مديريت راهگشا

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: مديريت راهگشا
از مهمترين دلايل پيشرفت مديريت در برخي كشورهاي دنيا توجه و تعمق در مسائل منابع انساني مثل فرهنگ، دين، موضوعات اجتماعي و اقتصادي نيروي كار است، تا با رفع مشكلات و دغدغه هاي فكري اهداف مديريتي به نحو احسن در حوزه مديريتي خرد و كلان عملياتي شود.

هرگاه نقطه مقابل اين ديدگاه در كشورمان مدنظر قرار گرفته با آسيب هاي جدي مواجه شده ايم، ليكن منابع انساني اصلي همچون آموزه هاي اسلامي و بهره مند شدن از قرآن مجيد و نهج البلاغه و يا نمونه هاي بومي توجه شده؛ موفقيت، نوآوري، شكوفائي و ابتكار را به همراه داشته است از همين روي در هر مدلي كه فقط به تقليد از مديريت غرب و شرق بسنده شده موفقيت مقطعي و ناقص بوده است. مع الوصف ذكر سه نكته مديريتي ساده ولي مهم با استمداد از منابع اسلامي در سيستم مديريتي كشور راهگشا خواهد بود:

توجه به مهارت و علاقأ شخصي

در آيأ 55 سورأ مباركأ يوسف(عليه السلام) عليرغم تعيين مسئوليت توسط عزيز مصر، حضرت يوسف(عليه السلام) با توجه به علم، خصوصيات و علاقأ خود پست خزانه داري را پيشنهاد كرد و مورد موافقت قرار گرفت، اين الگو مي تواند در بسياري از مراكز، ادارات و سازمانها به عنوان مدل مورد استفاده قرار بگيرد.

كشف علاقه ذاتي و توانايي هاي اشخاص كاري پيچيده و سخت نيست و با آزمودن هاي اوليه و نظرخواهي علمي و عملي از كاركنان قابل بروز و ظهور است و از طرفي توجه به آن موجب مي شود كارهاي محوله به افراد به نحو شايسته صورت گرفته و از طرف ديگر علاقه و نشاط كاري افزايش يابد.

در همين زمينه حضرت اميرالمؤمنين علي(عليه السلام) كه خود نمونه أعلي مديريت و سياست ناب اسلامي و انساني اند در نهج البلاغه-حكمت 391-مي فرمايند: «دل ها را روي آوردن و پشت كردني است، پس دل ها را آنگاه به كار واداريد كه خواهشي دارند و روي آوردني، زيرا اگر دل را به اجبار به كاري واداري كور مي گردد.»

به عبارت ديگر اشاره به اين بيت شعر خالي از لطف نيست كه:

هر كسي را بهر كاري ساختند

حب آن را در دلش انداختند

تنها نبايد تحصيلات، روابط شخصي و رشته استخدامي كارمند تعيين كننده پست و مسئوليتها باشد بلكه با اعمال مديريت و رصد كردن عملكردها و نظرخواهي حقيقي از كاركنان مي توان از اهرم جا به جايي و انتقال و تعيين مسئوليت متناسب با علاقه استفاده كرد.

همچنان كه در تاريخ مي خوانيم زمانيكه ناصرالدين شاه به حكومت ايران رسيد روزي از اميركبيرپرسيد الآن ايران به چه چيزي نياز دارد و اميركبير پاسخ داده بود به وزارت من.

تعريف دقيق وظايف:

يك مدير كارآمد قبل از تقسيم وظايف دائمي مي بايست شناخت اجمالي و كافي از فعاليتهاي تحت نظر مديريت خود داشته باشد و پس از بررسي تخصص و توانائيهاي كاركنان كليه مسئوليتها را در حوزه مورد نظر تعريف كرده و بصورت عادلانه و عاقلانه تقسيم كند. سپس طي يك حكم داخلي و مكتوب خواسته هاي مديريتي خود را بصورت واضح و تهي از ابهام از كارمند بخواهد و طي يك مذاكره با كاركنان هرگونه شبهه و شائبه را از ذهن آنها بزدايد.

چنانچه امام علي(عليه السلام) در نامأ 35 نهج البلاغه مي فرمايند: «در كار وضع كاركنان دولت دقت و مطالعه كن، با آزمايش و براساس صلاحيت كارمند انتخاب كن، نه براساس دوستي و ترجيح بي جهت».

در بسياري از ادارات ما چند شغله بودن و پركاري برخي افراد يا بالعكس كم كاري و حضور ضعيف بعضي كاركنان در فعاليتها معضلات روزافزوني را ايجاد كرده است و اين مشكل مديريتي نشاندهنده، توزيع ناعادلانه و غيرصحيح مسئوليت هاست.

ارتباط، توأم با نظارت مستمر

پس از توزيع صحيح مسئوليتها و توجيه افراد توسط مديريت، مدير با تعيين زمان مشخص (مثلا ماهي يكبار) براي هر مسئوليت پيشرفت يا عدم انجام فعاليتها را تعقيب نمايد و اين اجازه را به كارمندان بدهد تا ضمن تشريح عملكرد به بررسي و طرح مشكلات و موانع موجود بپردازند و عوامل بهبود عملكرد و طرحهاي ابتكاري جهت پيشبرد بهينه كارها را به مدير گزارش كند و متفقا به راه كارهاي مناسب دست يابند.

علاوه بر اين هر مدير مدبري مي بايست در طول زمان هاي مشخص بصورت محسوس و غيرمحسوس از پشت ميز خود خارج شده و از محيط و فضاي كاري زيرمجموعه خود بازديد كند و بعضا در پشت ميز كاركنان خود با انجام كار ايشان خود را دقيقا در محيط كاري كارمندان و اربابين رجوع حس كند.

اميرالمؤمنين علي(عليه السلام) در همين ارتباط به مديران توصيه مي كند:

«مبادا مدت طولاني از مردم فاصله بگيري، زيرا دوري جستن حكام از مردم خود نوعي تنگنا و باعث بي اطلاعي از حقايق است و باعث ناآگاهي مردم از واقعيت جريان كارها مي شود و اين حالت عدم آگاهي موجب تبيين حق و باطل و درشت و كوچك جلوه يافتن امور بزرگ و بزرگ جلوه گر شدن مطالب ناچيز و كوچك مي شود»

خلاصه آن كه اگر مدير فقط پشت ميز خود تكيه دهد و برخي افراد خاص و بصورت كاتاليزه و سليقه اي گزارش كارها را به او ارائه دهند موجبات قضاوت هاي نادرست فراهم شده، و حقوق مردم و كاركنان پايمال مي شود و به فرموده حضرت علي(عليه السلام): «مردم همانگونه كه تو ناظر حكام قبل از خودت بودي بر كار تو نظارت دارند و همانند خودت درباره كارهاي تو قضاوت مي كنند. سند صلاح و خلوص حكام صالح همان چيزي است كه خداوند به عنوان قضاوت بر زبان مردم صالح جاري مي كند».

ابوالفضل نصيري
دوشنبه 30 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 197]