نويسنده: قضا كرميقطعنامه اي كه فراموش شد

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: نويسنده: قضا كرميقطعنامه اي كه فراموش شد
خبرگزاري فارس: نويسنده مطلب حاضر معتقد است تشكيل كشور واحد يهودي - فلسطيني در اراضي اشغالي تنها راه حل از بين رفتن اسرائيل و اعاده حقوق ملت مظلوم فلسطين است

شصت سال قبل يعني روز 11 دسامبر 1948 شوراي امنيت سازمان ملل متحد قطعنامه مهمي را در باره اسرائيل و فلسطنيان به تصويب رساند. در آن قطعنامه از اسرائيل تازه متولد شده خواسته شده بود آن دسته از آوارگان فلسطيني را كه “مايلند با همسايگان خود در صلح و صفا به سر برند... در سريعترين زمان ممكن، ” به خانه و كاشانه هايشان بازگرداند و به خاطر خساراتي كه ديده اند به آنان غرامت پرداخت كند.
يك كميسيون آشتي نيز تشكيل گرديد تا بر بازگشت آوارگان نظارت كند. قطعنامه 194، هرچند هرگز اجرا نشد و ناديده گرفته شد، از همان زمان گريبانگير روند صلح اسرائيل - فلسطين و يكي از غيرقابل عبورترين موانع در تمام مذاكرات صلح بوده است. اين قطعنامه اساس حقوقي “حق بازگشت” است كه شصت سال است فلسطينيان آن را رها نكرده اند.
اين حق، نه تنها بخش عمده اي از نهضت فلسطينيان بوده و همچنان حفظ و محافظت شده، بلكه ميان احزاب مختلف مانند توپ فوتبالي سياسي بوده كه گاهي مورد حمله، گاهي مورد دفاع و اكنون مورد معامله قرار گرفته است. سخن گفتن از حق بازگشت آوارگان فلسطيني از طريق اين فرايند، در واكنش به نگراني هاي اسرائيل، عمدا به موضوعي مبهم و دوپهلو مبدل شده است.
امروزه برخي محافل براي جلب رضايت اسرائيل، اظهار اينكه حق بازگشت، جز لاينفك هر گونه راه حلي براي مشكل اسرائيل - فلسطين است، را “غيرواقع گرايانه” و “از مد افتاده”، و حتي مانعي براي نيل به صلح تلقي مي كنند، تو گويي، گذشت شصت سال زمان از فلسطينيان براي داشتن حق بازگشت به وطن خود صلح صلاحيت كرده است. اما اسرائيل در اين باره هيچ ابهامي نشان نمي دهد و صريحا حق بازگشت آوارگان فلسطيني را رد مي كند.
بزرگترين مورد مبهم سازي اين حق، كه با هدف كشاندن اسرائيل پاي ميز مذاكره با اعراب مطرح شده، طرح صلح عربستان سعودي (كه اكنون مورد حمايت بقيه اعراب هم قرار گرفته) مي باشد كه ابتدا در سال 2002 تدوين شد. بر اساس نسخه اصلي اين طرح، پيش بيني شده كه اسرائيل به مرزهاي چهارم ژوئن 1967 عقب نشيني كند، يك كشور فلسطيني تشكيل شود، و بيت المقدس پايتخت اسرائيل و “فلسطين” باشد.
اين طرح همچنين شامل يك شرط مبهم در باره بازگشت آوارگان فلسطيني است اما بي آنكه مشخص كند كه آيا اين آوارگان بايد به اسرائيل بازگردند يا به كشور فلسطيني اي كه قرار است ايجاد شود. وقتي جامعه عرب در سال 2002 اين طرح را در بيروت به تصويب رساند، بنا به اصرار لبنان تاكيد بيشتري بر روي موضوع حق بازگشت آوارگان فلسطيني قرار گرفت و بندي به آن افزوده شد كه هرگونه بازگشت فلسطينيان كه مغاير با شرايط خاص كشورهاي عرب ميزبان آنان باشد را ممنوع ساخت.
اما به آن طرح صلح هيچ جزئيات مشروحي در باره تعداد آوارگاني كه بايد برگردند و يا مكانيسم بازگشت آنان افزوده نشد، هرچند ديگر بندهاي اين طرح بي ابهام بود. طرح صلح ابتكاري اعراب در نسخه كنوني خود از نيل به يك راه حل واقعي براي حل مشكل آوارگان فلسطيني حرف مي زند كه بايد بر اساس قطعنامه 194 شوراي امنيت سازمان ملل متحد مورد موافقت قرار گيرد.
در سال 1948، يعني زماني كه رژيم صهيونيستي تشكيل شد، بسياري از كشورهاي غربي ادعا كردند كه پرداخت غرامت به يهوديان به خاطر خسارات و لطماتي كه آلمان نازي به آنها وارد ساخته بود كاري اخلاقي و لازم است. همچنين يك كشور دورافتاده عمدتا تحت كنترل كشورهاي غربي كه نتواند از خود دفاع كند، يعني فلسطين پناهگاه خوبي براي يهوديان اروپايي به نظر مي رسيد. ظرف چند ساعت بعد از اعلام موجوديت اسرائيل در 14 ماه مه 1948، ايالات متحده و اتحاد جماهير شوروي آن‌را به عنوان يك كشور جديد التاسيس به رسميت شناختند و بعد بسياري از كشورها هم به پيروي از آنان اين كار را كردند. يك ماه بعد يعني در روز 11 ماه مه 1948، مجمع عمومي سازمان ملل متحد، ضمن تائيد اين حركت، با اكثريت 17 راي به عضويت اسرائيل به عنوان عضو جديد اين نهاد جهان راي داد.
در ميان شادماني از اسكان آوارگان يهودي بعد از جنگ جهاني دوم و در عين حال حل مشكل يهوديان كه قرنها بود گريبان اروپا و يهوديانش را گرفته بود، هزينه اي كه ملت بومي فلسطين پرداختند به دست فراموشي سپرده شد. از آن پس طي سالهاي متمادي تراژدي ناشي از اين كار براي ملت فلسطين به طور بي پايان و مستند به ثبت رسيده است. به رغم تبليغات دروغ اسرائيل، با توجه به عزم بنيانگذاران اسرائيل براي ايجاد يك كشور يهودي در سرزميني كه يهودي نبود، اين تراژدي و فاجعه غيرقابل اجتناب و قابل پيش بيني بود.
آنها از همان ابتدا مي دانستند كه براي ايجاد كشور يهودي بايد بافت جمعيتي فلسطين را تغيير داده و اكثريت عربي آن را به اكثريت يهودي تبديل كنند. آثار مكتوب صهيونيستي برجامانده از اواخر قرن 19 ميلادي به اين سو، آشكارا از لزوم پاكسازي زمين از اعراب سخن گفته اند. تئودور هرتزل، بنيانگذار صهيونيسم سياسي در روز 12 ژوئن 1895 ميلادي در كتابچه خاطرات روزانه اش نوشت: ” ما بايد از اين سو به آن سوي مرز به اعراب مفلس تكاني بدهيم.... هر دو كار اخراج و كنار زدن اين مفلسين بايد با احتياط و ملاحظه كاري صورت بگيرد. ”
يورام بار پورات همين موضوع را در روز 14 ژوئيه 1972 در مطلبي كه در روزنامه ايديوت آخارونوت به چاپ رساند به نحوي بي پرده تر مطرح كرد. او نوشت: ”بدون اخراج و نفي بلد از اعراب و سلب مالكيت آنان از اراضي شان، هيچ صهيونيسم، استعمار و يا كشور يهودي اي وجود نخواهد داشت. ” رافائل ايتان، رئيس اسبق ستاد مشترك ارتش اسرائيل در روز 14 آوريل 1983 در مصاحبه با روزنامه نيويورك تايمز گفت: ”اعراب هيچ حقي ندارند كه حتي در يك سانتي متر از خاك اسرائيل سكني گزينند. ”
اين طرز تفكر به طور غيرقابل اجتناب، منجر به اخراج و فرار 750 هزار فلسطيني در سال 1948 شد يعني 90 درصد از كل.
در راستاي اجراي استراتژي صهيونيستي، يك سوم از اين تعداد حتي قبل از اعلام موجوديت رژيم صهيونيستي به دست نيروهاي يهودي از اراضي شان اخراج شدند.
فلسطينيان اين رويدادهاي فاجعه بار را “نكبت” مي نامند و هرسال مراسم مربوط به آن را با تاسف و خشم برگزار مي كنند. اين فلسطيني ها به صورت آواره در اردوگاههاي واقع در كشورهاي عرب مجاو و يا به صورت مهاجر در جهان عرب و ماوراي آن پراكنده شدند. همين آواره سازي و نگراني كشورهاي عربي ميزبان اين آوارگان و مهاجران فلسطيني بود كه زمينه ساز تدوين و تصويب قطعنامه 194 شوراي امنيت سازمان ملل متحد شد.
هيئت مصر در سازمان ملل در آن زمان براي اظهار نگراني اعراب، تاكيد كرد كه كشورهاي عربي را نمي توان مسئول آوارگاني دانست كه اسرائيل اخراج كرده و اصرار كرد كه اسرائيل اين آوارگان را بدون تاخير بازگرداند.
رژيم صهيونيستي اين درخواستها را از بيخ و بن رد كرد هرچند شرايط الحاق آن به عضويت سازمان ملل مستلزم رعايت قطعنامه هاي آن سازمان از جمله قطعنامه 194 بود.
كنت برنادوت ديپلمات سوئدي كه ميانجي سازمان ملل در امور فلسطينيان بود، از ديدن اوضاع اسفبار آوارگان فلسطيني شوكه شد و زماني كه سعي كرد در راستاي قطعنامه 194 براي بازگشت آنان به خانه و كاشانه شان فشار آورد، سازمان ايرگون اسرائيل به رهبري مناخيم بگين (كه بعدا نخست وزير اسرائيل شد) در سپتامبر 1948 او را ترور كرد.
براي تغيير مخالفت اسرائيل با بازگشت آوارگان فلسطيني هيچ تلاشي موفق نبوده است. طي شصت سال، رژيم صهيونيستي حتي به يك نفر از اين آوارگان هم اجازه بازگشت نداده و حتي به خاطر رفتارش در سال 1948 عذرخواهي نكرده و در عوض درخواست كرده است كه آنها را در كشورهاي ديگر اسكان دهند و از محل صندوق هاي بين المللي به آنها غرامت پرداخت شود.
امروزه تعداد آن آوارگان و فرزندان و نوادگانشان به حدود پنج ميليون نفر مي رسد و همگي در اردوگاههاي آوارگان در بخشهايي از فلسطين و كشورهاي مختلف سرگردان هستند. به گزارش سازمان ملل متحد، در سال 2007، در اردن، لبنان، سوريه و كرانه باختري رود اردن و غزه، چهار و نيم ميليون فلسطيني آواره به ثبت رسيده بود. اسرائيل هرگز به اين آوارگان اجازه بازگشت نداده است.
ديويد بن گوريون، اولين نخست وزير اسرائيل در روز 18 ژوئيه 1948 در دفتر خاطرات روزانه اش نوشت: ”ما بايد كاري كنيم كه آنها (آوارگان فلسطيني) هرگز نتوانند بازگردند. پيران خواهند مرد و جوانان فراموش خواهند كرد. ” اسرائيل در راستاي اجراي اين وعده، سياست تيراندازي به قصد كشت را عليه فلسطينياني كه سعي داشتند بازگردند، اعمال كرد كه در نتيجه، طي سالهاي دهه 50 ميلادي هزاران فلسطيني كشته شدند.
اما فلسطينيان فراموش نكردند. من به هنگام بازديد از يك اردوگاه آوارگان فلسطيني در بيروت در سال 1998، كودكان خردسال فلسطيني اي را ديدم كه هنوز خواندن و نوشتن ياد نگرفته بودند اما نام اماكني را در اسرائيل تكرار مي كردند و مي گفتند خانه شان آنجا است و با حرارتي كودكانه اعلام مي كردند كه بازخواهند گشت.
از زمان صدور قطعنامه 194 به اين سو، هر طرح صلح جدي اي كه مطرح شده به خاطر موضوع آوارگان فلسطيني به شكست انجاميده. طرح صلح عربستان سعودي با تمام محدوديتهايش، باز با پذيرش محوريت موضوع آوارگان در هر توافق بادوامي، موضوع حل عادلانه اين مسئله را خواستار شده بود. با اين حال هيچ يك از اين طرحهاي صلح تا به امروز موفق نبوده و فلسطينيان كه قديمي ترين جامعه آوارگان موجود در جهان هستند، هنوز بدون هيچ حقوق و يا آينده اي، در حالتي غيرعادي سرگردانند. آخر طبق كدام منطق مثلا، آوارگان كوزوويي، بايد بتوانند به كاشانه هاي خود بازگردند اما فلسطينيان نمي توانند بازگردند؟
اصلاح اين بي عدالتي يك ضرورت اخلاقي و عملي است. كاستن از اهميت حق بازگشت، آن‌گونه كه پيشنهاد دهندگان مختلف طرحهاي صلح تلاش دارند صورت دهند، نه قانوني است و نه عادلانه و محكوم به شكست است. تنها، راه حلي مي تواند موفق باشد كه بتواند ضمن درنظر گرفتن حقوق ديگران، حق بازگشت فلسطينيان را اعاده كند. طرح تشكيل دو كشور اسرائيلي و فلسطيني كه در حال حاضر تبليغ مي شود نمي تواند چنين دستاوردي داشته باشد.
اين طرح باعث به وجود آمدن يك منطقه ارضي فلسطيني مي شود كه قادر به جذب آوارگان نخواهد بود و بر مدعاي اسرائيل در اكثريت بودن يهودي صحه خواهد نهاد كه يعني آوارگان حق بازگشت ندارند. در تلاشهاي قدرتهاي غربي براي يافتن راه چاره اي به جاي اعاده حق بازگشت به آوارگان فلسطيني كه از سالهاي دهه 90 ميلادي آغاز شد، پيشنهاد شده است كه اين آوارگان در كشورهاي ميزبان جذب شوند، به آنان غرامت پرداخته شود و يا اينكه به كشورهاي غربي مهاجرت كنند.
اكثر فلسطينيان نمي خواهند در برابر اين تلاشهاي رسوا براي تضييع حق بازگشت شان تسليم شوند.
براي اين بن بست شصت ساله تنها يك راه حل وجود دارد كه مي تواند حقوق فلسطينيان را اعاده كند، حقوق اسرائيلي ها را رعايت كند و ملزومات عدالت را برقرار كند. تنها تشكيل يك كشور واحد اسرائيلي - فلسطيني مي تواند بازگشت آوارگان را در برگيرد، و همزيستي بادوام فلسطينيان با جامعه يهودي اسرائيل را تضمين كند، هر چند حضور آنان در اين سرزمين خلافي فاحش است.
در سالگرد صدور قطعنامه 194 شوراي امنيت سازمان ملل، وقت آن است كه اين قطعنامه نه تنها به خاطر ناديده گرفته شدني كه اسرائيلي ها اميد آن را داشته اند، بلكه به واسطه صدور قطعنامه اي جديد به خاك سپرده شود. بهتر است اين قطعنامه جديد بر حق بازگشت فلسطينيان به شهرها و روستاهايي كه اجدادشان نسلها در آن ساكن بوده اند تاكيد كند و از اسرائيل ها و فلسطيني ها بخواهد تا اراضي ميان درياي مديترانه و رود اردن را در قالب يك كشور دموكراتيك ميان خود تقسيم كنند كه در آن حقوق تمام شهروندان براي داشتن دين دلخواه، امنيت و مساوات با پشتوانه قانون تامين و تضمين گردد.
تلاشهاي اسرائيل بر سر تملك فلسطين تاريخي نه تنها موفق نبوده بلكه باعث مناقشه و رنج بي پايان شده است. سازمان ملل اسرائيل را ساخت، و حالا هم بايد به وجود آن خاتمه بدهد، البته نه با انفجار و اخراج مردم آن گونه كه در سال 1948 صورت گرفت، بلكه با تبديل ميراث متروك و غم افزاي آن سرزمين به آينده اي پر از اميد براي هر دو ملت در قالب يك كشور. اگر اين اتفاق بيفتد، آن وقت سالگردهايش واقعا ارزش جشن گرفتن خواهد داشت.

* قضا كرمي يك فلسطيني و مولف كتابي است تحت عنوان: “مزدوج با مردي ديگر: معماي غيرقابل حل اسرائيل در فلسطين.”
..............................................................................................
انتهاي پيام/
شنبه 28 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 143]