مروري بر برنامه نقره نقره چگونه آبديده مي‌شود

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: مروري بر برنامه نقره نقره چگونه آبديده مي‌شود
جام جم آنلاين: زنده كردن آداب و رسوم كهن ايران يكي از اهدافي است كه رسانه ملي آن را با جديت و برنامه‌ريزي مناسب پيگيري مي‌كند.

آداب و رسومي‌ كه مي‌توانند روح ايراني بودن را در وجود هر ايراني زنده نگه دارند و به او يادآوري كنند كه او مي‌تواند با حفظ فرهنگ سنتي ايراني در تمام دنيا براي خود جايگاه ويژه‌اي داشته باشد و جهانيان او را با همين فرهنگ ديرينه بشناسند؛ يك ايراني مي‌تواند فرهنگ خود را با خود به تمام دنيا ببرد و از آن مانند يك شناسنامه ملي استفاده كند همان‌گونه كه يك هندي با حفظ نوع پوشش خود در تمام نقاط دنيا هندي بودن خود را به اثبات مي‌رساند و به آن افتخار مي‌كند.

اما واقعيت اين است كه در گذر زمان و با اتفاقاتي كه در كشور ما رخ داد ما ايرانيان با فرهنگ اصيل و سنتي خودمان فاصله گرفتيم و گاهي ترجيح مي‌دهيم آن را ناديده بگيريم. اين ناديده گرفتن فرهنگ در ميان جوانان بيشتر از كساني است كه از فرهنگ ايراني خاطرات بيشتري دارند و آن را مانند يك نوستالژي ديرينه با خود به همه جا مي‌برند. رسانه ملي كه يكي از حاميان و ترويج‌دهندگان فرهنگ ايراني است در چند سال اخير به صورت جدي‌تري در اين زمينه برنامه‌سازي مي‌كند.

يكي از برنامه‌هايي كه با توجه به اين هدف در شبكه يك سيما طراحي و مدتي است از اين شبكه پخش مي‌شود برنامه «نقره» است كه ظهر جمعه به نمايش درمي‌آيد. يكي از عوامل اصلي سازنده برنامه نقره منصور ضابطيان است كه در ميان مطبوعاتي‌ها نام آشنايي است. ضابطيان مدتي است به برنامه‌سازي در تلويزيون و راديو روي آورده است.

آنهايي كه با قلم منصوريان آشنا هستند مي‌دانند كه او در اين زمينه آدم خوش ذوق و سليقه‌اي است و طنز پنهان يا آشكار نوشته‌هايش هميشه لبخندي را شكل داده است. نام اين نويسنده در تيتراژ برنامه نقره به عنوان نويسنده مخاطبان زيادي را مشتري اين برنامه كرده است برنامه‌اي كه با محور قرار دادن غذاهاي سنتي، آوازها و محله‌هاي قديمي‌ ايراني تلاش مي‌كند حس نوستالژيك بينندگان را زنده كند.

در اين برنامه معمولا يكي از بازيگران يا هنرمندان با سابقه و پيشكسوت مانند مرتضي احمدي، علي نصيريان، فرهاد آئيش و... در استوديو حاضر مي‌شوند و در كنار مجري درباره همه آنچه كه گذشته ايرانيان را زيبا مي‌كرده و بايد امروزه هم در جامعه زنده شود تا بازهم زيبا باشد سخن مي‌گويند.

به طور مثال شنيدن سخنان مرتضي احمدي درباره خوردن آبگوشت و باقالي و صحبت‌هاي نصيريان درباره كوفته تبريزي و سنت‌هايي كه در وجود او ريشه دوانده‌اند در اين برنامه آنقدر جذاب است كه بيننده وقت بگذارد و به تماشاي نقره بنشيند و در كار اين سخنان خاطره‌انگيز آوازي از بنان را هم گوش كند. اما نقره با تمام محاسني كه براي مخاطبان ميانسال و كهنسال دارد، مخاطبان جوان را زياد جدي نگرفته است و ساختار برنامه را چنان طراحي نكرده است كه جوانان هم راغب ديدن نقره باشند.

يكي از عواملي كه در اين بازدارندگي نقش مهمي ‌دارد مجري برنامه است كه نتوانست با تسلط كامل سكان اين برنامه را بدرستي در دست بگيرد، او بيشتر از آن‌كه بتواند با مهمان برنامه كه نقش مهمي‌ در ساختار نقره دارد به همخواني و يك دستي برسد بيشتر مغلوب حضور اوست و نوع رفتار و كلام مهمان است كه مجري را هدايت مي‌كند.

مثلا مجري نقره با شخصي مانند مرتضي احمدي كه شخصيتي راحت و صميمي ‌دارد خيلي خوب كنار مي‌آيد و براحتي با او از هر دري سخن مي‌گويد، اما در كنار شخصيتي مانند علي نصيريان كه باز كردن سر صحبت با او تكنيك خاصي را مي‌طلبد چون نصيريان معمولا شخصيتي آرام و كم‌سخن است مرعوب شده و نمي‌تواند صميميتي را كه لازمه برنامه‌هايي چون نقره است را به وجود آورد چون مهمان برنامه براي خود حد و حدودي را مشخص كرده و مجري براي گذر حتي محترمانه از اين حد و حدود توانايي لازم را ندارد. برنامه‌هايي مانند نقره هرچند از متن تبعيت مي‌كنند و كارگردان مسير آنها را مشخص مي‌كند، اما چون برنامه زنده است مجري بايد روح اين برنامه را با نوع بيان و نوع ارتباط خود با مهمان زنده نگه دارد.

اگر نقره از مجري باسابقه‌تر و آشنا به اصول اجراي برنامه زنده استفاده مي‌كرد شايد در جذب مخاطبان از همه طيف‌هاي سني موفق‌تر مي‌شد

به همين دليل اگر نقره از مجري باسابقه‌تر و آشنا به اصول اجراي برنامه زنده استفاده مي‌كرد شايد در جذب مخاطبان از همه طيف‌هاي سني موفق‌تر مي‌شد. نكته ديگري كه برنامه نقره را در بخش‌هايي آزاردهنده مي‌كند، تصاويري است كه براي آوازهاي قديمي‌ در نظر گرفته شده است. براي مثال همه كساني كه از آواز«تو اي پري كجايي» با صداي جاودانه قوامي ‌خاطره‌هاي ماندگاري دارند خوشايند نيست كه اين آواز قديمي‌ را روي تصاوير كليپ مانندي ببينند كه پدري را نشان مي‌دهد كه دختر بيمارش را به بيمارستان مي‌برد.

تلويزيون ايران در زمينه ساخت برنامه‌هاي زنده به تجربيات خوبي رسيده است كه نتيجه اين تجربيات را مي‌توان در برنامه‌اي مانند نقره ديد، البته به شرط اين كه سازندگان اين برنامه در كنار موضوع خوبي كه براي روايت انتخاب كرده‌اند به برخي از ظرايف هم توجه كنند، ظرايفي كه مي‌تواند در طراحي صحنه و نوع چينش لوازم صحنه خود را نشان دهد. نقره برنامه‌اي است براي به يادآوردن گذشته و سنت ايراني، اما جالب اين جاست پلاتوي اين برنامه كاملا مدرن طراحي شده است و هيچ نمادي از طراحي سنتي درآن ديده نمي‌شود. خلاقيت در طراحي صحنه سنتي بدون اين‌كه اين طراحي دچار كليشه‌پردازي شود در برنامه‌هاي تلويزيوني بيننده را به وجد مي‌آورد تا از اين‌گونه طراحي در منزل خود هم استفاده كند؛ اما واقعيت اين است كه در برنامه‌هاي نمايشي و تركيبي تلويزيون به آنچه دقت نمي‌شود طراحي صحنه و لباس است در صورتي كه اين برنامه‌ها بشدت مي‌توانند در تغيير سليقه مردم تاثيرگذار باشند. اگر در برنامه‌اي مانند نقره طراحي صحنه با گفته‌هاي مجري و مهمان برنامه همخواني داشته باشد مسلما بيننده نقره هم به اين فكر مي‌افتد كه ذائقه و سليقه ايراني خود را آنچنان كه در ذهن دارد در اطراف و محيط زندگي خود هم اجرا كند.

اكنون شايد ما در ذهنمان به سنت‌هاي ديرينه علاقمند باشيم اما در زندگي روزمره به زندگي مدرن و وام گرفته از غرب گرايش داريم و چون نمي‌توانيم كاملا غربي زندگي كنيم، ميانه سنت و مدرنيته مانده‌ايم و به همين دليل روز به روز زندگي ما بي‌شكل‌تر و در واقع زشت‌ترمي‌شود.

مي‌گويند ايرانيان باستان تنها مردمي‌ بوده‌اند كه از ميز و صندلي استفاده مي‌كرده‌اند و روي تخت مي‌خوابيده‌اند اين شواهد را مي‌توان در نقش برجسته‌هاي تخت جمشيد ديد، اما ايرانيان امروز با فراموش كردن تمدن ديروز، زندگي خود را از روي ماكت طراحان غربي مي‌سازند، طراحاني كه ابتدا براي جلب رضايت هم ولايتي‌هاي خود اتودهاي خود را طراحي مي‌كنند و بعد كه متوجه مي‌شوند ما بدون در نظر گرفتن آداب ديرينه سرزمين مادري مشتري كالاهاي آنها هستيم به فكر فتح بازارهاي جهاني هم مي‌افتند.

برنامه‌هايي مانند نقره و ديگر برنامه‌هاي تركيبي كه با محوريت توجه به فرهنگ ايراني، اسلامي‌ ساخته و پخش مي‌شوند مي‌توانند با توجه بيشتر به ظرايف برنامه‌سازي مردم ايران را مشتري فرهنگ و آداب ايراني كنند.

طاهره آشياني

چهارشنبه|ا|21|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 179]