‌تهران تا هواي پاك، فاصله از زمين تا آسمان ‌

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: ‌تهران تا هواي پاك، فاصله از زمين تا آسمان ‌
آلودگي- گروه محيط‌زيست- سپيده سمائي:
خواندن و شنيدن در مورد آلودگي هواي تهران آنقدر عادي شده كه ديگر شنيدن خبري چون «آلايندگي هوا براي ذرات معلق در تهران 4برابر ميزان استاندارد جهاني است»، از زبان كارشناس مسئول برنامه‌هاي كشوري آلودگي هواي وزارت بهداشت موجب تعجب نمي‌شود.

مهندس شيدا ملك‌افضلي كه پيش از اين از انجام تحقيقي جامع در وزارت بهداشت براي تعيين ارتباط ميان ميزان مرگ و مير و همچنين ابتلا به بيماري‌هاي گوناگون با ميزان آلاينده‌هاي هوا خبر داده بود، به همشهري مي‌گويد: ميزان آلاينده‌هاي موجود در هواي تهران و مقايسه آن با شاخص‌هاي هواي پاك كه از سوي سازمان بهداشت جهاني معرفي شده، نشان مي‌دهد كه كلانشهر تهران تا دستيابي به هوايي پاك مطابق با الگو‌هاي بين‌المللي فاصله بسيار دارد.

اين كارشناس با اشاره به ارزيابي‌هاي انجام شده از سوي بانك جهاني در سال1999 (77-76) براي تعيين آلايندگي هوا در شهرهاي مختلف از شدت يافتن فعاليت‌ها و برنامه‌هاي مدون براي كاهش يافتن آلودگي هوا از آن زمان خبر مي‌دهد: طرح بانك جهاني به موتور حركتي برنامه‌هاي مبارزه با آلودگي هوا شدت بخشيد و دستور‌‌العمل‌هايي براي تمام دستگاه‌هاي مسئول تهيه شد تا در اين زمينه اقدام كنند.

20 واحد افزايش ذرات معلق در 7 سال

طرحي كه بانك جهاني در سال 99 انجام داد مشخص كرد كه متوسط آلودگي هواي تهران براي ذرات معلق 71 ميكرو‌گرم بر متر مكعب است و بر اين اساس پايتخت ايران در ميان 32‌هزار و 226 شهري كه جمعيت بالاي 100‌هزار نفر داشتند، رتبه صد‌و نوزدهمين شهر آلوده را به‌خود اختصاص داد.

به اين ترتيب برنامه‌هاي جامع كاهش آلودگي هوا اجرا شد و دستگاه‌هاي اجرايي مختلف سعي بر اجراي دستور‌العمل‌ها داشتند. جالب‌ترين نكته ماجرا آنجاست كه با گذشت 7سال از اجراي برنامه جامع كاهش آلودگي هوا، در سال 84 يعني سال اول برنامه چهارم توسعه و پس از ابلاغ آيين‌نامه اجرايي ماده 62 برنامه توسعه كه برنامه جامع كاهش آلودگي هوا براساس آن نوشته شده بود، متوسط آلايندگي هوا براي ذرات معلق در تهران به 91ميكرو‌گرم بر متر مكعب رسيده بود! اتفاقي كه مهندس ملك‌افضلي در مورد آن مي‌گويد: دستگاه‌هاي اجرايي مسلما فعاليت‌هايي در جهت كاهش آلودگي هوا داشته‌اند، اما به‌دليل رشد و توسعه شهري و افزايش جمعيت تهران اين اقدامات جوابگو نبوده است و ميزان آلاينده‌ها در سال84 تقريبا 5/4 برابر مقادير اعلام‌شده از طرف سازمان بهداشت جهاني براي هواي سالم و پاك بوده است.

البته اين مقدار در انتهاي سال86 به 90 ميكرو‌گرم در متر مكعب رسيده است كه با توجه به اينكه جمعيت تهران در سال 77-76 بر‌پايه آمار مركز آمار ايران 6 ميليون و 758‌هزار و 845 نفر بوده و در انتهاي سال 86 جمعيت تهران به 7‌ميليون و 998‌هزار نفر رسيده است، تاثير اين افزايش آلودگي بر سلامت شهروندان تاثيري چشمگير ارزيابي مي‌شود.

هرچند اين كارشناس، ذرات معلق را به‌دليل واكنش‌هاي پيچيده و تاثيرات سويي كه بر سلامتي دارند از مهم‌ترين فاكتور‌هاي مورد سنجش اعلام مي‌كند، اما مسلما ذرات معلق تنها آلاينده‌هاي هواي تهران نيستند: «شايد وقتي صحبت از آلودگي هوا به ميان مي‌آيد تمام ذهن‌ها به سوي آلاينده‌هايي نظير منواكسيدكربن، ذرات معلق، اكسيدهاي ازت و گوگرد و ازت معطوف شود، اما در ميان اين آلاينده‌ها، بحث آلاينده‌هاي خاص بسيار مهم است چرا كه اين آلاينده‌ها از نظر سلامتي اثرات بسيار سوئي بر انسان دارند.»

هيدروكربن‌هاي آلاينده از جمله آلاينده‌هاي خاص مورد نظر مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران است.

دكتر يوسف رشيدي با بيان اينكه جديدترين اندازه‌گيري‌ها نشان مي‌دهد ميزان اين آلاينده‌ها در تهران 10 برابر استانداردهاي جهاني است، به همشهري مي‌گويد: از يك و نيم سال پيش در ايستگاه‌هاي سنجش بخشي از آلاينده‌هاي خاص نظير هيدرو‌‌كربن‌ها را اندازه‌گيري مي‌كنيم و سنجش‌ها حاكي از آن است كه در مناطق صنعتي مقادير «تولوئن» و «زايلن» بالاست و در تهران «بنزن» و « 1و3 بوتادين» مقداري بيش از استاندارد دارند.

احتراق ناقص بنزين در خودرو‌ها كه مي‌تواند ناشي از نقص فني خودرو يا كيفيت بنزين باشد و همچنين تبخير بنزين از سيستم‌هاي سوخت‌رساني خودرو‌ها، تانكر‌هاي حمل سوخت يا حتي در پمپ‌هاي بنزين از مواردي است كه به گفته رشيدي منجر به بالا بودن اين آلاينده‌ها در هواي تهران است.

رشيدي با بيان اينكه اغلب آلاينده‌هاي خاص قابليت تجمع در بافت‌هاي بدن را دارند و به همان سرعت كه جذب بدن مي‌شوند، قابل دفع نيستند، ابتلا به نارسايي در كبد و كليه، توليد مثل و سرطان را از اثرات مهم اين آلاينده ذكر مي‌كند.

ارائه نتايج تحقيق، شايد وقتي ديگر

هنگامي‌كه در نيمه مهر‌ماه امسال، مشاور شهردار تهران در امور محيط‌زيست سقط جنين در شهرهاي آلوده مانند تهران را حدود 40 درصد بيش از ساير شهرها اعلام كرد، وزارت بهداشت با رد اين آمار به مصوبه اسفند 85 دفتر دادستاني كل كشور استناد كرد كه براساس آن تمام شاخص‌هاي سلامت مرتبط با آلودگي هوا پيش از ارائه به جرايد و رسانه‌ها بايد به تاييد وزارت بهداشت رسانده شود.

كارشناس مسئول برنامه‌هاي كشوري آلودگي هواي وزارت بهداشت نيز با اشاره به دردست اجرا بودن اين بررسي‌ها در اين وزارتخانه، ياد آور شد: به‌زودي نتايج نهايي حاصل از موارد مرگ و مير و سال‌هاي عمر از دست رفته ناشي از آلودگي هوا براي تهران و تعدادي از شهرهاي مشمول اعلام خواهد شد.

مهندس ملك‌افضلي پيش از اين نيز در گفت‌وگو با همشهري به ارائه نتايج اين تحقيق به مناسبت هفته هواي پاك اشاره كرده بود: «انتظار مي‌رود ارائه نتايج اين تحقيق زنگ خطري باشد براي دستگاه‌هاي اجرايي متولي كنترل آلودگي هوا، تا كاهش اين آلودگي را با جديت بيشتري در دستور كار خود قرار دهند.»

اما به‌نظر مي‌رسد نتايج اين تحقيق فعلا در اختيار دستگاه‌هاي ذي‌ربط قرار گرفته است: «ما كار خود را انجام داده‌ايم و نتايج آن هم در اختيار مسئولان قرار گرفته است.» با اين توضيح ملك‌افضلي به ارائه آمار ماموريت‌هاي اورژانس تهران در سال 86 بسنده مي‌كند: در اين سال حدود 41‌هزار ماموريت اورژانس تهران به‌دليل حملات قلبي و 17500 ماموريت به‌دليل حملات تنفسي بوده است، اما تغييرات آلاينده‌ها در ماه‌هاي آذر و دي رشد قابل‌ملاحظه اين ماموريت‌ها در مقايسه با ديگر ماه‌ها را نشان مي‌دهد، به‌گونه‌اي كه در اين 2ماه اورژانس تهران بيش از 11‌هزار ماموريت به دلايل قلبي و تنفسي داشته است.

با اين اوصاف به‌نظر مي‌رسد داشتن آيين‌نامه اجرايي و برنامه جامع كاهش آلودگي هوا هرچند اقداماتي مثبت است، اما كافي نبوده و حفظ سلامت شهروندان تهران نياز‌مند اقدامات عملي است.
سه شنبه 1 بهمن 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 134]