گرسنگان آفريقا در خدمت توليد سوخت نباتي

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: گرسنگان آفريقا در خدمت توليد سوخت نباتي
منابع‌طبيعي- همشهري آنلاين:
به رغم كاهش بهاي نفت در ماه‌هاي اخير، تلاش براي دستيابي به منابع انرژي جديد در سراسر جهان ادامه دارد. گرسنگان آفريقا نيز، اكنون به جاي گندم، گياهي مي‌كارند كه از آن مي‌توان براي سوخت خودروها اتانول ساخت.

بهاي نفت خام ظرف يك سال گذشته حدود ۷۰ درصد كاهش يافته است. با توجه به قيمت‌هاي فعلي، شايد بنزين و گازوئيل، مناسب‌ترين سوخت براي خودروهاي جهان باشند، اما هيچ تضميني وجود ندارد كه قيمت‌هاي فعلي پايدار بمانند. اندكي تحرك در بازار راكد فعلي يا يك انفجار در خطوط لوله و گذرگاه‌هاي آبي مهم مي‌تواند منتهي به افزايش دوباره بهاي فرآورده‌هاي نفتي شود.

جايگزين سوخت فسيلي

صرفنظر از اين احتمالات، بيشتر كارشناسان جهان دراين زمينه اتفاق نظر دارند كه ذخائر قابل بهره‌برداري سوخت فسيلي رو به پايان دارد يا به دليل سنگيني هزينه، استخراج آن‌ها سودآور نيست. بنابراين، جست‌وجوي انرژي‌هاي جايگزين شونده، اجتناب ناپذير است و سوخت‌هاي گياهي همواره اهميت بيشتري مي‌يابند.

همين واقعيات، سرمايه‌گذاران را متوجه قاره آفريقا كرده است. در اينجا، وسعت زمين‌هاي قابل كشت كم نيست، اما كم‌آبي و فقر اقتصادي امكان بهره‌برداري از اين زمين‌ها را نمي‌دهد. در اين‌جا به تازگي انسان‌هاي گرسنه‌اي كه امكان توليد غلات و حبوبات مورد نياز خود را ندارند، به سفارش بريتيش پتروليوم، زمين‌ها را به زير كشت گياهي مي‌برند كه از آن مي‌توان براي خودروهاي جهان اتانول گرفت. اين گياه، "ياتروفا" نام دارد.

ياتروفا چيست؟

ياتروفا، بوته‌اي مقاوم با ميوه‌اي شبيه به بادام است. اين گياه، خوراكي نيست و حتي نمي‌تواند به مصرف تغذيه حيوانات برسد. ميوه ياتروفا سرشار از روغني است كه بر اساس مطالعات انجام شده مي‌تواند به سوخت گياهي تبديل شود. كارخانه مرسدس آلمان، در سال‌هاي ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ يك گروه مطالعاتي را در هند مامور انجام آزمايشاتي روي ياتروفا كرد. هدف آن‌ها، يافتن اراضي مناسب كشت ياتروفا و استفاده از ميوه اين گياه در توليد "بيوديزل" بود. كشاورزان هندي، پيش از آن بوته ياتروفا را به عنوان حصار پيرامون مزارع خود مي‌كاشتند تا محصولات آن‌ها از تعرض حيوانات مصون بماند.

آزمايشاتي كه در هند انجام شد موفقيت‌آميز بود و نشان داد كه ياتروفا به لحاظ علمي و اقتصادي قابليت استفاده براي توليد بيوديزل را دارد. اما اكنون بريتيش پتروليوم به اين فكر افتاده است كه از ميوه ياتروفا براي توليد الكل اتانول استفاده كند كه جايگزين بنزين مي‌شود.

گسترش فضاي سبز يا تشديد بحران غذائي؟

كمپاني نفت بريتانيا، با جلب همكاري دولت موزامبيك، يك زمين ۲۵۰۰ هكتاري را به زير كشت ياتروفا برده است. براي جلب همكاري كارگراني كه در گرماي شديد هوا بايد در اين مزرعه كار كنند، مشوق‌هائي نيز در نظر گرفته شده است. مثلا مجري طرح براي بچه‌هاي كشاورزان لباس متحد‌الشكل مدرسه مي‌خرد و آنان را به تحصيل ترغيب مي‌كند.

به گزارش دويچه‌وله، مرسدس بنز، هنگام اجراي پروژه توليد بيوديزل از ياتروفا، به اراضي بي‌حاصلي در گجرات هند توجه داشت كه در محل به زمين مرده معروف است. كشت ياتروفا اگر تنها در اراضي باير آسيا و آفريقا منتهي شود، به گسترش فضاي سبز، تلطيف محيط زيست و بهبود بازار كار منتهي مي‌شود. اما استفاده از زمين‌هاي كشاورزي موجود براي كشت ياتروفا، سبب تشديد بحران غذائي جهاني خواهد شد. در اين صورت، مثلا تهي دستان قاره آفريقا بايد همچنان گرسنگي بكشند و شاهد رشد گياهي باشند كه قرار است موتور خودروهاي شهرنشينان را به كار ‌اندازد.

با توجه به اين دغدغه‌ها، كارشناسان به دولت‌ها توصيه اكيد مي‌كنند كه اجازه تبديل شدن اراضي كشاورزي حاصلخيز را به مزارع كشت ياتروفا ندهند، اما اگر كارخانه‌ها به كشت اين گياه در مناطق خشك كويري و زمين‌هاي بي‌حاصل علاقه نشان دادند، از اين اقدام استقبال كنند.

يکشنبه|ا|11|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 388]