند او ديده‌ها و شنيده‌ها را بزرگ‌نمايي مي‌كند.
وي افزود: نويسنده اين كتاب توصيفي خوب از وضعيت بلاتكليفي دوران نوجواني دارد.
زرلكي افزود: نويسنده در انتخاب موضوع رمان خلاقانه برخورد كرده اما در مواجه با ديگر عناصري الزامي نوشتن رمان بسياري از بايدهاي ضروري را ناديده گرفته است.
وي بيان داشت: من به عنوان مخاطب حق دارم به نويسنده اعتراض كنم كه چرا چنين سوژه‌اي را قرباني اطناب و ضعف‌روايي كرده است، پس سهم لذت خوانش من خواننده چه مي‌شود.
وي به چند نكته در داستان اشاره كرد و افزود: خاطره‌وار بودن يا بهتر است بگويم خاطره‌زدگي در اين رمان به نظر مي‌رسد چرا كه ديده مي‌شود نويسنده مشاق بيان چيزهايي است كه به خاطره شبيه هستند و نه داستان، چرا كه فرق است بين خاطره و داستاني كه به خاطره تبديل نشده است.
وي به نكته ديگر اشاره كرد و افزود: اگر استفاده از موقعيت‌هاي بالقوه‌اي كه در طرح اوليه داستان وجود دارد. در واقع نويسنده ناخواسته بسياري از موقعيت‌هاي ناب داستاني را كه در رمانش بالقوه وجود داشته است حيف و ميل كرده است.
وي گفت: نكته سوم آنكه طولاني بودن بي‌منطق ديالوگ‌ها و تبديل آن به منولوگ يا سخنراني طولاني، جابجا شدن ساختار محدود ديالوگ با ساختار نامحدود متن داستان به عبارت ساده‌تر راوي قصد دارد داستان را طي يك ديالوگ طولاني بياورد.
وي به عدم ويرايش زباني و اطناب به عنوان نكته ديگر اشاره كرد و در ادامه تصريح كرد: شايد مهم‌ترين و آشكارترين ضعف‌هاي اين رمان وجود حشو و زوائدي است كه جز طولاني كردن رمان حاصل ديگري نداشته است.
وي در پايان به پايان‌بندي اشاره كرد و گفت: شكي نيست كه يكي از عناصري كه ساختار روايت را تكميل مي‌كند پايان خوب است اين رمان به رقم تمام كاستي‌ها پايان‌بندي شگفتي دارد. نقطه پاياني آنقدر توانمند است كه بتواند بخشي از كاستي‌هاي رمان را حيران كند.
انتهاي پيام/

دوشنبه|ا|5|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 110]