نگاهي به حضور پررنگ كارگردانان سينما در تلويزيونيك اتفاق نه چندان ساده

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: نگاهي به حضور پررنگ كارگردانان سينما در تلويزيونيك اتفاق نه چندان ساده
شرايط نامناسب سينماي ايران در سال هاي اخير سبب شده است تا طيف انبوهي از كارگردانان سينماي كشور براي ادامه فعاليت خويش، به سمت تلويزيون بيايند، البته پيش از اين نيز سينماگران كم و بيش در عرصه تلويزيون آثاري را پديد آورده اند كه در جاي خويش، به ارتقاي سطح برنامه هاي سيما منجر شده است. اما طي چند سال اخير اين رويكرد شدت بيشتري گرفته و حضور كارگردانان سينما در عرصه سريال سازي و ساخت فيلم هاي تلويزيوني، پررنگ تر شده است. حضور كيانوش عياري با ساخت مجموعه «روزگار قريب»، ابراهيم حاتمي كيا (خاك سرخ و حلقه سبز)، سامان مقدم (پريدخت و شمس العماره)، محمدمهدي عسگرپور (گل هاي گرمسيري و جراحت)، حسن برزيده (مثل هيچكس)، مهدي فخيم زاده (تنهاترين سردار، ولايت عشق، خواب و بيدار، حس سوم، بي صدا فرياد كن و ساختمان ۸۵)، همايون اسعديان (روز بي پايان)، محمدرضا هنرمند (كاكتوس، زير تيغ و آشپزباشي)، احمد اميني (تصوير يك رويا، اولين شب آرامش، بي گناهان)، حسن هدايت (كارآگاه علوي ۱ و ۲)، كمال تبريزي (دوران سركشي و شهريار)، داود ميرباقري (امام علي(ع)، معصوميت از دست رفته و مختارنامه)، شهريار بحراني (مريم مقدس)، فرج ا... سلحشور (يوسف پيامبر)، اصغر هاشمي (يك مشت پر عقاب)، بهرام بهراميان (ساعت شني و سقوط يك فرشته) و... گواه اين ادعاست. بي ترديد كاركرد تلويزيون به عنوان يك رسانه فراگير، پرمخاطب و تاثيرگذار، در جذب اين كارگردانان به سمت قاب شيشه اي بي تاثير نبوده است. اما چنين به نظر مي رسد كه شرايط ناگوار حاكم بر فضاي سينما، وضعيت نابسامان اكران، محدوديت توليد، مميزي هاي سليقه اي، وضعيت مبهم نمايش برخي آثار، نبود سرمايه گذار در عرصه تهيه و توليد آثار سينمايي، كمبود سالن هاي نمايش، خط قرمزهاي پررنگ در عرصه سينما، سياست گذاري هاي مقطعي و...، نقش مهمي در گرايش سينماگران به ساخت مجموعه هاي تلويزيوني دارد. اگرچه اين رويكرد آن هم با توجه به توليد انبوه سريال ها و فيلم هاي تلويزيوني در شبكه هاي مختلف سيما، بستر لازم را براي فعاليت كارگردانان سينما فراهم كرده است. اما نبايد از نظر دور داشت كه اين رويكرد در درازمدت پيامدهايي از جمله نحيف شدن پيكره بيمار سينماي ايران را در پي خواهد داشت. با اين وجود هنوز هم اين روند يعني رويكرد كارگردانان سينما به ساخت آثار تلويزيوني هم چنان ادامه دارد. كمال تبريزي مدت هاست كه درگير ساخت سريال «سرزمين كهن» است، مازيار ميري تا چندي پيش سريال «فرات» را در حال پخش داشت، سيروس الوند قرار است يكي از سريال هاي طنز نوروزي را كليد بزند. فرزاد موتمن سريال «روزهاي خوشبختي» را براي پخش نوروزي در حال ساخت دارد و به زودي پشت دوربين فيلم تلويزيوني «و از سرنوشت» خواهد رفت. اميد بنكدار سريال «حيراني» را براي شبكه اول سيما آماده پخش مي كند، حميدرضا صلاحمند مجموعه تلويزيوني «كپي برابر اصل» را در دست ساخت دارد، آرش معيريان تا چندي پيش سريال «سايه روشن» را در حال پخش داشت، حميد نعمت ا... با «وضعيت سفيد» خوش درخشيد. فريدون حسن پور با «تا رهايي» تا چندي پيش ميهمان شبكه اول بود، محمدمهدي عسگرپور سريال «شيدايي» را در حال پخش دارد، «شوق پرواز» يدا... صمدي در حال پخش است و برزيده با «دولت مخفي» مي خواهد به تلويزيون بيايد و...

بي ترديد با بررسي عملكرد اين كارگردانان در عرصه سينما و تلويزيون، مي توان به اين حقيقت رسيد كه برخي از آن ها، نتوانسته اند انتظاري را كه تماشاگران سينما از آن ها داشته اند، در قاب كوچك تلويزيون برآورده سازند.بي شك رويكرد پررنگ كارگردانان سينما و حضور آنان در تلويزيون را نبايد يك اتفاق ساده پنداشت. بلكه بايد با آسيب شناسي اين روند به شناسايي علل اين رويكرد پرداخت. بدين مفهوم كه با مد نظر قرار دادن نقاط ضعف و قوت گرايش حضور كارگردانان در سينما، به رفع موانعي كه براي فعاليت در عرصه سينما دارند توجه بيشتري كرد.

حضوري كه بايد هدفمند باشد

اگرچه برخي منتقدان همكاري كارگردانان سينما را در ساخت سريال ها و فيلم هاي تلويزيوني به فال نيك مي گيرند اما بسياري از كارگردانان سينما، اين رويكرد را نتيجه شرايط ناپايدار اقتصادي سينما مي دانند. بي شك با لحاظ كردن حقايق تلخي چون خداحافظي بي هنگام آثار سينمايي از سالن هاي نمايش، قهر تماشاگران با سينما، حاكم شدن فيلم هاي گيشه اي، سطحي و عام پسند در عرصه نمايش، پيشنهادهاي وسوسه برانگيز براي ساخت آثار تلويزيوني، فراهم نبودن فرصت مناسب براي كارگرداني در عرصه سينما و... بايد به كارگردانان و سينماگران حق داد تا به سمت تلويزيون جذب شوند. بي آن كه قصد آن باشد كه فعاليت هم زمان كارگردانان سينما را در عرصه تلويزيون زير سوال برد، اما با يك بررسي اجمالي مي توان به اين نتيجه رسيد كه اين رويكرد بايد هدفمند و براي ارتقاي سطح سليقه و تعالي برنامه هاي تلويزيون باشد. در اين صورت استمرار اين حضور، براي تلويزيون سودمند و تاثيرگذار است. اما اگر قرار باشد اين طيف از سينماگران صرفا براي استمرار فعاليت هايشان جذب تلويزيون شوند، نتيجه آن ساخت برخي آثار تلويزيوني مي شود كه كارنامه سينمايي آن ها را نيز مورد ترديد قرار مي دهد. با توجه به اين كه حضور كارگردانان سينما در تلويزيون مي تواند سبب ارتقاي سطح سليقه مخاطب شود، بايد آن را يك اتفاق خوشايند هم براي سينما، هم براي تلويزيون دانست. اما از آن جا كه دو رسانه سينما و تلويزيون، هر كدام تعريف ، كاركرد و جايگاه ويژه خود را دارند، اين تفاوت ها بايد مدنظر قرار گيرد. بدين معنا كه آن ها صرفا براي سرگرمي سازي به ساخت آثار سفارشي تن ندهند، حساسيت ها و وسواس هاي خود را همان گونه كه در ساخت يك اثر سينمايي دارند، هنگام كارگرداني يك اثر تلويزيوني نيز داشته باشند. كسب درآمد و دغدغه نداشتن براي بازگشت سرمايه، نبايد كيفيت كار آن ها را تحت تاثير خود قرار دهد و مهم تر از همه اين كه مخاطب شان را دست كم نگيرند. زيرا وقتي تلويزيون سطح سليقه مخاطب را با بهره گيري از توانمندي هاي كارگردانان سينما ارتقا دهد، بي ترديد آن ها براي تماشاي فيلم هاي سينمايي سراغ آثار سطحي نخواهند رفت.

نبايد مخاطب را دست كم گرفت

طي چند سال گذشته مديران شبكه هاي مختلف تلويزيون تلاش داشته اند تا سينماگران را براي ساخت تله فيلم ها و مجموعه هاي تلويزيوني به سمت تلويزيون جذب كنند. برخي كارگردانان سينما نيز با در نظر گرفتن شرايط نامناسب حاكم بر فضاي توليد، تهيه و نمايش آثار سينمايي به اين دعوت پاسخ مثبت داده اند. اما نبايد از خاطر برد كه هنوز هم برخي كارگردانان سينما فعاليت در رسانه ملي را در حد و اندازه هاي خود و توانمندي هايشان نمي دانند. اگرچه نتيجه كوتاه مدت اين شرايط، ايجاد فرصت هاي شغلي براي سينماگراني است كه به سبب محدوديت توليد و اكران، امكان فعاليت مستمررا در سينما نمي يابند. با توجه به اين كه بازار پررونق توليد فيلم ها و مجموعه هاي تلويزيوني مجال و فرصت مناسب را براي فعاليت سينماگران در تلويزيون فراهم كرده است بايد اذعان كرد اين روند بيش از آن كه به سود سينماگران تمام شود، به نفع رسانه ملي بوده است. چرا كه علاوه بر جذب نام هاي قابل اعتنا به ساخت آثار تلويزيوني، تا حد زيادي فرصت رقابت سينماگران را با همتايان شان سلب كرده است. به گونه اي كه با نبود رقيباني كه به سمت تلويزيون رفته اند، سينما عرصه جولان برخي تازه كاران پرمدعا شده است.

در شرايط كنوني كه كارگردانان سينما به دلايل مختلف كه نيازي به بازگويي و تفسير آن ها نيست، در عرصه تلويزيون به كار و فعاليت مشغول اند، بهتر است اين رويكرد به گونه اي هدفمند طراحي شود. بدين معنا كه سينماگران با بهره گيري از توانمندي هايشان كه درعرصه سينما به اثبات و تاييد رسيده است، در تربيت مخاطب، ارتقاي سطح كيفي توليدات سيما، فراهم ساختن زمينه و بستر لازم براي آشتي دوباره مخاطبان سيما با سينما، ارائه يك محصول قابل تأمل با همان ظرافت كاري ها، وسواس ها و حساسيت هاي سينمايي بكوشند و مخاطب شان را دست كم نگيرند و براي بهبود كيفي توليدات تلويزيوني تلاش موثر داشته باشند. نه اين كه به ساخت سريال يا فيلم تلويزيوني صرفا به سبب سياست هاي تلويزيوني كه محدوديت كم تري برايشان فراهم آورده است، اكتفا كنند.

البته اين سخن بدان معنا نيست كه از توليدات ارزشمند و خوبي كه مجموعه سازان تلويزيون ساخته و روانه آنتن پخش كرده اند چشم پوشيد. سريال هايي چون «خانه سبز»، «همسران»، «مدار صفر درجه»، «شب دهم»، «در پناه تو»، «آرايشگاه زيبا»، «آواي فاخته»، «هزاران چشم»، «روزي روزگاري»، «پدرسالار» و... .

هم اكنون سينماگراني صاحب نام چون پوران درخشنده، كمال تبريزي، حسن برزيده، مهرشاد كارخاني، اميد بنكدار، سيروس الوند، فرزاد موتمن، رسول صدرعاملي، سامان مقدم، مونا زندي، ايرج كريمي و بيژن ميرباقري دارند به تلويزيون مي آيند. بهتر آن است كه اين اتفاق را به فال نيك گرفت و به توليد آثاري كه در شأن مخاطب تلويزيون و در حد و اندازه نام و جايگاه اين سينماگران است چشم اميد داشت شايد بتوانند پاسخگوي انتظار تماشاگران و منتقدان باشند.

يکشنبه|ا|11|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 242]