حبس دستاوردهاي علمي در آزمايشگاه ها

واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: حبس دستاوردهاي علمي در آزمايشگاه ها
موفقيت‌هاي علمي زيادي در كشور ما اتفاق مي‌افتد و دانشمندان ما به نتايج خيلي خوبي در عرصه‌هاي مختلف دست يافته‌اند اما اين موفقيت‌هاي كاربردي نشده‌اند و تنها در آزمايشگاه‌ها باقي مانده‌اند.

به گزارش فارس، در اين چند ماه اخير، خبرهاي زيادي از موفقيت‌هاي علمي ايران در زمينه‌هاي مختلف منتشر شده است كه برخي از اين دستاوردها در نمايشگاه دستاوردهاي 30 ساله وزارت در مصلي تهران به نمايش گذاشته شده بود.
زماني بحث پژوهش تنها در تعداد محدودي از دانشگاه‌هاي مطرح كشور مانند دانشگاه صنعتي شريف، اميركبير، تهران، شيراز و اصفهان مطرح بود‌ اما در اين نمايشگاه، دانشگاه‌هاي كوچكي، كه شايد خيلي از داوطلبان كنكور آن‌ها را نمي‌شناسند، حضور پررنگ داشتند و دستاوردهاي پژوهشي ارزشمندي را به معرض نمايش گذاشته بودند.

مقابل در‌ ورودي اين نمايشگاه مانيتور رصد زمين‌لرزه‌هاي ايران قرار داده شده بود كه به شبكه لرزه‌نگاري باند پهن كشور متصل بود و زمين‌لرزه‌ها را به صورت آنلاين نشان مي‌داد.
در گوشه‌اي از اين نمايشگاه نخستين راكت ساخت محققان ايراني كه چندي پيش به فضا رفته و با موفقيت به زمين بازگشته بود، به معرض نمايش گذاشته شده بود و در وجود هر ايراني احساس غرور را ايجاد مي‌كرد.
در بخش‌هاي مختلف اين نمايشگاه خودروهاي الكتريكي و خورشيدي مختلفي ديده مي‌شد كه محققان دانشگاه‌هاي مختلف سعي كرده بودند كه در خودروهاي خود نوعي خلاقيت ايجاد كنند كه خودروي آن‌ها قابليت بيش‌تري داشته باشد و بتواند با سرعت بيش‌تري حركت كند و برخي از دانشگاه‌ها نيز بر روي خوردوهاي معمولي تغييراتي ايجاد كرده بودند كه ديگر آلودگي زيستي توليد نمي‌كرد.

تحقيقات نظامي و دفاعي در بسياري از دانشگاه‌ها پا گرفته كه بسياري از موفقيت‌هاي اين عرصه به نمايش گذاشته شده بود.
در گوشه ديگر اين نمايشگاه تحقيقات در زمينه علوم انساني كه سال‌هاي متوالي مغفول مانده بود، ديده مي‌شد و اين نشانه پيشرفت دانشجويان و محققان ما در اين زمينه است.
در قسمت ديگر اين نمايشگاه كه شايد مي‌توان آن را جذاب‌ترين قسمت دانست، دانشجويان براي بازديد كنندگان همبرگر درست مي‌كردند كه البته گوشت اين همبرگر از كاه به دست آمده بود. در كنار آن‌ها نيز آيينه‌اي ديده مي‌شد كه با فشار هوا مقعر و محدب مي‌شد‌ ولي نمي‌شكست.
يكي ديگر از محققان دانشگاهي نيز نرم‌افزاري طراحي كرده بود كه قابليت ابررايانه‌ها را براي كامپيوترهاي معمولي و خانگي فراهم مي‌كرد.
در گوشه ديگر اين نمايشگاه روبات‌هاي فوتباليست، روبات‌هاي امدادگر و روبات‌هاي انسان‌نما با انجام حركات مختلف جلب توجه مي‌كردند.
اين نمايشگاه قدرت علمي ايران را به نمايش گذاشته بود و احمد بداوي نخست وزير مالزي نيز بعد از بازديد گفت: «فكر نمي‌كردم ايران به چنين دستاوردهاي بالايي دست يافته باشد و سطح بالاي خلاقيت در ميان دانشجويان ايراني من را بسيار متعجب و خوشحال كرد، ايران در سطح بالايي از تكنولوژي قرار دارد.»

با بازديد از اين نمايشگاه به ايراني بودن خود افتخار مي‌كردي و بايد سر بالا مي‌گرفتي و مي‌گفتي ايراني هر آنچه را كه بخواهد مي‌تواند، اما وقتي از نمايشگاه خارج مي‌شدي با ديدن ساختمان‌ها، خودروها، خيابان‌ها و آلودگي‌هاي مختلف متوجه مي‌شدي كه دنياي درون نمايشگاه با دنياي بيرون آن تفاوت زيادي دارد و پيشرفت‌هاي دانشگاهي وارد زندگي مردم نشده است.
از يكي از پژوهشگران خواستم تا طرحش را توضيح دهد‌ اما در پاسخ گفت: «طرح من اگر چه يكي از طرح‌هاي برگزيده است‌ اما اگر حمايت نشود نمي‌توانم آن را ادامه دهم و اين طرح ناقص باقي مي‌ماند و به نتيجه‌اي كه بايد برسد نخواهد رسيد.»
يكي از مبتكران ايراني با اشاره به اين‌كه تاكنون براي انجام پروژه تحقيقاتي خود 5 ميليون هزينه كرده است، گفت: «اصلي‌ترين تشويق براي ما حمايت از طرح‌هاي تحقيقاتي براي كاربردي كردن آن‌ها براي رفع نياز جامعه است كه متأسفانه به علت عدم وجود سازوكار مناسب، بخش اجرايي از اين طرح‌هاي استقبال نمي‌كند و ترجيح مي‌دهد كه كالاها و نيازهاي خود را از خارج تأمين كند.»
يك مخترع نيز كه اختراع خود را در نمايشگاه دستاوردهاي 30 ساله معرفي كرده بود، گفت: «متأسفانه تاكنون هيچ دستگاه داخلي براي كاربردي كردن طرحم اعلام آمادگي نكرده و از آنجا كه چند شركت خارجي از طرح من استقبال كرده‌اند، مجبورم براي بي‌نتيجه نماندن طرحم آن را به خارجي‌ها بفروشم.»
عليرضا علي‌احمدي وزير آموزش و پرورش نيز چندي پيش با اشاره به طرح‌هاي تحقيقاتي بزرگي كه در دانشگاه‌ها و آزمايشگاه‌ها در حال انجام است، اعلام كرد: «متأسفانه فاصله آن‌چه در عمل داريم با طرح‌هاي آزمايشگاهي بسيار زياد است و بايد كاري كنيم كه طرح‌هاي پژوهشي مشكلات جامعه را مرتفع سازند.»

فرهاد رهبر رئيس دانشگاه تهران نيز گفت: «دانشگاه تهران بيش از 4 هزار پايان‌نامه تحقيقاتي در سال منتشر كرده و اگر هر كدام از اين پايان‌نامه‌ها يك موضوع مسائل كوچك كشور را حل مي‌كرد هم اكنون بايد 4 هزار مسئله كشور حل شده بود، اين ميسر نمي‌شود مگر اين‌كه پروژه بزرگ تعريف شود و پروژه‌هاي كوچك در درون آن جا بگيرد.»
وي ادامه داد: «ما از يك پروژه به صورت گسترده بهره‌مند نمي‌شويم در حالي كه دنيا عكس اين است و نتايج تحقيقاتي ما تنها براي عده‌ محدودي محسوس است و ما بايد كاري كنيم كه همه از اين نتايج بهره‌ ببرند.»

چند سالي است كه مسئولان در صحبت‌هاي خود بر تقويت ارتباط صنعت و دانشگاه تأكيد مي‌كنند. در همين راستا نيز بند «و» تبصره «9» قانون بودجه 86 به تصويب رسيد كه بر اساس اين بند دستگاه‌هاي اجرايي موظف بودند يك تا 4 درصد از اعتبارات هزينه‌اي خود ‏را به منظور انجام امور پژوهشي هزينه كنند. ‏اين دستگاه‌ها بايد فهرست كامل فعاليت‌هاي پژوهش و فناوري ‏و توسعه علمي و فناوري ‏در دست انجام خود را به شوراي عالي علوم، تحقيقات و فناوري اعلام مي‌كردند. ‏شوراي عالي ‏علوم، تحقيـقات و فناوري نسبـت به ارزيابي آن در طول سـال اقدام و نتيجـه بررسي را ‏به ‏دستگاه اجرايي ذيربط و رئيس‌جمهور بايد اعلام مي‌كرد.
اين قانون به عنوان تشويق پژوهش‌هاي ‏كاربردي مبتني بر بازار ‏به مؤسسات پژوهشي كه بتوانند نتايج حاصل از تحقيقات خود را ‏به صورت دانش و يا محصول به بازارهاي ‏ملي يا بين‌المللي عرضه كنند، اختصاص پيدا مي‌كرد، كه متأسفانه با دستور رئيس‌جمهور مبني بر ادغام شوراها، شوراي عالي علوم، تحقيقات و فناوري نيز منحل شد و به دليل انحلال اين شورا، اجراي اين قانون به حالت تعليق درآمد و هم اكنون نيز گزارشي از روند اجراي اين قانون وجود ندارد.
در قانون بودجه سال جاري نيز ماده 26 دلالت بر اين دارد كه تمامي شركت‌هاي دولتي، بانك‌ها و مؤسسات انتفاعي وابسته به دولت موظفند يك درصد از درآمد عملياتي خود را صرف پژوهش كنند و براي نظارت بيشتر بر روي اين قانون، تفاهم‌نامه‌هاي دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي با دستگاه‌هاي اجرايي بايد به تأييد معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري برسد.
تنها مي‌توان اميد داشت كه اين قانون به سرنوشت قانون بودجه سال قبل دچار نشود و راهي باشد براي آوردن نتايج تحقيقات آزمايشگاهي به بطن جامعه.
منصوره فراهاني
يکشنبه 15 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تابناک]

[مشاهده در: www.tabnak.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 132]