19 دي؛ سالگرد قيام خونيني كه سرنوشت ساز شد

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: 19 دي؛ سالگرد قيام خونيني كه سرنوشت ساز شد
قم - خبرگزاري مهر: 19‌دي سالروز قيام خونين مردم قم است، روزي كه برگ زرين و سرنوشت ساز را در تاريخ انقلاب اسلامي گشود، برگي كه حادثه ساز شد و توانست طومار 2500 ساله رژيم ‏شاهنشاهي را از تاريخ ايران برچيند.‏

به گزارش خبرنگار مهر در قم، با توجه به اهميت اين روز و لزوم آشنايي نسل حاضر مروري داريم بر اتفاقات و حوادث ‏اين قيام خونين و براي اين منظور با الهام از خاطرات و مشاهدات شاهدان و اسناد مركز اسناد انقلاب اسلامي، ‏گوشه‌هايي از مجاهدت و اهداف متعالي حماسه سازان 19‌دي را به تصوير مي كشيم، هر چند كه قلم از تبيين و تصوير شرايط خفقان و ترس و ‏دلهره آن زمان عاجز است.

درك زماني كه يك پليس دوره گرد بر يك شهر حكومت بي چون و چرا مي‌كرد و درك شرايطي كه هيچ اميدي به ‏پيروزي نيست و جانها نيز در خطر حتمي است و اينگونه حماسه آفريدن، براي نسل امروز به نظر مي‌رسد مشكل باشد. ولي نگاهي به ‏عاشورا و كربلا و به جان و دل خريدن تبعات انجام وظيفه و تكليف تا حدودي انسان را به تجزيه و تحليل درست اين گونه وقايع رهنمون ‏مي‌سازد.‏

روز 17 دي است معمولا ساعت چهار و 30 دقيقه تا پنج بعد‌ازظهر روزنامه اطلاعات در قم توزيع مي‌شود ولي هيچ كس از توطئه رژيم خبر ندارد. پاسي از ‏غروب مي‌گذرد، در روزنامه فروشي‌ها شاهد فضاي غريبي هستيم، برخي آهسته پچ پچ مي‌كنند و مطلبي را نشان هم مي‌دهند و با ناراحتي سر ‏خود را تكان مي‌دهند و با سرعت رد مي‌شوند. افراد جديدي را مي‌بيني كه روزنامه مي‌خرند، براي روزنامه فروش هم هنوز اين سؤال وجود ‏دارد مگر در روزنامه اطلاعات چه نوشته شده است، حدود ساعت هفت شب است، تلفنها به صدا درآمده است، برخي از طلبه‌ها در ‏منازل اساتيدشان هستند،‌ از طلبه‌اي كه تا حدودي مرا مي‌شناسد موضوع را مي‌پرسم، مقاله ارتجاع سرخ و سياه به قلم رشيدي مطلق كه ‏مشخص است مستعار است را نشانم مي‌دهد.‏

با خواندنش آتش به جانم مي‌افتد، از اين همه بي‌شرمي و توهين به آقاي خميني سخت متاثر مي‌شوم. اين نامه از آقاي خميني به عنوان ‏فردي ماجرا جو، بي اعتقاد، وابسته و سر سپرده به مراكز استعماري، جاه طلب، مجهول‌الهويه، عامل ارتجاع سرخ و سياه، عامل واقعه ننگين ‏‏15 خرداد، سيد هندي و... نام برده بود.‏

‏پاسي از شب گذشته، مدرسين سطوح عالي حوزه همه به نحوي از موضوع با خبر شده‌اند در اين ميان آيت‌الله يزدي و حجت‌الاسلام سيد حسين موسوي تبريزي ‏سخت در تكاپوي برپايي جلسه مدرسين حوزه هستند.

نيمه شب جلسه مدرسين حوزه علميه براي تصميم‌گيري عليه اين ‏اقدام ننگين در منزل آيت‌الله نوري همداني برپا مي شود، سرعت عمل مدرسين براي تصميم‌گيري از نكات مهم و مورد توجه است.‏

در مقابل روزنامه آقايان مشكيني، طاهري خرم‌آبادي، مؤمن، صانعي، يزدي، وحيد خراساني، مكارم، سبحاني، محمدي گيلاني، نوري همداني ‏و... همه جمع هستند، به اتفاق تصميم مي‌گيرند در اعتراض به درج اين مقاله توهين‌آميز، فردا هيجدهم دي ماه، دروس حوزه علميه را تعطيل ‏كنند و در اين زمينه با مراجع تقليد نيز هماهنگي شود.‏

روز هيجدهم دي است‏، دروس حوزه تقريباً به طور كامل تعطيل شده و مراجع نيز درس‌هاي خود را تعطيل كرده اند. در مدارس حقاني، خان، رسالت، كرماني و ‏حجتيه، جنب و جوش خاصي به چشم مي‌خورد، در اغلب اين مدارس مقاله مذكور نصب شده و در پي نوشتي آمده است، ساعت هشت صبح منزل ‏آيت‌الله گلپايگاني.‏

ساعت هشت صبح، مدرسه خان شور ديگري دارد، حجت‌الاسلام فاكر بر روي پله‌ها با صداي بلند مقاله را مي‌خواند، عده‌اي فرياد «درود بر ‏خميني» سر مي‌دهند، هر لحظه بر طلاب مدرسه خان افزوده مي‌شود و تعداد آنها به بيش از 150 نفر مي‌رسد، با اينكه حركت خود‌جوش ‏است ولي مثل اينكه به صورت غيبي هدايت مي‌شود. همه آرام به سوي منزل آيت‌الله گلپايگاني حركت مي‌كنند.‏

محوطه بيروني و دروني بيت ايشان پر مي‌شود، آقاي گلپايگاني خيلي زود مي‌آيند، چهره افسرده،‌ غمگين، ناراحت و نگراني دارند، تا شروع به ‏بسم‌الله الرحمن الرحيم مي‌كند آيه استرجاع را مي‌خوانند انالله و انا اليه راجعون، بغض طلاب مي‌تركد و صداي گريه از هر سو بلند مي‌شود، ‏ايشان مي گويند: "ما هم از وارد شدن اين ضايعه بزرگ بر جامعه روحانيت و بر فقه و اجتهاد خبردار شديم، اينها اشتباه مي‌كنند اينها فكر نكنند ‏ما ديگر سكوت كرده‌ايم و چيزي نخواهيم گفت و دست بر مي‌داريم، اينها بايد بدانند كه اگر سر نيزه را حتي به زير گلوي ما بگذارند، ما ‏حرفمان را مي‌زنيم". معظم‌له ضمن اينكه طلاب را به وحدت و ادامه اعتراض دعوت مي‌كنند تصريح مي كنند كه "علما همه با كار‌هاي رژيم ‏مخالفند".‏

سخنان حضرت آيت‌الله العظمي گلپايگاني طلاب را خيلي دلگرم مي كند و آنها را به ادامه مبارزه تشويق مي كند، همانجا اعلام مي شود ‏مقصد بعدي منزل آقاي شريعتمداري است.‏

‏ساعت حدود 5/10 صبح‏، جمعيت از منزل آيت‌الله گلپايگاني وارد خيابان چهارمردان مي شود. افضلي افسر شهرباني به راننده گريدر دستور مي دهد كه به سمت مردم حركت ‏كند. از حركات راننده گريدر عده‌اي از مردم روي يكديگر مي افتند. تني چند از طلاب با سنگ به سمت راننده و پليس حمله مي كنند و همين ‏باعث مي شود جمعيت به طور متفرق به سمت منزل آقاي شريعتمداري حركت كند.

در منزل ايشان ابتدا اطرافيان با بيان اينكه "آقا مريض هستند، ‏خودمان پي‌گيري مي‌كنيم" سعي بر متفرق كردن جمعيت دارند، اما اصرار طلبه‌ها باعث مي شود بعد از يك ساعت آقاي شريعتمداري بيايند و بيان مي كنند "ما قبل از ورود شما مشغول فعاليت و پي‌گيري بوديم، باز هم دنبال مي‌كنيم و كار زيادي از دست ما بر نمي‌آيد". در پايان هم اعلام مي شود ساعت سه بعد از ظهر طلاب در حسينيه حضرت ‏آيت‌الله العظمي نجفي جمع خواهند شد.‏

‏ساعت 4 بعد از ظهر روز هيجدهم دي ماه، حسينيه آقاي نجفي و كوچه مقابل مملو از جمعيت است، آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي كه سخت ناراحت به نظر مي‌رسند در پله دوم منبر قرار مي گيرد و مدتي به همراه طلاب گريه مي كند و مي گويد: "آيا شايسته است در يك روزنامه كثيرالانتشار به يك عالم ‏رباني و سيد جليل محترم توهين شود. بنده ايشان را مي شناسم و مقام حبش به ائمه اطهار و ولايتش و خلوص ‏نيتش و عباداتش و فضل و كمالش را من مي‌دانم". معظم له اضافه مي كنند: "من اين مصيبت‌هايي كه در اين دوران اخير ‏ديدم و در طوب عمرم نديده بودم".‏

پس از سخنان آيت‌الله مرعشي نجفي جمعيت به سوي منزل آيت‌الله روحاني مي روند و در آنجا وي نيز اقدام رژيم را توطئه‌‌اي براي حوزه ‏دانسته و طلاب را به اتحاد دعوت مي كند.‏

از بعد ‌از ظهر روز هجدهم مردم قم به ويژه اصناف و بازاريان در اجتماعات شركت ‏‏‌مي كنند. در مسجد اعظم (محل تجمع طلاب و اقشار مختلف مردم در آن زمان)، طلاب منتظر سخنان آيت‌الله حاج شيخ مرتضي حائري هستند. وي در سخن كوتاهي ضمن محكوم كردن اين حركت رژيم با ‏بيان اينكه رژيم مي‌خواهد مسجد اعظم را هم مانند فيضيه كند از ادامه سخن گفتن باز مي ايستد.‏

در روز نوزدهم، بازار قم به نشانه حمايت از حوزه و محكوم كردن اقدام رژيم در درج مقاله موهن در روزنامه اطلاعات تعطيل مي شود، تعطيلي بازار جريان ‏مبارزات را خيلي داغ مي كند، دروس حوزه نيز همپاي تعطيلي بازار تعطيل مي شود.‏

طلاب و بازاريان ‏ساعت 9 صبح جلوي مسجد نوميدان آستانه‏ اجتماع و پس از آن به سوي مسجد اعظم حركت مي كنند. در مسجد اعظم با تعطيل شدن درس آقاي شريعتمداري جمعيت چندين ‏برابر مي شود.‏

در اين روز تا حدود زيادي ترس مردم ريخته است، اقشار مختلف مردم، رفتن به منازل آيات را پي مي‌گيرند. صبح روز نوزدهم به ترتيب ‏آقايان‌هاشم آملي، علامه طباطبايي، آيت‌الله يزدي، آيت‌الله وحيد خراساني و آيت‌الله مكارم سخنراني مي‌كنند و نزديك ظهر اعلام مي‌شود ‏بعد از ظهر تظاهركنندگان به سوي منازل آيت‌الله نوري همداني و آيت‌الله مشكيني خواهند رفت.‏

ساعت 3 بعد از ظهر، جمعيت بي‌سابقه‌اي در خيابان بيگدلي و منزل آيت‌الله نوري همداني اجتماع كرده‌اند. كل خيابان بيگدلي را بلند‌گو‌كشي كرده‌اند، و به نظر مي رسد ‏جمعيت شركت كننده در اين مراسم بيش از 10 هزار نفر باشد كه در شرايط كنوني غيرقابل تصور است.

‏ابتدا حجت‌الاسلام سيد حسين موسوي تبريزي سخنان شديد‌اللحني ايراد مي كنند، سپس آقاي نوري همداني در سخنانش با خواندن اين بيت كه "مه فشاند نور و سگ عو عو كند"، مي گويد: خميني مانند ماه مي‌تابد و از عوعو كردن سگ نتيجه‌اي جز خسته كردن خويش، جز منفور كردن خودش چيز ديگري عايد نويسنده نخواهد ‏شد.‏

وي اضافه مي كند: هدفي كه معظم له دارند هدف روحانيت و هدف همه ملت ايران است.‏

‏‏بعد از سخنراني آيت‌الله نوري‏همداني، شور وصف ناشدني در بين مردم ايجاد مي شود، شعار درود بر خميني و مرگ بر حكومت يزيدي چندين مرتبه از سوي تظاهركنندگان سر داده مي شود كه با تشويق ديگران جمعيت آرام مي گيرد و بدون شعار جمعيت جهت حضور در منزل آيت‌الله مشكيني به سمت چهارراه ‏بيمارستان حركت مي كند.‏

ساعت حدود 30/4 بعد از ظهر‏ است، در چهار راه بيمارستان ماموران شهرباني و ساواك آرايش ويژه‌اي گرفته‌اند، كه نشان دهنده وقوع حوادثي خونين است.‏

تظاهركنندگان آرام در حال پيشروي هستند، كنار بانك صادرات تحرك بيشتري به چشم مي‌خورد. يكدفعه شيشه‌هاي بانك با صداي مهيبي ‏فرو مي ريزد و افرادي كه در آن نزديكي هستند، مي‌گويند: ماموري اقدام به شكستن شيشه‌ها كرده است.‏

اما ماموران رژيم ستم شاهي كه به دنبال بهانه اي هستند، اين انفجار را بهانه مي‌كنند و با باتوم به جان مردم مي‌افتند، از گوشه ميدان جايي كه رييس شهرباني ايستاده است صداي تيري بلند مي‌شود و پس از آن صداي تيراندازي‌ها متعدد ديگري به گوش مي‌رسد، هر كس ‏به طرفي مي‌دود، صحنه عجيبي به پا مي‌شود، مردم در زير دست و پا له مي‌شوند. سر و دست است كه به وسيله باتوم‌هاي ماموران ‏شكسته مي‌شود.

شعار‌ها هر لحظه تندتر مي‌شود مردم در كوچه‌ها و مدرسه حجتيه سنگر مي‌گيرند و با پرتاب سنگ و آجر با ماموران درگير ‏مي‌شوند. فرياد و آتش و دود و خون درهم مي‌آميزد، خون حركت ساز مي‌شود، هر گوشه‌اي شهيد و مجروحي افتاده است، هر كسي سعي ‏مي‌كند به نحوي مجروحين را كمك كند كه به دست ماموران نيافتند.‏

شعار درود بر خميني، خميني عزيزم بگو تا خون بريزم. مرگ بر حكومت يزيدي، با انگشتان خون آلود مجروحين در حال نقش بستن بر در و ‏ديوار كوچه‌هاي منتهي به چهارراه بيمارستان است.‏

درگيري به داخل مدرسه حجتيه، خيابان ارم و گذر خان كشيده مي‌شود. در گذر خان ماموران يك بار ديگر مردم را به گلوله مي‌بندند و با ‏شليك گاز اشك‌آور و با باتوم به جان آنها مي‌افتند. در مدرسه حجتيه يكي از طلاب را با تير مي‌زنند خون او مدرسه را رنگين مي‌سازد، پير ‏مردي در داخل مدرسه آجر و سنگ براي جوانان مي‌آورد و...‏

غروب غمباري است، بوي باروت فضاي شهر را پر كرده است، احساس مي‌كني در شهر حكومت نظامي است، از هر طرف مي‌روي با ماموري ‏برخورد مي‌كني، خيابان صفائيه، كوي آمار، كوچه ممتاز، ارم و حجتيه مملو از كفش، عمامه و عبا است، بيمارستان آيت‌الله گلپايگاني، كامكار و ‏سهاميه پر از زخمي و شهيد است، در برخي بيمارستان‌ها ماموران زخمي‌ها را به تخت‌ها زنجير كرده‌اند، صحنه دلخراشي است، كاركنان ‏بيمارستان‌ها در صددند به نحوي آنها را فراري دهند.

بيمارستان آيت‌الله گلپايگاني تا حدود قابل توجهي امن است بنابراين زخمي‌ها را به آنجا ‏برده‌اند، هر كسي تعداد شهدا و زخمي‌ها را رقمي مي‌گويد كه هولناك است. صحبت از 100 نفر و حتي 200 و 300 نفر است. حكومت تقريباَ نظامي ‏باعث شده خيلي‌ها نتوانند به خانه‌ها و حجره‌هايشان بروند، امشب، شب نگران كننده‌اي براي مردم قم است، خيلي‌ها از سرنوشت ‏فرزندان، پدران، برادران و دوستان خود هيچ خبري ندارند.‏

‏ صبح روز بيستم دي، تحركات بين علما، مراجع و مردم، حكايت‌هاي بسياري را نويد مي‌دهد، قيام 19‌ دي به بار نشسته است و مظلوميت شهدا، مردم و خون‌ها ‏حركت ساز شده است، نهضت، آهنگ و شتاب تازه‌اي به خود گرفته، پيام تند و آتشين امام خميني (ره) به مناسبت فاجعه 19‌دي روح تازه‌اي در ملت مي دمد، اجتماع پشت اجتماع جلسه دنبال جلسه، هسته‌هاي مقاومت در منازل و محله‌ها شكل مي گيرد.

و اين نهضت نهضتي بود كه به شهر‌هاي ديگر كشيده شد، ‏تبريز، يزد، جهرم، تهران، مشهد، قيام در پي قيام، هفته بدنبال هفته و چهلم در پي چهلم ايجاد شد، نهضت فراگير شد و ثمر داد و امام آمد ‏و 22 بهمن پديد آورد، آري اين چنين كرد قيام 19‌دي ... .‏
پنجشنبه 19 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 57]