مناقشه گازي روسيه و اوكراين مي تواند مسيرهاي جايگزين را پيش اورد

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: مناقشه گازي روسيه و اوكراين مي تواند مسيرهاي جايگزين را پيش اورد
تهران/ واحد مركزي خبر/ اقتصادي 87/10/18
خبرگزاري اسوشيتدپرس از مسكو گزارش داد، بحران گازي در اروپا ناشي از اختلافات گازي روسيه و اوكراين مي تواند موجب سرعت بخشيدن به تلاشهاي روسيه براي احداث خط لوله هاي جايگزين انتقال گاز به اروپا شود با اين حال هرگونه پروژه اي با موانع سياسي و اقتصادي بزرگي همراه است.
روسيه و اوكراين سالهاست كه درباره مسايل گازي اختلاف دارند و زمستان امسال نيز صادرات گاز روسيه به اروپا به همين علت دچار اختلال شده است. روسيه يك چهارم گاز اروپا را تامين مي كند و هشتاد درصد از صادرات گاز اين كشور به اروپا از طريق خاك اوكراين صورت مي گيرد.
به عقيده تحليلگران مسئله اصلي اين است كه روسيه و شركت گازپروم اين كشور تاچه حد درباره قطع صادرات گاز به اروپا مقصر هستند. اگر اروپا روسيه را مقصر بداند اين مسئله مي تواند طرحهاي گاز پروم روسيه براي احداث خط لوله هاي جديد كه خاك اوكراين را دور مي زند با مشكل روبرو كند با اين حال اگر اروپاييها اوكراين را مقصر بدانند ترديد هاي خود را براي وابسته كردن اروپا به صادرات بيشتر روسيه از بين خواهند برد.
اندرو نف تحليلگر مسايل انرژي مي گويد صادرات گاز روسيه به اروپا مشكل اصلي نيست بلكه اين مسيرهاي انتقال گاز روسيه به اروپا است كه مشكل اصلي را ايجاد كرده است.
گفتني است احداث هر گونه خط لوله جديد چندين سال طول خواهد كشيد، پيشرفته ترين خط لوله موسوم به خط لوله نورث استريم يا جريان شمالي خط لوله اي دريايي است كه از درياي بالتيك عبور مي كند و قرار است ويبورگ در روسيه را به گريفسوالد در المان متصل كند. روسيه به شدت احداث اين خط لوله را پيگيري مي كند.
ديميتري پسكوف سخنگوي ولاديمير پوتين نخست وزير روسيه اخيرا اعلام كرده است اين اوضاع تاكيدي بر حياتي بودن تكميل هر چه سريعتر پروژه هايي نظير نورث استريم است كه تضمين كننده اعتبار و ثبات صادرات گاز روسيه به اروپا است.
ميشائيل گلوس وزير اقتصاد المان اين هفته گفت اگر خط لوله نورث استريم احداث شده بود دستكم ما در المان اطمينان بيشتري داشتيم. اين پروژه پانزده ميليارد دلاري با هدف دور زدن جمهوريهاي شوروي سابق از جمله اوكراين كه پس از فروپاشي شوروي در سال هزار ونهصد و نود ويك مناسبات سردي با روسيه دارند پيگيري مي شود.
اين خط لوله ظرفيت انتقال پنجاه و پنج ميليارد متر مكعب گاز را از ميادين گازي روسيه به اروپاي غربي دارد كه اين ميزان يك سوم صادرات كنوني روسيه به اروپا را تشكيل مي دهد.
شركت گازپروم روسيه ، باسف المان ، و شركت هلندي گازوني اعضاي كنسرسيوم احداث خط لوله نورث استريم هستند كه گازپروم پنجاه و يك درصد از سهام اين پروژه را در اختيار دارد.
با اين حال اين پروژه كه بيش از يك دهه پيش از طرح ان مي گذرد با موانع فراواني روبرو است. برخي از منتقدان اروپايي نگرانند كه اين خط لوله موجب افزايش وابستگي اروپا به گاز روسيه خواهد شد. لهستان و ديگر جمهوريهاي شوروي سابق و كشورهاي بلوك شوروي سابق كه مسيرهاي سنتي ترانزيت گاز روسيه به شمار مي روند همچنين نگرانند اين خط لوله موجب شود روسيه بدون اينكه صادراتش به اروپاي غربي تهديد شود اين كشور را به قطع گاز تهديد كند.
روسيه در ژوئن سال دو هزارو هفت خط لوله اي ديگر موسوم به جريان جنوبي يا ساوت استريم را پيشنهاد كرد كه توان انتقال سي ميليارد متر مكعب گاز روسيه را از طريق بلغارستان به اتريش يونان و ايتاليا دارد.
كريس ويفر كارشناس بانك اورال سيب در مسكو مي گويد تامين اعتبار مورد نياز اين خط لوله در شرايط كنوني كه بهاي انرژي به شدت كاهش يافته و منابع اعتباري بسيار كم است بسيار دشوار شده است.ويفر گفت دور زدن اوكراين بهاي فراواني را به روسيه تحميل خواهد كرد.
اتحاديه اروپا و امريكا خط لوله اي دو هزار مايلي را براي انتقال گاز جمهوري اذربايجان و تركمنستان به اروپا از طريق خاك تركيه پيشنهاد كرده اند. اين خط لوله كه نابوكو نام دارد در حقيقت خط لوله اي براي انتقال گاز طبيعي به اتريش از طريق خاك بلغارستان روماني و مجارستان است. اين خط لوله از ارزروم در تركيه به بومگارتن كه پايانه توزيع گاز در اتريش است كشيده خواهد شد.
طرح احداث اين خط لوله، فوريه دو هزار و دوي ميلادي،نخستين بار پس از مذاكره دو شركت گازي او ام وي اتريش و بوتاچ تركيه به طور رسمي مطرح شد. در ژوئن دو هزار و دو، پنج شركت مختلف، پرتكل احداث اين خط لوله را امضا كردند و در پي آن در اكتبر دو هزارو دو، توافق همكاري در اين زمينه به امضا رسيد.
كميسيون اروپا در دسامبر دو هزار و سه ميلادي، پنجاه درصد هزينه هاي تخميني بررسي امكان احداث اين خط لوله، از جمله تحليل بازار و بررسيهاي فني، اقتصادي و مالي آن را متقبل شد. پنج شريك خط لوله نابوكو، در بيست و هشتم ژوئن دو هزارو پنج ميلادي، توافقنامه اي براي تاسيس شركت سهامي اجراي ان را امضا كردند و در فوريه دو هزار و هشت، شركت ار وي دبليو آلمان نيز به سهامداران اين كنسريوم پيوست. در يازدهم ژوئن دو هزارو هشت ميلادي بود كه نخستين قرارداد عرضه گاز از جمهوري آذربايجان از طريق خط لوله نابوكو به بلغارستان به امضا رسيد.
يك شركت لهستاني در حال بررسي امكان برقراري ارتباط خط لوله نابوكو به لهستان است.
خط لوله نابوكو از جمله برنامه هاي شبكه انرژي اتحاديه اروپا است و بررسي امكان احداث آن تحت وام بلاعوض اتحاديه اروپا صورت خواهد گرفت.
پيش بيني مي شود احداث اين خط لوله در سال دو هزارو ده آغاز شود و عمليات احداث سال دو هزار و سيزده به پايان خواهد رسيد. هزينه احداث اين خط لوله هفت ميليارد و نهصد ميليون دلار تخمين زده شده است. شركت او ام وي اتريش شركت اصلي در اجراي پروژه نابوكو به شمار مي رود.
گاز انتقالي توسط خط لوله نابوكو توسط چندين كشور منطقه خاورميانه و آسياي مركزي تامين خواهد شد. منبع اصلي اين خط لوله فاز دوم ميدان گازي شاه دنيز جمهوري آذربايجان به شمار مي رود كه سال دو هزارو سيصد به بهره برداري مي رسد. توافقنامه اي براي استخراج سالانه هشت ميليارد متر مكعب گاز طبيعي از اين ميدان گازي به امضا شده است و توافقنامه اي ديگر نيز براي توسعه اين ميدان به امضا رسيده است.
تركمنستان قرار است سالانه ده ميليارد متر مكعب گاز خط لوله نابوكو را تامين كند. اين كشور ذخاير گازي طبيعي فراواني دارد كه از جمله آن ميدان گازي دولت آباد است. گاز طبيعي اين ميدان گازي مي تواند از طريق خط لوله دو سوي درياي خزر(ترانس كاسپين) از خاك ايران ترانزيت شود.
ايران همچنين پيشنهاد كرده است كه گاز خط لوله نابوكو را تامين كند.
قزاقستان نيز در دراز مدت به جمع كشورهاي تامين كننده گاز خط لوله نابوكو خواهد پيوست كه ذخاير اين كشور نيز از طريق خط لوله دو سوي درياي خزر يا ترانس كاسپين منتقل خواهد شد.
مصر نيز ذخاير فراواني در منطقه دلتاي نيل شناسايي كرده است كه مي تواند سه ميلياردو پانصد ميليون متر كمعب گاز طبيعي خط لوله نابوكو را از طريق خط لوله موسوم به عرب گاز تامين كند.
عراق نيز مي تواند از جمله تامين كنندگان گاز خط لوله نابوكو باشد.
يكي از مسيرهاي جايگزين اين خط لوله، خط لوله ساوت استريم پروژه مشترك گازپروم روسيه و شركت اني ايتاليا است كه انتقال گاز روسيه و احتمالا كشورهاي آسياي مركزي را از طريق درياي سياه به اروپا ممكن مي سازد. تفاهمنامه اين خط لوله بيست و سوم ژوئن سال دو هزار و هفت ميلادي به امضا رسيد.
بخشي از اين خط لوله كه در آب واقع شده است، نهصد كيلومتر طول دارد و در بيشترين عمق دو هزار متري مستقر خواهد شد و از ايستگاه فشرده سازي برگووايا روسيه تا شهر بندري بورگاس بلغارستان كشيده خواهد شد. بخش خشكي اين خط لوله به دو شعبه تقسيم مي شود يكي از شعب ان جنوب غربي مسير بلغارستان يونان و درياي ادرياتيك را به سمت ايتاليا طي مي كند و شعبه ديگر آن از بلغارستان به مقصدي نامعين كشيده خواهد شد.
روسيه ژانويه و فوريه دو هزار و هشت ميلادي قراردادهايي سه جانبه با بلغارستان، صربستان و مجارستان درباره احداث اين خط لوله در خاك اين كشورها امضا كرده است. قراردادهاي روسيه با بلغارستان و مجارستان بر اساس شرايط برابر امضا شده است. درحاليكه در قرارداد روسيه و صربستان، روسيه داراي پنجاه و يك درصد سهام و صربستان چهل و نه درصد سهام را داراست.
اين خط لوله ظرفيت انتقال تا سي ميليارد متر مكعب گاز را دارد و هزينه احداث ان بيش از ده ميليارد دلار براورد شده است. گازپروم در نظر دارد تا پايان سال جاري ميلادي تحقيقات بازاريابي و امكان احداث اين خط
با اين حال اين نگراني وجود دارد كه روسيه و چين كه در حال حاضر بيشتر منابع انرژي منطقه اسياي مركزي را خريداري مي كنند و احتمالا نابوكو بايد از خاك ايران عبور كند.
اندرو نف مي گويد احداث اين خط لوله مي تواند تحت تاثير فشارهاي غرب به ايران درباره برنامه هسته اي اين كشور قرار گيرد.
كارشناسان مي گويند حتي اگر اروپا بتواند مسيري براي خط لوله نابوكو پيدا كند و منابع گازي انرا نيز تامين كند اين خط لوله تنها قادر به تامين شش تا هشت درصد تقاضاي گاز اروپا تا سال دو هزارو بيست خواهد بود.
167/106
پنجشنبه 19 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 112]