گفتگوي مشروح با حسيني بوشهري:تشريح اقدامات براي تحول در حوزه / حوزه ها هم داراي هيئت ‏علمي شوند

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گفتگوي مشروح با حسيني بوشهري:تشريح اقدامات براي تحول در حوزه / حوزه ها هم داراي هيئت ‏علمي شوند
نايب رئيس جامعه مدرسين حوزه علميه قم شتابزدگي در فرايند تحول را باعث بروز مشكلات دانست و تاكيد كرد: حركت كند اما ‏پيوسته از شتابزدگي بهتر است.

به گزارش خبرنگار مهر، بيش از يكسال از طرح بيانات روشنگرانه مقام معظم رهبري در جمع حوزويان در تاريخ هشتم آذرماه سال گذشته سپري شد. در اين مدت هر چند اقدامات خوبي از سوي مديران و برنامه ريزان حوزه جهت ايجاد تحول در فضاي حوزه و به ويژه مديريت مناسب ‏و به روز آن صورت گرفت اما برخي معتقدند كه آن طور كه بايد و ‏شايد در اين رابطه كار نشده است‎.‎‏ ‏

خبرنگار مهر در قم در گفتگوي مشروح با حجت‌الاسلام سيد هاشم حسيني بوشهري عضو شوراي عالي حوزه، نايب رئيس جامعه مدرسين و رئيس مجمع نمايندگان طلاب و فضلاي حوزه علميه قم به بررسي اقدامات حوزه در تحقق فرمايشات مقام معظم رهبري در زمينه تحول در حوزه هاي علميه پرداخته است.

* ‏خبرگزاري مهر - گروه حوزه و دانشگاه : برخي حوزويان معتقدند در طول يكسالي كه از رهنمودهاي مقام معظم رهبري درباره تحول در حوزه سپري شده هنوز اقدام قابل توجهي از سوي مسئولان امر صورت نگرفته است. شما نيز اين انتقاد را مي پذيريد؟

ـ حجت الاسلام حسيني بوشهري: با نظر برخي كه معتقدند رهنمودهاي مقام معظم رهبري در خصوص تحول در حوزه هنوز به درستي مورد توجه قرار نگرفته است موافق نيستم. هم شوراي ‏عالي و هم مديريت حوزه درخصوص فرمايشات مقام معظم رهبري طرح و برنامه دارند و در حال حاضر كميسيونهاي كارشناسي روي اين طرح و ‏برنامه‌ها كار مي‌كنند. در زمان مديريت بنده نيز اقدامات خوبي صورت گرفت و طرح‌هاي خوبي مثل ايجاد انجمن‌هاي علمي در ‏حوزه به سرانجام رسيد. اتفاقا خيلي از طرحها و برنامه‌ها را افراد به صورت خيلي كلي مطرح مي‌كردند و ما هم بر روي آنها برنامه ريزي ‏مي‌كرديم و پس از مطالعات آنها به اجرا در مي‌آورديم. نكته مهمي كه وجود دارد اين است كه دوستان طلبه‌اي كه گلايه دارند خوب است به ‏جاي اينكه تنها انتقاد يا پيشنهاد داشته باشند پيگير طرح‌ها و پيشنهادات خود باشند تا كار به سرانجام مطلوبي برسد.‏

* چگونه مي‌توان رهنمودهاي رهبر معظم انقلاب در خصوص تحول در حوزه را ‌محقق ‏كرد؟‏

ـ خوشبختانه فرمايشات رهبري به صورت شفاف در بيانيه‌هاي مختلف يا ديدارهاي مختلف حوزويان مطرح شده است كه در اين ميان مهم ايجاد يك ‏ساز و كار اجرايي براي عملي كردن اين منويات است. متعاقب فرمايشات مقام معظم رهبري، شوراي پيشبرد و ارتقاء در ‏حوزه شكل گرفت كه شاخص‌ترين صاحب نظران حوزوي در آن حضور دارند. همچنين از نهادهاي مختلف حوزوي، افرادي براي عضويت در ‏كميسيون‌هاي مختلف دعوت شدند و در حال حاضر بيش از 70 نفر عضو اين كميسيون‌ها هستند. ‏

علاوه بر اين موارد بايد به اين نكته هم توجه داشته باشيد كه حجم توقعات و انتظارات انباشته شده به گونه‌اي است كه در ضمن يكسال ‏نمي‌توان به آنها پاسخ داد و به همين خاطر براي رسيدن به اهداف مورد نظر در مسئله تحول نياز به زمان داريم. البته شوراي عالي هم در ‏اين دوره با استفاده از نظرات كارشناسان و برنامه ريزان و نيز تشكيل كميسيون‌هاي مختلف به نوعي نگاه كلان سياست گذاري به تحول را ‏دارد.
‏
تحول امروز يك امر اجتناب ناپذير در حوزه است هرچند ممكن است در مصاديق آن اختلاف نظر‌هايي هم وجود داشته باشد كه طبيعي است. ‏مهم اين است كه تحول به معناي استفاده بهينه از ظرفيت فضلاي حوزه يك امر ضروري است. ‏البته ما براي عملي كردن فرمايشات مقام معظم رهبري نياز به قدم‌هاي استوارتر و سريعتري داريم كه اميدوارم همين گونه باشد. ‏

‏*يكي از اقداماتي كه در دوره شما در مديريت حوزه صورت گرفت ايجاد انجمنهاي علمي بود. به نظر شما تا چه اندازه اين انجمنها مي توانند در تحقق تحول حوزه نقش داشته باشند؟

ـ خوشبختانه هم اكنون بيش از 10 انجمن علمي در حوزه فعاليت مي‌كنند و از آنجا كه حوزه به عنوان پايگاه انقلاب يكي از جدي‌ترين ‏دغدغه‌هايش سرويس‌دهي به نظام است اين انجمن‌ها در رابطه با نياز‌سنجي در عرصه‌هاي مختلف و به ويژه در رابطه با نيازمندي‌هاي نظام ‏مشغول بوده و با توجه به ظرفيت بالايي كه در اين عرصه‌ها دارند نقش كليدي را در بحث تحول ايفا خواهند كرد. ‏

‏* اين ظرفيت چه زماني به فعليت مي‌رسد؟ ‏

ـ ببينيد شوراي اصلي پيشبرد كه مبناي كار تحول در حوزه است، در حقيقت يك شوراي سياستگذاري است و نقش كميسيون‌ها هم بيشتر ‏طراحي برنامه‌هاست و بعد از دو مرحله سياست گذاري و طراحي برنامه‌ها وارد فاز عملياتي آن‌ها مي‌شويم كه اين كار انجمن‌هاست. البته ما ‏در حال حاضر در مرحله تبيين آسيب‌ها و نقاط ضعف و قوت هستيم و هنوز وارد فاز اجرايي نشده‌ايم. ‏
بحثي كه در اين جا وجود دارد اين است كه تحول در مراكزي مثل حوزه كه طبعا با ظرافت خاصي همراه است را نبايد با تحول در مراكزي كه تنها به بعد علمي و فني قضايا توجه دارند، مقايسه كرد.‏
بالاخره ما در حوزه بايد به ظرافت‌ها و ويژگي‌هاي محيط پيراموني خود توجه داشته باشيم به همين خاطر من اگر چه معتقد هستم كه بايد ‏تحول در حوزه سرعت و شتاب مناسبي داشته باشد اما اگر اقتضائات ايجاب كرد كه اين حركت با كندي همراه باشد، حركت كند اما ‏پيوسته بالاخره از شتاب زدگي خيلي بهتر است. ‏

‏* در مسير تحول حوزه تا چه اندازه بازنگري در متون درسي حوزه را ضروري مي دانيد؟

ـ در رابطه با بحث متون درسي و تغييرات در آن در حال حاضر سه نگاه عمده وجود دارد. يك عده مي‌گويند همين كتابهاي فعلي خوب است و ‏نيازي به تغيير و تحول در آنها نيست. استدلالشان هم اين است كه افراد بسياري با همين كتابها ملا شده‌اند. ‏عده‌اي نيز سخت معتقدند كه به هر نحو ممكن كتابهاي درسي حوزه بايد تغيير كند.‏

يك نگاه بينابيني هم وجود دارد كه كارشناسانه است مبني بر اينكه نه جمود بر ‏عدم تغيير درست است و نه اصرار به تغيير به هر قيمت، بلكه تغيير بايد هدفمند باشد به اين معني كه ما بياييم ضمن حفظ محتواي علمي كتب آن را ارتقا دهيم. اما لازم است قالب ارائه اين محتوا را به قالب بهتري كه سهل‌الوصول‌تر است، تغيير دهيم.

به نظر بنده هم اين نظر سوم ‏منطقي‌تر و بهتر است و من با آن موافقم زيرا اگر تغييرات در كتب درسي حوزه توأم با رويكرد كارشناسي و هدفمند باشد فكر نكنم كسي ‏مخالفت كند و هم اكنون نيز اگر عده‌اي نگران تغيير در متون هستند به اين خاطر است كه فكر مي‌كنند اين تغييرات هدفمند نيست.
‏
نكته حايز اهميت ديگر در اين خصوص اين است كه ما بايد قايل به تفكيك و دسته‌بندي بين طلاب باشيم. به اين معني كه برخي از طلاب ‏براي مرجعيت تلاش مي‌كنند خب اينها قاعدتا بايد كتب قوي حال حاضر را بخوانند اما طلاب ديگري هم هستند كه مي‌خواهند در ‏شاخه‌هاي ديگر فعاليت كنند. طبعا براي اين‌ دسته با توجه به زمينه كارشان بايد كتب مناسب تهيه شود. ‏

‏* وجود هيئت علمي براي مدارس را جهت ايجاد تحول چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟ ‏

ـ اين بحث از چند سال قبل در حوزه مطرح بوده و به عقيده بنده ضرورت آن اجتناب ناپذير است و بايد مدارس حوزوي هم داراي هيئت ‏علمي شوند اما بايد توجه داشت كه وجود هيئت علمي در مدارس حوزه يكسري الزاماتي دارد كه كمي كار را دشوار مي‌كند و ما بايد بتوانيم با ‏عنايت به محيط سنتي حوزه و شرايطي كه هست اين امر را محقق كنيم. ‏

‏* مراكز علمي و پژوهشي در حوزه در حال حاضر به سان جزاير جدا از هم كار مي‌كنند و چندان ‏وحدت رويه‌اي در آنها مشاهده نمي‌شود. در اين خصوص شوراي عالي حوزه جهت هماهنگ سازي اين قبيل مراكز و مؤسسات در راستاي تحول حوزه چه ‏برنامه‌اي دارد؟

ـ البته اين مسئله زمان بر است و نمي‌توان انتظار داشت كه با يك بخشنامه يا دستورالعمل همه مراكز با هم هماهنگ شوند. ‌ضمن آنكه اين قبيل مراكز به لحاظ بودجه و امكانات مستقل از يكديگر عمل مي‌كنند و هر كدام با تعريف خاص خود فعاليتهايي را انجام مي‌دهند.

‏از جمله مشكلات در رابطه با فعاليت اين گونه مراكز مي‌توان به موازي كاري و انجام كار پژوهشي و تحقيقاتي بدون داشتن برنامه ‏منسجم اشاره كرد و چه بسا به همين خاطر نيازها و ضرورت‌هاي واقعي مغفول واقع مي‌شوند. به عقيده بنده بايد متناسب با ظرفيتهاي مراكز ‏مأموريتهاي خاصي به آنها داد و البته شوراي عالي هم در اين بين بايد زمينه‌هايي را فراهم كند تا از رهگذر آن ‌مراكز ضرورت اين هماهنگ ‏سازي را احساس كنند و بدانند كه در صورت پاسخ مثبت به اين ايده خودشان سود مي برند.

‏* مجمع نمايندگان طلاب و فضلا چه نقشي در جهت استفاده از نظرات نخبگان جوان ‏حوزه به منظور ايجاد تحول مطلوب ايفا مي‌كند؟ ‏

ـ در ارتباط با سئوال شما از دو منظر مي‌شود مسئله را بررسي كرد. يكي از حيث وجود تشكيلات مجمع نمايندگان كه بالاخره اساسنامه و ‏شرح وظايف روشني دارد و به صورت رسمي و قانوني در اين زمينه به فعاليت مشغول است و ديگر از اين حيث كه آحاد طلاب از طريق ‏نمايندگانشان در مجمع مي‌توانند طرح‌ها و پيشنهاداتشان را مطرح كنند. ‏‏ما در مجمع كميسيوني تحت عنوان"پيگيري فرامين امام و رهبري" داريم كه در قالب طرح‌ها و برنامه‌ها به بحث گذاشته مي شود و پس ‏از تصويب، نتيجه آن در اختيار شوراي عالي و مديريت قرار مي‌گيرد. در حقيقت آنچه كه در مجمع بررسي مي‌شود هم برآيند نظرات تك ‏تك نمايندگان طلاب است و هم به نوعي برآيندي از ديدگاه افرادي است كه جزو بدنه حوزه محسوب مي‌شوند.
البته خود طلاب هم مي‌توانند به اعتبار حضور در مراكز و مجامع مختلف حوزوي پيشنهادات خود را در رابطه با مسئله تحول ارائه بدهند كه به طور قطع حوزه با آغوش باز از اين پيشنهادات استقبال مي‌كند. ‏

‏* نظر و ديدگاه مراجع تقليد در زمينه لزوم تحول در حوزه چيست؟

ـ چنانچه موضوع تحول به درستي و بدون ابهام در فضاي حوزه تبيين شود و افق كار به خوبي مشخص شود و حدود و ثغور آن نيز روشن ‏شود، قطعا مراجع بزرگوار تقليد نيز موافق تحول هستند. البته ناگفته نماند كه بيانات رهبر معظم انقلاب در اين باره كاملا شفاف و مشخص ‏است اما اجراي دقيق فرمايشات ايشان مهم است و به همين خاطر بايد حدود و ثغور قضيه مشخص شود. نكته ‏ديگر ضرورت تعامل و ارتباط بيشتر شوراي عالي و مديريت حوزه با مراجع است كه بايد به خوبي به آن توجه داشت. ‏

تاريخ انتشار، تهران: ۰۸:۲۷ , ۱۳۸۷/۱۰/۱۴
شنبه 14 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 142]