جهان - تزارها در آفريقا

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: جهان - تزارها در آفريقا

جهان - تزارها در آفريقا

ترجمه: آرش فرح‌زاد :1- «هجوم» در افغانستان به زودي آغاز مي‌شود/موثر بودن استراتژي «هجوم» در عراق در كاهش شدت خشونت‌ها باعث شده تا باراك اوباما، رئيس‌جمهور منتخب تصميم بگيرد همين استراتژي را در افغانستان هم پياده كند. به اين ترتيب در كنار كاهش نيروها در عراق بر تعداد نظاميان آمريكايي در افغانستان به طرز قابل‌ توجهي افزوده خواهد شد. گرچه در ماه‌هاي آينده موثر بودن چنين تصميمي مورد بحث شديد قرار خواهد گرفت اما واقعيت اين است كه استراتژي «هجوم» در افغانستان در مقياس مشخصي از قبل آغاز شده است. در نيمه اول سال 2008 دولت بوش تعداد نظاميان آمريكايي حاضر در افغانستان را به ميزان 85 درصد يعني بيش از 21 هزار نيرو افزايش داد. در اين ميان تفنگداران دريايي و نيروي هوايي بيشترين افزايش نيرو را شاهد بودند. ناتو هم البته با بي‌ميلي چند هزار نيرو به نظاميان حاضر در افغانستان افزود.ايالات متحده مدتي است كه به ساخت و سازهاي پرخرج در افغانستان مشغول شده است. آنها قصد دارند يك فرودگاه نظامي كوچك در قندهار را با هزينه 100 ميليون دلار گسترش دهند. همچنين در نزديكي پايگاه هوايي بگرام نيز 50 ميليون دلار براي ساخت تاسيسات زندان هزينه خواهد شد. در همين منطقه قرار است با استفاده از 62 ميليون دلار بودجه اضافي كه كنگره در نظر گرفته انبار مهمات هم احداث شود. ارتش آمريكا مي‌گويد اين پايگاه قرار است به‌طور دائم و منظم مورد استفاده قرار گيرد و توانايي رويارويي و تهاجم به عمليات و اقدامات شورشيان را داشته باشد. البته عمليات ضدشورش نيازمند تعداد بيشتري نيرو و امكانات است. در عراق شاهد بوديم كه ايجاد ارتباط نزديك با رهبران قبيله‌اي و شورشيان ملي‌گرا و همراه كردن آنها براي مقابله با عناصر محلي القاعده بسيار حياتي بود. فرماندهان آمريكايي از قدم‌هاي مشابه در افغانستان هم حمايت مي‌كنند اما حامد كرزاي، رئيس‌جمهور افغانستان هم چنين فكري در سر دارد، آن هم با برگزاري يك «جرگه» متشكل از رهبران قبايل در كابل. كرزاي همچنين به فكر ملامحمد عمر، رهبر طالبان هم افتاده است. پس اين امتياز مثبتي براي اوباماست اگر قصد داشته باشد با افزايش تعداد نيروها و ارتباط با رهبران محلي افغانستان را به‌آرامش برساند.

2- دارفور ديگري در راه است
بحران دارفور آنچنان كه بايد مورد توجه قرار نگرفت و حال بحراني ديگر در سودان در حال تبديل شدن به تازه‌ترين فاجعه بشري است. اين‌بار منطقه بحراني در جنوب استان كوردوفان است. استاني كه در سال 2005 با اين هدف ايجاد شد كه كوهستان‌هاي نوبا در شمال منطقه خودمختار جنوبي را دربر‌گيرد. نيروهاي دولت مركزي، نيروهاي جنوب سودان و‌ گروه‌هاي محلي، همه مسلح و در حال عضوگيري هستند، با اين اميد كه در انتخابات محلي پيش‌رو پيروز شوند. طبق نظرسنجي‌هاي سازمان تحقيقاتي «ارتش‌هاي كوچك» كه در ماه آگوست منتشر شد «نارضايتي و ناخشنودي در حال تبديل شدن به خشم و عصبانيت است و بسياري از ساكنان منطقه كوهستان نوبا وقوع جنگ را اجتناب‌ناپذير مي‌دانند.» بحراني كه در نوبا در حال شكل‌گيري به شدت بحران دارفور است.

نوبا، يك گروه قبيله‌اي كه از بيش از 50 قوميت و نژاد بومي تشكيل شده مدت‌هاست كه با بي‌توجهي دولت با اكثريت عرب سودان مواجه شده است و در جريان جنگ داخلي دهه 80 درگيري‌هاي نظامي گسترده‌اي در اين منطقه ايجاد شد. وقتي كه در سال 2005 توافقنامه صلح به درگيري شمال و جنوب سودان پايان داد بسياري از اهالي نوبا احساس مي‌كردند دولت جنوبي سودان در ازاي به دست آوردن امتياز بهره‌برداري از نفت آنها را به شمالي‌ها فروخته‌اند. امروز ديگر صبر آنها به آخر رسيده است. به گزارش گروه بحران بين‌المللي «ICG» كه در ماه اكتبر منتشر شد صدها نفر در جريان درگيري بر سر زمين و حقوق قانوني خدشه‌دار شده خود در سال‌هاي اخير در اين منطقه كشته شده‌‌اند. همانند دارفور در اينجا هم خشونت‌ها بر سر زمين‌هاي حاصلخيز و مرغوب ميان كشاورزان نوبا و اعراب صحرانشين اوج گرفته است.

با توجه به اينكه قرار است در سال 2009 انتخابات ملي در سودان برگزار شود، ساكنان نوبا متهم به حمايت از ايجاد ترس و ارعاب و پاكسازي قومي شده‌اند. نيروهاي حكومت در منطقه افزايش قابل‌ملاحظه‌اي يافته‌اند و جنبش‌هاي برتري‌جوي عرب مثل شبه‌نظاميان جنجاويد در دارفور، به يكباره سر و كله‌شان پيدا شده است. به نظر مي‌رسد همه‌ چيز به طرز ترسناك در حال تكرار شدن است. مارك اشنايدر، يكي از اعضاي «ICG» مي‌گويد: «وقتي به دارفور نگاه مي‌كنيد و مي‌بينيد كه چه اتفاقي قرار بود نيفتد و نيفتاد، نمي‌توانيد اطمينان داشته باشيد كه سودان در برابر اين بحران بهتر عمل خواهد كرد.»

3- كمك آمريكا به هند براي ساخت سپر موشكي
جنجال استقرار سپر موشكي آمريكا در شرق اروپا اين روزها به اعتراض‌ها و مخالفت‌هاي گستاخانه روسيه متمايل شده است اما موقعيت ناپايدار و بي‌ثبات در جاي ديگري دور از شرق اروپا در حال شكل‌گيري است. بيست‌و‌هفتم فوريه 2008 و پس از دو روز ملاقات در دهلي‌نو رابرت گيتس، وزير دفاع آمريكا خيلي زود از مذاكرات ميان ايالات متحده و هند براي توسعه برنامه دفاع موشكي در خاك هند خبر داد. با اينكه مراحل ابتدايي آن در حال طي شدن است اما ايجاد يك سيستم دفاع موشكي در شبه‌قاره تاثيراتي بر روابط بلندمدت آمريكا و چين و ثبات منطقه خواهد گذاشت. همانطور كه طرح موشك‌هاي رهگير آمريكا در لهستان تنش‌هايي را ميان ايالات متحده و روسيه موجب شد، تاسيسات دفاع موشكي در هند مي‌تواند در دهه‌هاي پيش‌رو يكي از عوامل ايجاد درگيري و تنش ميان قدرت‌هاي بزرگ باشد.

به نظر مي‌رسد اين برنامه‌‌ها به نگراني‌هاي پكن در ارتباط با تعديل نفوذ و قدرت در حال افزايش چين در آسيا توسط آمريكا خواهد افزود. سفر گيتس به دهلي‌نو بخشي از تور او به سه دموكراسي منطقه، هند، استراليا و اندونزي بود. در صورتي كه رابطه چين و ايالات متحده به سردي مي‌گرايد اين متحدان آمريكا مي‌توانند در مقابل بلندپروازي‌هاي پكن ايستادگي كنند. البته يكي از خطرهاي استقرار سيستم دفاع موشكي در هند در رقابت هسته‌‌اي هند و پاكستان نمود مي‌يابد كه مي‌‌تواند عامل وقوع بحران باشد. در اين ميان برنده كيست؟ احتمالا لاكهيد مارتين، پيمانكار صنايع دفاعي كه در حال مذاكره با ارتش هند براي فروش سيستم دفاع موشكي پاتريوت خود به آنهاست. ژانويه گذشته دنيس كاوين، معاون مارتين در اين ارتباط گفت: «ايالات متحده ميلياردها دلار براي توسعه سيستم پاتريوت هند هزينه كرده است. وقتي ما مي‌توانيم به آنها كمك كنيم گمان مي‌‌كنيم هند هم نياز دارد پول خرج كند تا سيستم‌‌هاي خود را تقويت كند.»

4- بازي روسيه در قاره آفريقا
ماجراجويي‌هاي چين در آفريقا به خوبي شناسانده شده و غرب هم به تلاش‌هايش ادامه مي‌دهد. حال يك بازيگر ديگر را هم به اين مخلوط اضافه كنيد. روسيه در حال حركت به سوي آفريقاست. پشت‌سر هم قراردادهاي گاز و نفت به امضا مي‌رساند، با اين تحليل كه بتواند اهرم فشار بزرگ‌تري در بازار جهاني انرژي در اختيار داشته باشد. در ماه سپتامبر گازپروم غول انرژي روسيه كه در انحصار دولت است امتيازهاي گازي مختلفي را در نيجريه به دست آورد. نيجريه در آينده نزديك به يكي از اصلي‌ترين تامين‌كنندگان گاز طبيعي در جهان تبديل خواهد شد. در مقابل گازپروم موافقت كرده است كه سيستم برق‌رساني نيجريه را هم بهبود بخشد. قرار است وامي براي احداث خط لوله‌اي به طول بيش از 4300 كيلومتر از اين كشور واقع در غرب آفريقا به اروپا اختصاص دهد. گازپروم در ليبي هم با مشاركت «اني»ايتاليا براي انتقال گاز طبيعي اين كشور از زير درياي مديترانه سرمايه‌گذاري خواهد كرد.

روسيه پيشنهاد خريد تمام گاز و بخشي از نفت صادراتي ليبي را ارائه كرده است. اگر اين توافق صورت گيرد روسيه به‌طور كامل كنترل گاز تامين شده براي اتحاديه اروپا را در اختيار خواهد گرفت. علاوه بر اين، روس‌ها قراردادهايي هم با الجزاير، آنگولا، مصر و ساحل عاج به ارزش 5/3 ميليارد دلار به امضا رسانده‌اند و انتظار مي‌رود اين قراردادها از سال 2010 عملياتي شود. روس‌ها تنها نفت و گاز و خط لوله نمي‌خواهند. آنها استاد فريب دادن افكار عمومي هستند. روسيه از 20 ميليارد دلار از مطالبات خود در آفريقا چشم‌پوشي كرد و اخيرا هم اعلام كرد كمك بدون قيد و شرط 500 ميليون دلاري به كشورهاي آفريقايي خواهد كرد. روسيه همچنين چند ماه پس از گشايش دفتر توريسم دولت زيمبابوه در مسكو مانع از به تصويب رسيدن قطعنامه‌هاي شوراي امنيت سازمان ملل در مورد زيمبابوه شد. تمام اين موارد اروپا را بسيار نگران كرده است. اگر روسيه تامين گاز طبيعي اتحاديه اروپا را در كنترل كامل خود داشته باشد اروپا در محاصره قرار خواهد گرفت و تقريبا جايگزيني براي تامين انرژي خود نخواهد داشت. اتحاديه اروپا پس از جنگ پنج روزه گرجستان و روسيه 21 ميليارد دلار براي احداث خط لوله گاز طبيعي از جنوب صحراي آفريقا ارائه كرد. بازي بزرگ آغاز شده است.

5 - كمك به گرجستان صرف ساخت يك هتل لوكس شد
در ماه سپتامبر دولت آمريكا اعلام كرد يك ميليارد دلار براي بازسازي گرجستان به اين كشور كمك خواهد كرد. كاندوليزا رايس، هدف اين كمك مالي را «كمك به روي‌پا ايستادن گرجستان «در اثر خرابي‌هاي جنگ با روسيه عنوان كرد. شهرهاي بسياري در گرجستان در اثر بمباران روسيه آسيب‌هاي جدي ديده‌اند و 20 هزار آواره اوستياي جنوبي هم هنوز نتوانسته‌اند به خانه‌هاي خود بازگردند. به‌نظر مي‌رسيد اين پول مشكلات زيادي را حل خواهد كرد. پس چرا 176 ميليون دلار از اين كمك مالي به تجارت اختصاص يافت؟ 30 ميليون دلار از اين پول به مشاور املاكي اختصاص يافت كه در حال ساخت يك هتل مجلل به‌نام park Huatt در جنوب تفليس است و اين منطقه چندان آسيبي از بمباران‌هاي روسيه نديده است.

اين هتل پنج‌ستاره 127 هزار مترمربعي 183 اتاق دارد و به رستوران، اتاق كنفرانس، چشمه آب معدني و امكانات لوكس ديگر مجهز است.
شركت OIPC كه از طرف دولت آمريكا اين كمك مالي را مهيا كرده 40 ميليون دلار هم صرف ساخت برج اداري روبه‌روي پارلمان گرجستان كرده است. 10 ميليون دلار ديگر هم صرف بازسازي يك ساختمان تاريخي خواهد شد. رابرت ماسباكر رئيس شركت OIPC مي‌گويد: «اين كمك‌ها نشانه‌هايي روشن و واضح از تمايل دولت آمريكا به ساختن آينده روشن اين كشور است.» عمليات نظامي نسنجيده ميخائيل ساكاشويلي در جنوب اوستيا ممكن است براي بسياري از مردم گرجستان فاجعه‌ به بار آورده باشد، اما مشاورين املاك بايد از عمو سام تشكر كنند كه كسب و كار آنها را رونق بخشيد.

6 - محكوميت شهروندان آمريكايي به جرم شكنجه در خارج از آمريكا
از سال 1994 وزارت دادگستري آمريكا اين اجازه را داشت تا شهروندان آمريكايي كه در خارج از خاك اين كشور اقدام به شكنجه مي‌كنند را در خاك آمريكا مورد پيگرد قرار دهد اما تا اكتبر امسال اين قانون مورد توجه قرار نمي‌گرفت. چارلز تيلور جونيور فرزند رئيس‌جمهور سابق ليبريا به جرم شكنجه، تباني و تصرف سلاح گرم توسط هيات منصفه فدرال در 30 اكتبر محاكمه شد. به‌نظر مي‌رسد جرائم جنگي در خانواده تيلور موروثي است. رئيس‌جمهور سابق ليبريا هم در حال گذراندن جلسات دادگاهش در هاگ است. تايلور جوان در ماساچوست به دنيا آمده و پس از رئيس‌جمهور شدن پدرش و نقل مكان به ليبريا توانست شهروند ايالات‌متحده شود. او جرائم خود را بين سال‌هاي 1999 تا 2002 و زماني كه رئيس واحد ضدتروريست (نيروهاي شيطان) دولت پدرش بود مرتكب شد. بازجويان مي‌گويند او رهبران احزاب مخالف را با آهن، پارافين داغ، چاقو، شوك الكتريكي و سلاح‌گرم مورد شكنجه قرار داده است. اين اولين بار است كه دولت آمريكا مصوبه سال 94 در مورد شكنجه‌گران برون‌مرزي را اجرا مي‌كند.

در آن زمان دولت آمريكا اين لايحه را در تاييد كنوانسيون ضدشكنجه سازمان ملل به تصويب رساند. مدافعان حقوق بشر اميدوارند اين آخرين نمونه نباشد. اين قانون به ماموران وزارت دادگستري اجازه مي‌دهد شهروندان آمريكايي كه در خارج از مرزهاي اين كشور دست به شكنجه مي‌زنند را هم مورد پيگرد قرار دهد. گروه‌هاي زيادي خواستار پيگرد نقض‌كنندگان سابق حقوق‌بشر از كشورهاي شيلي، السالوادور، گواتمالا و هائيتي هستند كه در حال حاضر در ايالات‌متحده زندگي مي‌كنند. برخي احتمال مي‌دهند اين قانون راه را براي تحت پيگرد قراردادن مقام‌هاي دولت بوش به اتهام شكنجه در خارج از آمريكا باز خواهد كرد. مارك اشنايدر عضو گروه بحران بين‌الملل مي‌گويد: «شما بايد بتوانيد ثابت كنيد كه هر مقام رسمي به‌طور مشخص اين جرم را مرتكب شده است. البته از نظر من اين امكان وجود دارد كه اين قانون مقام‌هاي رسمي دولت بوش را هم شامل شود.»

7 – فروش دستگاه‌هاي ايجاد «توفان صوتي» توسط كمپاني آمريكايي به چين
پس از كشتار ميدان تيان آن‌من توسط ديكتاتورهاي كمونيست چين در سال 1989 ايالات‌متحده محدوديت‌هايي را براي صدور سلاح به چين وضع كرد. حال سوال اين است كه يك كمپاني آمريكايي با چه مجوزي سلاح قدرتمندي را به چين مي‌فروشد تا در آستانه بازي‌هاي المپيك پكن معترضين را ناتوان و مضروب كند؟ روزنامه‌نگاري به‌نام ديويد همبلينگ در ماه آوريل و در نمايشگاه تجهيزات پليس در پكن سلاح صوتي دوربردي را مشاهده كرد كه توسط شركت تكنولوژي آمريكا (ATC) كه مقر آن در كاليفرنياست ساخته شده است. اين سلاح كه LRAD ناميده مي‌شود امواج صوتي با انرژي بسيار بالا را از يك ديش منتشر مي‌كند. گفته مي‌شود صدايي كه در اطراف خودرو در فواصل نزديك ايجاد مي‌كند بلندتر از صداي موتور يك جت است. اين سلاح مي‌تواند شدت صدا را به 150 دسي‌بل برساند كه براي ايجاد آزار و حتي كر كردن مردم در جمعيت‌هاي زياد كافي است. اما مي‌توان به آن نام سلاح را اطلاق كرد؟ اين كمپاني با حسن تعبير نام «سيستم ارتباطات مستقيم» را بر آن نهاده است اما در مقاله‌اي در ماه نوامبر در يك مجله نظامي گزارشي از اين سيستم منتشر شد و قائم مقام اين كمپاني از كارايي اين سيستم در جلوگيري و ايجاد مزاحمت براي تروريست‌ها و دزدان دريايي سومالي خبر داد.

زماني كه تحريم‌ها وضع شد اينگونه سلاح‌ها وجود نداشت و در حال حاضر هم به‌عنوان سلاحي غيرمرگبار براي سيستم‌هاي كنترل جمعيت معترض شناخته مي‌شود و شايد در آينده نامي از اين سلاح در توافقنامه‌هاي مربوط به كنترل سلاح آورده شود. بدون شك چيني‌ها اين سلاح را در اختيار دارند اما تا جايي كه مي‌دانيم آن را به كار نگرفته‌اند. هنوز گزارشي منتشر نشده كه نشان دهد در جريان بازي‌هاي المپيك از آن استفاده شده باشد. همبلينگ مي‌گويد: «استفاده از اسلحه‌هاي خطرناك صوتي در برابر معترضان آرام كاري منطقي نيست اما جايگزين‌هاي آن را هم بايد در نظر داشت. من عكس‌هايي از تمرين‌هاي پليس با سلاح‌هاي شعله‌افكن قبل از آغاز بازي‌هاي المپيك ديدم. پس LARD براي معترضين چندان آزاردهنده نيست.»
منبع: Foreign Policy
يکشنبه 1 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 229]