نگاهى به سومين جشنواره فيلم شهربـالاتـر از جشـنواره‌هاى بـى‌فايده موضـوعي

واضح آرشیو وب فارسی:حيات نو: نگاهى به سومين جشنواره فيلم شهربـالاتـر از جشـنواره‌هاى بـى‌فايده موضـوعي
فرهنگ وهنر- اميررضا نورى‌پرتو- با اينكه در چند سال گذشته ميزان كمى جشنواره‌هاى فيلم موضوعى رشد قابل ملاحظه‌اى داشته و حتى پاى برخى از نهادهاى اجرايى و دولتى را به اين جريان باز كرده، اما متاسفانه در مجموع، سطح كيفى اين جشنواره‌ها چنگى به دل نمى‌زند و در بهترين حالت به محفلى سوت و كور براى نمايش برخى از آثار سينماى ايران تبديل مى‌شوند كه نه مى‌توانند در حافظه ماندگار پيگيران و علاقه‌مندان سينما جايى داشته باشند و نه در زمان اكران عمومى‌شان در گيشه به توفيق چشمگيرى دست پيدا مى‌كنند. اين روزها شاهد برگزارى سومين جشنواره فيلم شهر هستيم كه به همت معاونت فرهنگى و هنرى شهردارى تهران برگزار شده و خوشبختانه استقبال مخاطبان سينما از آن نيز خوب بوده است.

نكته‌اى كه در اين دوره از جشنواره فيلم شهر به چشم مى‌‌آيد و جاى تقدير و تحسين دارد، تنوع كيفى و كمى فيلم‌ها و آثارى است كه نمايش برخى از آن‌ها در جشنواره‌اى موضوعى همچون جشنواره فيلم شهر جالب توجه است. امسال برخلاف ديگر جشنواره‌هاى موضوعى و نيز دو دوره پيشين جشنواره فيلم شهر، فيلم‌هاى مطرحى در جدول نمايش آثار بخش مسابقه سينماى ايران قرار داده شده كه خيلى‌هايشان كنجكاوى پيگيران سينماى ايران را برمى‌انگيزاند و البته نكته مهم ديگرى كه به جذاب شدن اين بخش كمك كرده، نمايش فيلم‌هايى است كه هنوز به اكران عمومى در نيامده‌اند و برخى از آنها مهمان جشنواره فجر امسال بوده‌اند و از آثار برگزيده و مطرح به نمايش در آمده در آن به‌شمار مى‌رفتند. اكران فيلم‌هايى همچون وقتى همه خوابيم (بهرام بيضايي)، بيست (عبدالرضا كاهاني) و زادبوم (ابوالحسن داوودي)و دوزخ، برزخ، بهشت (بيژن ميرباقري). با توجه به حرف و حديث‌ها و يا نقدهاى فراوانى كه ماه گذشته و در جريان برگزارى بيست و هفتمين جشنواره بين‌المللى فيلم فجر پيرامون‌شان بود، اين زمينه را پديد آورده كه تماشاگران بسيارى را به سالن‌هاى نمايش فيلم در جشنواره فيلم شهر بكشاند. ضمن آن‌كه آثارى به نمايش در نيامده همچون نسل جادويى (ايرج كريمي)، برخورد خيلى نزديك (اسماعيل ميهن‌دوست)، كارناوال مرگ (رضا اعظميان و حبيب‌الله كاسه‌ساز) كه جار و جنجال‌هاى زيادى را در زمان توليدش همراه داشت، گراناز (عباس رافعي)، ارتفاع 45/6 (سيامك شايقي)، مقلد شيطان (افشين صادقي)، طلا و مس (همايون اسعديان) و ماه‌وش (محمد درمنش) كه تاكنون در هيچ جشنواره‌اى به نمايش در نيامده‌اند و در اصطلاح عام فيلم‌هاى دست اول به‌شمار مى‌آيند، رونق خاصى به اين دوره از جشنواره فيلم شهر بخشيده‌اند. در كنار اين آثار فيلم‌هايى همچون صداها (فرزاد مؤتمن)، صندلى خالى (سامان استركي)، دلخون (محمدرضا رحماني)، حيران (شاليزه عارف‌پور) و چهره‌به‌چهره (على ژكان) كه از ديگر آثار به نمايش در آمده در جشنواره فجر امسال بودند و موفق شده‌اند به بخش مسابقه جشنواره فيلم شهر راه پيدا كنند، اين قابليت را دارند كه تماشاگران مشتاقى را كه اين فيلم‌ها را ماه گذشته در جشنواره فجر نديده‌اند و نقدهاى موجود بر اين آثار را در نشريه‌هاى تخصصى و غيرتخصصى خوانده‌اند، به سالن سينماهاى جشنواره بكشانند. در كنار اين فيلم‌ها آثارى همانند كنعان (مانى حقيقي)، دعوت (ابراهيم حاتمى‌كيا) و سه زن (منيژه حكمت) كه از فيلم‌هاى مهم به نمايش در آمده در سال جارى (بدون در نظر گرفتن سطح كيفى‌شان) بودند، در كنار فيلم‌هاى ياد شده به بخش مسابقه راه پيدا كرده‌اند. فيلم روايت‌هاى ناتمام (پوريا آذربايجاني) كه در جشنواره فيلم فجر در دو سال قبل به نمايش در آمد و هنوز نتوانسته رنگ اكران را به خود ببيند، يكى ديگر از فيلم‌هاى اين بخش به‌حساب مى‌آيد.

اما نمايش دو فيلم مطرح و تحسين شده در دو دوره اخير جشنواره فيلم فجر- تنها دو بار زندگى كنيم (بهنام بهزادي) و فيلم ويدئويى اشكان، انگشتر متبرك و چند داستان ديگر (شهرام مكري)- كه يكى در بخش مسابقه سينماى ايران و ديگرى در بخش مسابقه فيلم‌هاى ويدئويى ايران به نمايش در آمده، به گرماى اين دوره از جشنواره فيلم شهر دامن زده است. استقبال بى‌نظير جوانان از اين دو فيلم و پُر بودن سالن‌هاى نمايش در هنگام نمايش اين دو اثر از كارگردانان جوان و خوش‌آتيه سينماى ما اين نويد را به پيگيران سينما مى‌دهد كه سينماى ايران هنوز مى‌تواند سر پاى خود بايستد و به حيات واقعى خود بدون نياز به توليد آثار سخيف ادامه دهد و پشتوانه‌اش همين فيلم‌هايى است كه به لطف كج‌سليقگى برخى مسئولان فرهنگى و سينمايى كشورمان به حاشيه رانده شده‌اند. گل سر سبد اين دوره از جشنواره فيلم شهر بدون شك فيلمى نيست جز درباره الي، شاهكار تحسين شده اصغر فرهادى كه در چند سانس نمايش‌اش پس از جشنواره فيلم فجر در تالار انديشه حوزه هنرى (دوشنبه گذشته) كه ويژ برخى از نهادهاى دولتى و اداره‌هاى وابسته به سازمان تبليغات اسلامى بود، آن‌قدر با استقبال بى‌نظير تماشاگران مشتاق روبه‌رو شد كه در تمامى سانس‌ها بسيارى از مردم فيلم را روى زمين و يا در حالت ايستاده تماشا كردند و البته بسيارى ديگر نيز پشت در ماندند و حاشيه‌هايى را نيز به‌وجود آوردند. همين استقبال پرشور را در جشنواره فيلم شهر نيز شاهد بوده‌ايم و تمامى سينماهايى كه اين فيلم برگزيده را نمايش داده‌اند، با صف‌هاى طولانى علاقه‌مندان روبه‌رو شده‌اند؛ صف‌هايى كه پاسخى است محكم به كسانى كه قصد دارند جلوى نمايش فيلم‌هاى با ارزشى همچون درباره الى را بگيرند و خواسته يا ناخواسته زمينه را براى توليد سيل كمدى‌هاى عامه‌پسند و آثار سخيف ضد فرهنگى آماده كنند.

از ديگر خوبى‌هاى جشنواره فيلم شهر ايجاد زمينه براى نمايش آثار سينمايى كوتاهى است كه فرمتى اجتماعى و شهرى دارند و پشت آن‌ها نيروها و استعدادهاى جوانانى است كه مى‌توانند هر يك آينده روشنى براى سينماى ايران رقم بزنند. مسابقه آثار ويدئويى ايران كه نام‌هايى آشنا و مطرح همچون محمدعلى نجفى (همچون يك رويا)، شاپور قريب (بچه‌هاى كوچ دوازدهم)، مهدى صباغ‌زاده (عمليات مانگرو)، فرهاد عليزاده آهى (استخوان) و منوچهر هادي(ضامن) در آن به چشم مى‌خورند، از ديگر بخش‌هاى قابل توجه اين دوره است. نمايش گزيده كوتاه موضوعى و گزيده مستند موضوعى با عنوان‌هاى شهر و جامعه؛ شهر، حركت طبيعت؛ شهر و حقوق شهروندي؛ شهر، سالمندان و جوانان؛ شهر و كودكان؛ شهر و زنان؛ شهر و معماري، يكى از بخش‌هاى مهم جشنواره فيلم شهر است كه راستاى هدف برگزاركنندگان اين جشنواره قرار مى‌گيرد. اما نمايش آثار مستند در راستاى بزرگداشت سرشناسان عرصه هنر محمل مناسبى است كه اين دوره از جشنواره فيلم شهر براى مستندسازانى به‌وجود آورده كه بتوانند آثار خود را در اين زمينه عرضه كنند. مستندهايى در ستايش يك عمر فعاليت منوچهر طياب، عليرضا زرين دست، عباس گنجوي، مرحوم مرتضى مميز، مرحوم خسرو شكيبايي، مرحوم رسول ملاقلى‌پور و مرحوم قيصر امين‌پور اين بخش را جذاب‌تر كرده است. اما سوت و كورترين بخش اين جشنواره را بايد به بخش سينماى جهان‌نما اطلاق كنيم كه اثرى قابل توجه و كنجكاوى‌ برانگيز در آن به چشم نمى‌آيد. شايد اگر دست‌اندركاران جشنواره فيلم شهر در سال‌هاى آتى اندكى به حضور پرتوان سينماى گوشه و كنار دنيا گوشه چشمى نشان دهند و بتوانند در راستاى اهداف تعريف شده خود آثار مطرح سينماى روز دنيا را در بخش‌هاى گوناگون بين‌المللى جشنواره نمايش دهند، حتى مى‌توانند اين اميد را داشته باشند كه جشنواره‌شان رقيبى جدى براى جشنواره فيلم فجر باشد.

به هر حال سطح كيفى قابل قبول سومين دوره از جشنواره نسبتا نوپاى فيلم شهر اين اميد را به‌وجود مى‌آورد كه نهادها و سازمان‌هايى كه ترتيب‌دهنده چنين جشنواره‌هايى هستند مى‌توانند با سرمايه‌گذارى قابل قبول مادى و معنوى به‌شكلى غيرمستقيم انگيزه را در بسيارى از فيلمسازان و توليدكنندگان فيلم براى دست زدن به ساخت آثار متنوع پديد آوردند و به‌طور غيرمستقيم به رشد و اعتلاى سينماى ايران كمك كنند. سومين دوره جشنواره فيلم شهر با ضعف‌هايى در اجرا نيز همراه بود كه از آن جمله مى‌توان به نبود برنامه‌اى درست در ايجاد فرصتى بهتر براى تماشاگران جهت ديدن فيلم‌هاى مطرح اشاره كرد كه متاسفانه در برخى سانس‌ها در تعدادى از سينماهاى نمايش‌دهنده فيلم‌ها تعداد زيادى از مشتاقان را كه ساعت‌ها در صف‌ها ايستاده بودند،را پشت در‌هاى سالن‌هاى سينما نگاه داشت كه البته اين مشكل به‌ظاهر بزرگ با هدفمند كردن ارائه بليت‌ها (نه رايگان كردن آن) مى‌توانست حل شود. با اين وجود جشنواره فيلم شهر امسال با پذيرش فيلم‌هاى مطرح و شناخته‌شده يكى از بهترين دوره‌ها را در ميان جشنواره‌هاى فيلم موضوعى تجربه كرد. استقبال خوب تماشاگران مُهر تأييدى بر اين ادعاست.

شنبه|ا|17|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات نو]

[مشاهده در: www.hayateno.ws]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 156]