حفاظت در سطوح اوليه

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: مستند تصويري - تشريحي/97 درصدشهر باستاني بيشاپور در زيرخاك است/ حفاظت در سطوح اوليه
97 درصدشهر باستاني بيشاپور در زيرخاك است/ حفاظت در سطوح اوليه
كازرون - خبرگزاري مهر: گستردگي شهر باستاني بيشاپور تا 15برابر مجموعه ارگ بم و 20 برابر كاخهاي تخت جمشيد تخمين زده شده اما طي اين سالها فقط سه درصد اين شهر كاوش شده و 97 درصد باقيمانده بيشاپور همچنان در زير خاك مدفون است.

به گزارش خبرنگار مهر، بيشاپور يكي از شهرهاي باستاني ايران در 25 كيلومتري غرب كازرون است كه در زمان ساسانيان ساخته شده، بيشاپور با 200 هكتار وسعت از شهرهاي مهم آن زمان بوده و اهميت ارتباطي داشته، اين شهر از قديمي ترين شهرهايي بوده كه تاريخچه ساخت آن به صورت مكتوب در سنگ نوشته اي موجود است.

اين شهر داراي طراحي و مهندسي ويژه آن روزگار بوده و در كتابهاي تاريخي، نام اين شهر با عنوانهاي بيشاپور، بيشابور، به شاپور، بيشاور و "به انديوشاپور" ضبط شده است. بيشاپور بيست و چهارمين اثري است كه در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.

بناها و آثار مختلف شهر بيشاپور

شهر بيشاپور مركز ايالت و كوره اردشير خوره بوده و تا قرن هفتم هجري آباد و مسكوني محسوب مي شده اما پس از آن ويران شده كه البته گنجينه اي از آثار ارزشمند ساساني مانند معبد آناهيتا به شمار مي رود.

با وجود اينكه اين شهر يكي از شهرهاي تاريخي مهم است و نزديك به 80سال از شروع كاوشها در آن مي گذرد و با توجه به اينكه حدود هشت سال هم از فعال شدن پايگاه پژوهشي در اين مجموعه باستاني گذشته است، اما تاكنون تنها سه درصد از مساحت 200هكتاري بيشاپور مورد كاوش و حفاري قرار گرفته و 97 درصد ديگر اين شهر باستاني، همچنان در زير لايه هاي خاك مدفون است.

علاوه بر اين حفاظتهاي صورت گرفته از اين شهر نيز چندان مناسب نيست و در سطوح اوليه خود باقي مانده است.

عضو شوراي مركزي انجمن هم انديشان جوان در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: طي سالهاي اخير عمده بودجه اي كه توسط پايگاه پژوهشي بيشاپور و سازمان ميراث فرهنگي، براي مرمت و احياي اين مجموعه عظيم باستاني جذب شده، تنها صرف ايجاد برخي امكانات اوليه محافظتي مانند سايه بان و حصار و نرده هاي محافظ شده كه موهبت اين حفاظتها تنها عايد بخشهايي از اين سه درصد شده است.

محسن عباسپور افزود: در صورتيكه براي 97درصد ديگر بيشاپور كه هنوز مورد كاوش قرار نگرفته و مساحتي بالغ بر 190هكتار را شامل مي شود به غير از فنس كشي دور مجموعه، كوچكترين اقدام ديگري براي حفاظت از اين فضاها صورت نگرفته است.

وي ادامه داد: نكته هشدار دهنده اين ماجرا آنجاست كه گرچه در 97درصد مجموعه تاريخي بيشاپور هنوز كاوشي صورت نگرفته، اما مرور زمان و برخي از مواقع فعاليتهاي انساني باعث شده برخي آثار سنگي، بقاياي ديوارهاي تاريخي، بخشهايي از ستونهاي باستاني و حتي قسمتهايي از چند بناي مربوط به اين مجموعه از دل خاك بيرون بيايد كه در حال حاضر اين آثار در سطح 200 هكتاري شهر بيشاپور بدون كوچكترين حفاظتي در معرض عوامل فرسايش جوي قرار گرفته اند.

عضو شوراي مركزي انجمن هم انديشان جوان بيان كرد: اين آثار تا بدان اندازه بكر و فراموش شده مانده اند كه نه تنها حفاظتي از آنها صورت نمي گيرد، بلكه در خصوص برخي از آنها تاكنون حتي يك خط نوشته علمي نيز منتشر نشده است.

وي تاكيد كرد: گرچه طي سالهاي اخير جمع آوري سفالها در سطح مجموعه بيشاپور در دستور كار متوليان مربوطه قرار گرفته اما آنچه مسلم است گستردگي قابل توجه مجموعه بيشاپور كه تا 15برابر مجموعه ارگ بم و 20 برابر كاخهاي تخت جمشيد تخمين زده شده، نيازمند فعاليتهاي حفاظتي و پژوهشي بسيار گسترده تري است تا تخريبهاي فرسايشي صورت گرفته در اين آثار سنگي، بيش از اين گسترش نيابد.

عباسپور گفت: به وضوح مي توان علائم تخريبهايي كه عمدتا ناشي از عوامل فرسايشي هستند را در آثار بيرون آمده از دل خاك بيشاپور مشاهده كرد كه متاسفانه اين تخريبها براي آثاري كه در 97درصد مجموعه قرار دارند به مراتب بيشتر است.

عضو شوراي مركزي انجمن هم انديشان جوان در خصوص ضعفهاي حفاظتي اين اثر اظهار داشت: رويش همه ساله بوته ها از دل آثار سنگي بيشاپور و تخريبي كه واسطه رشد ريشه هاي اين بوته ها در آثار سنگي پديد مي آيد، تماس مستقيم عوامل جوي با آثار بيرون آمده از دل خاك كه برخي از آنها داراي نقش و نگارها و يا رنگهاي باقي مانده از دوره ساسانيان هستند از جمله ضعفهاي اين اثر محسوب مي شود.

وي افزود: همچنين امكان تماس مستقيم و بي واسطه گردشگران با برخي آثاري كه در شرايط حساسي قرار دارند مانند گچبريها و به ويژه ايجاد ترك و پوسته شدن آثار سنگي در كل مجموعه 200هكتاري بيشاپور به واسطه عدم وجود سايه بان و يا عدم جمع آوري آن دسته از آثار كه امكان انتقال به خزانه بيشاپور را دارند، از ديگر ضعفهاي حفاظتي است كه اين روزها گريبان بيشاپور را گرفته بدون آنكه متولي اصلي اين مجموعه فعاليت و اقدام ريشه اي و اساسي را براي برطرف كردن اين آسيبها انجام دهد.

وي در بخش ديگري از سخنان خود در رابطه با پيشينه كاوش در بيشاپور گفت: نخستين دور كاوشها در بيشاپور از سال 1314 و توسط ژرژسال و گريشمن صورت گرفت فعاليت اين گروه باستان شناسي حدود پنج سال طول كشيد و پس از 30 سال وقفه، دكتر سرفراز از سال 1347كاوش در بيشاپور را آغاز و براي نخستين بار فعاليت مرمتي را در اين مجموعه دنبال كرد.

وي افزود: در دوران پس از انقلاب نيز كاوش و مرمت در بيشاپور در فصلهايي پراكنده توسط دكتر سرفراز، دكتر مهريار، نوروزي و اميري ادامه يافت.

به گزارش مهر، با اين تفاسير به نظر مي رسد كه بايد براي اين شهر تاريخي بيش از اكنون اعتبارات در نظر گرفته شود و علاوه بر اين بايد طرح هاي كاوشي گسترده و علمي نيز براي بخشهاي مختلف بيشاپور تعريف شود.

© 2003 Mehr News Agency .

سه|ا|شنبه|ا|13|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 388]