تحليل فارس از قرارداد۶۰ميليارد دلاري تسليحاتي آمريكا با عربستان

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: تحليل فارس از قرارداد۶۰ميليارد دلاري تسليحاتي آمريكا با عربستان
خبرگزاري فارس: آمريكا نخستين مرحله از قرار داد 60 ميليارد دلاري تسليحاتي خود به عربستان را نهايي كرد. اين كشور در 30 دسامبر (9 دي) از نهايي شدن قرار داد 30 ميليارد دلاري فروش تسليحات به عربستان خبر داد.

به گزارش فارس، بر اساس فاز نخست اين قرار داد، ايالات متحده 84 بوئينگ جنگي از نوع "اف15 اس اي" به عربستان خواهد داد و 70 هواپيماي جنگي موجود عربستان را هم تجهيز و بروز رساني خواهد كرد. اما آنچه كه در اين بين اهميت دارد سكوت اسرائيل به عنوان مخالف هميشگي چنين توافقاتي است. اين مقوله بر آن است تا دلايل اين سكوت را با نگاه از بيرون بررسي كند.

مقدمه
منطقه خاورميانه ملتهب ترين منطقه در جهان است. همچنين اين منطقه به دليل موقعيت سوق الجيشي و استراتژيك آن و همچنين وجود منابع سرشار زيرزميني و گره خوردن منافع قدرت هاي بزرگ در آن
تاثيرگذارترين منطقه در معالادت جهاني بشمار مي رود.

هرگونه حركت و تحولاتي در اين منطقه با حساسيت و وسواس بسيار زيادي از سوي تقريباً تمامي كشورها دنبال مي شود و هر چه قدرت اين تحولات بر هم زننده ثبات منطقه باشد، به همين اندازه حساسيت ها درباره آن بيشتر مي شود.

در اين بين ورود تسليحات به منطقه از اهميت بالايي بر خوردار است و هرچه قدر اين تسليحات از پيشرفتگي بيشتري برخودار باشند و طرف هاي خريدار اين تسليحات هم قدرتهاي مطرح باشند و در بلوك بندي منطقه اي بتواند توازن را بر هم بزنند مسئله از پيچيدگي بيشتري بر خوردار خواهد بود.

همچنين در ميان اين بحبوحه اگر خريد تسليحات از سوي اسرائيل، عربستان، امارات عربي متحده و ايران باشد وضعيت به گونه اي حادتر نمايان مي شود. اما ظاهراً در معامله اخير آمريكا با عربستان ،بعنوان يكي از قطب هاي مهم در خاورميانه ،چنين اتفاقي رخ نداد.

اسرائيل مخالفت‌هايي در گذشته با اين امر داشت و در اوايل ژوئن 2007 يك هيئت عالي رتبه رژيم صهيونيستي در ديدار با مقام‌هاي آمريكايي در واشنگتن، خواستار اعمال محدوديت‌هاي سخت بر فروش تسليحات آمريكايي به عربستان سعودي شد، اما اين بار تل آويو به رسم گذشته نارضايتي و مخالفت خود را ابراز نداشت و بدون شك بخشي مهمي از اين عدم مخالفت، سكوت يا انفعال برگرفته از تحولات منطقه و قطب بندي جديد در توازن قدرت در خاورميانه است.

كليات قرار داد تسليحاتي آمريكا و عربستان

در اواخر اوت 2010 آمريكا اعلام كرد كه اين كشور بر آن است تا طي 10 سال آينده 60 ميليارد دلار به عربستان سعودي تسليحات و ادوات جنگي بفروشد. اين معامله شامل 30 ميليارد دلار براي بالگردهاي آپاچي، بلك هاوك و هواپيماهاي جنگي اف 15 در قالب يك بسته بود.

توافقنامه بزرگترين معامله فروش تسليحات از سوي آمريكا به يك كشور بود. سعودي ها طي سال هاي 2001 تا 2008 ، 37 ميليارد دلار از آمريكا تسليحات خريداري كرده اند اما توافق اخير به لحاظ حجم معاملاتي بسيار فراتر از آن است.

اين معامله كه ظاهراً مرحله اول آن در حال نهايي شدن است قرار است در چهار مرحله و طي 10 سال عملي شود.

سكوت اسرائيل و دلايل آن

همانطور كه عنوان شد اسرائيل در بسياري از فروش هاي تسليحاتي آمريكا در خاورميانه نظر مي دهد و در بسياري از موارد هم مي تواند مفاد آنها را تحت تاثير قرار دهد، اما اين بار به طرز شگفت انگيزي سردرمداران تل آويو در برابر اين توافق سكوت اختيار كرده اند و تاكنون واكنشي در اين باره نداشته اند.

قرارداد در ابتدا موجب نگراني عميق رژيم اسرائيل شد و تل آويو از دولت باراك اوباما خواست تا كيفيت تسليحات پيشرفته را كه مي خواهد به سعودي ها واگذار كند پائين بياورد اما ظاهراً چنين اتفاقي نيفتاده و توافقات اگر خوش بين باشيم طبق برنامه ريزي شده پيش رفته است.

"جيمز ميلر" يك مقام ارشد وزارت دفاع آمريكا گفت كه جنگنده هاي F-15SA آخرين تجهيزات كامپيوتري، فناوري راداري و حسگرهاي مادون قرمز و سيستمهاي جنگ افزار الكترونيكي را خواهند داشت.

بسياري از تحليلگران بر اين باورند كه در شرايط كنوني اسرائيل به سه دليل با اين توافقات مخالفتي ندارد؛ تقويت جبهه ضد ايراني، وعده دريافت تسليحات پيشرفته تر از سوي آمريكا، سابقه تاريخي مبني بر شكست تلاش هاي اسرائيل براي ممانعت از تجهيز سعودي ها.

در اين مقوله بطور مشروح سه دليل را مورد كنكاش قرار مي دهيم.

1. تقويت جبهه ضد ايراني

يكي دلايل عدم مخالفت اسرائيل با فروش تسليحات به عربستان سعودي تقويت جبهه ضد ايراني در منطقه خاورميانه و حوزه خليج فارس بوده است.

پس از بروز بيداري اسلامي در منطقه كه سر منشا آن از تونس و با خودسوزي يك جوان دستفروش در اين كشور آغاز شد ملت هاي مسلمان منطقه علناً مخالفت خود را با رژيم هاي وابسته و عمدتاً مرتبط با اسرائيل را آشكارا اعلام كردند. اين بيداري سبب فرار "زين العابدين بن علي" در تونس ، و سقوط و "معمر قذافي" در ليبي و "حسني مبارك" در مصر ،بعنوان يكي از حاميان قدرتمند اسرائيل، شد و اين رويكرد منطقه اي در سطح افكار عمومي پس از انقلاب و در مرحله "دولت‌سازي" جديد عواقب خطرناك خود را براي اسرائيل نشان داد و سبب شد تا اين رژيم در معادلات منطقه اي محاسبات جديد خود را بكار گيرد و استراتژي قديمي خود را ،كه بر اساس همپيمانان خط مقدم عربي بود ،تغيير دهد.

اكنون وضعيت به گونه اي ديگر است. در واقع طرحي نو بايد در انداخته شود. ايران با رشد بيداري اسلامي قدرتمند شده و تقريباً تمامي تحليلگران و ناظران منطقه اي به آن اعتراف كرده اند و اين روند آنگونه كه "لئون پانتا" وزير دفاع آمريكا به روشني اعلام كرد "سبب انزواي روز افزون اسرائيل شده است".

مقامهاي آمريكايي پيشتر اعلام كرده بودند كه اعتراض اسرائيل نسبت به فروش تجهيزات نظامي به عربستان سبب ترديد واشنگتن در ادامه برنامه افزايش توان نظامي در خليج فارس شده است. اما ظاهراً تحولات خاورميانه واشنگتن را در مسير خود و همچنين قانع كردن اسرائيل در اين رابطه مصمم كرد.

در چنين شرايطي و فضاي حاكم بر منطقه اشغالگران چاره اي جز دراز كردن دست خود به سوي به اصطلاح دشمنان ندارند و بر آن است تا با استفاده از حاميان سوري آرمان ملت فلسطين جبهه اي قدرتمند را در برابر ايران علم كند. به همين سبب تل آويو نگراني هاي اوليه درباره فروش تسليحات به عربستان را كنار گذاشت و در واقع با ورود عربستان به جبهه مقابل ايران همدلي در رياض و تل آويو براي مقابله با نفوذ ايران درمنطقه كليد خورد و اسرائيل مجبور شد تا علي رغم نارضايتي خود به اين توافق و فروش تسليحات و از جمله اف 15 روي خوش نشان دهد.

روزنامه هاآرتص در مطلبي نوشت: آمريكا به منظور تقويت موضع خود در برابر جمهوري اسلامي ايران و مقابله با قدرت روز افزون اين كشور، در حال تجهيز نظامي و تقويت اسرائيل و برخي از كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس است.

روزنامه هاآرتص در جاي ديگر آورده است: مقامهاي اسرائيلي معتقدند آمريكا با افزايش سطح كمكهاي نظامي خود به اسرائيل و تجهيز توان نظامي كشورهاي به اصطلاح ميانه ‌رو حاشيه خليج فارس، اين كشورها را براي مقابله با قدرت فزاينده نظامي ايران آماده مي‌ كند.

2. وعده دريافت تسليحات پيشرفته‌تر

يكي ديگر از دلايل موافقت يا به تعبير بهتر سكوت اسرائيل در برابر فروش تسليحات پيشرفته آمريكايي ،بنا بر نظر بسياري از آگاهان ،وعده اي بوده است كه آمريكا به اين رژيم داده و آن فروش هواپيماهاي فوق پيشرفته اف22 و ديگر تجهيزات پيشرفته به اسرائيل است.

روزنامه جروزالم پست در باره علاقه‌مندي اسرائيل براي حفظ برتري خود در منطقه مي نويسد : اسرائيل علاقه‌مند است تا به منظور حفظ بازدارندگي نظامي خود در منطقه خاورميانه، پيشرفته ترين جت هاي جنگنده در جهان را از آمريكا دريافت كند.

به نوشته اين روزنامه، نيروي هوايي اسرائيل علاقه‌مندي خود را به دريافت جت هاي " اف- 22" (F-22) اعلام و درخواست كرده كه وزارت جنگ اين رژيم اين درخواست را به پنتاگون (وزارت دفاع آمريكا) ارائه كند.

مقام هاي آمريكا در فرصت هاي گوناگون و به مناسبت هاي مختلف بارها بر تعهد اين كشور به حفظ امنيت رژيم صهيونيستي و برتري نظامي اين رژيم در منطقه خاورميانه تاكيد كرده اند.

بدون شك اسرائيل بدون وعده ارسال تسليحات پيشرفته‌تر به اين رژيم براي حفظ برتري نظامي خود در برابر حتي رژيم هاي عربي به اصطلاح ميانه رو و متحد آمريكا ،نمي توانست با فروش اف 15 به عربستان موافقت كند و بايد آمريكا هم بلحاظ ارسال تسليحات و هم بلحاظ دادن تعهد مجدد به حفظ امنيت اسرائيل، تل آويو را قانع كرده باشد.

3. سابقه شكست لابيگري عليه عربستان

به نظر مي رسد يك عامل ثانوي ديگر در مخالفت نكردن اسرائيل با فروش تسليحات پيشرفته به عربستان وجود داشته باشد و آن تجربه و سابقه‌اي كه اين رژيم در اين باره دارد.

واقعيت اين است كه عربستان از ستون دكترين هاي رؤساي جمهوري آمريكا در منطقه است و همانطور كه ايالات متحده خود را به امنيت اسرائيل متعهد و آن را تعهد "اخلاقي" خود مي داند در واقع تقويت رياض نيز از ابعاد ديگر سياست خارجي آمريكا تلقي مي شود و اسرائيل در لابيگري هاي خود براي ممانعت از فروش تسليحات به اين كشور تاكنون يكبار شكست سنگيني را متحمل شده است.

اسرائيل هرگز زماني را فراموش نخواهد كرد كه طي آن در دهه 1970 لابي هاي آن در كنگره و كاخ سفيد هر چه تلاش كردند تا مانع از فروش هواپيماهاي آواكس به عربستان شوند شكست خوردند. اين شكست از دو فرض خيلي محكم نشات مي گرفت؛ نخست اينكه عربستان در جبهه مقابل ايران قرار داشت و تصميم آمريكا بر آن بود تا با دادن اين هواپيماهاي شناسايي، مواضع نيروهاي ايراني را به عراق مخابره كند. دوم اينكه در آن زمان آمريكا از فروش اين هواپيما ،كه بسياري از تعبير "اجاره" براي آن استفاده مي كنند زيرا كه عربستاني ها به هيچ وجه توان استفاده از آن را نداشتند ،مبالغ هنگفتي از "پترو- دلار"ها را از عربستاني گرفت تا چرخ هاي زنگ زده صنايع نظامي خود را روغن كاري كند.

عربستان يكي از بزرگترين وارد كننده تسليحات آمريكايي است و در واقع شركت هايي مانند "بوئينگ" و "مارتين لاكهيد" سالانه مبالغ هنگفتي از فروش تسليحات به كشورهايي مانند اين كشور بدست مي آورند و در شرايط كنوني وضعيت اقتصادي در آمريكا و غرب فروش 60 ميليارد دلار تسليحات به يك كشور مي تواند آمريكا را در اين برهه حساس از ورشكستگي در حوزه نظامي نجات دهد.

انتهاي پيام/++

چهارشنبه|ا|14|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 352]