جنگل باقى مانده از دوران باستان

واضح آرشیو وب فارسی:حيات نو: جنگل باقى مانده از دوران باستان
علرضا اسلام پناه- جنگل ابر شاهرود ك از زباترن و خوش آب و هواترن جنگل‌ها دناست كه در 45 كلومتر شمال شرق شاهرود در مسر جاده آزادشهر و پس از عبور از مان باغات باصفا بسطام و تحت تأثر قرار گرفتن در فضا عرفان قطبن عالم عرفان سلطان العارفن بازد بسطام و شخ ابوالحسن خرقان كه در 10 قرن پش م گفت : هر كه در ان سرا درآد نانش دهد و از امانش م رسد. بر ورا رشته كوه ها دوردست و در امتداد قله متر شاهوار ابرها را مشاهده م كن كه گو در چنگال ها تز كوه گرفتار آمده اند و جنگل روا ا بر را نود م دهند. ان جنگل در مجاورت روستا ابر واقع شده و ازآنجا كه در اغلب مواقع فضا ان جنگل را پوشش از اقانو س از ابر فرا گرفته به ان نام مشهور است و به باور بسار از گردشگران زباترن چشم انداز طبعت اران و جهان محسوب م شود و ارزش آن به عنوان بخشى از ميراث طبع ايران ‌زمين ، هرگز كمتر از تخت‌جمشيد و نقش جهان نيست .جنگل ابر با هزار هكتار وسعت، قسمت از جنگل ها باستان هركان است. جنگل‌ها هركان ك از منحصربه‌فردترن نوع جنگل‌ها در دنا هستند كه همچو ن نوار سبز بر شب‌ها شمال جبال البرز قرار گرفته و سواحل جنوب درا خزر را م‌پوشاند. ان ناحه از حوال آستارا در شمال غرب تا حوال جنگل ابر در شرق اران ادامه م‌ابد.جنگل‌ها هركان كه از دوران ژوراسك به جا مانده‌اند ، / ملون هكتار پوشش جنگل اران را تشكل مداده‌اند كه هم اكنون به / ملون هكتار تقلل افته‌اند. قدمت ان جنگل‌ها كه جزو بقاا دوران سوم زمن‌شناس هستند از ك سو و وجود گونه گاهان چوب به همراه گونه‌ها گاه بسار نادر مانند راش، بلوط، توسكا، نارون، گلاس وحش، بارانك، سرخدار، نمدار و غره از سو دگر، نشان مدهد كه ان اراض م‌توانند همچون موزه زندها مورد استفاده قرار بگرند و بطور كل جنگل ابر به عنوان بارك ترن قسمت از سلسله جبال البرز مرز مان بند بن دو اكوسستم منطقه نمه بابان و جنگل است به‌گونه ا كه م‌توان در جنگل‌ها ان ناحه درختان سوزن برگ را در كنار درختان پهن برگ مشاهده كرد كه ان امر در گونه‌ها جانور هم تاثر گذاشته است. از ان رو م‌توان گفت ارتفاع زاد جنگل از سطح درا، پان بودن درجه حرارت درفصل گرما و وجود چشمه‌سارها فراوان و پوشش جنگل متنوع از شاخصه‌ها ان جنگل است . مزان نزولات جو در ان منطقه بن تا مل متر و متوسط حداكثر دما و حداقل دما درجه م باشد از سو دگر جنگل ابر در محل تلاقي3‌جريان اقليمى اصلى غرب و جنوب آسيا، يعنى پرفشارهاى سيبرى (جريان خشك و سرد) ، پرفشار جنب حاره (جريان گرم و بيابان‌زا) و زبانه‌هاى اطلس و مديترانه (جريان معتدل و مرطوب) است. تركيب اين اقاليم متفاوت و متضاد در يك منطقه كوچك جغرافيايي، در جهان كم‌نظير است.اين تركيب، طى ميليون‌ها سال، ذره ذره و به زحمت توانسته زيست‌بومى بيافريند كه غناى آن موجب شده در شمار ذخاير زيستى كره زمين قرار بگيرد . پارك ملى گلستان، زيستگاه كوچك‌ترين پستاندار جهان است (حشره‌خوار كوچك) ، منطقه حفاظت شده خوارتوران (يوزپلنگ ايرانى و گورخرآسيايى و بعضى از كم‌نظيرترين گونه‌هاى جانورى جهان و پوشش گياهى آن) به عنوان بزرگترن منطقه حفاظت شده خاورمانه ، منطقه حفاظت شده خوش لاق ، منطقه شكار ممنوع تپال در نزدك جنگل ابر واقع شده اند كه قديمى‌ترين جنگل جهان تلقى مى‌شود ؛ جنگلى كه هر درخت آن حامل ميليون شناسه ژنتيك است و به‌واقع در زمينه علوم زيستى يك كتابخانه سبز است .جنگل ابر زاد از مركز شاهرود فاصله ندارد اما تقربا همه چزش با آن فرق دارد. از شهر كه فاصله م‌گر دشت‌ها وسع با پوشش استپ مبن. هر چه پش م‌رو هوا خنك‌تر م‌شود. بوته‌ها بزرگ آوشن كه پوشده از گل‌ها سفدند از دور غرق در برف به نظر م‌رسند. دور دست پر از ابر است. كوه‌ها و ابرها به هم پچده‌اند. ابرها رو ششه باران م‌شوند. پشتر كه م‌رو درخت‌ها شروع م‌كنند به سبز شدن. ك، دو تا، هزار تا. آنچه زاد است چنار است و بلوط و آنچه چشم به دنبال آن م‌گردد اورس است. درخت خاص منطقه ابر كه مثل ابر رو زمن م‌خزد. نم‌شود گفت مه غلظ، در ان جنگل، ابر گردا گردت را م‌پوشاند. خنك و طراوت و بو خوش همراه ابر رو صورتت م‌نشند. ابرها بر گونه و چشم و موت باران مشوند. بشتر به درا مماند كه بدون آبشش م شود در آن نفس كشد.زمن پوشده از گاه است و درخت. اما مشود جا برا چادر زدن پدا كرد. چشمه ترش مكان مناسب است. غروب كه مشود دگر چشم چشم را نمبند. باد به چراغ قوه دست برد. ابرها چنان دوار ساختهاند كه نور كه مافتد ساهات را مقابلت مبن. ابرها در حال جوششاند. انگار كه زمن سماور است بزرگ و جوش آمده ، كه بخار آب با فشار از آن برون م‌زند. سرد سرد است. انگار نه انگار كه در آن واحد مردم تهران از گرما به خانه‌هاشان پناه م‌برند. اگر بنا بر شب مان در جنگل باشد بهتر است سفر همراه با تورها طبعت گرد انجام شود با توجه به سرما شب باد كسه خواب ، لباس گرم و بادگر به همراه داشت . شب كه به نمه مرسد ابرها كمكم كاسه كوزه خود را جمع م‌كنند. دره‌ها اطراف خوب مشخص م شوند. حركت ادامه دارد. دره‌ها از ابر پر و خال م‌شوند. جوشش سرع ابرها جنگل ابر را به آزماشگاه ك كماگر شبه كرده است. كمكم از آسمان هم چشم م‌پوشند. آتش و باد و خاك و آب، شب را هم به عناصر چهارگانه مافزام. در جنگل ابر هچ چز كم نست. تا صبح بدار ماندن م‌ارزد برا انكه تغر رنگ زمن و آسمان را ببن. هر چه م‌گذرد نور بشتر م‌پاشد و ابرها دورتر م‌روند. آفتاب طلوع م‌كند كه بگود قانون زمن هنوز هم بر ان سرزمن حاكم است. م‌خواهد به اد باورد كه در ان سرزمن روا هم، شب روز م‌شود و روز شب. از پشت ابرها و كوه‌ها مآد و م‌ماند. طلوع كه م‌شود پنهدوز باد سوزن نگاهت را نخ م‌كند و به شرق م‌برد .روز مشخص م‌كند كه جنگل ابر پر از تپه است. پوشش تپه‌ها گاه تنك است و گاه انبوه. وارد جنگل‌ها انبوه كه م‌شو باور نم‌كن در استان سمنان هست و باور نم‌كن كه با كور مركز و مناطق حفاظت شده خوارتوران ا آفرقا اران و خوش لاق فاصله چندان ندار و انجاست كه متوجه م شو چرا به شهرستان شاهرود قاره كوچك م گوند . در منطقه چشمه فراوان است و در نزدك هر چشمه خانه كوچك ساخته اند وگوسفند و بزها را .برا مدت نگهدار م كنند . چو پانان از گلستان و روستاها شمال شاهرود به انجا م آند .صبح زود بهترن زمان برا عكاس است مناظر اطراف با پوشش سراسر سبز و گاه رنگ‌اش وادارت م‌كند به بشتر ددن. از دور قلعه ماران كه در دوره الام‌ها بر نوك كوه ساخته شده دده م‌شود. همن قلعه ماران صبح‌ها هنگام طلوع چنان در ابر غرق م‌شود كه احساس م‌كن كشت سرگردان را مان اقانوس آرام دده‌ا.در ته ك از دره‌ها آبشار به نام شُرشُر هست كه به خاطر صعب‌العبور بودن رفتن به آن ممكن نست. تنها برا ماجراجوان ممكن است كه از مسرها سخت و پرتگاه در گروهها كوچك دو سه نفره با راهنما مجرب آن را ببنند. باد همشه به اد داشت كه ابرها خبر نم‌كنند. برنامه‌ها را به دقت باد تنظم كرد و پش از تارك هوا به جا مطمئن رسد. اما برا احتاط هم كه شده در گل‌گشت‌ها هم باد آب و خوراك‌ها شرن و چراغ قوه به همراه داشت. خطر گراز و خرس را هم در مناطق بسار بكر باد اضافه كرد. محل كمپ باد به دقت انتخاب شود.هر لحظه ممكن است حركت ابرها آغاز شود. مثل خورشد از كنار درخت، ابرها از كنارت عبور م‌كنند. به آرام و نرم و زبا و كس باد باشد تا بخوابد و به ابرها نگاه كند . دردل ان فراخنا روا و مه آلود تصور از رنگ ها ب بدل كه در هر فصل از زبا خاص برخوردار بوده و ا نسان نمى‌تواند آن را بيان كند . بهار با لكه ‌اى برف بجا مانده بر شيار دره ها و چمن‌هاى سبز شده همچون ماهوت و مخمل و گل هاى زرد و قرمز و بنفش و آبى و چاله هاى پر آب حاصل از برف و پرندگانى كه در اطراف نشسته و پر م كشند . تابستان با هواى خنك و روح بخش آن ، آبشار آلوچال و اطراق كردن بر بالاى بلندى ها در شب و به نظاره نشستن ماه و ستارگان و سو سوى چراغ هاى دور دست آبادى ها و تماشاى منظره اقيا نوس مه در روز بعد هنگامى كه در زير پا همچون دريايى بكران ديده مى شود . پاز گو طوفا ن از رنگ به پا خواسته و خالق هست با رابطه ا خاص جنگل ابر را طور دگر نقاش كرده است .بهتر است برنامه سفر به جنگل ابر را روزه تعرف نمام تا بتوان ضمن طبعت گرد و گلگشت در جنگل بازدد از دگر جاذبه ها تارخ و عرفان قاره كوچك (شاهرود) مانند مجموعه تارخ بسطام و آرامگاه بازد بسطام و آرامگاه شخ ابوالحسن خرقان ، موزه شاهرود ، كاروانسرا مان‌دشت ، مسجد جامع و آرامگاه ابن من فرومد و روستا شهر تارخ مجن اختصاص داد . گفتن است وجود فرودگاه شاهرود و اماكن اقامت مانند هتل پارامدا و مهمانسرا شاهرود ان امكان را بوجود آورده تا خاطره ا روا در ذهن ها بسپارم .
يکشنبه 15 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات نو]

[مشاهده در: www.hayateno.ws]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 644]