سلسله جلسات طرح‌ريزي استراتژيك-شورش عليه طمع-9 عباسي: بسياري از مراكز فرهنگي كشور از مدل فريدمن پيروي مي‌كنند

واضح آرشیو وب فارسی:شبكه خبر دانشجو: سلسله جلسات طرح‌ريزي استراتژيك-شورش عليه طمع-9 عباسي: بسياري از مراكز فرهنگي كشور از مدل فريدمن پيروي مي‌كنند
رئيس مركز بررسي‌هاي دكترينال با اشاره به جلوه‌هاي عيني مدل فريدمن و آثار آن در كشورها گفت: امروز بسياري از مراكز دولتي و بخش هاي فرهنگي كشور مانند دانشگاه آزاد، آموزش پرورش خصوصي و حوزه هنري همگي از مدل فريدمن پيروي مي‌كنند.

به گزارش خبرنگار دين و انديشه «خبرگزاري دانشجو»، حسن عباسي در جلسه سيصد و چهاردهم از سلسله جلسات «طرح‌ريزي استراتژيك كلبه كرامت» با عنوان «شورش عليه طمع - 9 / دكترين شوك - 2» به بررسي مكاتب اقتصادي مسلط جهان پرداخت.

رئيس مركز بررسي‌هاي دكترينال به بررسي اصطلاح برآورد محيطي پرداخت و گفت: به ارزيابي اتفاقاتي كه در سياست جهاني، خصوصاً اقتصاد رخ مي دهد، اصطلاحاً «برآورد محيطي» گفته مي‌شود.

وي با اشاره به وجود ديدگاه‌هاي مختلف در اين موضوع گفت: اين مسئله از جمله مسائلي است كه در طرح‌ريزي استراتژيك بررسي مي‌شود و آشنايي با آن يك اصل است؛ نظامي‌ها اصطلاحاً به آن جو و زمين مي‌گويند كه در آن، وضعيت موجود، وضعيت آب و هوا، دشمن، زمين، دريا و غيره بررسي مي‌شود؛ اين يك نكته كليدي است.

عباسي برآورد محيطي را به ابعاد مختلف بسط داد و افزود: نكته ديگر اين است كه در سياست نيز چينش عناصر قدرت، برآورد مي‌خواهد، اين موضوع در فرهنگ پيچيده‌تر و متمايزتر است و در اقتصاد با نظر به بازار، مادي‌تر است، برآورد جمع اينها دشوار است؛ در اين موضع، ما يا تحليل‌گر هستيم يا توصيف‌گر.

رئيس مركز بررسي‌هاي دكترينال گفت: يكي از كساني كه به اين موضوع پرداخته، خانم نائومي كلاين[Naomi Klein] است كه گويا كمي چپ‌گرا هم هست.

وي با اشاره به انواع برآورد محيطي خاطرنشان كرد: ما دو نوع برآورد دروني و بيروني داريم. برآورد بيروني يعني اينكه از بيرون مسئله را مطالعه كنيم، برآورد دروني هم مانند آنچه سازمان هاي اطلاعاتي غرب مي‌كنند، عمل كنيم.

عباسي با اشاره به عملكرد سازمان هاي اطلاعاتي غرب تاكيد كرد: آنها به مناطق دشمنانشان آدم مي‌فرستند تا اطلاعات به دست بياورند، مثلاً هميشه يك سري افراد از ايران به بيرون منتقل، و به عنوان نماينده ايران حرف آنها را منعكس مي‌كنند.

رئيس مركز بررسي‌هاي دكترينال مصداق كلام خود را چنين عنوان كرد: مثلاً بني صدر را به عنوان اولين رئيس‌جمهور ايران نگه داشته‌اند و هر چند وقت يك بار حرفي از او مي‌گيرند. نائومي رفتار سياسي و اقتصادي آنها را از درون مورد بررسي قرار مي‌دهد.

وي با تاكيد بر اينكه تبيين اين مسائل از دو جهت اهميت دارد، افزود: يكي آموختن تحليل از درون و چگونگي مداقه قرار دادن عناصر در آن و ديگري دقيق معرفي كردن فضاي امروز؛ البته نبايد برآورد ما را مخدوش، و تفكر آزادانه را از ما سلب كند.

اسارت بين مكتب كينز و فريدمن

عباسي با بيان اينكه ما امروز بين دو مكتب سرمايه‌گذاري غربي، يعني مكتب كينز و فريدمن اسير هستيم، گفت: در صفحه 782 كتاب مجمع تشخيص مصلحت، امنيت ملي و نظام اقتصادي ايران، گفته شده كه مكتب نئوكينزي به درد ما مي‌خورد. جريان دولت هم تكنوكرات‌ها را براي طي مسير اقتصادي انقلاب انتخاب كرده است؛ يعني همان كاري كه بعد از جنگ كردند، دين را كنار گذاشتند و فقط تكنيك را شرط دانستند.

رئيس مركز بررسي‌هاي دكترينال با اشاره به عملكرد دولت فعلي ادامه داد: دولت فعلي هم از اول همين راه را مي‌رفت، فقط الان علني شده است. چرا در قانون اساسي گفته شده كه وزير اطلاعات بايد مجتهد باشد ولي براي تنظيم‌كننده معيشت مردم اجتهاد شرط نشده است؟ وقتي اقتصاد را به تكنوكرات داديم، يعني نمي‌خواهيم دين را دخالت دهيم. حرف‌ها و كارهاي دولت شبيه تز مقررات‌زدايي فريدمن است.

وي به بيان انحراف ايران پرداخت و گفت: فريدمن معروف به جن كوتوله، معمار نظام سرمايه‌داري جديد است. در بازار اين كشور چه اتفاقي خواهد افتاد؟ مجمع مصلحت نئوكينز و دولت تكنوكرات، نتيجه آن همين نوسان در قيمت دلار و سكه است، اين انحراف در جمهوري اسلامي است.

عباسي افزود: نائومي كلاين قضيه ميلتون فريدمن را بررسي كرده است. امروز ديگر هيچ‌كس حتي نئوكينزي‌ها نيز با كينز كاري ندارند.

رئيس مركز بررسي‌هاي دكترينال در ادامه گفت: كلاين نسبت اين دو جريان را بررسي مي‌كند و مي‌گويد در سال 1920-1930 كه ركود اقتصادي حاكم بود، نگاه كينز پذيرفته مي‌شود، سپس بررسي مي‌كند كه چگونه در سال 1970 كه ركود تورمي پيش آمد، نظر فريدمن مطرح شد. اين يك برآورد محيطي است.

دكترين شوك يا سرمايه‌گذاري فاجعه

وي در ادامه گفت: حرف كلاين Sock Doctorine [دكترين شوك] است با زيرعنوان سرمايه‌گذاري فاجعه، حكايت ما هم شبيه اين قاعده است. نگاه او درباره شوك از پزشكي آمده است. يك فرضيه در پزشكي وجود داشت مبني بر اينكه با شوك الكتريكي مي‌شود ذهن را خالي كرد و از نو ساخت. خانم كلاين بررسي مي‌كند كه اين تئوري در اقتصاد راه يافته است، همان چيزي كه فريدمن براي شيلي و ايالات متحده تجويز كرد.

عباسي به تشريح مسئله شوك پرداخت و گفت: شوك باعث توقف هوشياري شده و سيستم عصبي را مورد هجوم قرار مي‌دهد. شوك زماني اتفاق مي‌افتد كه خارج از ظرفيت شما باشد، اگر خارج از تحمل شما نبود ديگر اسم آن شوك نيست.

رئيس مركز بررسي‌هاي دكترينال شوك را در بحث تئوري سيستم ها مهم دانست و ادامه داد: شوك آن حالت رواني است كه به يك موجود وارد مي‌شود و هوشياري تصميم‌گيري او را مختل كرده و باعث از دست دادن تعادل و اختلال لحظه‌اي مي‌شود، در جامعه هم به همين ترتيب است. در اينجا بحث تئوري سيستم‌ها حائز اهميت است.

وي در ادامه گفت: شوك سريع كه منجر به نابودي شود، ارزش بالاتري دارد. گاهي شوك آن قدر بالاست كه متوجه آن نمي‌شويم و بعداً معلوم مي‌شود.

عباسي شوك را به سه دسته تقسيم كرد: اولين شوك، شوك سخت است؛ مثل جنگ، كودتا، زلزله و حوادث طبيعي. فريدمني‌ها منتظر يك شوك فيزيكي مثل جنگ هستند تا از شرايط ايجاد شده بوسيله اين شوك بين سه، شش يا 9 ماه استفاده كنند.

رئيس مركز بررسي‌هاي دكترينال شوك نيمه سخت يا غير فيزيكي را دومين شوك دانست و گفت: شوك نيمه سخت شامل تورم، ركود و غيره است، مانند نابودي اقتصاد قوي، بحران بدهي، نوسانات ارضي، ركودهاي اقتصادي و تورم عنان گسيخته آرژانتين كه الان شوك نيمه سخت در حال وقوع است.

وي سومين دسته شوك را شوك نرم يا فرهنگي خواند و گفت: شوك نرم يا فرهنگي شامل مسائل اخلاقي، علمي، ايدئولوژيك، خبري و غيره است. الان در جامعه بيشتر مترصد اين شوك هستند؛ يعني يك پديده معنوي، سيستم معنوي قبلي را نابود مي‌كند.

اصل ويرانگري خلاق از ديدگاه فريدمن

عباسي گفت: فريدمن نظر ويرانگري خلاق را پي مي‌گيرد. يك اصل در فلسفه جنگ مطرح است كه مي‌گويد جنگ تمدن‌ساز است، مثلاً به جاي اينكه اين همه طول بكشد تا طرح عقب‌نشيني خانه‌هاي تهران به سرانجام برسد و مردم را راضي كنيم كم‌كم خانه‌هايشان را بفروشند و بروند، يك زلزله مي‌آيد و همه را خراب مي‌كند و ما از اول آن را درست مي‌سازيم.

رئيس مركز بررسي‌هاي دكترينال افزود: فريدمن در آخرين مقاله خود، درباره طوفان كاترينا مي‌نويسد: «كاري را كه مي‌خواستيم در چند دهه انجام دهيم، دست خدا انجام داد، الان بهترين فرصت است تا آموزش را از دست دولت درآوريم تا نگاه سوسياليستي حاكم نشود.»

وي با اشاره به جلوه‌هاي عيني مدل فريدمن گفت: دانشگاه آزاد، آموزش پرورش خصوصي، تلويزيون خصوصي، درآمدزا كردن بخش‌هاي مختلف بخصوص فرهنگ براي مستقل شدنشان، درآمدزايي نيروهاي مسلح، تلويزيون، وزارت اطلاعات، بخش‌هاي فرهنگي مثل حوزه هنري و غيره همگي از مدل فريدمن پيروي مي‌كنند.

عباسي با هشدار به نتايج پيروي از مدل فريدمن خاطرنشان كرد: استفاده از مدل فريدمن آدم فرهنگي و نظامي و وزارت اطلاعات را سوداگر بار مي‌آورد. فريدمن 93 ساله از طوفان كاترينا به خاطر خصوصي شدن آموزش خوشحال است!

رئيس مركز بررسي‌هاي دكترينال در ادامه تشريح مدل فريدمن افزود: نظر فريدمن اين است كه طرح‌هاي جايگزين مناطق فرسوده را بايد آماده داشت تا بعد از حادثه، بلافاصله پياده شود. 11 سپتامبر باعث حمله به خاورميانه شد و زمينه آن را فراهم كرد، نام اين كار ويرانگري خلاق است.

وي گفت: در ايران هم اين‌گونه كارها، با عناوين هدفمندسازي يارانه‌ها دنبال مي‌شود، ايجاد يك شوك به جامعه يا حذف سازمان مديريت و برنامه‌ريزي بدون داشتن جايگزين مناسب براي آن، همه اينها نگاه فريدمني است، يعني فقط به هم زدن كافه!

عباسي ادامه داد: دو مدل موجود در اقتصاد، آزمون پس داده است، آقا هم فرموده‌اند.

رئيس مركز بررسي‌هاي دكترينال با بيان اينكه خانم كلاين براي اين كتاب، يك فيلم مستند هم ساخته و مباحث كتاب را در فيلم مطرح مي‌كند، ادامه سخنراني خود را مربوط به توضيحات در مورد اين فيلم دانست و گفت: مثال‌هايي كه كلاين درباره شوك‌ها مي‌زند، شيلي، طوفان كاترينا، سونامي، روسيه، جنگ عراق و سازوكارهاي ايالت متحده است.

وي اشكالات وارده بر كلاين را چنين برشمرد: 1- پسران مكتب شيكاگو را يكسره به فريدمن نسبت مي‌دهد، در حالي كه قبل از اينكه آنها شاگرد فريدمن باشند، شاگرد لواشتروس هستند. 2- نگاه چپ‌گرا و تلقي‌هاي ماركسيستي كلاين باعث شده تا بغضش چندان هم اصيل نباشد، او الگوي جايگزين ارائه نمي دهد.

عباسي گفت: دكترين شوك همان ماهي گرفتن از آب گل‌آلود، تبديل تهديد به فرصت يا به گفته مايكل لدين ويرانگري خلاق است؛ خراب‌كاري كه در آرژانتين پيش آمد، سعي شد با «مارادونا» به فراموشي سپرده شود. الان به هر كس مي‌گويي آرژانتين، پيراهن راه‌راه آبي و مارادونا را به خاطر مي‌آورد و آن حادثه ديگر فراموش شده است.

نسبت بين اقتصاد آزاد و ديكتاتوري آمريكا

رئيس مركز بررسي‌هاي دكترينال افزود: كلاين خواسته تا اقتصاد آزاد را ديكتاتوري بيان كند، هر قدر اقتصاد آزادتر شده، ديكتاتوري آمريكا و اختلاف فقير و غني هم بيشتر شده است، يعني دقيقاً عكس نظر فريدمن. فريدمن به طمعي كه در مجموع رقم مي‌خورد توجه نكرده بود. با آزادتر شدن اقتصاد طمع هم بيشتر مي‌شود.

دانشگاه در جامعه ما مرده است

وي به بيان سوالات خود از مسئولان پرداخت و ادامه داد: حال حرف من اين است كه چرا حرف هاي اين نظريه‌پردازها بدون نقد آنها در دانشگاه‌ها تدريس مي‌شود؟ ديگر اينكه، چرا مجمع تشخيص مصلحت نظام، تئوري نئوكينزي‌ها را مطرح مي‌كند و دولت، فريدمني عمل مي‌كند و دوست دارد پيرو هيچ قانوني نباشد؟

عباسي در خاتمه گفت: من حاضرم با تمام مدافعان اين نظريه‌ها مناظره كنم، از رئيس دانشگاه علامه طباطبايي و دانشگاه تهران گرفته تا هر كس ديگري. با مطرح كردن كرسي‌هاي آزادانديشي، شايد خواستند خالي بودن دانشگاه از نظريه را نشان دهند. دانشگاه در جامعه ما ديگر مرده است.

- كتاب نائومي كلاين: دكترين شوك، نشر آمس، ترجمه نبوي شهابي.

يکشنبه|ا|11|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: شبكه خبر دانشجو]

[مشاهده در: www.snn.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 264]