در جلسه نقد و بررسي كتاب دا عنوان شد؛جزيي نگري به مساله جنگ و دفاع مقدس از مولفه هاي موفقيت دا است

واضح آرشیو وب فارسی:حيات: در جلسه نقد و بررسي "كتاب دا" عنوان شد؛جزيي نگري به مساله جنگ و دفاع مقدس از مولفه هاي موفقيت "دا" است
تهران- حيات

معصومه رامهرمزي گفت: نشر كتاب "دا" با موضوع خاطره نشر بسيار دقيق و عاطفي است و بيان جزييات خاطرات و يادآوري لحظه هاي نبرد و دفاع پس از گذشته سالها از جمله موفقيت هاي "كتاب دا" است.
به گزارش خبرنگار فرهنگي حيات، نشست نقد و بررسي "كتاب دا"خاطرات سيده زهرا حسيني به قلم سيد اعظم حسيني با حضور معصومه رامهرمزي نويسنده و منتقد دفاع مقدس، سميرا اصلانپور منتقد و نويسنده و علي الله سليمي مدير جلسه عصر روز گذشته در سراي اهل قلم خانه كتاب برگزار شد.
در ابتداي اين نشست علي الله سليمي با معرفي مختصري از "كتاب دا" گفت: "كتاب دا" پانصد و شصت و سومين كتاب از محصولات دفتر ادبيات و هنر مقاومت حوزه هنري است كه در بخش خاطرات جنگ ايران و عراق صد و هشتادمين كتاب به حساب مي آيد. اين كتاب، كتاب قطوري است كه در 812 صفحه، پنج بخش و چهل فصل تدوين شده است همچنين در بخش ضمايم اين كتاب چهار گفتگو از عبدالله سعادت، احمد رضا پرويزپور، زهره فريادي و ايران خضراوي آورده شده و سه نقل قول از افسانه قاضي زاده، مريم امجدي و حورسي به اين كتاب ضمينه شده است، نقل قولي نيز از كتاب خرمشهر در جنگ طولاني در اين كتاب آمده است.
وي افزود: 53 عكس منحصر به فرد نيز ضمينه اين كتاب شده كه در نوع خود بي نظير است. اين كتاب خاطرات سيده زهرا حسيني به قلم سيد اعظم حسيني است. در پيش گفتار اين كتاب چگونگي نگارش و رغبت راوي به بيان خاطراتش آورده شده است. مصاحبه هاي اين خاطره از رمضان سال 84 با صرف 1200 ساعت زمان تا سال 85 به طول انجاميد و مدت زمان طولاني براي نگارش و تاليف آن سپري شد و كتاب در سال 1387 رونمايي شد. ابتدا اين كتاب در 300 صفحه نگاشته شد و چون ظرفيت و گنجايش افزايش داشت نويسنده و راوي كتاب كار بازخواني خاطرات را از نو شروع كرده و در نهايت اثر در 812 صفحه تدوين شد. بيش از هفتاد درصد از حجم كتاب به اتفاقات نخستين ماه هاي مقاومت در خرمشهر اختصاص داده شده و مابقي كتاب به خاطرات دوران كودكي و پس از جنگ مربوط مي شود.
سميرا اصلانپور از نويسندگان و منتقدان آثار دفاع مقدس در بررسي "كتاب دا" گفت: دا كتابي است كه براي نگارش و گردآوري آن بسيار زحمت كشيده شده و گاه راوي به بيان جزيياتي مي پردازد كه يادآوري بسياري از آن خاطرات پس از گذشت سال ها از وقوع جنگ مشكل است. زهرا حسيني كار بسيار بزرگي انجام داده و كارهاي وي توانمندي هاي يك زن را به اثبات مي رساند مولف و راوي در اين كتاب هر دو، زن هستند و اين يكي ديگر از ويژگي هاي بارز و مهم اين كتاب است و به راستي هر دو در انجام وظيفه كوتاهي نكرده و اثري با نشر بسيار دقيق به خواننده ارايه مي دهند.
اصلانپور افزود: حال و فضاي اثر بسيار خوب توسط مولف منتقل شده، گاه با خواندن كتاب وجود نويسنده پنهان مي شود و خواننده بدون واسطه با راوي ارتباط برقرار مي كند و نويسنده در صفحات كتاب پنهان مي ماند كه اين خود يكي از نقاط قوت اين اثر است.
اين منتقد و نويسنده ادامه داد: اين ثر، اثري كاملا زنانه است كه مقاومت و جايگاه زنان در دفاع و توانمندي هاي نويسندگان زن در عرصه ادبيات مقاومت را به خوبي آشكار و به اثبات مي رساند.
اصلانپور نويسنده كتاب "چشم جبهه ها" با اشاره به صحنه پردازي هاي "كتاب دا" گفت: صحنه هاي كتاب نشان مي دهد كه اين خاطرات تا چه اندازه به زندگي امروز ما شباهت دارند صحنه هايي كه يك زن در پي اثبات توانمندي هاي خويش است. زهرا حسيني نوجوان هفده ساله اي است كه در غسالخانه حضور مي يابد و با جنازه هايي روبرو مي شود كه تكه پاره و متلاشي شده اند و گاه مرداني كه همراه او هستند چنين جسارت و جراتي دربرخورد با اين جنازه ها را ندارند اما اين دختر با هر صحنه يك برخورد جسورانه از خود به نمايش مي گذارد كه از اين حيث بسيار قابل توجه است.
اصلانپور در نقد "كتاب دا" گفت: قالب اين اثر خاطره است و ما يك "راوي" و يك "نويسنده" داريم و چون با دو نفر مواجه هستيم كار نقد مشكل است چرا كه براي نقد خاطره يك گونه ادبي وجود ندارد و هر كس با سليقه و نظر شخصي به آن نگاه مي كند در زمينه نقد خاطره بسيار كم كار شده و چون ما با دو نفر مواجه هستيم نمي توانيم نقاط قوت و ضعف اثر را تقسيم كنيم و نمي توانيم بگوييم نويسنده در بخشي ضعيف كار كرده يا اين راوي بوده كه در آن بخش كوتاهي كرده است در مجموع روايت و پرداخت در اين اثر به گونه اي است كه خواننده را بسيار تحت تاثير قرار مي دهد.
وي افزود: عمده موضوع اين خاطره مربوط به 22 روز نخست جنگ يعني از اول مهر تا بيست و دوم مهر است كه صحنه هاي شهادت برادر و پدر، زهرا حسيني را در بر مي گيرد كه با دقت و تاثيرگذاري بسيار بالايي بيان شده است.
اصلانپور نويسنده كتاب مجموع نقد هاي "گذر از خارزار" به روايت هاي "كتاب دا" اشاره كرد و گفت: كتاب از دو نوع روايت برخوردار است روايت قسمت نخست و روايت بخش بعدي يعني 22 روزنخست جنگ كه بخش اول نسبت به بخش بعدي كلي تر به لحاظ زماني نيز فشرده تر است، ولي قسمت دوم با تفصيل و بسط و نگاه ريز بينانه نگاشته شده است. نويسنده طوري خاطرات را پياده كرده كه كتاب از حالت روايت به داستان تبديل شده است و با وجود اينكه اين اثر طرح داستان ندارد اما تمام عناصر داستاني در آن به وضوح ديده مي شود.
معصومه رامهرمزي نويسنده و منتقد دفاع مقدس نيز در ادامه اين نشست با اشاره به عرصه خاطره گويي در دهه هاي بعد از جنگ گفت: عرصه خاطره گويي از جنگ و دوران هشت ساله دفاع مقدس از دهه شصت با نگارش خاطرات رزمندگان در جرايد آغاز شد كه بيشتر به صحنه هاي ميدان نبرد و چگونگي عمليات پرداخته مي شد و در اين دهه ما شاهد سكوت زنان هستيم يعني در دهه شصت زنان در ادبيات مقاومت هيچ نقشي نداريم و با بررسي علل به اين نتيجه مي رسيم كه زنان خاطرات خود را در مقايسه با خاطرات مردان كه در صحنه نبرد بودند كم ارزش مي دانند و به همين دليل سكوت مي كنند و يا كسي به سراغ زنان در عرصه خاطره گويي جنگ نمي رود. متوليان فرهنگي جامعه بايد پيش از اينها به ضرورت اين امر توجه مي كردند تا ما با مشكل فراموشي و نسيان خاطرات مواجه نشويم.
وي افزود: در دهه هفتاد بانوان وارد عرصه ادبيات مقاومت شدند و آثار بسيار خوب و موفقي به چاپ رسيد و زنان امدادگر و رزمنده در دهه هفتاد سكوت خود را شكسته و به بيان خاطراتشان پرداختند (از جمله اين كتاب ها "ديدار زخم ها" و "پوتين هاي مريم" را مي توان نام برد) و اين آثار با فاصله زماني بسيار از وقوع جنگ و دوران دفاع مقدس وارد بازار كتاب شد كه از قضا پرخواننده نيز شد چرا كه نثري كه به بيان خاطرات يك زن مي پردازد و يا يك زن آن را مي نگارد بسيار عاطفي و تاثير گذار است و به همين دليل با تاثير شگرف اين آثار كتاب زنان نويسنده مورد اقبال عمومي واقع مي شود.
رامهرمزي "كتاب دا" را بيان جز به جز وقايع روزهاي نخست جنگ از زبان يك زن دانست و گفت: كتاب دا با جزيي نگري به مساله جنگ و دفاع مقدس از جمله آثار موفق در عرصه ادبيات مقاومت زنان به شمار مي رود و اين اثر در نوع خود نسبت به ديگر آثار موفقيت بسيار بزرگي را به دست آورده است.
رامهرمزي در مورد نقد كتاب هاي خاطره گفت: كتاب هاي خاطره را مي توانيم در سه محورسوژه، استناد و نشر نقد كنيم كه "كتاب دا" سوژه بسيار نابي دارد و سوژه دختر هفده ساله اي است كه به خاطر حس مسووليت در جايي كار مي كند كه مردان جرات انجام آن كار را ندارند و از اين حيث سوژه بسيار ناب است، در محور دوم يعني استناد نيز "كتاب دا" ويژگي و مولفه هاي اين محور را داراست كه مي توان به امانت داري در بيان خاطرات و آوردن پي نوشت ها و عدم بيان مطالب متناقض اشاره كرد. در محور سوم نيز اين كتاب بسيار خوب درخشيده است نثر كتاب نثري دقيق و روان است كه با مقتضيات حال و زمان و مكان راوي بسيار مرتبط است صراحت لهجه و آداب و رسوم و فرهنگ حاكم در ميان مردمان جنوب كشور به وضوح در نثر اين كتاب ديده مي شود. نثر كتاب با زبان حال راوي بسيار متناسب و موازي است و اين يكي از نقاط و نكات مثبت اين اثر به شمار مي رود.
رامهرمزي نويسنده كتاب "يكشنبه آخر" بر پر رنگ بودن نقش هاي مردمي در "كتاب دا" اشاره كرد و گفت: "كتاب دا" براي نخستين بار به بيان دفاع مردمي به طور جزيي مي پردازد كه اين ويژگي در بسياري از كتاب هاي دفاع مقدس ديده مي شود و "دا" نقطه به نقطه اش به دفاع مردمي اشاره مي كند به طوري كه وقتي خواننده كتاب را مي خواند حس مي كند خود در جريان وقوع حوادث قرار داشته و به همين دليل حس "هم ذات پنداري" در "دا" بسيار قوي است استناد خاطرات به اندازي قوي و دقيق است كه خواننده ناخودآگاه خود را در جريان حوادث قرار مي دهد.
رامهرمزي خاطرات اين كتاب را بسيار تلخ دانست و گفت: خاطرات زهرا حسيني از دوران جنگ بسيار تلخ و گزنده است ولي با اين وجود وي در بيان خاطراتش به تمامي، حق مطلب را ادا كرده و هيچ دخل و تصرفي در روايت راوي صورت نگرفته است روايت ها آن گونه كه بيان شده به مخاطب منتقل مي شوند و وجود اين مولفه ها باور پذيري داستان را بالا برده است. تصاوير و صحنه ها به گونه اي پرداخته شده اند كه گاه ازالفاظ پيشي مي گيرند و صحنه بر لفظ غلبه مي كند و اين وجه تمايز اين اثر نسبت به آثار ديگر است.
وي افزود: شخصيت پردازي، صحنه پردازي، جزيي نگري، امانت داري در بيان مطالب در اين كتاب بسيار خوب پرداخته شده است و حادثه ها دقيق بيان شده و هيچ نكته اي از نگاه نويسنده دور نمانده است.
اين منتقد به نكات روان شناسي و تربيتي اين كتاب اشاره نمود و گفت: اين اثر، به لحاظ تربيتي و روان شناسي بسيار قابل توجه است به خصوص بخش اول اين كتاب و برخوردهاي افراد خانواده با يكديگر قابل تامل و بررسي است و روابط انساني با وجود فقر مالي در تمام بخش هاي اين كتاب حاكم است و نكات ريز تربيتي بسياري در سطر سطر اين كتاب نهفته است كه مي تواند يك كتاب آموزشي براي نوجوانان و جوانان همسن و سال راوي خاطره باشد.
رامهرمزي در پايان سخنانش به ذهن قوي و پوياي راوي داستان و تكنيك هاي نويسنده اشاره كرد و گفت: راوي داستان با توجه به نحوه تربيت خانوادگي در بيان خاطرات، ذهني قوي و پويا دارد و خاطرات را جز به جز با رعايت امانتداري و مستندات بيان مي كند و نويسنده كتاب نيز با به كارگيري تكنيك هاي نويسندگي سهم به سزايي در موفقيت اين اثر داشته است.
پايان پيام
يکشنبه 24 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات]

[مشاهده در: www.hayat.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 246]