تفاوت هاي ادبيات كودك و نوجوان با متون آموزشي بررسي شد؛احمد اكبرپور: در ادبيات باروري تخيل مقدم بر آموزش است

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: تفاوت هاي ادبيات كودك و نوجوان با متون آموزشي بررسي شد؛احمد اكبرپور: در ادبيات باروري تخيل مقدم بر آموزش است
خبرگزاري دانشجويان ايران - فارسنشست تفاوت هاي ادبيات كودك و نوجوان با متون آموزشي با حضور احمد اكبرپور نويسنده ادبيات كودك با حضور جمعي از دانشجويان و اساتيد دانشگاه شيراز در مجتمع فرهگي دانشگاه شيراز و به مناسبت هفته پژوهش برگزار شد. به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) منطقه فارس،در ابتداي اين نشست احمد اكبرپور با اشاره به تفاوت هاي نويسندگان حوزه كودك و نوجوان با ساير كساني كه به نوعي با آموزش كودكان سروكار دارند، گفت: همه كساني كه آموزش كودكان را برعهده مي گيرند بايد با علم روانشناسي كودك آشنا باشند، نويسندگان نيز به خاطر آشنا شدن با حال و هواي آنها به نوعي ناگزير از مطالعه روانشناسي كودكان هستند اما يك تفاوت عمده ميان اين دو گروه وجود دارد . نويسندگان هنگام نوشتن همه آنچه را كه اين علم به شكل آكادميك به آنها داده است؛ فراموش مي كنند و فقط به نوشتن روي مي آورند. وي توجه به روانشناسي براي نويسندگان را امري ناخودآگاه خواند و افزود: در داستان نويسي نكته مهم خلاقيت است. يك نويسنده بايد اول خلاقيت خودش را شكوفا كند و توجه به جنبه هاي روانشناسي به شكل ناخودآگاه در ذهن او نهادينه شده و به كار مي آيد. اگرچه در انتهاي ماجرا نوشتن هم همان روندي را دنبال مي كند كه در روانشناسي وجود دارد اما در ادبيات باروري تخيل مقدم بر آموزش و ياددادن چيزي به ديگران است. نويسنده كتاب قطار آن شب، سپس با ارايه مثالي در مورد اصل لذت در ادبيات ادامه داد: ما در ادبيات بزرگسال هم همين مساله را داريم. چه وقتي به سراغ شعر حافظ مي رويم؟ وقتي كه بخواهيم آرامش روحي پيدا كنيم. هيچ كسي به قصد يافتن نكات آموزشي شعر حافظ نمي خواند هرچند كه ممكن است اين اتفاق هم برايش بيفتد اما در اصل به خاطر تلطيف روح و لذت معنوي است كه شعر خوانده مي شود. در ادبيات كودك هم ما با چنين مساله اي روبه رو هستيم. يك كودك يا نوجوان كه تا سن دوازده، سيزده سالگي مرتب در معرض انواع امر و نهي ها و بايد و نبايدهاست با روي آوردن به ادبيات تخيل پنهانش را بارور مي كند و اندكي به دنياي خيالي و دوست داشتني خودش نزديك مي شود. اكبرپور، در ادامه با انتقاد از آمار موجود در عرصه نشر ادبيات كودك و نوجوان توضيح داد: عده اي مي گويند ما در سال نزديك به 2هزار كتاب در حوزه ادبيات كودك و نوجوان منتشر مي كنيم اما به عقيده من اين يك اشتباه لپي است. اكثر كتاب هايي كه به اسم ادبيات كودك و نوجوان به بازار نشر عرضه مي شوند در واقع همان كتاب هاي آموزشي هستند. كتابي كه بگويد اين كار را بكن يا آن كار را نكن ، كتاب ادبيات كودك محسوب نمي شود. اين ها در واقع كتاب هاي آموزشي هستند. شعري كه مثلاً مي گويد شب مسواك بزن تا دندونات خراب نشه، يك شعر آموزشي است نه يك شعر ناب مربوط به ادبيات كودك چون فاقد تخيل است. نويسنده رمان امپراطور كلمات ريشه اين نقيصه در حوزه ادبيات كودكان را مربوط به كذشته دانست و توضيح داد: متاسفانه ادبيات ما به خصوص در حوزه كودك و نوجوان در گذشته يك نوع ادبيات تعليمي بوده است. اين اثر تا امروز هم ادامه يافته و اغلب كساني كه در اين زمينه قلم مي زنند هنوز خودشان را در نقش يك معلم، پدر يا مادر مي بينند. هر چند نويسندگان جوان دارند به جنبه واقعي ادبيات ناب در اين زمينه وارد مي شوند اما بايد بگويم متاسفانه در ته ذهن همه ما هنوز يك معلم نشسته است. اين نويسنده با بيان اين مطلب كه تعليم و تربيت در جاي خود خوب و مفيد است، افزود: من منكر نقش حياتي آموزش و تعليم و تربيت براي كودكان و نوجوانان نيستم اما ما اينجا داريم درباره ادبيات كودك و نوجوان حرف مي زنيم. در اين حيطه نبايد همان كاري را بكنيم كه در بخش هاي تعليمي صورت مي گيرد. چون دنياي ادبيات تنها جايي است كه يك كودك يا نوجوان مي تواند در آن آزادانه حركت كند و ما نبايد اين دنياي بكر و دوست داشتني را هم به آموزش اختصاص دهيم . اكبرپور سپس به جنبه هايي كه كودكان را بيشتر جذب ادبيات مي كند اشاره كرد و افزود: من طبق تجربه شخصي به خوبي دريافته ام كه كودكان به طنز بسيار سريع واكنش نشان مي دهند. علت اين مساله در دو چيز نهفته است. اول آن كه در روابط طنز آميز كسي بالاتر از ديگري نيست. همه در يك جايگاه مساوي قرار دارند و آن رابطه كودك و بزرگسال در موقعيت طنز شكسته مي شود. ديگر آن كه طنز شبيه يك بازي دوطرفه است كه پيام به شكل مستقيم داده نمي شود و در اين حالت كودك بهتر مي تواند آن را درك كند. وي در ادامه دنياي فانتزي را از ديگر فضاهاي مورد علاقه كودكان برشمرد و گفت: فضاهاي فانتزي نيز يكي ديگر از موقعيت هايي است كه كودك با آن رابطه برقرار مي كند. چراكه در موقعيت هاي فانتزي كودك اجازه مي يابد هركاري كه دلش مي خواهد انجام دهد و هرچيزي كه اراده كند در اي نوع فضاها رخ مي دهد. برعكس دنياي واقعي كه بچه ها اغلب از جانب بزرگترها محدود مي شوند. نويسنده كتاب شب به خير فرمانده، با رايه مثالي در اين باره اظهار داشت: داستان پي پي جوراب بلنده نمونه اي عالي از چنين فضاهايي است. در اين داستان پي پي قدرتي جادويي دارد. او هر كسي را كه اراده كند از سر راهش برمي دارد. مثلاً در جايي از داستان پي پي با چند پليس مواجه مي شود كه مي خواهند دستگيرش كنند. او به راحتي ماشين پليس ها را بلند مي كند و آنها را توي انباري زيرشيرواني خانه شان مي اندازد. اكبرپور دنياي فانتزي را محفلي براي رشد حداكثري تخيل كودكان دانست و خاطرنشان كرد: اين چنين موقعيت هايي باعث مي شود تا كودك از فضاي واقعيت دلسرد و دلزده نشود و قدرت ذهني اش را صرف خلق بزرگترين چيزها كند. اكبرپور به ماجرايي در اين باره اشاره كرد و گفت: زماني مادري سراغ البرت اينشتين رفت و از او پرسيد، فرزند من چه چيزي بخواند تا وقتي بزرگ شد دانشمند سرشناسي مثل شما بشود؟ اينشتين گفت او بايد افسانه بخواند. مادر فكر كرد اينشتين شوخي مي كند.از طريقي ديگر همين سوال را مطرح كرد. اينشتين گفت من درست گفتم چون سرچشمه تمام علوم تخيل است. احمد اكبرپور، در انتها به نقش افسانه ها در زندگي ايراني اشاره كرد و گفت: ما ايراني ها روزبه روز بيشتر از افسانه هايمان دور مي شويم. در حالي كه اين ها مثال هاي زنده و جاندار تخيل هستند كه اجدادمان سينه به سينه آن را نقل كرده اند و جالب آن كه اگر مادربزرگي بخواهد افسانه اي را براي كودكي بيان كند آن را به فراخور فهم كودك تغيير مي دهد و اين يعني زنده بودن يك افسانه. چنين قصه اي هر لحظه با تخيل سروكار دارد و باعث مي شود كه تخيل بارور شود. همچنان كه اجداد ما هر كدام با تخيل خود چيزي به افسانه ها افزودند و آن را بهتر از قبل كردند و ما نبايد از اين منبع غني تخيل غافل بمانيم. در انتهاي اين نشست همچنين پرسش هايي در مورد آثار اين نويسنده مطرح شد كه حضار در باره آن به بحث و تبادل نظر پرداختند.انتهاي پيام
دوشنبه 25 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 191]