نشست «جايگاه بازنويسي قصه‌هاي شاهنامه براي كودكان و نوجوانان» گزارش سخنان شعباني، جمالي، اقبال‌زاده،شاكري يكتا، تقي‌بيگ و جعفرابراهيمي

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: نشست «جايگاه بازنويسي قصه‌هاي شاهنامه براي كودكان و نوجوانان» گزارش سخنان شعباني، جمالي، اقبال‌زاده،شاكري يكتا، تقي‌بيگ و جعفرابراهيمي
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات

با وجود ويژگي‌هاي گران‌قدر «شاهنامه» كودكان ايراني هنوز با اين اثر آشنايي خاصي معني‌داري ندارند و ما در اين حوزه به شدت كم كار بوده‌ايم.

***

به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) اسدالله شعباني مجري نشست تخصصي «جايگاه بازنويسي قصه‌هاي شاهنامه براي كودكان و نوجوانان» در سيزدهمين جشنواره كتاب كودك و نوجوان كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان با بيان اين مطلب گفت: متأسفانه نظام آموزشي به آن نحوي كه شايسته است به شاهنامه نپرداخته است و اگرچه نام‌هايي در اين حوزه مي‌درخشند اما نسبت به اين اثر كم‌لطفي زيادي شده است.

وي، «م.آزاد» را يكي از خوش‌سليقه‌ترين و باذوق‌ترين افرادي دانست كه در حوزه شاهنامه آثار به‌يادماندني خلق كرده‌اند و تصريح كرد: اگرچه آثار وي از قوت زيادي برخوردار بود اما انتشار آنان به دلايلي متوقف شد.

***

در ادامه اين جلسه فروغ جمالي به تشريح فعاليت‌هاي كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان از آغاز تاكنون در حوزه بازنويسي وبازآفريني پرداخت و گفت: در حوزه نشر آثار بازآفريني و بازنويسي از شاهنامه در فاصله سال‌هاي 45 تا 81 قريب به 200 اثرخلق شده است كه از اين ميان نتها 50 اثر آن به بخش دولتي اختصاص داشته است .در حالي كه مالبراي كسب موفقيت در اين حوزه اول نيازمن سياست گذاري كلي و بعد سياستهاي فرهنگي هستيم .همچنان كه بايد نويسندگان و تصويرگران قابلي در اين حوزه فعاليت كنند.

وي هم چنين با ذكر نام قريب به 10 نويسنده فعال در حوزه شاهنامه‌نويسي براي كودكان و نوجوانان آتوسا صالحي و آرمان آرين را به عنوان اخيرترين نويسندگان اين حوزه خواند و گفت: در حوزه تصويرگري براي شاهنامه به جز موارد استثنا در ساير موارد بسيار ضعيف بوده ايم.

جمالي تصريح كرد: به نظر مي‌رسد براي كارت در شاهنامه و بازنويسي و بازآفريني آن نيازمند توسعه مباحث نظري و تقويت تصويرگري هستيم. واقعيت آن است كه ما براي گروه سني كودك (الف و ب) در اين حوزه بسيار كم‌كار بوده‌ايم. مضاف بر اين‌كه بايد در حوزه كشف موضوعي از شاهنامه فعالانه‌تر عمل كنيم.

***

شهرام اقبال‌زاده دبير انجمن نويسندگان كودك و نوجوان نيز با حضور در اين نشست تصريح كرد: شاهنامه فردوسي در ميان متون اسطوره‌اي، افسانه‌اي و تاريخي هم‌چنان يكي از برترين‌ها به شمار مي‌آيد. شخصيت‌هاي اسطورهاي كه فردوسي در اين اثر خلق كرده است تماما قابل لمس‌اند. بزرگ‌ترين داستان‌پردازي ايران به لحاظ تنوع، جذابيت روايت، تعليق درشاهنامه قابل رويت است.

وي افزود: هنوز شاهنامه برترين داستانها را به لحاظ گفت‌وگوهاي امروزي داراست و رابطه عاشقانه در اين اثر به خوبي ديده مي‌شود ، اگرچه كه به لحاظ نوعي شاهنامه اثري حماسي است. هيچ‌يك از شخصيت‌هاي اين اثر بي‌منطق ظهور نكرده‌اند و پيوند شخصيت‌پردازي با داستان‌پردازي بسيار قوي است.

وي با نقد برخي از آثار نويسندگان معاصر گفت: در شاهنامه از 80 زن نام برده شده است كه به گونه‌ي فعال در عرصه داستان ظهور دارند، اين درحالي است كه بهترين نويسندگان ما در داستان‌هاي خود زنان را بسيار فرودست مي‌دانند و آنان را از همين منظردر داستانهايشان ترسيم مي كنند.

اقبالزاده هم چنين گفت: درحال حاضر شاهنامه از نظر زبان، اسطوره، فرهنگ هنوز قابل بررسي است .شايد يكي از دلايل اين مسئله استبداد سنگين بر ايرانيان باشد كه مقوله تاريخ و ادبيات را به هم آميخته است و از همين منظر شاهنامه يكي از منابع اصيل شناخت فرهنگ ايراني است.

وي تصريح كرد: اگر ما امروز مي‌خواهيم در حوزه ادبيات دفاع مقدس كه من آن را ادبيات پايداري مي‌دانم موفق باشيم ، نويسندگان ما بايد شاهنامه فردوسي را بخوانند. چون شخصيت‌هاي سياه و سفيد امروز مقبوليتي ندارد و انسان بسيار پيچيده‌تر از آن است كه برخي از ما تصور مي كنيم.

***

محمد علي شاكري يكتا يكي ديگر از سخنرانان اين نشست با تاكيد بر اينكه "شاهنامه" بر يكي از پنج قله بزرگ ادبيات حماسي جهان قرار دارد و جهان چنين اعتباري را براي آن قايل است گفت : من خيلي متأسفم كه در جمهوري اسلامي مي‌شنوم كتابي منتشر مي‌شود به نام "معماي شاهنامه" و در آن مولف به خود اجازه مي‌دهد چنين ادعا كند كه " شاهنامه" دو مولف و سراينده داشته است .چنين ادعايي نوعي هويت‌زدايي است كه در سال‌هاي اخير رواج يافته است.

وي با طرح اين پرسش كه چگونه مي‌توان يك اثر حماسي و داستاني را براي نوجوانان امروز كه از جوهره ادبيات كلاسيك فاصله گرفته‌اند، دوباره ترسيم كرد، گفت: من معتقدم اين جلسات مي‌تواند اساسي باشد كه پيش از برنامه‌ريزي و تصميم در مورد بازآفريني و بازنويسي اين اثر ، ادبيات كودك خود را در 30 سال گذشته مجددا مورد بررسي قرار دهيم. كتاب يكي از ابزارهايي است كه كانون مي‌تواند در تدوين و آمادگي آن براي نوجوانان موثر باشد، يكي ديگر از راهكارهاي اين منظور سرمايه‌گذاري برروي داستان‌هاي شاهنامه در سبك و سليقه جوانان امروز است .متأسفانه داستان" آرش" درميان آثار اين گروه سني نيست .درحالي‌كه ما، در مازندران هنوز هم رسم "آرش كمانگير ر" ا به جاي مي‌آوريم.

شاكري با انتقاد از عدم وجود هيچ كار برجسته‌اي در حوزه شاهنامه طي سالهاي اخير گفت: كارهاي برجسته در حوزه شاهنامه در سطح سمينارهاي دانشگاهي و كرسي‌هاي آن و بيشتر به منظور تبليغات فرهنگي صورت مي‌گيرد. حال آن‌كه ما بايد تلاش كنيم پيش از بازنويسي شاهنامه توسط گروهي از نويسندگان، جوانان خود را به فردوسي‌شناسي و تاريخي كه فردوسي در آن مي‌زيسته آشنا كنيم. چه سيطره ماهواره‌ها و تبليغات فرهنگي جهان كاري به گونه‌ي ديگر را مي‌طلبد.

***

مرواريد تقي‌بيگ نيز در اين نشست تصريح كرد: ما در بازنويسي و بازآفريني متوني همچون شاهنامه به هيچ‌وجه حق دخل و تصرف در آن را نداريم .چون بيت‌بيت ابيات شاهنامه داراي مفاهيم و نكاتي است كه دست‌بردن در آن‌ها به اصل مطلب لطمه مي‌زند.

وي كه بنا بود با محوريت" زن در شاهنامه فردوسي " سخن بگويد، تصريح كرد: در شاهنامه گردآفرين، صرفا براي كشتي‌گرفتن گنجانده نشده است .او در رفتار خود ، ظرايف و نكاتي را رعايت مي‌كند كه قابل تأمل است .خوب است وقتي قصه‌اي براي بچه‌ها گفته مي‌شود به صورت كامل باشد تا آنان بتوانند از منظور واقعي نويسنده آگاه شوند.

وي همچنين تأكيد كرد: چگونه از كودكان امروز ما "اسپايدرمن" را مي‌شناسند و آن را مي‌پذيرند اما ما درباره پذيرش "رستم" توسط آنان اين‌قدر مردد هستيم. خيلي از اشكالاتي كه ما در حوزه آشنايي كودكان و نوجوانان با آثار كهن ادبي همچون "شاهنامه " مطرح مي‌كنيم ،پيش از آن‌كه متوجه كودكان و نوجوانان باشد ، متوجه والدين آنان و ناآگاهي آنان از اهميت اين مقولات است.

***

جعفرابراهيمي - دبير سيزدهمين جشنواره كتاب كودك و نوجوان كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان - نيز با حضور در اين نشست ،گفت : بيشتر آثار شاهنامه براي نوجوانان و جوانان بازنويسي شده اند، در حالي كه برخي از آنان به ويژه جوانان مي توانند با مرجع مستقيم به " شاهنامه " از اين اثر بهره ببرند .بهتر از در حوزه بازنويسي اين اثر براي كودكان و نوجوانان دوره راهنمايي با جديت بيشتري وارد عمل شويم .البته آثار كميك استريپي كه اخيرا بر اساس داستاهاي "شاهنامه " خلق شده اند كه قابل تقدير هستند ولي اي كاش بحث آزاد در مورد اين اثر زودتر از اين ها باب مي شد.

انتهاي پيام

سه|ا|شنبه|ا|20|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 357]