كنكاشي بر اهداف پشت پرده برگزاري پنجمين كنفرانس بحرين همايش امنيتي منامه؛ زمينه ها و هدف ها

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: كنكاشي بر اهداف پشت پرده برگزاري پنجمين كنفرانس بحرين همايش امنيتي منامه؛ زمينه ها و هدف ها
گروه تحليل و تفسير: عليرضا عبدالله - مروري بر مباحث وموضوعات مطرح شده در اظهارنظرهاي عمومي و نشست هاي تخصصي كنفرانس امنيتي منامه نشان مي دهد كه گسترش موج "ايران هراسي" در بين كشورهاي عربي و مقابله با نفوذ منطقه اي ايران مهمترين اهداف برگزاري چنين همايشي مي باشد.

پنج سالي است كه عرب نشين كوچك "بحرين" در خليج فارس به طور متوالي ميزبان يكي از كنفرانس هاي امنيتي سطح بالاي جهان است. گرچه اين كنفرانس بين المللي كه "همايش گفت وگو و امنيت خليج فارس" نام گرفته، براساس توافقي ميان مؤسسه بين‌ المللي مطالعات استراتژيك لندن موسوم به "آي.آي.اس.اس" و وزارت خارجه بحرين برگزار مي شود اما به رسم دو سه سال اخير وزير دفاع ايالات متحده آمريكا همواره يكي از سخنرانان ثابت آن بوده است.
به گفته برگزار كنندگان همايش امنيتي منامه، هدف از تشكيل آن تسهيل تماس بين كشورهاي منطقه پيرامون مسايل امنيتي عنوان شده است. همايش منامه امسال همزمان با تغيير رييس جمهور آمريكا، بحران مالي جهان و تنش بين هند و پاكستان برگزار شد.
قرار بود در اين كنفرانس به موضوعاتي از قبيل سياست‌هاي آمريكا، اوضاع منطقه، اقتصاد، امنيت منطقه‌ اي و امنيت در چارچوب شرايط بين‌المللي پرداخته شود اما مروري بر موضوعات عمومي (سخنراني ها و اظهارنظرهاي مقام هاي امنيتي و سياسي عربي و غربي) و نشست هاي تخصصي (كارگروه ها و مقالات ارائه شده) كنفرانس امنيتي منامه نشان مي دهد كه همواره سه مساله "چالش هسته اي جمهوري اسلامي "‌،"گسترش دامنه نفوذ ايران در خاورميانه" و "امنيت اسراييل" محورهاي عمده اين همايش را بويژه در سطح تبليغاتي و رسانه اي تشكيل داده است.
اين موضوعات همواره در سال هاي اخير در صدر اولويت ها و راهبردهاي اساسي محافل سياسي و رسانه اي آمريكا ، غرب و كشورهاي عربي متحد آنها در منطقه خاورميانه قرار داشته و آنها كوشيده اند تا با بزرگنمايي "تهديد ايران" و اولويت دهي به آن در فاز تبليغي و رواني، موضوع حساس "چالش اصلي حفظ و تداوم امنيت در منطقه خاورميانه با وجود رژيم اسراييل را به حاشيه رانده و به مرور زمان آنرا از دستورالعمل ها و اولويت هاي امنيتي كشورهاي منطقه خارج سازند.
براساس برخي گزارش ها، قرار بود وزير امور خارجه ايران نيز در اين همايش شركت كند اما منوچهر متكي از حضور در كنفرانس منامه سر باز زد. حسن قشقاوي، سخنگوي وزارت امور خارجه در خصوص عدم شركت وزير امور خارجه در اجلاس امنيتي منامه گفت: حضور متكي در اجلاس منامه در دستور كار قرار داشت اما به خاطر فشردگي‌هاي برنامه وزير امور خارجه در تهران اين برنامه عملي نشد.
در پنجمين همايش امنيتي منامه، موسسه هاي امنيتي ملي، نمايندگان وزارت امور خارجه و وزارت دفاع كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس، نمايندگان پنج كشور عضو دائم شواري امنيت سازمان ملل، نمايندگان ناتو و برخي كشورهاي عضو اتحاديه اروپا شركت داشتند. همچنين نمايندگان كشورهاي تركيه، سوريه و مصر نيز براي نخستين بار در اين همايش شركت كرده اند.

* اهم مباحث و موضوعات مطرح شده در همايش منامه
نگاهي گذرا به محورهاي مهم اظهارات رابرت گيتس، وزير دفاع ابقاء شده دولت دموكرات آمريكا و "جان هاتون" همتاي انگليسي او گواهي آشكار بر اين نكته است.
رابرت گيتس با برجسته سازي مساله "گسترش نفوذ ايران در خاورميانه" در سخنان خود، خواستار همكاري كشورهاي عربي با دولت شيعي عراق با هدف "جلوگيري از تك محوري ايران" در اين كشور شد.
وي همچنين مدعي شد: ايران در حال افزايش نفوذ منطقه اي خويش است. از اين رو بايد بر تهران فشار بياوريم تا برنامه هاي هسته اي خود را متوقف كند.
وزير دفاع آمريكا گفت كه كشورش بدنبال تغيير رفتار جمهوري اسلامي است، نه حكومت آن.
وي افزود: "هيچ كسي به دنبال تغيير حكومت در ايران نيست، بلكه ما بدنبال تغيير سياست و رفتار هستيم تا ايران به همسايه اي خوب براي ساير كشورهاي منطقه تبديل شود."
وي تاكيد كرد، نگرش دولت ايالات متحده در آينده نسبت به منطقه در مقايسه با گذشته تغيير نخواهد كرد.
وزير دفاع آمريكا در ادامه با بيان اينكه "آمريكا و متحدانش دوست ندارند كه ايران منبع خشونت و بي ثباتي در منطقه باشد"، بر گسترش همكاري ها با عراق تمركز كرد و گفت: كشورهاي عربي بايد براي تحقق امنيت عراق و استقرار دولت بغداد به آن كمك كنند. آنها بايد به طور كامل روابط ديپلماتيك با بغداد برقرار كرده و تمام بدهي اي آن را كه به جا مانده از زمان صدام حسين است را ببخشند. حمايت ها از عراق بايد به اندازه اي باشد كه بغداد بتواند به نقش سابق منطقه اي خود بازگردد. كشورهاي عربي بايد عراق را در مبارزه با تروريسم ياري كنند. اين كشور بايد به اندازه اي از اطمينان برسد كه تمام مرزهاي خود را تحت كنترل داشته باشد.»
گيتس همچنين مدعي شد: ايران همسايه خوبي براي عراق يا منطقه به طور كل نبوده است. تهران همواره تلاش داشته با مداخله امنيت منطقه را مختل كند و با حمايت از گروههاي تروريستي منطقه را به بحران بكشاند.»
وي در بخش ديگري از سخنانش خواستار همكاري كشورهاي حاشيه خليج فارس براي افزايش تحريم هاي عليه ايران بر سر برنامه هسته اي اش شد و در ادامه ادعاهاي خود افزود: دولت آينده امريكا به هيچ عنوان در برابر برنامه هاي هسته اي ايران كوتاه نخواهد آمد. ايالات متحد تلاش نمي كند كه نظام ايران را تغيير دهد بلكه از طريق فشارهاي اقتصادي و ديپلماسي تهران را وادار مي كند كه راه و روش خود را تغيير دهد.
در كنار اظهارات ضدايراني گيتش در همايش امنيتي منامه، سخنان وزير دفاع انگليس نيز در اين خصوص قابل تامل است. جان هاتون نيز در سخناني خصمانه عليه جهوري اسلامي بدون توجه به تأكيد گزارش ‌هاي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در صلح ‌آميز بودن برنامه هسته ‌اي ايران، از اين كشور خواست تا صلح ‌آميز بودن برنامه ‌اش را ثابت كند.
وي در سخنان خود در اين نشست، بار ديگر بر موضع خصمانه كشورش در تعامل با برنامه هسته‌اي ايران تأكيد كرد و مدعي شد، به نظر مي‌رسد، ايران تنها كشوري است كه نمي‌خواهد برنامه هسته‌اي خود را از راه گفت‌وگو حل كند.
وزير دفاع انگليس در ادامه ادعاهاي خود افزود: بلند پروازي‌هاي ايران در گسترش توانمندي ‌هاي خود در زمينه هسته ‌اي و رد قطعنامه‌ هاي شوراي امنيت سازمان ملل متحد، جامعه جهاني را به اين فكر انداخته كه اهداف ايران از برنامه هسته‌اي صلح ‌آميز نيست.
در اين ميان، خالد بن احمد آل خليفه، وزير امور خارجه بحرين نيز در اين همايش گفته است: همه ما به گفت‌ وگو نياز داريم و بايد همه كشورهاي خاورميانه و شمال آفريقا از جمله ايران و اسرائيل، در گفت ‌وگوهايي مشترك به حل و فصل مسائل جهاني مرتبط با خاورميانه بپردازند.
به باور ناظران، سخنان پيشين مقامات بحرين درباره خاورميانه ‌اي با وجود اسرائيل، اين بار با قاطعيت بيشتر و صريحتري گفته شد.
وزير خارجه بحرين همچنين خواستار تكرار نشدن گفت‌ وگوهاي بي‌حاصل بين اعضاي اين تشكيلات شد و افزود: ما تنها از گفت‌وگوهاي سازنده دفاع مي‌كنيم و اجازه مطرح شدن مسائل قديمي را نخواهيم داد و براي رسيدن به اين هدف، يك دقيقه هم درنگ نمي‌ كنيم.
وزير امور خارجه بحرين ماه اكتبر نيز در گفت‌وگو با روزنامه فرا منطقه‌يي الحيات موضوع تشكيل اين سازمان را با حضور اسراييل، تركيه و ايران و با هدف تحقق صلح در خاورميانه مطرح كرده بود اما منوچهر متكي وزير امور خارجه‌ي ايران تشكيل سازماني با حضور اسراييل و ايران را غير قابل اجرا دانست.

* جمعبندي و ارزيابي:
1) موسسه مطالعاتي معتبر ”چتم هاوس” در انگليس در يكي از تازه ترين گزارش هاي راهبردي خود، خاورميانه را يكي از بحران خيز ترين مناطق جهان در عصر حاضر معرفي مي كند و مي نويسد: نام خاورميانه همواره با بحران گره خورده است. جنگ اسراييل و حزب الله لبنان، درگيري هاي فلسطيني – اسراييلي، بي ثباتي و خشونت در عراق، چالش هسته اي ايران و مواردي از اين دست فضايي از ترس و نگراني عميق را در اين منطقه ايجاد كرده است.
از اين رو، امنيت منطقه خاورميانه و خليج فارس در ارتباطي تنگاتنگ و نزديك با امنيت ديگر مناطق راهبردي جهان قرار گرفته است. به بيان ديگر، هر قدرتي كه در اين منطقه سلطه خود را اعمال كند، مي تواند هژموني خود را به ساير مناطق جهان گسترش داده و بر آن سيطره يابد. رقابت قدرت هاي فرامنطقه اي در خاورميانه و خليج فارس نيز با هدف سلطه بر آن صورت مي گيرد.
2) ايران به عنوان يكي از كشورهاي مهم و استراتژيك در حوزه خليج فارس و درياي خزر و با بهره مندي از منابع و توان لازم براي تسلط بر اين منطقه همواره مورد توجه دولت‌ هاي قدرتمند جهان بوده است. ايران به عنوان بزرگترين و ثروتمندترين كشور حوزه خليج فارس و به عنوان يكي از بازيگران اصلي و كليدي در وقايع مهم منطقه‌ اي شناخته مي‌شود.
موقعيت ژئواستراتژيكي ايران كه از طرف جنوب به خليج فارس و كشورهاي عربي و مسلمان حاشيه خليج فارس، از طرف شرق و شمال شرق با كشورهاي پاكستان، افغانستان، تاجيكستان، ازبكستان و تركمنستان و از ناحيه غرب و شمال غرب با عراق، سوريه، تركيه، آذربايجان همسايه است بر قدرت اين كشور و توان بالقوه بازيگري با نفوذ در عرصه‌ معادلات منطقه افزوده است.
حوزه گسترده تمدن اسلامي كه درصد بسيار زيادي از منطقه آسياي جنوب غربي را تحت نفوذ دارد و نيز گسترة تمدن ايراني كه از شرق و شمال شرق تا مناطقي از غرب و شمال غرب را تحت تأثير خود قرار داده است، بر پتانسيل و توان ايران اسلامي در راستاي بهره‌برداري از فرصت‌ها و مطرح كردن خود به عنوان قدرت هژمون منطقه مي‌افزايد.
3) با افزوده شدن عامل "موجوديت و امنيت رژيم صهيونيستي" به دو مساله ياد شده "اهميت راهبردي خاورميانه و خليج فارس" و "موقعيت حساس و راهبردي ايران در منطقه" مي توان به اصلي ترين مولفه قدرت در منطقه ، "امنيت" ، و اهميت راهبردي آن پي برد. در چنين وضعيتي است كه آمريكا و ديگر قدرت هاي فرامنطقه اي فعال در خاورميانه با محور قرار دادن مساله تامين امنيت اسراييل، معادلات امنيتي منطقه را طراحي و با توجه به پارامترها و مولفه هاي گوناگون تغيير داده اند. آنچه كه در طراحي و تغيير هرگونه معادله امنيتي اسراييل محور در منطقه مدنظر آمريكا و متحدانش قرار گرفته است، محدود و محصور كردن جمهوري اسلامي ايران در يك بازه بسيار محدود امنيتي و ارائه شكلي تضعيف شده از ايراني است كه مدت هاي طولاني در بستر تمدني خويش ابرقدرت بلامنازغ تاريخ بوده است. در اين بستر، طي سال هاي اخير پروژه ها و طرح هاي گوناگوني از سوي بيگانگان با پيشگامي و هدايت ايالات متحده و رژيم صهيونيستي براي تشديد انزواي ايران در منطقه، مقابله با روند رو به رشد قدرت گرايي منطقه اي آن و تبديل شدن به قدرت برتر منطقه اي و جلوگيري از بسط دامنه نفوذ آن در خاورميانه و فراتر از آن ارائه و اجرايي شده كه در يكي دو سال اخير رشد شتابنده اي به خود گرفته است.
يكي از اين طرح ها كه در راستاي راهبرد "برخورد نرم" آمريكا با جمهوري اسلامي ايران در منطقه جاي مي گيرد، كليد زدن طرح "ايران هراسي" در منطقه از دو سال اخير است. ارائه و اجراي اين طرح بيشتر در سطح رواني و تبليغاتي صورت گرفته اما هدف هاي عملي و راهبردي – اجرايي را در نهان خود مدنظر قرار گرفته است.
آنچه در موضعگيري ها، اظهارنظرها، نشست ها و طرح هاي تبليغاتي آمريكا و اسراييل در اين خصوص دنبال شده ا ست، جملگي گواه اين مهم مي باشد؛ اظهارنظرهاي گيتس، هاتون و ديگر مقامات غربي و اسراييلي شركت كننده در همايش امنيتي منامه در اين زمينه قابل بررسي است. اين نوع برخورد با مساله ايران در بسياري از موارد با تاييد ها و همگامي هاي برخي كشورهاي عرب خليج فارس عليه جمهوري اسلامي همراه شده است.
به باور ناظران و تحليلگران، در موقعيت بسيار پيچيده امنيتي در منطقه خاورميانه، ايالات متحده آمريكا با عملياتي كردن راهبرد "ايران هراسي" علاوه بر اينكه حضور خود را در منطقه توجيه و تثبيت مي نمايد، امكان تسلط خود بر منابع انرژي منطقه را نيز مهيا مي سازد.
ايراني هراسي يكي از راهبردهاي تبليغاتي و جنگ رواني در سياست خارجي آمريكا و برخي از كشورهاي اروپايي، عليه جمهوري اسلامي ايران است. راهبرد ايران هراسي همزاد و مترادف با راهبرد اسلام هراسي و امواج آن مي باشد. اين راهبرد در طي سي ساله گذشته همواره توسط دولت هاي ايالات متحده آمريكا چه جمهوري خواه و چه دموكرات، به صورت پيوسته در سياست خارجي و ديپلماسي عمومي اين كشور پي گيري گرديده اما اكنون به نقطه اوج خود نزديك شده است.
ناظران آگاه معتقدند: آمريكا و برخي از كشورهاي غربي همواره با رويكرد تخاصمي مسائل مرتبط با ايران را منعكس مي نمايند به گونه اي كه جمهوري اسلامي ايران در نظر مخاطب، تهديدي عليه صلح و امنيت منطقه و جهان معرفي مي گردد. رصد و محوريابي جنگ رواني نظام سلطه عليه ايران مويد اين موضوع است و راهبرد ايران هراسي مشتمل بر هفت محور مي باشد كه عبارتند از:

-القاء دسترسي ايران به سلاح هاي هسته اي
- حمايت ايران از تروريسم
- نقض حقوق بشر در ايران
- القاء تهاجمي بودن فناوري هاي دفاعي ايران
- دخالت جمهوري اسلامي ايران را در امور كشورها
- اسلامي بودن نظام سياسي در ايران
- القاء مخالفت ايران با صلح و ثبات منطقه اي.
مخدوش جلوه دادن ماهيت و اركان نظام ديني و رويكرد تخاصمي نسبت به ايران، نقطه مشترك تمامي محورهاي ذكر شده مي باشد كه برآيند آن چهره اي از جمهوري اسلامي را در ذهن مخاطب آماج ترسيم مي كند كه بر پيش فرض و انگاره ايجاد هول و هراس استوار است.

4) از نگاه ناظران، در يك مرور اجمالي مي توان اهداف پيدا و پنهان پديده ايران هراسي را در محورهايي همچون "سرعت بخشيدن به روند سازش اعراب و رژيم صهيونيستي"، "تشكيل ناتوي عربي از عمان تا لبنان" ، "مهار منطقه اي ايران"، "منزوي ساختن ايران در عرصه بين المللي بويژه در زمينه فن آوري هسته اي"، " ايجاد مسابقه تسليحاتي در منطقه و كسب سود سرشار براي شركت هاي آمريكايي و غربي"، "توجيه حضور نظامي و اشغالگري آمريكا در منطقه" و "تسلط بر منابع نفتي خليج فارس" مورد توجه قرار داد.
پژوهم. 9045
دوشنبه 25 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 296]