رژيم حقوقي درياي خزر؛ ضرورت عدم مداخله غرب در روند همگرايي منطقه

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: رژيم حقوقي درياي خزر؛ ضرورت عدم مداخله غرب در روند همگرايي منطقه
خبرگزاري فارس: همگام با احتمال دگرگون شدن روند همگرايي منطقه‌اي در پي تقويت اتحاديه اوراسيا و همزمان با تحول ساختار جهاني، موقعيت جديد درياي خزر بعنوان يك زير نظام ژئوپليتيك، ضرورت عدم مداخله طرف‌هاي ثالث در روند مناسبات حوزه خزر را بيش از گذشته نمايان مي‌سازد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاري فارس در آسياي مركزي، كارشناس برجسته روس اظهار داشت، تا زماني وضعيت رژيم حقوقي درياي خزر تثبيت نگردد، تلاش براي اجراي هر نوع پروژه با حضور طرف‌هاي ثالث خارجي منجر به پيچيده‌تر شدن رژيم حقوقي درياي خزر خواهد شد.

"الكسندر كنيازف" پژوهش‌گر ارشد انستيتوي خاورشناسي آكادمي علوم روسيه در گفت‌وگوي اختصاصي با خبرنگار منطقه‌اي فارس، با اشاره به افزايش توجه تعدادي از كشورهاي خارجي به درياي خزر و اعلام آمادگي برخي از كشورهاي ساحلي براي اجراي پروژه‌هاي فراخزري، تصريح كرد: تعيين وضعيت حقوقي درياي خزر ضروري است زيرا بدون دست‌يابي به راه حل مورد تائيد كشورهاي ساحلي، تحقق هيچ نوع اقدام با حضور طرف‌هاي خارجي امكان‌پذير نخواهد بود.

كنيازف با بيان آن‌كه "تلاش برخي از كشورها براي حل يك‌جانبه اين موضوع نتايج مطلوب نخواهد داشت"، افزود: بدون در نظر گرفتن منافع روسيه و ايران، طرح ساخت خط لوله فراخزري از سوي هر كشوري به جايي نخواهد رسيد و فكر مي‌كنم راه صحيح و منطقي اين خواهد بود كه كشورهاي ساحلي در كنار منافع ملي خود، منافع مشترك منطقه‌اي را نيز مد نظر قرار دهند. در غير اين اختلاف منافع و مواضع كشورها هيچ پيامد مثبتي براي اين حوزه حساس را نخواهد داشت.

اين كارشناس برجسته روس معتقد است كه برخلاف اعلام احتمال تحقق اقدامات يك‌جانبه از سوي برخي كشورهاي اين حوزه، مسئولين امر باز هم مي‌دانند كه دستيابي به توافق مورد قبول همه طرف‌ها از طريق گذشت‌هاي منطقي و متقابل امكان‌پذير مي‌باشد.

وي خاطرنشان كرد: من تصور نمي‌كنم كه هيچ يك از كشورهاي ساحلي علاقمند اتفاق افتادن روياروي مستقيم در حوزه خزر باشد، چرا كه تنها در شرايط وجود ثبات و امنيت در اين حوزه مي‌توان به هر نوع طرح و برنامه‌هاي ملي كشورهاي ساحلي جامعه عمل پوشاند.

پژوهش‌گر ارشد انستيتوي خاورشناسي آكادمي علوم روسيه در ادامه اين بحث، گفت: هر يك از كشورهاي ساحلي داراي نقاط ضعف مي‌باشند كه در صورت بروز اختلافات در حوزه خزر حتما برجسته‌تر خواهند شد. چنين نقاط ضعفي براي روسيه قفقاز، براي آذربايجان قره‌باغ كوهي، براي ايران مخالف با آمريكا و غرب و براي قزاقستان مشكلات مناطق بخش غربي خزر مي‌باشد.

كنيازف افزود: تركمنستان با پافشاري روي ساخت خط لوله فراخزري (كه به دلايل عيني در حال حاضر قابل تحقق نمي‌باشد) خود را با ايران و روسيه درگير مي‌كند كه حداقل اين امر مي‌تواند تركمنستان را از نظر ارتباطاتي در انزوا قرار دهد كه حتي وجود خط لوله گاز به چين نيز قدرت اصلاح وضع را نخواهد داشت. پس همان‌گونه كه اشاره شد حفظ ثبات و امنيت در حوزه خزر تنها از راه دست‌يابي به توافق پنج كشور ساحلي امكان خواهد داشت.

گذشته از اين در رابطه با احداث خط لوله فراخزري نه‌تنها كشورهاي ساحلي اتفاق نظر ندارند بلكه مقامات اتحاديه اروپا نيز نسبت به اين پروژه داراي مواضع واحد نمي‌باشند، زيرا در چارچوب اين پروژه بيش از بحث اقتصادي، منافع سياسي غربي‌ها ارجحيت پيدا كرده است.

اين كارشناس مسائل سياسي منطقه، گفت: با راه‌اندازي خط لوله "گاز شمال" و در نتيجه توسعه بازار جهاني گاز، نياز اتحاديه اروپا به خط لوله گاز از منطقه خزر براي آينده نزديك از بين خواهد رفت. در حال حاضر اروپا خريد گاز مايع از قطر، الجزاير و حتي از آمريكا را افزايش داده و با توجه به دور‌نماي ضعيف توسعه اقتصادي اروپا در 10-15 سال آينده، نياز آن به خط لوله "نابوكو" نيز از بين خواهد رفت.

وي تلاش‌هاي آمريكا و اروپا براي ايجاد خطوط فراخزري را مربوط به طرح آمريكايي خاور نزديك بزرگ دانست و تصريح كرد: قزاقستان برخلاف فشارهاي زياد اتحاديه اروپا عملا از حضور در طرح احداث خط لوله فراخزري منصرف شد. البته آستانه به طور آشكار در مخالفت با غرب قرار نگرفت ولي همزمان تلاش كرد تا از خواسته‌هاي آمريكا و اروپا كه مي‌توانست موجب بروز اختلاف ميان اين كشور با شركاي منطقه‌اي آن نظير روسيه، چين و ايران شود، فاصله گرفت. اين يك حركت درست است زيرا در عين حال روند جهاني شدن جاي خود را به فرآيند منطقه‌گرايي واگذار مي‌كند.

كنيازف توجه كشورها به روند منطقه‌گرايي را در راستاي منافع آن‌ها دانست و افزود: در سياست بين‌المللي چارچوب‌هاي به اصطلاح چند‌سويه‌گرايي كشورها به شدت در حال محدود شدن بوده و دولت‌ها بيش از پيش به منافع مشترك منطقه‌اي خود مي‌انديشند كه منجر به همگرايي آن‌ها در زمينه‌هاي اقتصادي و امنيتي شده است. يعني با درك مزاياي اين روند، براي كشورهاي حوزه خزر بايد موضع و نظر هر يك از اين كشورها به‌مراتب مهمتر از موضع و نظر آمريكا و يا هر كشور ديگر غربي باشد.

پژوهش‌گر ارشد انستيتوي خاورشناسي آكادمي علوم روسيه ضمن اشاره به تهديد‌هاي مكرر آمريكا و متحدانش براي حمله به ايران، تصريح كرد: آمريكا سال‌ها است كه از وجود به اصطلاح "تهديد ايران" به عنوان فرصت براي فعال‌سازي صنايع نظامي و در مسير منافع خود نگه داشتن كشورهاي عضو ناتو استفاده مي‌كند.

امروز حتي واشنگتن استقرار سپر ضد موشكي در اروپاي شرقي را باز هم با وجود "تهديد ايران" مرتبط مي‌داند. اما جدا از آن‌كه اين ادعا‌هاي آمريكا در رابطه با تهديد واقعي از سوي ايران توجيهي ندارد، جمهوري اسلامي كشوري نيست كه آن را با اين دست تهديدها بتوان به سكوت وا داشت. ايران امروز قدرتي است كه ظرفيت بالاي نظامي در اختيار داشته و چنانچه بخواهد وضع منطقه را به راحتي تحت تاثير قرار مي‌دهد كه اين واقعيت را هر كشوري از جمله آمريكا نمي‌تواند ناديده بگيرد.

انتهاي پيام/م

شنبه|ا|17|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 154]