دور جديد روابط امريكا و روسيه با گاف و بدون گاف

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: دور جديد روابط امريكا و روسيه با گاف و بدون گاف
گروه سياسي- سيد حامد حجت: هيلاري كلينتون وزير امور خارجه امريكا در ادامه سفرهاي دوره اي خود به كشورهاي اروپايي، روز شنبه در ژنو سوئيس با سرگئي لاوروف همتاي روسي‌اش، ديدار و گفتگو كرد كه هر چند با حواشي نسبتاً عجيب و طنزي همراه بود اما در وراي اين حاشيه ها توجه به نفس اين ديدار و اهداي هديه ضروري به نظر مي رسد.

روابط امريكا و روسيه كه از بعد از جنگ جهاني دوم و در جريان جنگ سرد رو به سردي فزاينده اي نهاده بود، پس از فروپاشي شوروي و پيروزي امريكا در اين جنگ كه در واقع جنگ سلاح‌ها بود، باعث شد كه روسيه به وجود آمده از شوروي فروپاشيده در مقابل امريكا در موضع ضعف قرار گيرد و امريكا به موقعيت امپرياليستي خود تحكيم بخشد.

اما كار به اين نقطه ختم نشد چون اگرچه روسيه در ضعف به سر مي برد اما اين ضعف مي تواست با رهبري فردي همچون ولادمير پوتين، كه پس از يلتسين رئيس جمهور نالايق قبلي روي كار آمده بود، پتانسيل هاي نهفته در خود را آزاد كرده و دوباره به موضعي قدرتمند در مقابل امريكا بازگردد، اگرچه اين موقعيت همچون شوروي سابق نبود اما نسبت به ساير رقبا، روسيه توانست خود را بالا كشيده و در رقابت با چين، فرانسه، انگليس ، آلمان و ژاپن به پيشرفتهاي چشم گيري نايل آيد و دوباره در روند تصميم گيري هاي جهاني بالاخص در مقابل ايالات متحده امريكا تاثيرگذار باشد، اما جداي از اين قدرتمند نبايد نقش حضور روسيه به عنوان عضو ثابت شوراي امنيت سازمان ملل متحد را در افزايش اين توان از نظر دور داشت.

پس از روي كار آمدن پوتين به عنوان رئيس جمهور روسيه -كه امروز به عنوان فردي محبوب در ميان مردم روسيه مطرح است- روند تقابل روسيه و امريكا در مسايل متعددي رخ نمايي كرد، مسايلي همچون سپر دفاع موشكي، حضور امريكا در عراق و افغانستان، مساله هسته اي ايران، درگيري نظامي در گرجستان و از اين قبيل موارد نمونه اي از تقابل هايي است كه به نوعي روسيه در آن به پيروزي نسبي دست يافته است.

چيزي كه امروز هيلاري كلينتون به عنوان هديه به سرگئي لاوروف وزير امور خارجه دولت مدودوف كه ذخيره پوتين براي امروز بود اهدا مي كند، حكايت از خواسته امريكا نه براي بهبود روابط در همه زمينه ها است، بلكه براي جبران خسارتهايي كه در موارد بالا به آنها اشاره شد.

در گذشته نيز فرآيند تنش زدايي كه در اوايل دهه 1970 به آن اميد وافري بسته شده بود و ايالات متحده امريكا نيز از آن پشتيباني وسيعي مي كرد، حكايت از وجود چنين سياستي در برنامه هاي امريكا نسبت به روسيه داشت اما امريكايي ها به دلايلي همچون اقدامات شوروي در جهان سوم و تقويت نيروي نظامي و همچنين تحولات داخلي در سياست هاي امريكا و جامعه غربي اين روند را تضعيف و به مقابله وسيع با شوروي پرداخت.

در ديدار اخير كلينتون و لاوروف، وزير امور خارجه امريكا گفت: من انتظار اين ديدار مهم را مي‌كشيدم و مي‌خواهم هديه‌اي كوچك به شما بدهم.

سپس كلينتون جعبه كوچكي از روي صندلي برداشت و گفت: "اين هديه نشان دهنده آن چيزي است كه رئيس جمهور اوباما و جوزف بايدن معاون وي و شخص من درباره آن صحبت كرده‌ايم."

پس از بيان اين سخن، كلينتون در جعبه را باز كرده و شيئي كه روي آن دكمه قرمزي وجود داشت، بيرون آورد و رو به دوربين به لاوروف گفت: " ما مي‌خواهيم روابط خود را "ري سِت" (reset) كنيم."

سپس هيلاري كلينتون و سرگئي لاوروف به صورت نمادين انگشتان خود را روي دكمه گذاشتند تا روابط امريكا و روسيه را به اصصلاح «ري سِت» يا «تنظيم مجدد» كنند.

ري سيت در زبان انگليسي به معناي شروع مجدد يا تنظيم مجدد است.

البته حاشيه هاي اين ديدار همچون گاف وزارت خارجه امريكا در نوشتن اشتباه كلمه روسي "ري ست" كه به جاي آن از كلمه «peregruzka» به معناي «بيش از حد شارژ شده» موجب تحت تاثير قرار گرفتن اصل اين ديدار شد.

در هر صورت امريكايي ها با برگزاري چنين ديداري و انجام حركت نمادين اهداي هديه، قصد بهره برداري از ظرفيت روسيه در مساله هسته اي ايران و بالاخص سپر دفاع موشكي و از ياد بردن ماجراي گرجستان را دارند و از اين رو امريكايي ها مي خواهند در موارد محدودي روابط خود با روسيه را تنظيم مجدد كنند و براي اين كار خود نيز دلايلي خواهند داشت.

اولا امريكايي ها از افزايش قدرت روسيه در شرايطي كه چين نيز روند رو به رشد خود را ادامه مي دهد، هراس دارند.

ثانياً امريكا از ركود اقتصادي اخير صدمات بسياري را متحمل شده و از اين رو مي خواهد با حفظ وضع موجود به بازسازي خود بپردازد (هر چند بسياري از اقتصاددانان چنين بازگشتي را حداقل تا 20 سال آينده بعيد مي دانند.)

ثالثاً نزديكي روسيه به منطقه خاورميانه و مشاركت اين كشور در برنامه صلح آميز هسته اي ايران باعث شده امريكايي ها با نزديكي خود به روس‌ها، حمايت آنها در خصوص اقدامات امريكا در اين منطقه را به دست آورده و در اعمال تحريم‌هاي بيشتر عليه ايران، روس‌ها را هر چه بيشتر با خود همراه كنند.

اگرچه در همان ديدار روز شنبه لاوروف در پاسخ به كلينتون كه افزايش تحريمها عليه ايران را خواسته بود، گفت كه مخالف اين امر است چرا كه دستيابي به انرژي هسته اي حق تمام كشورها است اما بايد توجه داشت كه در سياست خارجي، كشورها منافع خود را در نظر گرفته و انجام اين حركت نمادين نيز براي تبديل اين نقاط اختلاف به نقاط اشتراك است.

هر چند روسيه و امريكا هيچگاه متحدي استراتژيك جز در جريان جنگ جهاني دوم براي هم نبوده و اينبار نيز به دليل رويكرد متفاوت دو كشور در سياستها اين اتحاد استراتژيك برقرار نخواهد شد.

با در نظر گرفتن موارد بالا آيا اين روابط از نو آغاز خواهد شد؟

نظرات كاربران:

يکشنبه|ا|18|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 232]