آيا نرخ بيكاري واقعي است؟

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: آيا نرخ بيكاري واقعي است؟

نرخ بيكاري در فصل پاييز برخلاف گفته‌ها و استدلال برخي مسئولان مبني بر افزايش اين نرخ به دلايلي چون رشد نامطلوب ديگر بخش‌هاي اقتصادي، ريزش روز به روز نيروهاي كار، عملكرد ضعيف بانك‌ها و همراه نشدن آن‌ها با طرح‌ اشتغالزايي بخصوص بنگاه‌هاي زودبازده، ايجاد تنها 52 هزار شغل از يك ميليون شغل مدنظر در سال جاري، نزول چند پله‌اي كشورمان در ميان كشورهاي ديگر جهان در زمينه فضاي كسب و كار، افزايش نرخ بيكاري كشورهاي ديگر به دليل ركود اقتصادي جهاني و حتي نظرات كارگران و كارفرمايان كشور، طبق اعلام مركز آمار كشورمان كاهش يافت.‌

به گزارش ايسنا، نرخ بيكاري كشورمان در حالي 5/9درصد اعلام شده است كه همه عواملي كه به نحوي مي‌توانند با اين مقوله در ارتباط باشند، حاكي از افزايش آن داشتند. ‌

از سويي قبل از اين، وزير كار و امور اجتماعي كه به نوعي متولي اصلي در زمينه اشتغال است در چند اظهار نظر پيش‌بيني كرده بود كه نرخ بيكاري در فصل پاييز افرايش مي‌يابد و براي اين حرف خود نيز استدلال‌هايي چون مشكلات تحميل شده‌ به واحدهاي اقتصادي، كاهش ساخت و ساز ساختمان‌ها و همچنين كاهش اشتغال، در بخش كشاورزي و حمل و نقل را بيان كرده بود. ‌

حتي جهرمي به صراحت اعتقاد خود را نيز اين گونه عنوان كرده بود كه بهترين فصل براي كاهش نرخ بيكاري تابستان و بعد هم بهار است. ‌

علاوه بر وزير كار يكي از معاونان مركز آمار ايران نيز مدتي پيش با توجه به افزايش تعداد فارغ‌التحصيلان، وقوع خشكسالي و نيز تقاضاي زنان براي اشتغال، در مورد افزايش نرخ بيكاري هشدار داده و اذعان كرده بود كه شواهد نشان مي‌دهد نرخ بيكاري در سال‌هاي آينده افزايش مي‌يابد. ‌

از سخنان و هشدارهاي مقام‌هاي دولتي كه بگذريم، كارگران و كارفرمايان كشور نيز همواره به همين منوال كاهش نرخ بيكاري در كشور آن هم در فصل پاييز را نمي‌پذيرند و اين نرخ را واقعي نمي‌دانند. ‌

حسن صادقي - معاون خانه كارگر - از جمله مقامات كارگري است كه هرچند ديگر وزارت كار، خانه كارگر را نماينده كارگران نمي‌داند اما همچنان جمعيت كارگري كشور با خانه كارگر در ارتباط هستند و به همين دليل نيز او يكي از استدلال‌هايي كه براي غيرواقعي دانستن نرخ بيكاري به كار مي‌برد بيشتر شدن مراجعات متقاضيان كار به خانه كارگر براي به دست آوردن يك شغل مي‌داند. ‌

وي مي‌گويد: اعلام اين نرخ بيكاري مانند آن است كه معجزه‌اي اتفاق افتاده باشد و اعلام اين نرخ بيكاري جنبه تبليغاتي دارد. ‌

صادقي، نرخ بيكاري كه از سوي برخي موسسه‌هاي بين‌المللي مانند اكونوميست اعلام مي‌شود را واقعي‌تر مي‌داند و عنوان مي‌كند: نرخ بيكاري كشور اكنون 12 تا 13 درصد است و چگونه در حالي كه همه كشورها به دليل وضعيت اقتصادي جهان نرخ بيكاري‌شان افزايش يافته، نرخ بيكاري كشور ما، كاهش يافته است؟ ‌

اما علاوه بر معاون خانه كارگر، يكي از اعضاي كانون عالي شوراهاي اسلامي كار كه نماينده كارگران در شوراي عالي كار نيز است و به نحوي جزو تشكل تاييد شده وزارت كار به حساب مي‌آيد هم اين آمار را اصولي نمي‌داند و بيان مي‌كند كه اين آمارها و اطلاعات با واقعيت فاصله و انحراف دارند. ‌

ولي‌اله صالحي در گفتگو با ايسنا اين گونه آمار و اطلاعات را تخميني مي‌داند و مي‌گويد: آمار بايد داراي ماخذ قوي باشند و نبايد به گونه‌اي باشند كه با واقعيت‌ها فاصله داشته باشند.

نمي‌دانم كه اين آمارها چگونه تهيه مي‌شوند و با چه روشي به‌دست مي‌آيند ولي وضعيت كشور به گونه‌اي است كه بايد بيش از اين‌ها در زمينه اشتغال تلاش شود. ‌

به گفته اين عضو شوراي عالي كار، آنچه در حال حاضر مشخص است، بيشتر واحدهاي صنعتي كشور روز به روز در حال ريزش نيرو هستند و از سوي ديگر سيستم بانكي كشور با طرح بنگاه‌هاي زودبازه همراهي نكرده است. ‌

علاوه بر كارگران، كارفرمايان كشور نيز مانند دو شريك اجتماعي خود (كارگران و دولت) نرخ بيكاري اعلام شده كشور را واقعي نمي‌دانند. ‌

يكي از اعضاي هيات مديره كانون عالي كارفرمايان كشور نرخ بيكاري كشور را با توجه به شرايط اقتصادي موجود بيش از 5/9 درصد اعلام شده مي‌داند و عنوان مي‌كند كه هيچ‌وقت نمي‌توان انتظار داشت كه واقعيت‌ها بيان شوند. ‌

ولي‌اله داودآبادي اعلام اين گونه آمارها را به دليل ايجاد آرامش در ميان اقشار بيكار جامعه بيان مي‌كند و مي‌افزايد: حتي در كشوري مانند آمريكا كه نرخ بيكاري آن 5/7 درصد اعلام شده است نيز شايد نرخ بيكاري بيش از اين ميزان باشد. ‌

او اضافه مي‌كند: هنوز طرح بنگاه‌هاي زودبازده به اتمام نرسيده‌ و با توجه به اختلاف ميان وزير كار و رئيس سابق بانك مركزي در گذشته كه وقفه‌اي در اجراي اين طرح به وجود آمد و از سوي ديگر كارخانه‌ها هم توليد آن‌چناني ندارند، بنابراين نرخ بيكاري هم وضعيت مطلوبي نداشته است. ‌

به هرحال همه اين حرف‌ها نشان از بي‌اعتمادي هر سه شريك اجتماعي دولت، كارگر و كارفرما به آمارهاي ارائه شده در مورد نرخ بيكاري دارد تا جايي كه خود وزير كار نيز مدتي پيش گفته بود: ‌

در اين زمينه علي‌رضا زاهديان - معاون طرح‌هاي آماري مركز آمار - در گفت‌و با ايسنا مي‌گويد: مركز آمار در انتشار اطلاعات از جمله نرخ بيكاري مستقل و بي‌طرف عمل مي‌كند، زيرا با افزايش يا كاهش اين ارقام مركز آمار مورد بازخواست قرار نمي‌گيرد. ‌

وي مي‌گويد: در طرح آمارگيري نيروي كار بيش از40 سوال درباره خصوصيات شاغلان و بيكاران مطرح مي‌شود و قضاوت درباره نتايج اين طرح بايد پس از تحليل تعدادي از سوالات انجام گيرد، قضاوت بدون تحليل، نمي‌تواند راهگشا باشد. اين تحليل‌ها مشخص مي‌كند در كدام بخش‌ها موفق عمل كرده‌ايم و در كدام بخش‌ها نياز به كار بيشتري داريم. ‌

وي درباره آمارگيري نيروي كار خاطر نشان مي‌كند: اين آمارگيري با يكي از روش‌هاي نوين به نام نمونه‌گيري چرخشي يا‌Rotation sampling كه در بسياري از كشورهاي پيشرفته مورد استفاده قرار مي‌گيرد انجام مي‌شود به اين صورت كه در هر فصل 50 درصد از خانوارهاي انتخاب شده با فصل قبل و فصل مشابه سال قبل مشترك هستند.

زاهديان در توضيح تعريف بيكاري تصريح مي‌كند: بيكار به كسي گفته مي‌شود كه آمادگي و توانايي كار كردن را داشته و در جستجوي كار نيز باشد همچنين در هفته مرجع (يعني هفته قبل از آمارگيري) شاغل نبوده باشد. ‌

معاون طرح‌هاي آماري مركز آمار مي‌افزايد: تعاريف مورد استفاده در اين آمارگيري از سال 1383 به بعد منطبق با استانداردهاي بين‌المللي است كه توسط سازمان بين‌المللي كار يا ‌ ‌ILOتصويب شده است. ‌

به گفته وي قبل از سال 1383 شاغل به كسي اطلاق مي‌شد كه حداقل دو روز در هفته مرجع كار كرده باشد اما با تعريف كنوني شاغل به كسي گفته مي‌شود كه در هفته مرجع حداقل يك ساعت كار كند. ‌

وي در پاسخ به سوال ديگري درباره اينكه آيا كسي كه در هفته فقط يك ساعت كار مي‌كند واقعا شاغل است؟ مي‌گويد: بعضي مشاغل مانند وكالت، تدريس در دانشگاه، كارهاي ساختماني و تزئيني ساعت كار كمي دارند اما در توليد نقش داشته وايجاد درآمد مي‌كنند بنابراين نمي‌توان به دليل ساعت كم كاري، آنها را بيكار به حساب آورد. ‌

با توجه به اينكه ساعت كاري برخي مشاغل با تغيير فصل، افزايش يا كاهش مي‌يابد ممكن است با افزايش ساعت كار در تعريف فرد شاغل، آمار درستي به دست نيايد به همين دليل يكي از سوالاتي كه در اين طرح پرسيده مي‌شود اين است كه آيا فرد از ساعت كاري و درآمدش راضي است يا تمايل به پذيرش شغل ديگري نيز دارد. ‌

بر اين اساس در مجموع در سه فصل سال جاري، به ترتيب شاهد سه نرخ 6/9، 2/10 و 5/9 درصد براي بيكاري كشور بوده‌ايم كه تنها در صورتي كه نرخ بيكاري فصل زمستان كمتر از 3/10 درصد باشد،‌ سرانجام نرخ بيكاري سالانه كشورمان مي‌تواند تك‌رقمي شود. ‌

جمعه 27 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 327]