اقتصاد - ذخاير ماهي‌ جهان در معرض نابودي است

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: اقتصاد - ذخاير ماهي‌ جهان در معرض نابودي است
اقتصاد - ذخاير ماهي‌ جهان در معرض نابودي است

گروه اقتصاد:مدت‌هاست دانشمندان خطر انقراض ماهيان در جهان را هشدار دادند خطري كه امسال براي چندمين بار سازمان خواروبار و كشاورزي ملل متحد(فائو) به آن اشاره كرده است. اخيرا نيز فائو در خصوص كاهش شديد ذخاير ماهي‌ جهان هشدار داد. به گزارش دويچه‌وله فائو اعلام كرد كه غارت ميليون‌ها تن ماهي و روش‌هاي مخرب صيد، تنوع زيستي اقيانوس‌ها را به خطر انداخته است. اين سازمان معتقد است كه از 70 درصد ذخاير ماهي‌هاي جهان بهر‌ه‌برداري بيش از حد مي‌شود.

در سال 1987 حدود 15 ‌درصد از ذخاير ماهي جهان نابود شد درحالي‌كه اينك اين ميزان به 30 درصد رسيده است. در نتيجه براي اينكه اين روند ادامه پيدا نكند و جهان از اين شرايط رها شود بايد مقررات منطقه‌اي و مقررات جهاني ماهيگيري مورد تجديدنظر قرار گيرد. زيرا به‌هر حال به گفته دانشمندان افزايش جمعيت انسان‌ها تا سال 2050 به 10 ميليارد نفر مي‌رسد كه باعث كمبود منابع غذايي به‌ويژه ذخاير ماهي خواهد شد. به گزارش سازمان ملل متحد اكنون بيش از 70 درصد ذخاير ماهي جهان به علت صيد بي‌رويه به حداقل خود رسيده است. از سال 1950 تا 1994 ميزان صيد ماهي از اقيانوس‌ها و درياها 400 برابر شد.

هم اكنون برآورد مي‌شود هر سال 82 ميليون تن ماهي صيد شود كه بيش از وزن 40 ميليون خودروي متوسط مي‌شود. به همين دليل اكنون در بحران ذخاير آبزيان جهان قرار داريم به طوري كه حتي برخي از گونه‌هاي مهم در معرض انقراض قرار دارند. البته به گفته برخي ديگر كارشناسان، اين صنعت 20 سال است كه با بحران روبه‌روست، چراكه ذخاير ماهي در معرض بهره‌برداري بيش از حد قرار دارند؛ صيدي كه در بسياري از مناطق به‌خصوص در كشورهاي فقير از راه‌هايي غيرمجاز عملي مي‌شود، اتفاقي كه به قطع در سطحي جهاني و در سطحي منطقه‌اي پيامدهايي ناگوار به‌جاي مي‌گذارد. پيامدهاي ناگواري كه كشورهاي فقير و در حال رشد را بيش از كشور‌هاي توسعه‌يافته تحت تاثير قرار مي‌دهد. صنعت ماهيگيري در سراسر جهان 35 ميليون ماهيگير را در خدمت خود دارد. اين صنعت توانسته در عرصه‌هاي مربوط به ماهيگيري مانند خريد و فروش، انتقال و صيد ماهي 200 ميليون فرصت شغلي جديد به وجود بياورد و يك ميليارد نفر را به‌كار بگمارد. به همين دليل گفته مي‌شود كشورهاي فقير و در حال رشد، از جمله فيليپين از اين روند آسيب‌هايي جبران‌ناپذير خواهند ديد. چراكه توان رقابت با ناوگان‌هاي مدرن ماهيگيري مانند ناوگان‌هاي اروپا و ژاپن را ندارند. ناوگان‌هاي عظيم ماهيگيري كشورهاي صنعتي از مدرنيسم و صيد روزافزون بهره‌ مي‌برند درحالي كه ماهيگيران خرده‌پا روز به روز وضع‌شان وخيم‌تر مي‌شود.

دو سال پيش
حدود دو سال پيش نيز نتايج مطالعه علمي دانشمندان نشان داده بود كه اگر روندهاي فعلي استخراج از دريا ادامه پيدا كند تا اواسط قرن جاري ديگر ماهي در درياها براي صيد كردن باقي نخواهد ماند. زيرا يك‌سوم ذخاير نزديك به محل‌هاي ماهيگيري در درياها متلاشي شده و نرخ افت ذخاير درحال شتاب گرفتن است. اين موضوع را نشريه «ساينس» چاپ كرده بود. تيم بين‌المللي از پژوهشگران در آن مقاله گفته بودند كه افت ذخاير ماهي‌ها ارتباط تنگاتنگي با كاهش وسيع‌تر تنوع زيستي در درياها دارد اما استفاده وسيع‌تر از مناطق حفاظت شده دريايي مي‌تواند باعث حفظ ذخاير موجود شود. بوريس وِرم، سرپرست اين تحقيق به بي‌بي‌سي گفته بود: «اين‌طور كه ما از اقيانوس‌ها استفاده مي‌كنيم انگار اميدواريم و فرض كرده‌ايم كه هميشه گونه ديگري براي بهره‌برداري وجود خواهد داشت تا پس از مصرف كامل موجود آخري سراغ آن برويم.» او مي‌افزايد: «آنچه ما اينجا روي آن انگشت مي‌گذاريم اين است كه شمار ذخاير محدود است؛ ما يك سوم آنها را مصرف كرده‌ايم و بقيه را هم مصرف خواهيم كرد.» استيو پالومبي يكي از دانشمندان اين پروژه تاكيد مي‌كند: «اگر ما به طور بنيادي شيوه مديريت گونه‌هاي آبزي به عنوان يك كل، يعني اجزاي يك اكوسيستم را عوض نكنيم در آن صورت اين آخرين قرني است كه شاهد غذاي طبيعي دريايي خواهيم بود.»

تحقيق كارشناسان آن زمان نشان مي‌داد به‌رغم پيشرفت در فناوري صيد ماهي، برداشت آبزيان عملا افزايش نيافته است و ركوردهاي صيد ماهي در درياهاي آزاد تصويري حاكي از افول ذخاير ماهي به دست مي‌دهد. اين افول از حدود سال‌هاي 2002 و2003 افزايش يافته است. به‌طوري‌كه در سال 2003، 29 درصد ذخاير شيلات در درياهاي آزاد متلاشي شده بودند، اين ذخاير به كمتر از 10 درصد ميزان برداشت اصلي افت كرده بود. در اين جريان نيز كشتي‌هاي بزرگ‌تر، تورهاي بهتر و تكنولوژي جديد براي رديابي ماهي باعث افزايش برداشت، ناوگان ماهيگيري جهان نشده است، در واقع صيد جهاني در فاصله 1994 تا 2003 به اندازه 13 درصد افت كرد. ركوردهاي تاريخي از نواحي ساحلي در آمريكاي شمالي، اروپا و استراليا همچنين نشان‌دهنده افت برداشت توام با افت تنوع گونه‌هاي دريايي است؛ اين برداشت تنها شامل ماهي نيست بلكه ساير انواع غذاهاي دريايي را هم در بر مي‌گيرد. بدين‌ ترتيب اين مطالعه صدمات وارده به اقيانوس‌ها را به فعاليت‌هاي واحد مثل افراط در ماهيگيري، آلودگي يا نابودي زيستگاه‌ها نسبت نمي‌دهد؛ بلكه در عوض تصويري ترسيم مي‌كند كه نشان‌دهنده افزايش صدمات به صورت تدريجي و در اثر عوامل گوناگون است.
سه شنبه 26 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 195]