معضلا ت مسكن مهر از زبان عضو كميسيون عمران مجلس در گفت وگو با «مردم سالا ري»: مسكن مهر بانك ها را در آينده به چالش مي كشد

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: معضلا ت مسكن مهر از زبان عضو كميسيون عمران مجلس در گفت وگو با «مردم سالا ري»: مسكن مهر بانك ها را در آينده به چالش مي كشد
مهم ترين برنامه دولت براي حل معضل گراني مسكن، تامين مسكن ارزان قيمت براي افراد كم درآمد در شهرهاي جديد اطراف كلان شهرها به خصوص تهران است.
اگرچه بيشتر واحدهاي مسكوني مهر كه اين روزها به وسيله مسوولا ن دولتي افتتاح مي شود، در شهرهايي است كه خانه دار شدن آنچنان هم دغدغه محسوب نمي شود، اما با وجود دستور اوايل سال جاري احمدي نژاد براي تسريع در تحويل واحدهايي كه از سال88 ساخت آنها در پرند، هشتگرد، پرديس و دماوند شروع شده، براي كلان شهري همچون تهران اتفاق قابل قبولي رخ نداده است.
اين در حالي است كه منتقدان تاكيد دارند دولت در احداث حدود 200 هزار واحد مسكوني مهر در اطراف تهران مرتكب اشتباه فني شده است زيرا مردم حاضر نمي شوند بين تهران و اين مناطق با صرف وقت بالا مسافرت روزانه داشته باشند.
بيشتر منتقدان مسكن مهر كه از مسوولان قبلي وزارت مسكن يا مشاوران برنامه ريز آنها هستند، معتقدند اين طرح دولت بيشتر از آنكه در ساير استان ها پيشرفت داشته باشد، بايد در تهران به سرانجام مي رسيد.
مساله مهمتر اين است كه نبود خدمات زيربنايي و روبنايي در شهرهاي جديد، باعث شده تا نمره قبولي طرح مسكن مهر به موفقيت در بهره برداري از واحدها و اسكان خانوارها گره بخورد. در اين رابطه با دكتر نصرالله كماليان نماينده قوچان و عضو كميسيون عمران مجلس شوراي اسلامي گفت و گو كرديم كه در ادامه آمده است.
وضعيت مسكن را در حال حاضر چگونه مي بينيد؟
خانه يكي از مهمترين گزينه ها در سبد هزينه خانواده است و اين مهم را هيچ كس نمي تواند انكار كند. حتي يك روستايي ساده بخش قابل توجهي از درآمدش را براي ساخت مسكن و مبلمان خانه اش هزينه مي كند و جالب اينكه قسمت اعظم دارايي و درآمد يك خانواده را مي تواند به خودش اختصاص دهد. نياز به خانه در اين حجم گسترده، بازار گسترده اي به نام مسكن را ايجاد مي كند. اين بازار همواره به وسيله افرادي كه خانه دارند يا ندارند و صد البته مسوولان رصد مي شود. بنابراين مديريت يك چنين بازاري به افرادي خبره نياز دارد و چنانچه مديران ابزارهاي لازم را نداشته باشند، اين بازار از دست آنان خازج مي شود. نكته اي كه نبايد ناديده گرفت اين است كه مسكن تنها گزينه اي است كه وارد نمي شود و تنها بايد در داخل توليد و عرضه شود. اگر چه زمين و مسكن چيزي نيست كه از خارج بياوريم اما مصالح ساختماني از خارج وارد مي شود. بنابراين هنگامي كه يك كالا يا خدمات واردات و صادرات ندارد، بايد مديريت بهتري بر آن صورت گيرد كه متاسفانه در مورد اغلب كالاها از جمله مسكن اين گونه نيست.
چه دستگاه هايي در مديريت مسكن بايد فعال باشند؟
در اين رابطه بخش خصوصي و دولتي وارد شده اند. بخش خصوصي با زمين يا مسكن فرسوده اي كه دارد، با استفاده از تسهيلات مسكن، خانه اي مي سازد و در آن زندگي مي كند و آرام آرام اقساط بانك را پرداخت مي كند. بخشي ديگر نيز به صورت انبوه ساز كار مي كند و با مشاركت دارندگان مسكن فرسوده به ساخت وساز مي پردازند. در اين حالت ضمن اينكه خانه فرسوده بازسازي مي شود، چندين آپارتمان جديد نيز ساخته مي شود و اشتغالزايي هم به وجود ميآيد. در گذشته بخش هاي خصوصي بازار مسكن را در دست داشته و توانستند نوسان هاي زيادي در مسكن به وجود آورند. اما ورود مسكن مهر در اين بازار تاثير به سزايي گذاشت و از هنگامي كه مسكن مهر مطرح شد، جهش قابل توجهي در قيمت مسكن نداشتيم در حالي كه قبل از آن تورم 100 درصدي را در مسكن شاهد بوديم. آرام، آرام كه مسكن مهر به بهره برداري رسيد توانست بازار را كنترل كند و نياز مردم را در ارتباط با مسكن، مقداري برآورده كند. درنتيجه قيمت مسكن آرام و حتي دچار ركود شد به اندازه اي كه بنگاه هاي معاملات املاك به اين ركود اعتراف داشتند و خريد و فروش نيز كاهش داشت.
مردم به مسكن نياز دارند. آيا با شعار ايجاد مسكن مهر مي توان نياز را از بين برد؟
من نمي گويم كه مسكن مهر نياز مردم را تامين كرد اما بازار را راكد كرد در حالي كه نياز همچنان وجود داشت. البته در همان زمان كه مسكن مهر و انبوه سازان كار مي كردند، با يك برآورد ساده مشخص شد كه مقدار قابل توجهي خانه خالي بدون استفاده در كشور وجود دارد كه به خاطر ركود و كاهش قيمت، مالك حاضر به فروش يا اجاره نبود. در آن مقطع قيمت ها مشخص نبود اما به مرور زمان خانه ها فروخته يا اجاره داده شد.
آيا قيمت مسكن نسبت به سال گذشته رشد نكرده است؟
قيمت مسكن جهش آنچناني نداشت، اما افزايش جزيي داشت كه باعث نگراني مردم نشد. البته بايد در مورد مسكن مهر به اين مساله بپردازيم كه چه مشكلاتي داشته و چه مشكلاتي به وجود خواهد آورد. بالاخره تعدادي از واحدهاي مسكن مهر ساخته وتحويل شد كه بخشي از مردم توانستند در اين خانه ها بنشينند و صاحب خانه بشوند و نگراني خيلي ها برطرف شد.
اما انتقاد به مسكن مهر اين است كه در فاصله دوري از شهرها ساخته شد؟
به هر صورت مسكن مهر ساخته شد و مردم در آنجا ساكن شدند و نگراني خيلي ها از اين بابت برطرف شد اما قبول دارم كه اشكالاتي هم در پي داشت بدين معنا كه در شهرهاي بزرگ باعث گسترش حاشيه نشيني در شهرها شد و بدترين عواقب مسكن مهر اين بود كه شهرنشيني ر ا افزايش داد و باعث تخليه روستاها شد زيرا مسكن مهر در حاشيه شهرها ساخته شد و تقريبا براي روستاييان جذابيت داشت. ساختن مسكن در شهر بدين معناست كه چندين خانه در روستاها خالي مي شود البته بايد بپذيريم كه با توجه به مشكلات روستاييان به ويژه كم لطفي دولت به كشاورزان، به هر حال اين كار انجام مي شد و كوچ مردم از روستا به شهر اتفاق مي افتاد، اما مسكن مهر اين كوچ را تسهيل كرد و سرعت داد. مشكل ديگر، نحوه ساختن مسكن مهر است. اينكه ساخت مسكن مهر را به پيمانكاران بزرگ دادند باعث شد تا پيمانكاران كوچك ضربه ببينند و نتوانند در فعاليت بازار مسكن حضور داشته باشند. حتي در برخي جاها به دليل فروش مصالح ساختماني همچون سيمان، در عمل شاهد بوديم كه مسكن مهر قيمت مصالح ساختماني را بالا برد و پيمانكاران ضعيف نتوانستند از اين بازار سود لازم را ببرند. اشكال ديگر اين بود كه بسياري از پيمانكاراني كه مسكن مهر را براي انجام ساخت و ساز انتخاب كرده بودند، نتوانستند تعهدات خودشان را عملياتي كنند. پروژه اي كه بايد ظرف 9 ماه ساخته و تحويل مصرف كننده مي شد، اكنون پس از گذشت 2 سال مي بينيم كه هنوز 20 درصد آن هم ساخته نشده در حالي كه قيمت مصالح ساختماني بالا رفته است و افرادي كه سرمايه گذاري كرده بودند، به دليل بالا رفتن قيمت مصالح ساختماني و دستمزد نيروي كار مجبور هستند كه قيمت بالاتري بابت مسكن خود بپردازند. در بسياري از موارد نيز مسكن مهر ساخته مي شد اما زيرساخت هاي آن فراهم نشده بود. در اين قبيل موارد هنوز انشعاب هاي آب، برق، گاز، تلفن و ساير خدمات شهري ايجاد نشده بود اما مسكن مهر ساخته شد و مردم در خانه هايي بدون آب، برق، گاز و ساير خدمات شهري ساكن مي شدند كه اين نيز يكي ديگر از مشكلات مسكن مهر بود. البته اكنون كه مسكن مهر افتتاح مي شود سعي شده تا همه اين موارد رعايت شده باشد كه اين نكته مثبتي است.
تسهيلا ت مسكن مهر از سوي بانك ها توانسته است نيازها را برطرف كند؟
شايد خطرناكترين معضلي كه در مسكن مهر وجود دارد، تسهيلات بانكي است. امروزه همه كساني كه در مسكن مهر ساكن شده و يا مي شوند، افرادي هستند كه از نظر توان مالي ضعيف بوده و نه تنها حقوق قابل توجهي دريافت نمي كنند بلكه به اشكال مختلف بدهكار هستند. اين بدان معناست كه اكثر خريداران مسكن مهر علاوه بر ناتواني در تامين نيازهاي زندگي، مجبور هستند سال ها اقساط ماهيانه مسكن مهر را نيز بپردازند. در حقيقت مبالغ بسيار بزرگي از منابع مالي بانكها در دست مردم است و اين از نقدينگي هاي جاري كشور تامين و براي ساخت مسكن و خريد مصالح و دستمزد نيروي كار پرداخت شده و اين صاحبخانه هاي بدهكار بايد اين اقساط را بپردازند. اما تجربه در تمام دنيا نشان داده كه اين افراد توان بازپرداخت اقساط سنگين تسهيلات مسكن را ندارند و اقساط به مرور زمان انباشته شده و به آنها جريمه نيز تعلق گرفته است تا اقساط معوق سنگين شده و بانكها با يك معضل بزرگ ناتواني پرداخت اقساط رو به رو شده اند. از آنجا كه بازگشت نقدينگي به بانك كاهش مي يابد، بانكها از نظر تراز مالي دچار مشكل مي شوند كه باعث نگراني براي آينده است.
تاكنون اين اتفاق در كداميك از كشورها اتفاق افتاده است؟
اين معضل در بسياري از كشورها اتفاق افتاده كه نمونه آن را در كشورهاي بزرگي در آمريكا و اروپا شاهد بوده ايم و حتي باعث ورشكستگي بانكها نيز شده است. دولت بايد براي اين موارد فكري كند، زيرا مسكن مهر در آينده نسبت به بانكها بي مهري خواهد كرد.
از كيفيت مصالح و نحوه ساخت مسكن مهر انتقاد مي شود. آيا اين انتقادها درست است و به مجلس شكايتي در اين مورد شده است؟
از روزي كه مسكن مهر ايجاد شد مباحث كلي آن نيز مطرح شد. اينكه چگونه و با چه نقشه اي ساخته شود. با سيمان، تيرچه بلوك يا با تيرآهن ساخته شود و همه اينها مطرح بود. در اغلب جاها نيز همه اين موارد را اجرا و آزمايش كردند. اما در انتخاب نوع سازه و نحوه ساخت، نمي توان نظر نهايي داد، زيرا هر كدام از اين موارد يك معايب و يك مزايايي دارد كه بر كيفيت اثر مي گذارد. روز اول كه مسكن مهر ساخته شد در مورد استفاده از مصالحي كه بايد به حفظ انرژي و سياست بهينه سازي مصرف سوخت منجر مي شد، توجه لازم به عمل نيامد. اما اكنون مسكن مهر ملزم به استفاده از شيشه دوجداره شده است. در مواردي هم پيمانكار نقدينگي لازم را نداشت، از مصالح نامرغوب استفاده كرد و حتي در بتن ريزي، استاندارد لازم را رعايت نكردند. مسايلي از اين دست فراوان است اما به نظر من اگر يك ساختمان بسيار محكمي بسازيد و يك جاي آن ايراد داشته باشد، كل ساختمان را به چالش مي كشد و ساختمان از همانجايي كه نقص دارد، شروع به فروريختن مي كند. بنابراين بايد ساختمان مهندسي ساز باشد و اصول ايمني و استانداردهاي لازم رعايت شود.
تا چه اندازه مسكن مهر در كنترل قيمت ها موثر بوده و با توجه به رشد قيمت هاي كنوني مسكن، آينده مسكن را چگونه مي بينيد؟
مسكن مهر توانست يك مقدار بازار خريد و فروش را كنترل كند، اما به دليل افزايش ساخت و ساز و بالا رفتن تقاضا براي مصالح ساختماني، قيمت مصالح ساختماني بالارفت و قيمت مسكن را نيز بالا برد.
هدفمندي يارانه ها تاثيرات نامناسبي برصنايع و اقتصاد گذاشت و اكثر كارخانجات و توليدكنندگان مصالح ساختماني دچار چالش شده و قيمت محصولاتشان گران شد. تاثير هدفمندي را بر قيمت مسكن چگونه مي بينيد؟
بحث ما در مورد مسكن مهر است و در مورد هدفمندي يارانه ها صحبت نمي كنم، اما اگر بخواهيم گريزي به نحوه هدفمندي يارانه ها بزنيم بايد بپذيريم كه هدفمندي يارانه ها براي پرداخت يارانه نقدي به مردم اجرا شد و تاكنون هيچ سود ديگري نداشته است. در مورد صنعت، كشاورزي و مسايل فرهنگي به طور كل اجرا نشده و اكنون يكي از مطالبات مجلس از دولت دليل اجراي غلط هدفمندي يارانه هاست. بنابراين تاثير هدفمندي بر گراني مسكن غير قابل انكار است.
ارايه شناسنامه ساختمان قانون است، چرا در مسكن مهر اجرا نمي شود به ويژه كه دولت نظارت مستقيم بر آن دارد؟
البته كه اين قانون است. خيلي چيزهاي ديگر هم قانون است كه متاسفانه اجرا نمي شود و هيچ كس هم پاسخگو نيست. مقاوم سازي ساختمان قانون است اما آيين نامه 2800 كه بعد از زمين لرزه رودبار مطرح شد، پس از گذشت آن همه سال به تازگي جدي گرفته مي شود. آيين نامه 2800 مصالح، استاندارد، مسايل زلزله خيزي، سرمايش و گرمايش و نكات ايمني ساختمان را تعيين كرده و اگر ساختماني اين آيين نامه را رعايت نكرده باشد، نبايد اجازه فروش و استفاده داده شود و شهرداري هم بايد بر آيين نامه 2800 حتما نظارت كند. در اين آيين نامه آمده كه هر ساختماني ساخته مي شود، ناظر داشته و ناظر بايد ساخت اين ساختمان را تاييد كند. اكنون ناظر ساختمان وجود دارد اما متاسفانه برخي از ناظران ساختمان حضور فيزيكي و اعمال نظر ندارند و تنها حق امضايشان مطرح است و بابت امضاست كه پول مي گيرند نه نظارت.

چهارشنبه|ا|14|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 131]