بازخواني كارآمدترين راهبرد تعامل اجتماعي- 2 بحران‌هاي اجتماعي نتيجه سكوت و اهمال مومنين

واضح آرشیو وب فارسی:شبكه خبر دانشجو: بازخواني كارآمدترين راهبرد تعامل اجتماعي- 2 بحران‌هاي اجتماعي نتيجه سكوت و اهمال مومنين
در مورد مسائل جامعه به مسلمانان هشدار داده مي شود كه در جهت ايجاد فضاي تربيتي مناسب در جامعه اهتمام ورزند تا در آينده نزديك با بحران‌هاي اجتماعي روبرو نشوند.

گروه دين و انديشه «خبرگزاري دانشجو» - زينب صارم؛ با توجه به اينكه امر به معروف و نهي از منكر از فروعات دين اسلام محسوب مي شود، مي توان يكي از وجوه امتياز دين اسلام از ساير اديان الهي را متوجه شد؛ چرا كه امر به معروف و نهي از منكر نگاه خاص و ويژه دين اسلام را به جريانات فرهنگي و تربيتي جامعه بيان مي كند.

امر به معروف و نهي از منكر را مي توان نماد و سمبلي از توجه خاص اسلام به مسئوليت هاي فرد در قبال اجتماع دانست؛ چنان چه امام باقر (ع) عليه السلام مي فرمايد: «امر به معروف و نهى از منكر دو مخلوق هستند از مخلوقات خداوند، هر كس آنها را يارى كند خداوند او را عزت مى‏دهد و هر كس آنها را ترك كند خداوند او را مخذول مى‏نمايد.»

همان طور كه در شماره پيشين اشاره شد، اولين و مهمترين شرطي كه در بجا آوردن اين فريضه الهي بايد رعايت شود، داشتن شناخت و اطلاع كافي از احكام شرعي است؛ همچنين آمر و ناهي بايد دقت داشته باشند كه سلايق و عقايد شخصي خويش را وارد احكام شرعي نكنند.

سكوت آفت امر به معروف و نهي از منكر

دومين شرط در بجا آوردن اين فريضه الهي آن است كه انسان احتمال تاثير بر شخص مقابل را بدهد. در نتيجه زماني كه انسان مي داند سخن او تاثيري در ديگري ندارد بر او لازم نيست امر به معروف يا نهي از منكر نمايد، اما رجحان آن در صورت عدم خوف ضرر خالي از وجه نيست. (براي اطلاعات بيشتر مراجعه شود به رساله)

تفكر در جوانب شرط دوم (تاثيرگذاري) نه تنها دربردارنده نكات تربيتي فراواني است، بلكه آفات بسياري را درباره اين نهمين فرع ديني به مومنين گوشزد مي كند، از جمله آن كه برخي با اين ديدگاه كه سخن آنان تاثيري ندارد عقب نشيني مي كنند و همه چيز را به دست جريانات اجتماعي مي سپارند و تنها سكوت پيشه مي نمايند و با اين رفتار خويش به طور ناخواسته در شكل گرفتن بحران در جامعه كمك مي كنند.

رابطه مستقيم تاثيرپذيري و تربيت

فضاي امروزي اجتماع و تفكرات غالب حاكي از آن است كه اقامه امر به معروف و نهي از منكر در جامعه نوعي ناهنجاري اخلاقي و رفتاري است؛ بدان معنا كه اذهان عموم مردم از پذيرفتن نصايحي كه مربوط به احكام الهي است نه تنها سر باز مي‌زنند، بلكه آن را نوعي دخالت و هتك حرمت مي‌دانند.

اين ذهنيت اجتماعي علل مختلف و بسيار پيچيده‌اي دارد؛ نهادهاي تربيتي و خانواده يكي از موضوعاتي هستند كه در اين علل مورد بحث قرار مي‌گيرند، به طوري كه به اتفاق عموم جامعه شناسان، خانواده اولين نهاد و موثرترين آنها در شكل‌گيري افكار و رفتار كودك است.

با نگاه به اين واقعيت كه تاثيرپذيري رابطه مستقيمي با تربيت و پرورش در سنين كودكي دارد، مي توان علل اين واقعيت اجتماعي كه گوشي براي شنيدن امر به معروف و نهي از منكر در جامعه وجود ندارد را دريافت؛ به عنوان نمونه مي توان به معضل بد حجابي در جامعه اشاره كرد.

اين پديده اجتماعي رابطه مستقيمي با شرط «تاثير» در امر به معروف و نهي از منكر دارد؛ چرا كه از عوامل زمينه ساز اين ناهنجاري ديني و اجتماعي مي توان به اهمال خانواده ها در زمينه آموزش حجاب به فرزندان خردسال اشاره كرد.

با توجه به اين نكته كه ذات انسان در امر تربيت و پرورش امري زمان دار است و با گذشت زمان از انعطاف آن كاسته مي شود، مي توان علل اين بحران به وجود آمده را در زماني جست كه خانواده ها از دوره كودكي فرزند خويش به اين مسئله بي توجه بودند و هنگامي كه فرزندان آنها به سنين جواني و نوجواني رسيد با مشاهده تاثيرات نامطلوب و ناهنجار محيط اجتماعي و رسانه بر رفتار و منش فرزندان خود، ناگهان به خاطر مي آورند كه از جنبه تربيتي، بر كودكان خويش تاثيرگذار باشند و صد افسوس كه اين زمان از دست رفته است.

با نگاهي منصفانه و مدبرانه به شرط تاثيرگذاري در امر به معروف و نهي از منكر متوجه اين واقعيت خواهيم شد كه خود مومنين بايد در صدد ايجاد شرايطي باشند كه امر به معروف و نهي از منكر تاثيرگذار باشد نه آن كه بدون تلاش در جهت فراهم كردن زمينه مساعد ادعا كنند سخنانشان بي تاثير است و اين سنت الهي را ترك كنند؛ چرا كه پيامبر اسلام مي فرمايد: «... خداوند پاك، گذشتگان را از رحمتش دور نكرد مگر به خاطر ترك امر به‏ معروف‏ و نهى از منكر. آرى پروردگار جاهلان را به خاطر ارتكاب گناه و عاقلان را به علت ترك نهى از منكر از رحمت خود دور نمود.»

خانواده ها از سنين كودكي وظيفه دارند فرزندان خويش را نه تنها با مسئله حجاب آشنا كرده، بلكه در شكل گيري شخصيت كودكانشان در راستاي اهداف اسلامي بكوشند؛ چنان چه امام علي (ع) مي فرمايد: «دل جوان مانند زمين باير است هر چه در آن كاشته شود، مي رويد.»

امام باقر (ع): امر به معروف يكي از چهار شعبه جهاد است

شرط تاثير در امر به معروف و نهي از منكر به مومنين يادآوري مي كند كه در يك ميدان مبارزه فرهنگي در حال رقابت هستيم و اگر سخنان و نصايح بر فرزندان و اطرافيانمان تاثير لازم و كافي ندارد، اين سوال را از خود بپرسيم كه اين رخنه از كجا ايجاد شده است؟ آيا فرزندان خود را با آداب اسلامي آشنا نكرديم؟ آيا فرهنگ سازي گوش شنوا براي امر به معروف و نهي از منكر را در فرزندان خود به وجود نياورده ايم؟

امر به معروف و نهي از منكر در دين اسلام همپايه با جهاد ارزش گذاري شده است؛ چنانچه امام باقر (ع) مي فرمايد: «جهاد بر چهار شعبه است: امر به‏ معروف‏ و نهى از منكر، راستگويى در جاهاى مختلف، غضب به خاطر خداوند، و بغض و عداوت با فاسقين.»

هر يك قدم عقب نشيني از طرف والدين و مسئولان فرهنگي به معناي تهاجم چندين برابر به فرزندان آنهاست؛ اولين و تاثيرگذارترين نهاد، خانواده است كه وظيفه دارد از بد رفتاري و ناهنجاري ديني ممانعت كند تا به يك معضل اجتماعي و سپس يك بحران خانمان سوز تبديل نشود.

شنبه|ا|17|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: شبكه خبر دانشجو]

[مشاهده در: www.snn.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 104]