بررسى مجموعه شعر از جنس باران سروده رضا اسماعيليهمسايه باران

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: بررسى مجموعه شعر "از جنس باران" سروده رضا اسماعيليهمسايه باران
فهيمه بافنده

مجموعه شعر «از جنس باران» سروده شاعر و نويسنده متعهد و انقلابي كشورمان رضا اسماعيلي متولد (1336) از تهران است. اين مجموعه كه دربرگيرنده 50 قطعه شعر و در قالب هاي غزل، مثنوي، چهارپاره و رباعي است به رهبر فقيد انقلاب، امام خميني(ره) تقديم شده است.

«از جنس باران» با شمارگان 3000 نسخه و در 96 صفحه توسط موسسه چاپ و نشر عروج به تمامي دوستداران و محبان ولايت و رهبري پيشكش شده است.

رضا اسماعيلي چهره آشناي ادبيات و شعر انقلاب پيش از اين مجموعه ادبي، «صد خاطره، صدكلام» را نيز به پيشگاه ملكوتي امام فرزانه انقلاب تقديم نموده بود و در عاشقانه هاي سرخ هم كه شامل آخرين سروده هاي حماسي اين شاعر متعهد و پركار است به موضوع فرهنگ ايثار و مقاومت در جريان دفاع مقدس پرداخته است.

اشعاري كه در مجموعه «از جنس باران» گردآوري شده است به دو گروه تقسيم مي شوند: يك بخش اشعاري است كه قبل از ارتحال امام(ره) سروده شده و در آنها مقاطع حساس تاريخي بازنمايي شده اند و بخش دوم اشعاري است كه پس از ارتحال ايشان سروده شده و بيان كننده تأثير و تألم جانگدازي است كه ارتحال امام(ره) بر قلب آحاد مردم وارد آورد.

قالب هاي مورد استفاده در اين كتاب علاوه بر قالب هاي نيمايي و سپيد، قالب هاي غزل، مثنوي، چهارپاره، رباعي و دوبيتي است البته در قالب هاي كلاسيك تلاش شده زبان، امروزين و معاصر باشد و به اصطلاح اشعار به سبك و سياق نئوكلاسيك هستند. در اين اشعار تلاش شده ابعاد مختلف شخصيت حضرت امام خميني(ره) مورد واكاوي و موشكافي ادبي قرار گيرد. از جمله آن صفات و ابعاد: ساده زيستي، مردم باوري، اعتقاد به مردم سالاري ديني، ديني، اعتماد به نفس و خودباوري، پايمردي در راه هدف، فضيلت هاي انساني، تقوا و خلوص نيت است كه البته تمام اينها فقط گوشه اي از ابعاد شخصيتي حضرت امام(ره) است.

در مقدمه اي بسيار باشكوه و موجز اسماعيلي چنين آورده است: سخن گفتن از مردمي كه روزگار از درك حضور او به خود مي بالد، كار آساني نيست، مردمي كه دست تاريخ معاصر، به ارتفاع فهم او نمي رسد و زبان زمين از تكلم كرامات او عاجز و از وصف او ناتوان است! به راستي آن «مرد» كه بود؟! مردي كه با آمدنش، بار ديگر خودكامگان شب پرست برآشفتند و دژخيمان آدمي خوار كينه اش را به دل گرفتند، تفنگ ها- خشماگين- براي تير باران نامش به تكاپو افتادند!!

او روح خدا در كالبد زمان بود. مردي زلال و آفتابي كه يك روز از مشرق حقيقت طلوع كرد، خواب بت هاي زمانه را برآشفت و در گوش اسيران شب، صلاي «رهايي» سر داد.

... مردي آمد، مردي از جنس آسمان، با ردايي نوراني و قفس ها فرو ريخت، ناگهان آسمان پر از صداي روشن بال پرندگان شد. مردي آمد، از جنس باران، از سمت لبخند رنگين كمان و ما قطره قطره به «دريا» پيوستيم و «دريا» شديم:

آمد از لبخند باران، آمد از اشراق رود

مردي از آيينه روشن تر صداقت تاروپود

كيست اين؟ يك شمس ديگر، وارث تيغ و غزل

كيست اين؟ يك روح شرقي، وارث عشق و سرود

از جمله غزليات اين دفتر «امام آينه ها»، «خطبه هاي بهار»، «زمزمه ي خوبي ها»، «قيام پنجره ها» و «روح سبز باران است!

غزل «روح بستر باران» غزلي است كه عمر آن با عمر انقلاب برابري مي كند و اولين شعري است كه اسماعيلي براي امام(ره) سروده است. چنانچه در توضيح آن آورده است: تعلق خاطر من به اين غزل به خاطر تداعي خاطراتي است كه از آن روزهاي سبز دارم روزهايي كه من جواني 18 ساله بودم و براي اولين بار طعم شيرين وحدت، همدلي و يكي شدن را چشيدم. اين غزل يادگار روزهاي خوب پيروزي است. روزهاي «مرگ بر شاه»، روزهاي «درود بر خميني» و روزهاي «استقلال، آزادي، جمهوري اسلامي»

مطلع غزل چنين است، و در پايان چنين نغمه سرايي مي كند:

و در پايان چنين نغمه سرايي مي كند:

تو روح عشق و ايماني خميني

طلوع فجر قرآني خميني

تو نخل سبز نخلستان خوني

حماسه ساز دوراني خميني

تو گلخند شفق بر عرصه خاك

تو خورشيد فروزاني خميني

همين يك جمله كوتاه و گويا

به وصفت بس، تو انساني خميني

بخش دوم سروده هاي اين مجموعه شامل مثنوي هايي از جمله «نسيم دست هاي آن پدر كو؟!»، «ياد باد آن روزگاران ياد باد» و «غروب و بغضي سرخ...» است.

مثنوي هاي اين مجموعه نيز همچون ديگر سروده هاي آن سرشار از درك و احساس و بينش عميق مذهبي و انقلابي اسماعيلي است كه در قالب الفاظ و عبارات و تصاويري بسيار موزون، لطيف و هماهنگ به رشته نظم درآمده است.

انديشه و آگاهي عميق و جامع او به مسايل اجتماعي و فرهنگي و مذهبي به اشعارش روحي اجتماعي- مذهبي بخشيده است. از طرفي زبان نرم و لطيف شعر او به دور از دشواري ها و پيچيدگي هاي لفظي و معنايي مجموعه اي منسجم و پخته و ارزشمند پديد آورده است.

چهارپاره هاي اين دفتر با عناوين «نماز امام»، «مهر وطن» و «همسايه ي باران» در حوزه شعر نوجوان قرار مي گيرد. در اين سروده ها اسماعيلي با سادگي و شيوايي خاصي به بيان اخلاق و فضايل امام خميني(ره) پرداخته است و بهترين و جامع ترين الگوي اخلاقي و رفتاري را به نوجوانان و نونهالان وطن اسلاميمان معرفي مي كند. چهارپاره هاي او كه سرشار از عطر و بوي ايمان و وارستگي امام خميني است بهترين معرف و بازگوكننده فضايل و ويژگي هاي آن امام همام است. چنانچه در سروده «نماز امام» با زيبايي هر چه تمام تر سيره عملي ايشان را چنين بازگو مي كند:

¤...

از باغ نماز او فرشته

گل هاي سپيد نور مي چيد

در آبي آسمان قلبش

خورشيد خلوص مي درخشيد

¤ هنگام قنوت لانه مي ساخت

بر شاخه ي دست او، كبوتر

تا بود، زمين و آسمان بود

از ياس نماز او، معطر

¤ روزي كه از اين جهان سفر كرد

در حال نماز و راز بود او

با بال نماز، پر زد و رفت

تا باغ بهشت، چون پرستو

بخش پاياني اين دفتر نيز شامل نو سروده هايي با عناوين «اي باور سپيد...!»، «اي شمايان كه بي شمارانيد»، «بر سفره ي سخاوت خورشيد» و «سند سرخ پيروزي» است كه به حضرت امام(ره) و شهداي انقلاب تقديم شده است.

رضا اسماعيلي در سروده هاي پاياني دفترش كه در قالب مثنوي سروده است با تركيبي از واژگان پربسامدي همچون: «ايمان، عشق، قيام، پيروزي و رسالت» به مضمون و محتواي كلامش سبك و سياق خاصي بخشيده است، از اين رو مي توان اشعار او را با عنوان اشعار وطني معرفي نمود.

سروده هاي اين دفتركه مشحون از عشق و ارادت و دلدادگي اين شاعر وارسته و فرهيخته نسبت به پير عارفان و مقتداي عابدان، امام خميني(ره) است در عين سادگي، فصاحت و لطافت دايره المعارفي از فرهنگ ديني و اسلامي برگرفته از سيره عملي و اجتماعي- فرهنگي امام خميني(ره) است كه مي تواند چونان چلچراغي براي نسل سوم انقلاب، در مسير شناخت آموزه هاي تعالي بخش و ارزش ها و باورهاي ديني و اسلامي روشنايي بخش بوده و هدايتگر رهپويگان اين مسير باشد.

چهارشنبه|ا|21|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 94]