- پژوهش، اساس توسعه - پاسخ مسوولان خراسان شمالي به سوال جايگاه پژوهش كجاست؟

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: - پژوهش، اساس توسعه - پاسخ مسوولان خراسان شمالي به سوال "جايگاه پژوهش كجاست؟"
خبرگزاري دانشجويان ايران - بجنورد
سرويس: شهرستان‌ها

همواره بيان مي شود كه براي ارتقا و توسعه جامعه توجه به پژوهش ضروري است. در فرهنگ‌ها پژوهش يك روند فعالانه، هوشيارانه و سامانمند براي كشف، تعبير و بازنگري پديده‌ها، رخدادها، رفتارها و فرضيه‌ها تعريف شده كه براي استفاده از پديده‌هاي موجود براي دست يافتن به راهكارهاي عملي و فناوري‌ها بكار مي‌رود. اصولا پژوهشگر سرمايه يك جامعه به شمار مي‌رود و كشورهاي توسعه يافته توسعه كشور خود را مرهون اهميت به پژوهش و پژوهشگر مي‌دانند.

مسوولان خراسان شمالي در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) پژوهش را اساس توسعه جامعه دانستند و بر ضرورت اهميت به آن تاكيد كردند.

مدير نمايندگي سازمان ملي جوانان خراسان شمالي، پژوهش در حوزه ازدواج جوانان را از نيازهاي ضروري جامعه دانست.

قربان علي مستمك در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا، افزود: بحث ازدواج از موارد مهم و يكي از مسايل حساس است كه بايد از اولويت‌هاي پژوهشي باشد.

وي ادامه داد: آمار جوانان مجرد در كشور لازمه پرداختن به بحث ازدواج را ضروري مي‌كند كه بايد به آن توجه ويژه شود.

مستمك با بيان اين كه بايد پژوهش و پژوهشگر از مظلوميت خارج شوند، گفت: پژوهش يك خلاقيت است و يك جامعه براي پيشرفت و نوآوري به آن نياز دارد، تمام پيشرفت‌ها مديون پژوهش است؛ چون انسان ذاتا كنجكاو و حساس و دنبال حقايق است و پيشرفت او نيز در گرو پژوهش است؛ پژوهش راهي براي دستيابي براي فنآوري، توليد و توسعه كشور است و بايد به اين موضوع به صورت جدي نگريسته شود.

وي ادامه داد: هر كشوري كه در اين زمينه سرمايه‌گذاري كند موفق خواهد بود و البته اين امر مشروط به اين است كه پژوهش‌ها هدفمند باشد.

وي پژوهش را عاملي براي توسعه پايدار و به عنوان يك نيروي محركه ذكر كرد و افزود: به اين امر در حوزه جوانان نيز بايد با جديت پرداخته شود.

دكتر قاسم جعفري افزود: ملت ايران مي‌خواهد در رديف سرآمدان جهان باشد و به طور مشخص در دايره ملت‌هاي پيشگام علم و شكوفايي قرار گيرد.

وي ادامه داد: در اين راستا عزم و اراده جدي صاحبان فكر و انديشه اين مرز و بوم بر اين تعلق گرفته است كه بايد به چرخه علم شتاب وافر داد.

وي گفت: برنامه چشم انداز 20 ساله و تعيين دورنماي جايگاه ايران اسلامي در افق 1404 تكليف همگان را روشن كرده است.

اين مسؤول دانشگاهي گفت: نسخه جبران مافات و تدوين و پيشبرد برنامه‌ها در گروي تحقيق، پژوهش، كشف نهفته‌هاي بيشتر علمي، فتح قله هاي مرتفع تر علم و توسعه دانش بومي است.

جعفري ادامه داد: تحقق اين اهداف، همت بلند و دلسوزانه سكان داران كشور را در عرصه‌هاي تصميم سازي و تصميم گيري مي‌طلبد و رسالت عظيمي را بر دوش آحاد مردم بويژه دانشگاهيان مي گذارد.

وي تاكيد كرد: در اين راستا، رسالت دانشگاه‌ها به عنوان مراكز و حوزه‌هاي علمي سنگين تر است.

سرپرست مركز آموزش عالي علمي كاربردي جهاد دانشگاهي شعبه بجنورد نيز مي‌گويد: براي نجات از مصرف گرايي بايد به پژوهش روي آورد.

مهندس محمدرضا رئوفي مي‌افزايد: پژوهش امري لازم و پسنديده است و اصولا آموزش آماده كردن يك شخص براي ورود به دنياي پژوهش است تا يافته‌هاي جديدي به حوزه علم افزوده شود.

وي ادامه مي دهد: مردم ايران ذاتا به پژوهش علاقه دارند ولي متاسفانه مدتهاست همه از چيزي پيروي مي‌كنيم كه خارج از مرزها توليد مي‌شود.

وي گفت: اينكه كشور به انرژي نفتي متكي شده ناشي از همين مساله است كه منتظر هستيم تا بيرون از كشور چيزي توليد شود و ما مصرف كننده باشيم.

رئوفي اضافه كرد: پژوهش از جنبه مادي نيز مفيد فايده است و مي‌تواند علاوه بر توليد علم منبع كسب درآمد باشد.

وي بيان داشت: پژوهش از نظر اقتصادي بسيار اهميت دارد چنانكه اگر كشوري در زمينه پژوهش فعال باشد و علم را در اختيار اقتصاد قرار دهد موفق خواهد شد.

وي گفت: البته در دهه‌هاي اخير به خصوص دهه جديد توجه دولت به پژوهش بيشتر شده و اعتبارات خوبي نيز در اين زمينه تخصيص يافته است.

سرپرست مركز آموزش عالي علمي كاربردي جهاد دانشگاهي شعبه بجنورد در ادامه اظهار داشت: وضعيت پژوهش در خراسان شمالي چندان مطلوب نيست البته اكنون توسط نهادهاي مرتبط قدم‌هايي برداشته شده ولي هنوز جاي كار بسيار است.

وي بيان داشت: يكي از راهكارها در اين زمينه اين است كه بافت علمي منطقه از طريق مراكزي كه متولي هستند به سمت پژوهش سوق داده شود.

رئوفي توضيح داد: بايد فضايي ايجاد شود كه كادر علمي و اجرايي استان همگام با يكديگر در اين حيطه وارد شوند به طوريكه مسوولان ارشد استان اولويت‌ها را مطرح كنند و كادر علمي را به پژوهش پيرامون اين موارد سوق دهند.

وي هم‌چنين بيان داشت: هر آنچه ايجاد مي‌شود ناشي از تحقيق است، خداوند جهان را در قالب مجموعه از اسرار آفريده كه بشر با پژوهش مي خواهد از اين اسرار رمز گشايي كند.

او ادامه داد: همه انسان‌هاي اهل پژوهش به دنبال خودشناسي، خداشناسي و جهان شناسي و كشف موارد جديد هستند.

وي ابراز اميدواري كرد كه دنياي علمي كشور هر چه بيشتر به سمت پژوهش پيش برود و ايران در گروه كشورهاي توليد كننده تكنولوژي و نه مصرف كننده قرار گيرد.

رييس جهاد دانشگاهي واحد خراسان شمالي نيز به ايسنا گفت: پژوهش‌ها و دستاوردهاي علمي دانشمندان و اساتيد نخبه كشور بايد از گوشه كتابخانه‌ها خارج شوند.

دكتر رضا شاهين فر افزود: بايد ميان سرمايه‌گذاران، صنايع، مديران و پژوهشگران تعامل برقرار شود و با ارتباط دوسويه براي توسعه كشور، پژوهش‌هاي كاربردي حاصل شود.

وي تاكيد كرد: بايد هر طرح پژوهشي گامي به سوي استقلال و خودكفايي باشد تا با توسعه جامعه افتخاري براي ايران در داخل و خارج از مرزها رقم بخورد كه براي تحقق اين امر حمايت‌هاي دولت و مديران ضروري است.

وي ادامه داد: متاسفانه با وجود نياز جامعه، در اين زمينه سرمايه‌گذاري چنداني صورت نمي‌گيرد و محققان و اساتيد از اين امر سرخورده شده‌اند اين در حاليست كه دولت، مديران و صاحبان سرمايه و صنايع بزرگ بر اهميت پژوهش واقف هستند.

شاهين فر گفت: سرمايه‌گذاري در زمينه پژوهش مي‌تواند موجب اشتغال پايدار شود كه به همان ميزان از معضلات فرهنگي و اجتماعي و مشكلاتي كه با عنوان دوري از فرهنگ اسلامي و بومي و ملي از آن ياد مي‌شود نيز كاسته مي‌شود.

رييس جهاد دانشگاهي واحد خراسان شمالي توضيح داد: پژوهش در واقع از ديرباز در دستور كار و الگوي كشورهاي توسعه يافته و مترقي بوده است.

وي گفت: در پنج قرن گذشته كشورهاي توسعه يافته به عنوان منابع توليد علم و پژوهش تلقي مي‌شد كه كشورهاي كمتر توسعه يافته به عكس تاريخ پيش از آن استفاده كننده علم بودند كه همين عامل در كل دنيا باعث ايجاد قطب‌هاي مختلف علمي شده است.

وي ادامه داد: در حال حاضر كشورهاي در حال توسعه اهميت و جايگاه علم و پژوهش را درك كرده‌اند و مبناي برنامه‌ريزي آن‌ها در راستاي يافتن جايگاه واقعي در اين عرصه قرار گرفته است.

شاهين فر گفت: از مقايسه‌اي كه بين حدود 16 كشور دنيا در زمينه علم و پژوهش صورت گرفته ايران در رتبه 11 قرار گرفته است كه با توجه به پيشينه تاريخي آن اين جايگاه مطلوب نيست.

او ادامه داد: بر اساس آمار، متاسفانه درصد پژوهش ايران نسبت به كل دنيا در سال‌هاي 1999 تا 2003 رقمي حدود 16 صدم درصد بيان شده كه رقم بسيار اندكي است، البته كشور در سال‌هاي اخير در توليد علم و پژوهش روند صعودي داشته است.

رييس جهاد دانشگاهي واحد خراسان شمالي گفت: سهم اعضاي هيات علمي در پژوهش آن طور كه انتظار مي‌رود نيست و بنا بر آمار سهم هر عضو در اين خصوص حدود 37 صدم درصد است.

شاهين‌ فر با تاكيد بر نقش مراكز تحقيقاتي و دانشگاهي در پژوهش، افزود: بايد فعاليت‌هاي علمي و پژوهشي دانشجويان و اساتيد هدفمند شده و طرح‌ها و پايان‌نامه‌ها به سمت نيازهاي روز جامعه هدايت شود.

وي ادامه داد: مراكز آموزش عالي اغلب طرح‌هاي پژوهشي كتابخانه‌اي را تحويل جامعه مي‌دهند كه اكثرا نظري است و حتي پژوهش‌هاي كاربردي نيز در كتابخانه‌ها بايگاني مي‌شود.

اين مسوول ادامه داد: استان خراسان شمالي استاني نوپا است و موقعيت بسيار خوبي براي پژوهش دارد.

وي اضافه كرد: در حال حاضر اكثر زيرساخت‌ها و بسترهاي استان آماده نيست و مديران ارشد استان براي ايجاد اين بسترها تلاش مي‌كنند.

رييس جهاد دانشگاهي واحد خراسان شمالي ادامه داد: بنابراين اگر اين ساختار بر اساس متون علمي و پژوهشي بنا شده و نيازهاي آتي استان عالمانه شناخته شود، استاني درخشان، پيشرو و پيشتاز خواهيم داشت كه اين امر مهم جز با همدلي محققان و اساتيد، سرمايه گذاران، صنعتگران و مديران استان محقق نمي‌شود.

مسوول امور فرهنگي دانشگاه آزاداسلامي واحد بجنورد گفت: تربيت پژوهشگر خدمت به جامعه است.

حجت‌الاسلام حسن فروتن در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا رشد علمي را مديون پژوهش و همت پژوهشگران دانست و ادامه داد: براي اينكه كشور بتواند در دنياي جديد جايگاهي داشته باشد بايد پژوهش و تحقيق را كارآمد كند، بايد پژوهش در همه مراكز آموزش عالي احيا و حمايت شود تا كشور مانند كشورهاي پيشرفته همواره از علم روز و فنآوري بهره‌مند باشد.

فروتن تصريح كرد: براي تحقق اهداف لازم است كه پژوهش در كشور نهادينه شود، حساب شده باشد و اهداف مشخصي را دنبال كند.

اين مسوول دانشگاهي افزود: بايد از تحقيق‌هاي پراكنده و بي‌هدف پرهيز كنيم و موضوعات را در حوزه‌هاي مختلف سياسي، فرهنگي و اجتماعي تقسيم‌بندي كنيم تا بتوانيم راهكارهاي پيشبرد اهداف را بشناسيم.

وي ادامه داد: به اين منظور بايد يك آسيب‌شناسي و آفت‌شناسي جدي در اين حوزه به عمل آيد و مشخص شود كه پژوهش‌ها در گذشته به چه ميزان موثر بوده و دستاوردها تا چه حد عملياتي و اجرايي شده است.

وي تصريح كرد: اگر بنا باشد با صرف اين همه هزينه و زمان و انرژي تحقيق‌ها تنها به صورت آرشيو درآيد و كاربردي نشود بي‌فايده خواهد بود.

مديركل فرهنگ و ارشاد اسلامي خراسان شمالي نيز به ايسنا گفت: هر گونه قانون و مصوبه اجرايي بايد يك مبناي علمي و پژوهشي داشته باشد.

محمدرضا سوقندي افزود: با توجه به اين كه نظام‌هاي مختلف اداره امور مبتني برعلم و دانش است در اين زمينه پژوهش نقش اساسي دارد.

وي گفت: در برنامه چهارم توسعه نيز دانايي محوري و توليد علم و دانش اصل قرار گرفته است بنابراين بايد با ديد وسيع‌تري به پژوهش نگاه شود.

وي ادامه داد: بايد اصل پژوهش در تصميم گيري حوزه هاي مختلف به خصوص در برنامه ريزي و اجرا مورد توجه قرار گيرد.

سوقندي افزود: پژوهش به عنوان نتايج تحقيقات و دانشها يكي از اصول زير بنايي براي اتخاذ هر گونه تصميم است.

وي اظهار كرد: هيچ كارشناسي نبايد تصميمي اتخاذ كند مگر اينكه در كارهاي اجرايي بازخوردهاي علمي آن مورد توجه قرار گيرد.

مديركل فرهنگ و ارشاد اسلامي خراسان شمالي گفت: اگر پژوهشگران در جهت پاسخ به نيازهاي جامعه گام بردارند ديگر پژوهش‌ها بايگاني نمي‌شود.

اين مقام مسوول افزود: در اين صورت پژوهش‌ها كاربردي خواهد بود و از هدر رفتن سرمايه‌هاي مالي و اعتباري، انساني و وقت نيز جلوگيري مي‌شود و در اين صورت مسايل اصلي در اولويت و مسايل فرعي در جاي خود قرار مي‌گيرد.

وي ادامه داد: ارتباط‌هاي پژوهشي مانند ارتباط بين صنعت و دانشگاه بايد در ساير حوزه‌ها مثلا دانشگاه و فرهنگ و يا دانشگاه و كشاورزي و به عكس نيز وجود داشته باشد و حوزه ها با هم تعامل داشته باشند.

سوقندي همچنين استفاده از ظرفيت‌ها مانند شوراي برنامه‌ريزي توسعه و شوراهاي فرهنگ عمومي و تشكيل دفاتر ارتباط دانشگاه با مسايل اجرايي را در امر پژوهش مهم دانست.

وي تاكيد كرد: در عصر ارتباطات بايد به حوزه فرهنگ توجه بيشتري داشت از سويي براي مواردي مانند پرداختن به پژوهش هم فرهنگ سازي و هم ابزار فرهنگي نياز است.

رييس سازمان جهاد كشاورزي خراسان شمالي هم مي‌گويد: امروز كار علمي جزو لاينفك فعاليت در بخش كشاورزي محسوب مي‌شود.

مهندس هادي سيد در اين خصوص افزود: امروزه امورات جهان بدون فكر و علم پيش نخواهد رفت و قدرت يك كشور با علم آن نمايان مي‌شود، بنابراين بايد به متفكران بيشتر توجه شده و به سمتي برويم كه جامعه‌اي خردمند داشته باشيم.

وي خاطرنشان كرد: اگر امروز دستاوردهاي بزرگي را به دست آورده‌ايم نتيجه زحمات متفكران و استفاده بهينه از نيروي انساني است؛ زيرا امروز علم حرف اول را مي زند.

وي با اشاره به اينكه در بخش كشاورزي نيز بدون پايه‌هاي علمي نمي‌توان كار انجام داد، اظهار داشت: كشاورزي كه بر پايه آزمون خطا باشد امروز مقرون به صرفه نيست بنابراين بايد يافته‌ها را به ميدان عمل آورد و به ظهور رساند.

مديركل آموزش و پژوهش استانداري خراسان‌شمالي گفت: پژوهش لازمه توسعه استان است.

علي احمدنيا در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا، با تاكيد بر لزوم توجه به پژوهش افزود: مسؤولان استاني جهت كسب اطلاعات، براي تصميم‌گيري‌هاي جديد نياز به تحقيق و پژوهش دارند.

وي ادامه داد: بي‌ترديد لازمه انجام كارها و تصميمات زيربنايي در سطح استان تحقيق و پژوهش است.

وي گفت: با اين شرايط پيامد پژوهش‌هاي نادرست و اطلاعات ناقص در سطح استان تصميمات تكراري است.

احمدنيا تصريح كرد: با توجه به اهميت مقوله پژوهش درصدي از بودجه‌هاي جاري هر سازمان به امر پژوهش اختصاص مي‌يابد.

مديركل آموزش و پژوهش استانداري خراسان‌شمالي تاكيد كرد: براي حصول نتيجه و دست يافتن به اهداف، بايد پژوهش‌ها كاربردي باشد.

معاون پشتيباني و منابع انساني استانداري خراسان شمالي نيز گفت: بايد اساس امور بر مبناي پژوهشگري و تفكر پايه ريزي شود.

به گزارش ايسنا، محمدحسين نژادحسين افزود: بايد براي توسعه و پيشرفت جامعه با اتكا به امور پژوهشي تلاش و يافته‌هاي علمي و عملي براي ارتقاي كشور به كار بسته شود.

وي اظهار داشت: در استان نوپاي خراسان شمالي نيز بخش پژوهش فعال شده است كه بايد با ايجاد فضاي صميمي در بين روساي دانشگاه ها براي اين امر تعاملات مثبت برقرار شود.

وي تاكيد كرد: هر اقدام و فعاليتي كه امروز پايه گذاري مي‌شود مبنايي است براي كساني كه بعد از ما پا به اين عرصه مي‌گذارند.

استاندار خراسان شمالي نيز گفت: بايد با اتكا به خودباوري و اعتماد به نفس اساتيد و دانشجويان براي ارتقاي كشور در همه حوزه‌ها تلاش شود.

مهندس محمدحسين جهانبخش افزود: در برنامه پنجم توسعه روح حاكم بر برنامه ها مبناي دانايي محوري و پژوهش و فناوري است.

وي گفت: امروز ايران اسلامي با برخورداري از جوانان پويا در عرصه علم و فناوري در دنيا بسيار قدرتمند عمل كرده است كه نمونه بارز آن را مي توان دستيابي به انرژي هسته‌يي، دستاوردهاي پزشكي و صنعت و معدن ذكر كرد.

وي در ادامه گفت: دوري دانشجويان از پژوهش براي دانشگاه‌ها يك آفت است.

جهانبخش افزود: اگر بناست استان در مسير توسعه پايدار و بالنده قرار بگيرد بايد به امر پژوهش به طور كاربردي پرداخته شود.

وي ادامه داد: براي اين امر بايد زمينه‌هاي اجرايي در استان فراهم شود و هر كاري كه در جهت نهادينه شدن پژوهش لازم است در طبق اخلاص گذاشته شود.

استاندار اظهار كرد: مقرر شد براي هر پروژه پيوست فرهنگي تعريف شود و از اين پس براي هر اجراء بايد يك پيوست پژوهشي نيز منظور شود.

استاندار خراسان شمالي بيان كرد: اگر اين مهم اتفاق بيافتد از دوباره كاري‌ها جلوگيري خواهد شد.

وي افزود: اگر كارها بر مبناي علمي، پژوهشي و تحقيقاتي باشد كمتر دچار خسران و اشتباه خواهيم شد و اين امر بايد براي مسؤولان اجرايي يك اصل باشد.

جهانبخش بيان كرد: بايد تلاش كنيم تا بين مسؤولان پژوهشي و اجرايي آشتي برقرار كنيم.

وي ادامه داد: بعضي مسؤولان اجرايي با پژوهش بيگانه‌اند و شايد در طول مدت درس خواندن كار پژوهش نكرده باشند و اين وظيفه اساتيد و موسسات علمي است تا بودجه‌هاي پژوهشي را به نتيجه برسانند.

مقام عالي دولت در خراسان شمالي تاكيد كرد: بايد مبناي صحيح فرهنگ سازي و گسترش فرهنگ پژوهش و دانايي محوري را براي استان نوپاي خراسان شمالي در نظر بگيريم و اين نيازمند ساختار و ابزاري است كه بتواند ما را به اين هدف برساند.

وي افزود: واقعيت تلخي كه اتفاق افتاده اين است كه دانشجويان علاقه‌اي به كارهاي علمي و پژوهشي ندارند و فقط به دنبال گرفتن مدرك و رسيدن به شغل هستند.

جهانبخش از دوري دانشجويان از پژوهش ابراز نگراني كرد و افزود: بايد مسؤولان اين بستر را براي دانشجوياني كه زمينه پژوهش دارند، فعال كنند كه براي اين امر برگزاري دوره‌هاي پژوهشي يك ضرورت است.

نماينده مردم بجنورد، جاجرم، مانه و سملقان در مجلس شوراي اسلامي نيز اظهار كرد: جايگاه پژوهش در كشور ارتقا يافته است.

موسي‌الرضا ثروتي در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، گفت: امسال حدود سه درصد از بودجه كشور براي پژوهش منظور شده و اين امر جايگاه پژوهش را در كشور رشد خواهد داد.

وي افزود: در كشور شاهد افتخارات، ابداعات و اختراعاتي در علوم مختلف هستيم كه جايگاه ما را در سطح جهاني ارتقا داده است.

وي بيان كرد: حضور دانشجويان در المپيادها و مسابقات و رقابت‌هاي جهاني نشان دهنده اين است كه جايگاه ايران از لحاظ علم و دانش ارتقا يافته است.

نماينده بجنورد همچنين اظهار كرد: يك درصد بودجه شركت‌ها براي پژوهش منظور شده كه شركت‌ها در اين رابطه عملكرد مناسبي ندارند.

ثروتي ادامه داد: همه شركت‌ها اعم از واحدهاي صنعتي، اقتصادي، عمراني، فرهنگي و غيره بايد يك درصد از بودجه خود را به پژوهش اختصاص دهند كه اين امر بايد عملياتي شود.

وي ادامه داد: حركت‌ها بايد در راستاي كاربردي كردن پژوهش‌ها باشد، زيرا اين امر اثبات شده كه زيربناي توسعه تحقيقات است.

ثروتي گفت: كشورهاي موفق و پيشرو معمولا پنج درصد توليد ناخالص داخلي خود را به اين امر اختصاص مي‌دهند.

اين عضو كميسيون برنامه و بودجه افزود: بايد تلاش كرد تا پژوهش در كشور به جايگاه واقعي خود برسد و يكي از راهكارها در اين زمينه كاربردي كردن تحقيقات است.

وي ادامه داد: هنوز مشكلاتي در اين زمينه وجود دارد، زيرا گاه پژوهش‌ها كاربردي نيست و فقط در قفسه كتابخانه‌ها آرشيو مي‌شود.

ثروتي تصريح كرد: اصولا پژوهش به معناي بررسي براي حل مشكلات است، بنابراين بايد مسايل و مشكلات جامعه بررسي و در اين راستا پژوهش شود.

نماينده بجنورد گفت: بايد بررسي شود كه در كدام عرصه‌هاي مختلف اجتماعي، فرهنگي، سياسي، اقتصادي مشكل وجود دارد و در اين زمينه پژوهش‌هاي كاربردي انجام شود.

انتهاي پيام
چهارشنبه 11 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 250]